Fiziksel Büyüme Ve Motor Gelişim Ünite-7
Fiziksel Büyüme Ve Motor Gelişim Ünite-7
Fiziksel Büyüme Ve Motor Gelişim Ünite-7 |
| Temel beceriler yaşam kalitesini arttırmaktadır. |
| Bu beceriler “temel” veya “işlevsel” beceriler olarak adlandırılabilmektedir. |
| Bunlar, çocukların çevrelerinde tam olarak kendilerini geliştirmek için ihtiyaç duydukları becerilerdir. Temel beceriler lokomotor, lokomotor olmayan ve manipülatif beceriler olarak üç grupta incelenmektedir. 1- Lokomotor Beceriler Lokomotor becerileri, vücudu bir yerden bir yere hareket ettirmek ya da sekmek ve zıplamak gibi vücudu yukarı doğru çekmek için kullanılmakta ve bedeni uzayda hareket ettirmeyi içermektedir. |
| Lokomotor beceriler, yer değiştirme becerileri olarak da adlandırılmaktadır. Ünite-7 |
| Çocukların yer çekimi kuvvetine karşı koyabilmesini sağlayarak, alan üzerinde hareket etmeleri yani vücutlarının yer aldığı alanı değiştirmeleri ve bir yerden bir yere hareket etmelerini kapsamaktadır. |
| Lokomotor hareketler sonucu elde edilen beceriler, bebeklerin çevrelerini keşfetmeleri açısından oldukça önemli becerilerdir. |
| En önemli lokomotor hareketler emekleme, yürüme, koşma ve atlamadır. |
| Daha sonra yuvarlanma, tırmanma, zıplama, sıçrama, sekme, kayma ve galop da vardır. Fiziksel Büyüme Ve Motor Gelişim Ünite-7 |
| Çocuklar hareket ederek, kendilerini çevrelerinden ayırt etmekte, nesnelerin arasında hareket ederek mesafe ve mekanda konum kavramlarını geliştirmektedirler. Bebeklik döneminde lokomotor hareketler olarak “sürünme, emekleme, bağımsız olarak yürüme” temel hareketlerdendir. |
| Bebeklerin ilk sürünme hareketlerinde bacaklarında genellikle kullanılmadığı görülmektedir. |
| İşlevsel bir şekilde altıncı ayda görülen sürünme aynı zamanda onuncu ayda görülmeye başlayan emekleme hareketinin de temelini oluşturmaktadır. |
| Yer değiştirme hareketleri, büyük ölçüde dengeleme hareketlerine dayanmaktadır. |
| Lokomotor hareketleri, çocukların uzayda bir konumdan diğerine hareket için konumlandırma yeteneğini kazanmasıyla gelişmektedir. |
| Sürünme ve emekleme, en fazla dikkat çeken iki lokomotor harekettir. |
| Bebekler bağımsız olarak yürümeyi ortalama 10-15 aylar arasında kazanmaktadır. |
| Becerinin ilk gözlemlerinde bebeğin dengesini sağlamak amacıyla bacaklarının açık, dizlerinin hafif bükük, ayaklarının ise dışa dönük olduğu görülmektedir. Ünite-7 |
| Dengeli ve süreğen bir yürüme becerisi, sürünme, emekleme gibi becerilerden sonra elde edilmektedir. Sürünme: Sürünme normal olarak yaklaşık yedi ile sekiz aylık arasında başlamaktadır ancak bu oran çocuğa ve çevreye bağlı olarak büyük ölçüde değişebilmektedir. |
| İlk lokomotor denemelerde, gövde destek yüzeyinden minimum düzeyde yükselmiştir. |
| Bu harekete genellikle göbek sürünmesi denmektedir. |
| Bebek, kolları öne doğru itip daha sonra onları esneterek hareket etmeye çalışır. |
| Kolların bükülmesi, sonunda hafif bir ileri itmeye neden olabilir. Ünite-7 |
| Başlangıçta bacaklar çok kısıtlı bir şekilde hareket etmekte ya da sabit tutulmaktadır. Ünite-7 |
| İlk denemelerden kısa bir süre sonra, bacaklar bükülebilir. |
| Bu bükülme vücudun arkaya doğru hareket etmesine ve geriye doğru sürünmesine neden olabilir. |
| Bununla birlikte, bu üretkenlik karşıtı hareketlilik şekli kısa vadelidir, çünkü bebek kısa süre sonra bacakları daha verimli bir şekilde ilerletmeye yardımcı olmak için kullanmaya başlamayı öğrenir. |
| Bebek bacaklarını esnetir ve daha sonra itiş için yeniden düzenler. Bu hareket vücudun kısa ve ani hareketlerde ileriye doğru hareket etmesini sağlayan güçlü bir hareketle eşzamanlı olarak gerçekleştirilmektedir. Fiziksel Büyüme Ve Motor Gelişim Ünite-7 |
| Yavaş yavaş, bebeğin vücudu destek yüzeyinden yükselir. |
| Vücudun yükselmesi arttıkça, bacaklar vücudun altında bir pozisyonda bükülebilir, böylece bebeğin lokomotif kabiliyeti artmakta ve daha karmaşık hareket formlarına geçişi kolaylaşmaktadır. |
| Sürünmede sağ bacak ileri doğru hareket ederken, sağ kol geri hareket etmektedir. Ünite-7 |
