Anatomi Ünite 1 Özeti
Anatomi Ünite 1
| İnsan kendi vücuduyla karanlık çağlardan itibaren ve mısır’da mumyalama çağlarından günümüze kadar ilgilenmiştir. Bu ilgiyi de anatomi dalı ilgilenmiştir. |
Anatomi Tanımı, Tarihi ve LatinceCanlılar, hücre adı verilen en küçük yapısal birimlerin, çok karmaşık fonksiyonları yerine getirebilecek şekilde bir araya gelmesiyle oluşmuşlardır. Aynı görevdeki hücrelerin kümelenmesi ile dokular; farklı dokuların belirli bir işlevi görmek üzere birleşmesiyle de organlar oluşur. Yapısal özellikleri farklı olan organların bir araya gelmesi sonucunda da sistemler oluşur. |
Anatomi Ünite-1
| Anatomi: vücudun yapısını inceleyen bilim dalıdır. Morfoloji: Şekil bilim anlamına gelen morfoloji kavramı da canlıların şekilsel olarak incelenmesini belirtir. |
| Bir görüşe göre anatomi terimi morfoloji ile özdeş kabul edilir. Günümüzde oluşumların yalnızca şekilsel değil işlevsel özelliklerinin de önem kazanması, yapılan çalışmalarda hücre içi öğelerin ayrıntılı olarak, hatta moleküler düzeyde incelenmesi anatomi biliminin sınırlarını genişletmiştir. |
| Anatomi terimi Yunanca ana=içinde, ayrılmış; tome=kesmek kelimelerinin birleşmesiyle oluşmuştur. Keserek ayırma, parçalama anlamına gelir. Latince kökenli dissection anatomi ile aynı anlamda olup, dissection günümüzde kadavranın bölgelere ayrılması ve bu bölgelerin kesilerek incelenmesi yöntemini ifade eder. |
| En çok saygı duyulan organ, büyüklüğü ve kanlanması nedeniyle karaciğer oldu. Bu nedenle ruh ve aklın merkezi kabul edildi. Bilinen ilk anatomik model kilden yapılmış koyun karaciğeridir. |
| Anatomiyle ilgili ilk yazılı kayıtlar eski Yunan’da Hippocrates ile başlar. Hippocrates’in kafa kemikleri ile ilgili tanımlamaları hala geçerlidir. Bu dönemin bir başka hekimi olan Aristoteles’e anatomi ile ilgili tanımlamalarda bulunmuştur. İskenderiye tıp okulunun en tanınan kişisi Praksogoras’ın öğrencisi Herofilus zamanında insan anatomisi konusunda büyük ilerleme sağlanmıştır. |
Anatomi Ünite-1
| Ünlü Yunan hekimi Galen ölü hayvan diseksiyonlarına ağırlık vermiştir. Hayvan diseksiyonları ile elde edilen bilgilerin insanlara olduğu gibi uygulanması tarihsel yanlışlıklara neden olmuştur. Galen’in yanlışlarının en önemlileri karaciğer, safra yolları, üstçenenin ve rahmin anatomisiyle ilgiliydi. Galen’in tıptaki uzmanlığının hiçbir zaman mercek altına alınmamasının sebebi insan kadavrası üzerinde diseksiyon yapmanın Hıristiyanlarda olduğu kadar müslümanlarda da yasak olmasıdır. Skolâstik (ortaçağ) tıp ortaçağ tıbbı Galen’in ortaya koyduğu tıp bilimine bağlanmıştır ve bu tıbbı hiçbir zaman sorgulamadı. Bu dönemde tıp din adamlarının elindeydi ve Galen’in söylediklerinin dışına çıkılmadı. |
| Avrupa’da, 9. yy.’da düzenli eğitim veren ilk tıp okulu olarak bilinen Salerno Tıp Okulu kuruldu. Hayvanlar üzerinde incelemeler yapıldı. Bunun üzerine dönemin Sicilya Kralı II. Ferdinand, anatomiden geçemeyen öğrenciye “cerrah” unvanı verilmeyeceğini söyleyerek, imtihana hazırlanabilmeleri için 1213 yılında her 5 yılda idam edilen birinin kadavrasının çalışma yapmak için öğrencilere verileceğini bildirdi. Tıbbın bu derece ileri olmasına karşı İslam yasalarının ölülerin kesilmesini yasaklamasından dolayı anatomide ilerleme sağlanamadı. |