| Bebeğin gelişimsel seviyesine bağlı olarak aynı taraftaki kol ve bacak aynı anda hareket etmek için koordine edilmek yerine, karşı taraftaki kol ve bacak birlikte çalışmaktadır. Emekleme: Çocukların yüzüstü pozisyonda döndükten sonra göğsünü kaldırarak, zeminde gezinmek için kollarını kullanmaları olarak tanımlanan ilk emekleme, yedi ya da sekiz aylıkken görülebilir. |
| Emekleme, sürünmenin gelişmiş biçimidir ve bebek için sıklıkla yer değiştirmenin en etkili formu olarak gelişmektedir. |
| Sürünmeden farklı olarak emeklemede, kollar ve bacaklar birbirine ters olarak kullanılmaktadır. |
| Bebeğin emeklemede uzmanlığı arttıkça hareketleri daha senkronize hale gelmekte ve çabuklaşmaktadır. Dik Yürüme: Bir bebeğin desteklenmemiş yürüyüşe ilk girişimi, normal yetişkin yürüyüşüyle çok az ortak noktaya sahiptir çünkü bağımsız yürüyüş sağlamak için bebeğin iki büyük engelin üstesinden gelmesi gerekmektedir. Bebeğin bağımsız bir şekilde yürüyebilmesi için sadece vücut ağırlığını desteklemek için yeterli bacak kuvveti olması yeterli değildir aynı zamanda bebeğin dengesini koruyabilmesi gerekmektedir. |
| Bebeklerin ilk yürüyüş alıştırmalarının birçoğu, dengelerini artırmalarını desteklemektedir. |
| Bağımsız yürümenin ilk hareket şekli, kısa, hızlı ve sert adımlarla betimlenmekte; bebeğin ayak parmakları dışarıya bakmakta ve tabanlarından geniş bir destek almaktadır. |
| Ek olarak, bebek, yetişkin yürüyüşünün topuk-ayak teması yerine, zeminle düz bir temas yapmaktadır. |
| Bebekler dengelerini korumak için kollarını yüksek koruma pozisyonunda, sertçe tutmakta ve bacaklara karşı serbestçe sallayamamaktadırlar. |
| Bu bağımsız yürüme şekli, bebeklerde normal olarak 9 ila 17 ay arasında görülebilmekte ancak çoğunlukla çocuklar 12 aylıkken belirgin bir şekilde bağımsız yürüme becerisi kazanmaktadırlar. Fiziksel Büyüme Ve Motor Gelişim Ünite-7 |
| Sonraki iki ile altı yıl boyunca, yürüyüş şeklinde kademeli değişiklikler meydana gelmekte ve bu da çocuğun aşamalı olarak yetişkin yürüyüş tarzına daha çok benzer yürüyüş gerçekleştirmelerini sağlamaktadır. Koşu: Koşu temel hareket döneminde görülen bir beceridir ve vücudun destek noktası olan alternatif ayak üzerinde ileri doğru yönetilmesini içeren bir yer değiştirme şeklidir. |
| Yürümenin bir uzantısı olan koşu, her iki ayağın zeminden yükseldiği bir yükselme aşamasını kapsamaktadır ve yavaş bir tempoda koşudan hızlı koşuya kadar devamlı ve aralıksız bir bütün olarak ilerlemektedir. |
| Çocuğun kilosunun boyuna oranı ve dinamik denge becerileri gibi faktörlerin tümü koşu becerilerinin gelişiminde önemlidir. Koşu, hemen hemen bütün sporlarda, çocuklar tarafından oynanan oyunlarda ve günlük aktivitelerde kullanılmaktadır. Galop, Kayma ve Sekme: Galop hareketi, kayma ve sekme hareketlerinden ilk gerçekleştirilen hareket galop hareketidir. |
| Galop hareketi, adımlama hareketinin devamında arka ayağın ön ayağın yanına sıçrayarak getirilmesi ve bu hareketin ritmik biçimde tekrarlanması olarak tanımlanmaktadır. |
| Bu hareket yaklaşık olarak iki yaş civarında sergilenmeye başlamaktadır. |
| Galopu oluşturan iki temel hareket bulunmaktadır: (1) İleri bir adım, ardından (2) Arka ayağa sıçrayan bir adımdır. Ünite-7 |
| Kayma hareketi bir farklılık dışında galop hareketi ile aynı özellikleri taşımaktadır. |
| Galop hareketi ileri doğru yapılırken, kayma hareketi yanlara doğru gerçekleştirilmektedir. |
| Çocuklar yana doğru hareket ederken doğrudan ön tarafa da bakmaları gerekmektedir. Çocukların, amaçlanan hareket çizgisinden farklı bir yöne bakması gerektiği için, daha karmaşık motor hareketi gerçekleştirmede zorluk yaşayabilmektedir. |
| Teniste taban çizgisinde ilerlemek ve basketbolda bir rakibi takip etmek gibi birçok spor aktivitesinde kullanılan kayma becerisinin çok önemli bir motor beceridir. |
| Galop hareketi, kayma ve sekme hareketlerinden en zor olanı sekme hareketidir. |
| Sekme, tek bacakla yerden havalanmanın ve yere konmanın olduğu sürekli ve asimetrik bir beceridir. |
| Ek olarak, önde gelen bacağın değişmesi vardır. |
| Galop ve kaymadan farklı olarak, sekme, vücudun ağırlığının diğer ayağa aktarılmadan önce her iki motor görevinin (adım ve zıplama) aynı ayak tarafından yapılmasını gerektirmektedir. Fiziksel Büyüme Ve Motor Gelişim Ünite-7 |
| Tek bir bacak üzerinde adım ve zıplama gibi iki görevi yerine getirmek, galop ve kayma gibi bacak başına tek bir iş yapmaktan daha zordur. |
| Sekmede ayrıca sıçramaya göre daha büyük bacak kuvvetine ve dinamik dengeye ihtiyaç duyulmaktadır. |
| Çocuklar ilk kez sekmeyi denediklerinde dengeyi korumakta zorluk çekebilmektedirler. |
| Bu denge problemi çok ciddi bir problem teşkil ettiği durumlarda, çocukların sandalyenin arkasına tutunarak yerinde sekme denemeleri yapmaları önerilmektedir. |
| Bu uygulama ile çocuklar daha karmaşık motor beceriyi öğrenme fırsatı bulmaya devam ederken dengelerini korumayı da öğrenmektedir. Atlama: Atlama, yükselme ve iki ayak üzerine inmeyi içeren bir vücut yöneltme becerisidir. |
| Ayağın gövdenin yukarı veya ileri hareketiyle kaldırılması zamanlamasını koordine etmeyi ve hem uzayda hem de iniş üzerinde dengeyi yeniden kazanmayı gerektirmektedir. |
| Profesyonel bir şekilde gerçekleştirilebilmesi için ciddi kas gücü, çoklu uzuv koordinasyonu ve dinamik denge gerektiren bir beceridir. |
| Atlamanın gelişimindeki ana unsur, bedeni havaya itmek için gereken ilave güçtür. |
| Atlama için yatay sıçramada ve dikey sıçramada, her iki bacak da havada olmak için gereken gücü sağlamada kullanılmaktadır. |
| Ancak güç tek başına, belirleyici bir faktör değildir. |
Kas gücü de gerekli bir bileşendir.
Fiziksel Büyüme Ve Motor Gelişim Ünite-7 |
| Kas gücü, kas kuvveti ve kas kasılma hızının (hız x sürat) ürünüdür. |
| Kas ne kadar hızlı kasılırsa, ortaya çıkacak güç miktarı o kadar artmaktadır. |
| Atlamada üç aşama bulunmaktadır: Bedenin atlama için kendisini konumlandırdığı hazırlık aşaması, bedenin zeminden kalkmak için gereken güçleri ürettiği güç üretme aşaması ve bedenin indiği ve üretilen güçleri azalttığı bitirme aşamasıdır. |
| Genel olarak atlama, birçok sporda faydalanılan bir beceridir. |
| Jimnastik, basketbol ve voleybol gibi sporlar, özellikle dikey atlama olmak üzere atlama becerilerinde ustalık gerektiren sporlardır. Zıplama: Zıplama, yer değiştirme becerisi olup, çocuğun sıçramasını ve aynı ayakla yere inmesini içeren bir beceridir. |
| Zıplama, kuvvet, koordinasyon ve denge becerileri açısından atlama becerisinden daha karmaşıktır. |
| Zıplama için sıçrama ve tek ayak üzerinde yere inme gücünün kontrol edilmesi gerekmektedir. |
| Küçük çocukların daha küçük ayak ve daha yüksek yer çekim merkezi gibi fiziksel büyüme sınırlılıkları zıplamanın denge kısmını özellikle bu yaştaki çocuklar için zorlamaktadır. Ünite-7 |
| Zıplama, seksek oyunu ve danslar gibi çocukluk oyunlarının ve park oyunlarının önemli bir unsurudur. |
| Zıplama ögeleri ayrıca basketboldaki turnike atışı ve üç adım atlama gibi spor becerilerinde de yer almaktadır. |
| Zıplama dört aşamadan oluşmaktadır: İlk aşamada daha fazla denge sağlamak için sallanan bacağın ayağı, destek bacak ve zemine yatay olan uyluğun önünde bulunmaktadır. |
| Çocuklar zemini bükülü dizleri ile iter ve ellerini omuzlarının yanında tutarlar. |
| İkinci aşama olan şekillenme aşamasında kalçada 45 derecelik bir açıyla, salınan bacağın ayağını destek bacak boyunca bırakmaya başlarlar. |
| Kollar çoğu kez iki yanda kullanılmamaktadır. |
| Üçüncü aşamaya gelindiğinde sallanan bacağın ayağı destek bacağın arkasındadır ve uyluklar paraleldir. Fiziksel Büyüme Ve Motor Gelişim Ünite-7 |
| Dördüncü Aşamada zıplamada ustalaşan çocuklar sallanan bacağı kuvvet oluşturma aracı olarak kullanmakta ve sallanan bacakla sarkaç hareketinde pompalama yapmaktadır. |
| Okul öncesi ve ilkokulun ilk yılları, iyi zıplama teknikleri üzerine çocuklara uygulama yaptırılacak ve geri bildirim verilecek önemli dönemlerdir. |