Anatomi Ünite-1
| Rönesans devrinde insan anatomisinin tam yapısı belirlendi. İlk anatomist ve modern anatominin kurucusu olarak kabul edilen Andreas Vesalius, DE HUMANİS CORPORİ FABRİCA’yı yazarak devrim yapmıştır. Vesalius çok sayıda insan ölüsü incelemiş ve insan vücut yapısı üzerinde çalışmıştır. Vesalius, Galenin yanlışlarını büyük ölçüde düzeltmiş ve kalbin sağ karıncığından, sola kanın geçişini sağlayan küçük deliklerin olmadığını göstermiştir. Vesalius’ öğrencisi olan Fabricus ise Harvey’in öğretmeni olmuştur. Harvey kan dolaşımını ve kalbin işlevini doğru olarak tanımlayan ilk kişidir. |
| Modern anatomiyle hastalıklı anatomi incelenmeye başlanmış ve hastalıkların nedeni ortaya konulmaya çalışılmıştır. Anatomi cerrahi ile birlikte öğretilmeye başlandı. Tıp dinin baskısı altından çıkmaya başladı. |
| Ülkemizde batılı anlamda tıp öğretim ve eğitimi tanzimatla başlamış olduğundan anatomi ve diseksiyonun gereği ortaya çıkmış ve ilk öncülüğünü de Avusturya’dan getirilen Dr. Bernard yapmıştır. Prof. Dr. Zeki Zeren anatomi terimlerinin Türkçeleştirilmesi konusunda büyük katkılar sağlamıştır. Prof. Dr. Fazıl Noyan bir insan anatomisi atlası hazırlamıştır. Anatomi kendi içinde dallara ayrılır; Sistematik Anatomi: Organizmayı organ topluluklarından oluşan sistemlere ayırıp, incelemeyi esas tutar. Bir sistem içindeki organlar ve doku grupları belirli bir sırayla öğretilir. |
Anatomi Ünite-1
| Cerrahi Anatomi: Klinik anatominin önemli bir bölümünü oluşturan cerrahi anatomi insan anatomisinin cerrahiyle bağlantılarını inceler.
Komparatif Anatomi: Çeşitli hayvanlar ve hayvanlarla insanlar arasındaki benzer organları kıyaslayarak inceler. Yüzeyel Anatomi: Canlı üzerinde organları elle, gözle veya radyolojik, endoskopik olarak inceleyen daldır Mikroskobik Anatomi. Vücudu oluşturan organlardan özel teknikler ile alınarak boyanan doku örneklerini mikroskop altında inceleyen bilim dalıdır. Makroskobik Anatomi: Anatomi dalı amacıyla kullanılan temel eğitim aracı, ilaçlanarak doku özelliklerinin uzun zaman kalıcılığı sağlanan ölü insan vücududur (kadavra). Modeller, yazılı gereçler (kitap, atlas, poster gibi), video görüntüleri ve bilgisayar programlarından da eğitimde geniş ölçüde yararlanılmaktadır. Bilgisayarlı eğitim, bazı eğitim kurumlarında kadavranın yanında en yaygın kullanılan yöntem halini almıştır. Üç boyutlu görüntülerin elde edilmesi önemli bir avantajıdır. Embriyolojik Anatomi: Dişi ve erkek eşey hücrelerinin birleşmesi ile şekillenen zigot oluşumundan doğuma kadar olan dönemi incelemeyi temel alır. Patolojik Anatomi: Normal olmayan durumlarda insan anatomisindeki değişimleri inceler. Normal Anatomi: Sağlıklı bir insanın vücut anatomisinin inceler. Fonksiyonel Anatomi: İnsanoğlundaki hareketlerin anatomik ilişkilerini inceler. Anatomik Duruş, Düzlem ve EksenlerAnatomik Duruş (Situs)İnsan vücudu ile ilgili yapılan tüm tanımlamalar belirli sabit bir pozisyonda duran insan üzerinde yapılmasına ‘anatomik duruş’ denir. Situs, organların, belirli noktaların tanımlanmasında önem taşır. Anatomik duruş da; Karşımızda ayakta dik duran, yüzü bize dönük olan, Gövdesi dik, ekstremiteleri aşağı doğru sarkık, Avuç içleri ve ayakları öne bakar. Anatomik Düzlemler (Planum)Vücuttaki yapıları incelemek ve yerlerini tanımlayabilmek için kullanılan düzlemler. Median düzlem (Planum medianum): Vücudun tam ortasından geçerek vücudu sağ ve sol olarak iki eşit parçaya ayıran düzlemdir. Sagittal düzlem (Planum sagittale): Planum medianuma paralel olan düzlemdir. Planum frontale (Frontal düzlem, Planum coronale: Yukarıdan aşağıya ve alına paralel olarak geçen düzlemdir. Vücudu eşit olmayan ön ve arka bölümlere böler. Planum horizontale (Horizontal düzlem, Planum transversum): Yere paralel olarak geçen düzlemdir. Bu düzlem vücudu üst ve alt parçalara ayırır. Anatomik Eksenler (Axis)Axis verticalis: Yukarıdan aşağıya yani baştan ayaklara doğru inen, yere dik eksendir. Yere 90 derece ile iner. Axis sagittalis: Yere paralel olarak önden arkaya ya da arkadan öne geçen eksendir. Axis transversalis: Yere paralel olarak sağdan sola ya da soldan sağa geçen eksendi |
Anatomi Ünite-1
Vücut Bölgeleri |
| ✓ Regio capitis: Baş bölgesi |
| ✓ Regio facialis: Yüz bölgesi |
| ✓ Regio pectoralis: Pektoral bölge, göğüs ön yüz bölgesi. |
| ✓ Regio abdominalis: Karın bölgesi, daha çok karın ön duvar bölgesi anlaşılır. |
| ✓ Regio epigastrica: Epigastrik bölge, karın boşluğunun en üst kısmı. Göğüs kemiğinin alt kısmı |
| ✓ Regio hypogastrica: Hipogastrik bölge, göbeğin alt kısmı. |
| ✓ Regio hypochondriaca: Hipokondrik bölge, karının sağ ve sol yanlarındaki kısım. |
| ✓ Regio umbilicalis: Umblikal bölge, göbek bölgesi |
| ✓ Regio pubica: Pubik bölge, çatı kemiğinin üstündeki kısım. |
| ✓ Regio inguinalis: İnguinal bölge, kasık bölgesi |
| ✓ Regio perinealis: Perinal bölge |
| ✓ Regio dorsalis: Karın ve göğüs boşluklarının arka duvar bölgesi. |
| ✓ Regio glutealis: Gluteal bölge, kalça bölgesi |
| ✓ Regio deltoidea: Omuz bölgesi |
| ✓ Canalis inguinalis: Kasık kanalı, inguinal kanal |
| ✓ Thorax: Göğüs boşluğu |
| ✓ Abdomen: Karın boşluğu |
| ✓ Axilla: Koltuk altı çukurluğu |
| ✓ Brachium: Kol |
| ✓ Antebrachium: Ön kol. |
| ✓ Cubitus: Dirsek. |
| ✓ Olecranon, ancon: Dirsek. |
| ✓ Fossa cubiti: Dirsek ekleminin önündeki sığ çukurluk. |
| ✓ Manus: El |
| ✓ Carpus: El bileği. |
| ✓ Metacarpus: El taraği. |
| ✓ Digitus: Parmak |
| ✓ Dactylus: Parmak |
| ✓ Pelvis: İki kalça kemiği ile sağrı arasındaki boşluk. Karın boşluğunun devamıdır. |
| ✓ Femur: Uyluk. |
| ✓ Femoral bölge, kalça ile diz arasındaki kısım. |
| ✓ Genus: Diz. |
| ✓ Fossa poplitea: Diz ardı çukurluğu. |
| ✓ Crus: Bacak. |
| ✓ Pes, pedis: Ayak. |
| ✓ Podos: Ayak. |
| ✓ Tarsus: Ayak bileği |
| ✓ Metatarsus: Ayak tarağı. |
Anatomi Ünite-1