| 2.Lokomotor Olmayan Beceriler (Dengeleme Becerileri) Lokomotor olmayan beceriler yani denge becerileri çok az mekânsal hareket ile yerinde yapılmaktadır. Ünite-7 |
| Bu beceriler arasında eğilme ve germe, itme ve çekme, dengeleme, yuvarlanma, kıvırma, dönme, döndürme ve bükme yer almaktadır. |
| Denge becerileri tüm yer değiştirme ve küçük kas becerilerinin temelini oluşturmaktadır. |
| Denge, hem belirli bir alan içerisinde bir hareketi sürdürmeyi hem de aynı yerde bir pozisyonu korumayı kapsamaktadır. |
| Yer değiştirmeden yapılan dönme, eğilme, salınım, itme, çekme gibi hareketler, büyük kasların kullanımını gerektirmektedir. |
| Çocuklar tüm hareketlerinde dengeyi sürdürme, kaybetme ve yeniden kazanma yeteneklerine sahiptirler. Ünite-7 |
| Örneğin, topa ayakla vurma, çocuğun dengesini kaybetmeksizin bir objeyi hareket ettirme sürecidir. Denge, sinir sistemi, kas sistemi, göz kontrolü ve orta kulak arasındaki bütünleşme hakkında bilgi vermektedir. |
| Bebek önce baş ve boyun kontrolünü, daha sonra gövde ve bacak kontrolünü sağlamaktadır. |
| Bebekler birinci ayın sonunda baş kontrolü sağlarken, ikinci ayda da gövdesini kontrol etmeye başlamaktadır. |
| Gövde kontrolünün en belirgin göstergelerinden biri bebeğin yüzükoyun pozisyonda göğsünü yerden kaldırmaya çalışmasıdır. |
| Bebekler göğsünü kaldırmayı öğrendikten sonra dizlerini göğüslerine doğru çekmeyi de öğrenirler. Fiziksel Büyüme Ve Motor Gelişim Ünite-7 |
| Ayrıca bebekler gövde kontrolünü kazanırken diğer taraftan da kollarını, nesneleri kavrama, tutma gibi ellerini kontrol etmeyi öğrenmektedirler. Denge açısından dönüm noktalarından biri, kas ve sinir sisteminin kontrolünün kazanıldığının bir göstergesi olan “ayakta dik pozisyonda durabilme” becerisinin kazanılmasıdır. Baş ve Boyun Kontrolü: Bebek doğduğunda baş ve boyun kasları üzerinde çok az bir kontrole sahiptir. |
| Eğer bebek, gövdesini dik tutarsa, başı öne düşmektedir. |
| İlk ayın sonuna doğru, bebek bu kasların kontrolünü kazanmakta ve boyun desteklendiğinde başını dik tutabilmektedir. |
| İlk ayın sonuna kadar, yüzüstü pozisyonda yattığında çenesini kaldırabilmektedir. Gövde Kontrolü: Bebek baş ve boyun kaslarının kontrolünü kazandıktan sonra gövdenin göğüs ve bel bölgelerindeki kaslarının kontrolünü kazanmaya başlamaktadır. |
| Gövde kontrolünün gelişimi ikinci ay civarında başlamaktadır. Ünite-7 |
| Eğer bebek yerde belinden tutulduğunda, dik bir pozisyona gelebilmek için gerekli duruşsal düzenlemeleri yapabiliyorsa, gövde kaslarının kontrolünü kazandığı gözlemlenir. |
| İkinci ayın sonuna kadar, yüzüstü yatırıldığında zeminden çenesini kaldırabilmelidir. |
| Bebek çenesini kaldırdıktan sonra dizlerini göğsüne doğru çekmekte ve yüzüyormuş gibi tekme atmaya başlamaktadır. |
| Bu durum genellikle altıncı ay civarında gerçekleşmektedir. |
| Gövde kaslarında kontrol artışının diğer bir göstergesi de bebeğin sırt üstü pozisyondan yüzüstü pozisyona dönmesidir. Ünite-7 |
| Bu genellikle altıncı ay civarında tamamlanmakta ve doğru gövde açısında kolaylıkla bacaklarını germekte ve kalçasını bükebilmektedir. Oturma: Kendi başına desteksiz bir şekilde oturma, tüm gövdenin kontrolünün tamamlanmasını gerektiren bir beceridir. |
| Dört aylık bir bebek bel bölgesinden destekle oturabilmektedir. |
| Bebek gövdesinin üst kısmını kontrol edebilmekte ancak henüz alt bölümün kontrolünü gerçekleştirememektedir. |
| Desteksiz oturmada ilk çaba, bel bölgesi için ek destek ile öne doğru abartılı bir şekilde eğilmeyle nitelendirilmektedir. Desteğin miktarının azalmasıyla dik olarak oturma becerisi kademeli olarak gelişmektedir. Fiziksel Büyüme Ve Motor Gelişim Ünite-7 |
| Yedinci aya kadar bebek genellikle desteksiz oturabilmektedir. Ayakta Durma: Dik olarak ayakta duruşun kazanılması, denge bakımından gelişimsel bir dönüm noktasıdır. |
| Kas kontrolünün büyük ölçüde kazanıldığı, yerçekiminin hareketler üzerinde etkili olmadığının bir göstergesi olarak kabul edilmektedir. |
| Bebek artık dikey yer değiştirmenin (yürümenin) eşiğindedir. |
| İlk istemli ayakta durma girişimi beş ay civarında gerçekleşmektedir. |
| Bir destek yüzey ile teması sağlandığında ve kollarının altından tutulduğunda bebek istemli olarak kalçasını uzatmakta, bacak kaslarını uzatıp germekte ve büyük bir destekle ayakta duruş pozisyonuna gelmektedir. |
| Sekiz ile dokuz ay civarında, bebek mobilyalara tutunarak kalkabilir ve uzun bir süre kendini destekleyebilir. |
| Süreçte giderek eşyalardan daha az destek almaya başlamakta ve sık sık kısa bir süreliğine tamamen desteksiz bir şekilde kalarak dengesini test edebilmektedir. |
| On bir ay ve on ikinci aylar arasında bebek ilk kez ayakta durmak için kendini çekmeyi ve sonra kolları ile kendini yukarı çekerken bacakları ile kendini itmeyi öğrenmektedir. |
| Tek başına uzun süreli ayakta durabilme genellikle tek başına yürüyebilme ile birlikte gerçekleşmektedir. |
Fiziksel Büyüme Ve Motor Gelişim Ünite-7 |
| Dik olarak ayakta duruşun oluşumu normal olarak 11. ile 13.aylar arasında gerçekleşmektedir. Bu noktada bebek önemli ölçüde kassal kontrol kazanmıştır ve yatar pozisyondan ayağa kalkma gibi zor görevleri tamamen yardımsız bir şekilde başarabilmektedir. İki yaşından itibaren çocuklar lokomotor hareket açısından her ne kadar yürümeye başlamış ve çevrede bağımsız bir şekilde dolaşabiliyor olsa da lokomotor olmayan becerilerde iyi bir performans gösteremeyebilirler. Örneğin, çömelme ya da dizleri üzerinde oturabilmede olduğu gibi. Lokomotor olmayan hareketler (uzanma, eğilme, sallanma gibi) çocukların performansları açısından bir sonuç vermekle birlikte çocukların kendilerini kontrol etmelerine, kendi bedenleriyle ilgili bilgi edinmelerine ve vücut farkındalığı geliştirmelerine yardımcı olmaktadır. |
| 3.Manipülatif Beceriler Manipülatif beceriler, bir nesnenin kullanımını içeren hareketlerdir. |
| Bu beceriler, nesneyi elle kullanılarak geliştirilir. |
| Manipülatif hareketlerin ortaya çıkması uzun ve sıralı gelişim aşamalarından geçmektedir. |
| Temel manüpülatif beceriler, uzanma, yakalama ve bırakmadır. |
| Bu becerilerin çoğu elleri ve ayakları içermekte, ancak vücudun diğer kısımları da bu sırada kullanılmaktadır. |
| Nesnelerin manipülasyonu, boşlukta öğeleri izlemek için özellikle önemli olan el-göz ve ayak-göz koordinasyonunun daha iyi olmasını sağlamaktadır. |
| Manipülatif beceriler birçok oyun için temeldir. |
| İtme (fırlatma, vurma, bir aletle vurma, ayakla vurma) ve nesneleri alma (toplama), fasulye torbaları ve çeşitli toplar kullanılarak öğretilebilecek önemli becerilerdir. Fiziksel Büyüme Ve Motor Gelişim Ünite-7 |
| Havada hareket eden bir nesneyi yönlendirmek veya sektirmek (örneğin top gibi) veya bir çubuk ya da çember gibi bir nesnenin sürekli kontrolü de manipülatif faaliyetlerdir. Bebeklik dönemindeki manüpülatif becerilerden bazıları şu şekildedir: Orta hatta kadar izleme Orta hattan sonra izleme Çıngırak, oyuncak gibi nesneleri kavrama 180 derece izleme Nesneyi bırakma Nesneye uzanma Nesneyi çekerek alma İki eliyle bir nesneyi alıp tutma Düşen nesneyi izleme Baş ve işaret parmağıyla kavrama Elden ele bir nesneyi geçirme Nesneleri birbirine vurma Bir nesneyi bardağa koyma 2 küpten kule yapma Kendiliğinden karalama yapma. Uzanma: İlk dört ay boyunca, bebekler çeşitli denemeler yapmalarına rağmen, nesnelere tam olarak uzanma hareketini gerçekleştirememektedirler. Ünite-7 |
| Dört aylıkken nesneye uzanmak için el ve göz ayarlamaları yapmaya başlamaktadırlar. Ünite-7 |
| Bu hareketleri yaparken öncelikli olarak omuzlarını ve dirseklerini kullanırlar ve hareketleri yavaş ve kabadır. Daha sonra bilek ve ellerini doğrudan harekete dahil etmeyi öğrenirler. Beşinci ayın sonunda, çocuklar çevrelerindeki nesnelerle doğrudan bağlantı kurabilmekte ve onlara ulaşabilmektedirler. Yakalama: Yakalama, doğumdan sonraki ilk üç ayda tümüyle refleksif bir harekettir. Ünite-7 |
| İstemli yakalama, uzanmanın başarılmasından sonra ortaya çıkmaktadır. Ünite-7 |