Genel Anatomik TerimlerLatince, tıp eğitiminde ve sanatsal edebi dil olarak geniş kullanılma alanına sahip olmakla birlikte günümüzde yaşayan bir dil değildir. Yirminci yüzyılın ortalarına kadar Katolik Kilisesi’nin resmi dili olarak kullanılmıştır. Temel olarak 26 harften oluşan ve Türkçe gibi fonetik bir dildir yani yazıldığı gibi okunur. Latince harflerin okunuşu büyük oranda Türkçe’dekilere benzer. Sessiz harfler –e seslidir. Latince terimlerin yazılma ve okunma kurallarının daha iyi anlaşılması için tıp terminolojisi ders notlarından yararlanılması gereklidir. Türkiye’de anatomik oluşumların isimlendirilmesinde 19. yüzyıl sonlarına kadar Arapça ve Farsça sözcükler kullanılmıştır. Bu dönemde tıbbi eğitim dili olarak Fransızca kullanılmış, dünyada yaşanan gelişmeler ışığında Latince terminoloji giderek yerleşmiştir. Latince terimlerin karşılığı olarak Osmanlıca yerine Türkçenin kullanılması ancak cumhuriyet döneminde gerçekleşmiştir. |
Anatomi Ünite-1
| ✓ Regio deltoidea: Omuz bölgesi |
| ✓ Canalis inguinalis: Kasık kanalı, inguinal kanal |
| ✓ Thorax: Göğüs boşluğu |
| ✓ Abdomen: Karın boşluğu |
| ✓ Axilla: Koltuk altı çukurluğu |
| ✓ Brachium: Kol |
| ✓ Antebrachium: Ön kol. |
| ✓ Cubitus: Dirsek. |
| ✓ Olecranon, ancon: Dirsek. |
| ✓ Fossa cubiti: Dirsek ekleminin önündeki sığ çukurluk. |
| ✓ Manus: El |
| ✓ Carpus: El bileği. |
| ✓ Metacarpus: El taraği. |
| ✓ Digitus: Parmak |
| ✓ Dactylus: Parmak |
| ✓ Pelvis: İki kalça kemiği ile sağrı arasındaki boşluk. Karın boşluğunun devamıdır. |
| ✓ Femur: Uyluk. |
| ✓ Femoral bölge, kalça ile diz arasındaki kısım. |
| ✓ Genus: Diz. |
| ✓ Fossa poplitea: Diz ardı çukurluğu. |
| ✓ Crus: Bacak. |
| ✓ Pes, pedis: Ayak. |
| ✓ Podos: Ayak. |
| ✓ Tarsus: Ayak bileği |
| ✓ Metatarsus: Ayak tarağı. |
| ✓ Anterior: Ön |
| ✓ Posterior: Arka |
| ✓ Superior: Üst |
| ✓ İnferior: Alt |
| ✓ Dexter (Dextra) : Sağ |
| ✓ Sinister (Sinistra) : Sol apicalis: Tepe |
| ✓ Basilaris: Taban |
| ✓ Centralis: Merkez |
| ✓ Periferalis: Uzak |
| ✓ İnternus: İç |
| ✓ Externus: Diş |
| ✓ Proximal: Merkeze yakın |
| ✓ Distal: Merkezden Uzak |
| ✓ Vertical: Dikey |
| ✓ Horizontal: Yatay |
| ✓ Superficialis: Yüzeyel |
| ✓ Profundalis: Derin |
| ✓ Ventralis: Ön, Önde |
| ✓ Dorsalis: Arka, Arkada |
| ✓ Medialis: İç yan |
| ✓ Lateralis: Dış yan |
| ✓ Medianus: Tam ortada bulunan |
| ✓ İntermedius: İki şeyin ortasında |
| ✓ Arteria: Atardamar |
| ✓ Vena: Toplardamar |
| ✓ Musculus: Kas |
| ✓ Nervus: Sinir |
| ✓ Canalis: Kanal |
| ✓ Corpus: Gövde |
| ✓ Foramen: Delik |
| ✓ Fossa: Çukur |
| ✓ Fovea: Sığ çukur |
| ✓ Processus: Çıkıntı |
| ✓ Sulcus: Oluk |
| ✓ Sulcus: Oluk |
| ✓ Magnus: Büyük, |
| ✓ Major: Daha büyük, |
| ✓ Maximus: En büyük |
| ✓ Parvus: Küçük, |
| ✓ Minor: Daha küçük, |
| ✓ Minimus: En küçük |
| ✓ Longus: Uzun, |
| ✓ Longior: Daha uzun, |
| ✓ Longissimus: En uzun |
Anatomi Ünite-1
Uygulama Soruları |
| SORU : Anatomik duruş hakkında bilgi veriniz. |
| CEVAP : İnsan vücudu ile ilgili yapılan tüm tanımlamalar belirli sabit bir pozisyonda duran insan üzerinde yapılmasına ‘anatomik duruş’ denir. Situs, organların, belirli noktaların tanımlanmasında önem taşır. Anatomik duruş da; Karşımızda ayakta dik duran, yüzü bize dönük olan, Gövdesi dik, ekstremiteleri aşağı doğru sarkık, Avuç içleri ve ayakları öne bakar. |
| SORU : Anatomi çeşitlerini kısaca açıklayınız. Uygulama Soruları Cevapları |
Anatomi Ünite-1 |
| Sistematik Anatomi: Organizmayı organ topluluklarından oluşan sistemlere ayırıp, incelemeyi esas tutar. Bir sistem içindeki organlar ve doku grupları belirli bir sırayla öğretilir. |
| Cerrahi Anatomi: Klinik anatominin önemli bir bölümünü oluşturan cerrahi anatomi insan anatomisinin cerrahiyle bağlantılarını inceler. |
| Komparatif Anatomi: Çeşitli hayvanlar ve hayvanlarla insanlar arasındaki benzer organları kıyaslayarak inceler. |
| Yüzeyel Anatomi: Canlı üzerinde organları elle, gözle veya radyolojik, endoskopik olarak inceleyen daldır |
| Mikroskobik Anatomi. Vücudu oluşturan organlardan özel teknikler ile alınarak boyanan doku örneklerini mikroskop altında inceleyen bilim dalıdır. |
| Makroskobik Anatomi: anatomi dalı amacıyla kullanılan temel eğitim aracı, ilaçlanarak doku özelliklerinin uzun zaman kalıcılığı sağlanan ölü insan vücududur (kadavra). Modeller, yazılı gereçler (kitap, atlas, poster gibi), video görüntüleri ve bilgisayar programlarından da eğitimde geniş ölçüde yararlanılmaktadır. Bilgisayarlı eğitim, bazı eğitim kurumlarında kadavranın yanında en yaygın kullanılan yöntem halini almıştır. Üç boyutlu görüntülerin elde edilmesi önemli bir avantajıdır. |
| Embriyolojik Anatomi: Dişi ve erkek eşey hücrelerinin birleşmesi ile şekillenen zigot oluşumundan doğuma kadar olan dönemi incelemeyi temel alır. |
| Patolojik Anatomi: Normal olmayan durumlarda insan anatomisindeki değişimleri inceler. |
| Normal Anatomi: Sağlıklı bir insanın vücut anatomisinin inceler. |
| Fonksiyonel Anatomi: İnsanoğlundaki hareketlerin anatomik ilişkilerini inceler. |
| Ünite Soruları |
| 1. Anatomi hangi iki kelimeden türemiş bir kelimedir?a) ‘ana’ ve ‘tome’ den
b) ‘ana’ ve ‘ome’ den c) ‘ana’ ve ‘tom’ den d) ‘an’ ve ‘tome’ den e)‘an’ ve ‘ome’ den Cevap: a) ‘ana’ ve ‘tome’ den |
| 2. Latince aşağıdakilerden hangisi ‘karın bölgesi’ anlamına gelir? a) Regio capitisb) Regio facialis
c) Regio pectoralis d) Regio abdominalis e) Regio epigastrica Cevap: d) Regio abdominalis |
| 3. ‘thorax’ teriminin Türkçe karşılığı nedir?a) Kasık kanalı
b) Göğüs boşluğu c) Karın boşluğu d) Koltukaltı e) Diz kapağı Cevap: b) Göğüs boşluğu |
| 4. ‘Brachium’ teriminin Türkçe karşılığı nedir?a) Kol
b) Ön kol c) Dirsek d) Koltukaltı e) Diz kapağı Cevap: a) Kol |
| 5. Vücudun tam ortasından geçerek vücudu sağ ve sol olarak iki eşit parçaya ayıran düzleme ne ad verilir?a) Median düzlem
b) Sagittal düzlem c) Frontal düzlem d) Horizontal düzlem Cevap: a) Median düzlem |
| 6. Hangi ünlü Yunan hekimi ölü hayvan diseksiyonlarına ağırlık vermiştir?a) Sartelis
b) Galen c) Aristo d) Hipokrates e) Pores Cevap: b) Galen |
| 7. Çeşitli hayvanlar ve hayvanlarla insanlar arasındaki benzer organları kıyaslayarak inceleyen anatomi türü aşağıdakilerden hangisidir?
a) Komparatif anatomi b) Yüzeysel anatomi c) Mikroskobik anatomi d) Sistematik anatomi e) Klinik anatomi Cevap: a) Komparatif anatomi |
|
|
|
|
|
|
Anatomi Çıkmış Sorular
| Ünite-1 | Ünite-2 |
| Ünite-3 | Ünite-4 |
| Ünite-5 | Ünite-6
|
| Ünite-7 | Ünite-8 |
| Ünite-9
|
Ünite-10 |
| Ünite-11
|
Ünite-12 |
| Ünite-13
|
Ünite-14 |
Ünite Sonu Soruları
ÇOCUK GELİŞİMİ GRUBU
- Auzef Anatomi ANASAYFA