| Başparmağı yeterli ve etkili bir şekilde kullanarak yakalama, genellikle on ikinci ayda gözlenmektedir. Ünite-7 |
| Bebekler, on dört aylık olduklarında uzanma ve yakalama hareketi bir yetişkininden çok farklı değildir. Bırakma: Bebekler, çok uzun bir süre elleriyle bir nesneyi tutarak sallayabilmektedirler fakat nesneyi geri bırakma konusunda parmakları yeterli olgunluğa erişmediği için bunu başaramamaktadırlar. Ünite-7 |
| Çocuklar on dört aylık olduklarında yakaladıkları nesneyi bırakma ile ilgili ilkel düzeyde beceri sahibi olmaktadırlar. Ünite-7 |
| 18 aylık olduklarında ise uzanma, yakalama, tutma ve bırakma becerilerinin hepsini kazanmış durumda olmaktadırlar. Yakalama: Yakalama, elleri ve kolları kullanarak havadaki bir nesneyi kontrol altına alma eylemidir. Ünite-7 |
| Genellikle çocukların ilk kez hareket eden bir nesneyi durdurma veya kontrol etme girişimleri, bacakları birbirinden ayrılarak yere oturduklarında meydana gelmektedir. Ünite-7 |
| İlk başta, çocuklar, topu bacaklarına doğru tutarak, yuvarlanan bir topu durdurmada başarılı olmaktadır. Uygulama sayısı arttıkça, çocuklar kısa bir süre sonra topu yalnızca avuç içi yere bakacak şekilde ellerini kullanarak zemine doğru tutabilmeyi öğrenmektedir. Ünite-7 |
| Çocukların ilk kez havadan atılan bir topu yakalama girişimleri başarısızlıkla sonuçlanmaktadır. Ünite-7 |
| Çocuklar genellikle topu uzatılmış kollarına atmaya çalışan bir fırlatıcı karşısında durmakta ve böylelikle topu tüm vücutlarıyla yakalamaya çalışmaktadır. Ünite-7 |
| Bu aşamada çocukların avuç içi yukarı doğru bakmakta, çocuklar kollarını ve vücutlarını yaklaşmakta olan topu yakalamak için hiçbir şekilde hareket ettirmemekte ve herhangi bir girişimde bulunmamaktadır. Ünite-7 |
| Gelişimsel olarak çocukların görsel algılayıcı sistemleri geliştikçe, çocuklar ellerini ve kollarını topun değişen uçuş özelliklerine göre ayarlamaya çalışırlar. Ünite-7 |
| Avuç içleri artık yukarı doğru değil birbirlerine dönük olacak şekilde ayarlanmış ve dirsekler hafifçe bükülmüştür. Ünite-7 |
Bu şekilde eller yüzün önünde konumlandırılır.
Ünite-7 |
| Yine de, çoğu durumda top, kollar yüze doğru çekilirken, kollarla veya vücutla ilk teması kurmaktadır. Ünite-7 |
| Bu aşamada topun yakalanması kollarla birlikte topun vücuda sarılması ya da vücuda sıkıştırılması şeklinde gerçekleşmektedir. Ünite-7 |
| Gelişimin bu aşamasında, bazı çocuklar atılan top onlara yaklaştığında kafayı toptan uzağa çevirmek, topun uzağına doğru geriye yaslanmak ya da gözleri kapatmak gibi olumsuz reaksiyonlar göstererek, toptan korkabilmektedirler. En gelişmiş yakalama gelişimi seviyesinde, çocuklar topu sadece elleriyle kontrol etmek için tüm vücudunu ayarlar ve parmak uçlarıyla topu yakalarlar. Ünite-7 |
| Topun hızı, elin topa teması anında dirsekler esnetilerek yavaşlatılır, bu açıdan dirsekler topun hızını kesmede destek unsurlar olarak kullanılmaktadır. Ünite-7 |
| Gelişimsel açıdan iki yaşındaki çocuklar yakalama becerisinde genel bir stratejisi olmadan yakalamaya çalışmaktadırlar. Çocuklar yakalama görevinde, sabit bir pozisyonda kalma eğilimdedir, gözlerini topa değil, havaya atmaya odaklarlar ve yakalama eylemi için çok geç tepki vermektedirler. Ünite-7 |
| Buna karşılık beş yaşındaki bir çocuk topun değişen uçuş özelliklerinin bir kısmını tahmin edebilir ve gözlerini atıcıya, topa ve hatta kendi ellerine odaklayabilmektedir. Ünite-7 |
| Çocukların bu dönemde zamanlamayı tam olarak ayarlayamamaları ve koordinasyonları topu yakalama yeteneklerini sınırlamaktadır. Ünite-7 |
| Ergenlik döneminde ise çocuklar topun uçuş özelliklerini önceden tahmin edebilmekte ve topun gelişinden önce topu yakalamaya ilişkin hazırlıklarını tamamlamaktadır. Ünite-7 |
| Çocukların gözleri topa yoğunlaşır, kendi bedensel farkındalıklarından dolayı yakalama eylemi için ellerini izlemeye gereksinim duymamaktadırlar. Ayakla Vurma: Ayakla vurma, ayak ile vuruşun bir çeşidi olan balistik bir beceridir. Ünite-7 |
Birçok spor dalında ayakla vuruş bulunmaktadır.
Ünite-7 |
| Ayakla vurma için çocuklar ayak-göz koordinasyonu, denge ve algısal motor becerilere gereksinim duymaktadırlar. Ünite-7 |
| Ayakla topa vurmanın gelişimi dört aşamadan oluşmaktadır. Ünite-7 |
| Birinci ve ikinci aşamalarda çocuk, topun arkasındadır ve vuruş çok az bir işleve sahiptir. Ünite-7 |
| Üçüncü aşamaya kadar çocuk topa doğru adım-vuruş kalıbı veya kısa koşu ve vuruş gibi sürekli hareket sergileyememektedir. Ünite-7 |
| Bu aşama çocuk, kontrol ayağını gövde arkasına alarak güç üretimi sergilemeye başlamaktadır. Ünite-7 |
| Dördüncü aşamaya gelindiğinde çocuk, uzun bir adım ya da sıçrayış sergiler, güçlü ayak topla temas için harekete geçirilir ve güçlü vuruş ile üretilen güç, takip hareketi ile dağıtılır. Sopa ile Topa Vurma: Sopa ile topa vurma balistik, itici bir beceridir ve birçok sporda, farklı şekillerde sergilenmektedir. Ünite-7 |
| Yan kol, alt kol ve üst kol; tek el, çift el gibi birçok vuruş şekli bulunmaktadır. Ünite-7 |
| Seçilen sopa ile vurma türü, kısmen topun havadaki konumu, çevre ve göreve özgü kısıtlılıklar gibi görev gerekliliklerinden etkilenmektedir. Ünite-7 |
| Bu becerinin ilkel şeklinde, çocuklar balonlara ve toplara elleri, beden kısımları ve kısa raketler ile vurmaktadırlar. Ünite-7 |
Tek el veya çift elle vuruş yapabilmektedirler.
Ünite-7 |
| İlkokul dönemine ilerledikçe, çocuklar masa tenisinde tek elle vurmayı, sopa ile iki elle vurmayı öğrenirler. |
6. Ve 7. Ünite Soruları
1) Hangisi kum saati modelinin özelliği değildir ?
Correct!
Wrong!
Kalitsal şişedeki kum miktarı değişkendir
2) Refleksif hareketler ile ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır ?
Correct!
Wrong!
stemli hareketlerin başlamasıyla, aşağı beyin merkezlerinin işlevi bitmemektedir.
3) Bilgi toplama, yiyecek arama ve koruyucu tepkiler olarak sınıflandırılır?
Correct!
Wrong!
ilkel refleksler
4) Hangisi duruşa ilişkin reflekslerden değildir ?
Correct!
Wrong!
kavrama
5) Kaçıncı aydan sonra sinir sisteminin gelişimine paralel olarak refleksler giderek ortadan kalkmaya ve istemli hareketler görülmeye başlamaktadır?
Correct!
Wrong!
4.ay
6) İstemli hareketlerin temelini oluşturur?
Correct!
Wrong!
temel hareketler
7) İlkel hareketler döneminde görülür, hangi hareketin öncüsü olarak görülür
Correct!
Wrong!
denge
8) Hangisi ilkel hareketler doneminde gorulen yer değiştirme hareketidir?
Correct!
Wrong!
sürünme
9) Hangisi Refleksif hareketler doneminden sonra gelen 0-2 yaş döneminde gorulen Temel hareketler döneminin özelliği değildir?
Correct!
Wrong!
Alt beyin merkezleri iskelet hareketlerini kontrol etmeyi tamamen bırakmıştır
10) Hareketlerde ilk kontroller ne zaman görülmeye başlamaktadır?
Correct!
Wrong!
12-24 ay arası
11) Yaşından sonra temel beceriler kaba bir şekilde ortaya çıkmaktadır?
Correct!
Wrong!
2 yaş
12) Asagidaki hareketlerden hangisi temel hareket becerilerinden lokomotor hareketlere örnektir ?
Correct!
Wrong!
Galop
13) Beş, altı yaşına gelen çocukların temel hareket becerilerinden hangi evreye ulaşmış olmaları gerekir?
Correct!
Wrong!
ustalaşma
14) Kaç yaşından itibaren çocuklar kazandıkları hareket becerilerini yaşam boyu kullanmaya başlarlar?
Correct!
Wrong!
14
15) Çocuklar kaç yaşından itibaren artan zihinsel yetenek ve edindikleri deneyimlerle çeşitli spor dallarından belirli bir dala yönelirler?
Correct!
Wrong!
11
16) Bireyler hangi yaş aralığında belirli etkinliklere katılma ya da katılmama konusunda bilinçli kararlar vermeye başlamaktadır?
Correct!
Wrong!
11-13
17) HangisiÖzelleşmiş hareketler dönemindeki beceri gelişiminin başlangıcı ve gelişimini etkileyen faktörlerdendir?
Correct!
Wrong!
hepsi
18) Gelişmiş oyunlarda, liderlik faaliyetlerinde ve seçilmiş spor branşlarında kullanılacak ve hassaslaştırılacak daha karmaşık beceriler dönemidir?
Correct!
Wrong!
Özelleşmiş hareketler dönemi
19) Mekanik olarak etkin, koordineli ve kontrollü performans ile karakterize edilen süreç içinde görülür?
Correct!
Wrong!
Ustalasma evresi
20) Temel beceriler ile ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
Correct!
Wrong!
Temel hareketlerin kazanımında olgunlaşma çevresel koşullardan daha çok etki yapar.
21) Lokomotif hareketlerden olan galop sekme ve kayma ile ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlistir?
Correct!
Wrong!
Galop , tek bacakla yerden havalanmanın ve yere konmanın olduğu sürekli ve asimetrik bir beceridir
22) Bebeklerin manüpülatif becerilerinden verilen bilgilerden hangisi yanlıştır
Correct!
Wrong!
Bebekler ilk yakalama alistirmasinda avuc icleri birbirlerine dönük olacak şekilde ayarlamaya çalışırlar (avuç icleri yukarı )
23) Kacinci ayın sonunda, çocuklar çevrelerindeki nesnelerle ulaşabilmektedir?
Correct!
Wrong!
5
24) Hangisi Temel manüpülatif becerilerden değildir?
Correct!
Wrong!
bırakma
25) Bebeğin lokomotor hareketlerinden olan sürünme ile ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır ?
Correct!
Wrong!
sürünme emekleme in genişlemiş şeklidir
26) Bebeğin lokomotor gelisim özelliklerinden hangisi yanlıştır ?
Correct!
Wrong!
İlk istemli ayakta durma girişimi 4 ay civarında gerçekleşmektedir
27) Kacinci aya kadar bebek genellikle desteksiz oturabilmektedir
Correct!
Wrong!
7
28 ) Sinir sistemi, kas sistemi, göz kontrolü ve orta kulak arasındaki bütünleşme hakkında bilgi vermektedir?
Correct!
Wrong!
denge
29) Yürümenin bir uzantısıdir her iki ayağın zeminden yükseldiği bir yükselme aşamasını kapsamaktadır ?
Correct!
Wrong!
koşu
 |
 |
7-Ünite Soruları |
| 1. Vücudu bir yerden bir yere hareket ettrmek ya da sekmek ve zıplamak gibi vücudu yukarı doğru çekmek için kullanılmakta ve beden uzayda hareket ettrmey çeren becer Aşağıdakilerden hangisidir? A) Manpülatf B) Motork C) Lokomotor D) Pskomotor E) Lokomotor olmayan |
| 2. Çocukların yüzüstü pozisyonda döndükten sonra göğsünü kaldırarak, zeminde geznmek çn kollarını kullanmaları Aşağıdakilerden hangisidir? A) Dönme B) Bükülme C) Germe D) Emekleme E) Geznme |
| 3. Aşağıdakilerden hangisi en öneml lokomotor beceriler arasında yer almaz? A) Emekleme B) Oturma C) Yürüme D) Koşma E) Atlama |
| 4. Bebek, yetşkn yürüyüşünün topuk-ayak teması yerne, zemnle ……….. bir temas yapmaktadır. İfadede boş bırakılan yere Aşağıdakilerden hangisi gelmelidir? A) Yakın B) Yatay C) Dk D) Paralel E) Düz |
| 5. Sekme hareketnn galop ve kayma hareketlerinden farkı nedr? A) Sekmenin yanlara doğru yapılmasıdır. B) Vücudun ağırlığının diğer ayağa aktarılmadan önce aynı ayak tarafından yapılmasıdır. C) Önde gelen bacağın değişimeden aynı şekilde lerlemesdr. D) Adımlama hareketnn devamında arka ayağın ön ayağın yanına sıçrayarak getrlmesdr. E) Fark yoktur. |
| 6. bebekler kaç aylık olduklarından bel bölgesnden destekle oturablmektedir? A) 1 ay B) 2 ay C) 3 ay D) 4 ay E) 5 ay Fiziksel Büyüme ve Motor Gelişim Soruları |
| 7. Lokomotor olmayan hareketlere ilişkin Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Çocukların kendlerin kontrol etmelerine yardım eder. B) Çocukların kend bedenleryle lgl blg ednmelerine yardım eder. C) Çocukların bağımsız bir şekilde yürüyerek çevrey keşfetmelerine yardım eder. D) Çocukların ayakta dk durablmelerine yardım eder. E) Çocukların vücut farkındalığı geliştirmelerine yardım eder. |
| 8. bir nesnenin kullanımını çeren hareketler Aşağıdakilerden hangisidir? A) Manpülatf B) Motork C) Lokomotor D) Pskomotor E) Lokomotor olmayan |
| 9. Aşağıdakilerden hangisi manpülatf faalyetlerden brdr? A) Ayakla vurma B) Top sektrme C) Nesneler toplama D) Topa vurma E) Heps |
| 10. Aşağıdakilerden hangisi manpülatf bir becer değldr? A) Uzanma B) Yakalama C) Sekme D) Bırakma E) Karalama yapma |
| CEVAP ANAHTARI 1. c 2. d 3. b 4. e 5. b 6. d 7. c 8. a 9. e 10. c |
