Sosyal Psikolojiye Giriş 2 Final Soruları ( 8-14 )

Haziran 9, 2020Haziran 9, 2020 Editor

sosyal psikoloji 2 ünite soru cevapları final

Ünite – 8

Cinsiyet Ve Sosyal Psikoloji

Anahtar Kavramlar
cins
cinsiyet
cinsel hormonlar
emosyonel dalgalanma
cinsel agresyon
model alma
gözlemleyerek öğrenme
cinsiyet şeması
androjen
feminist psikoloji

Bu Bölümde Ne Öğrendik Özeti

Ana akımı takip eden sosyal psikologlar araştırmalarını, sosyal cinsiyetler arasındaki ayırım ya da fark üzerinden yürütmektedirler
Kendimizi ve diğer insanları sosyal cinsiyet rolleri içinde algılayıp yaşantılama biçimimiz üzerinde biyolojimizin ve içinde yaşadığımız toplumun her ikisinin de vurucu etkisi vardır.
Cinsiyet terimi biyolojik kadın ve biyolojik erkek cinsiyetine ve aralarındaki biyolojik farklılıklara işaret eder.
Sosyal cinsiyet terimi ise bir kadın ya da erkek olmanın ne demek olduğunu tarif
etmeye ve ayırımını kavramaya teşebbüs eden, sosyal ve kültürel olarak yerleşik anlayışlarımızı tarif eder.
Genetik yapılanmamızda iki adet X kromozomu bir çift oluşturmuş ise kişi kadındır, XY kromozom çifti taşıyan kişi ise erkektir. Bu kromozom kalıbı çoğu zaman böyle işlese de işlemediği örnekler de vardır.

Hormonlarımızın dalgalanışı davranışlarımızı etkilemektedir.
Yapılan herhangi bir davranışı kadın ya da erkek olmaya bağlayarak açıklamaya
kalkışmak bunun sabitlenmiş ve değiştirilemez olduğunu farz etmemize yol açar ki bu da antisosyal bir davranışı meşrulaştırmayı kolaylaştıracaktır.

Açıklamaların tamamen biyolojik düzeyde yapılması sosyal cinsiyetlerin yaşantısı
ve davranışları hakkında bize tam ve gerçekten kullanışlı bir açıklama vermeyecektir,
Margaret Mead sosyal bilim tarihinde sosyal cinsiyet anlamının kültürden ne kadar
etkilendiğini batı dışındaki farklı toplumlarda sosyal cinsiyetin nasıl ifade edildiğini gösteren ilk bilim insanıdır.
Bandura’nın sosyal öğrenme teorisine göre çoçuklar gözleyerek toplumdaki sosyal
cinsiyet rollerini öğrenirler ve kendilerine yakın olanları model alarak taklit etmeye başlarlar.
Sosyal cinsiyet şeması teorisine göre çoçuklar cinsiyet tiplemelerini içinde yaşadıkları kültürden öğrenirler ama bu öğrenme sürecine, çoçukların kendi bilişsel malumat prosesleme sistemleri aracı olur.

Sosyal Psikolojiye Giriş 2 Final Soruları ( 8-14 )

Ünite Soruları

1. Sosyal cinsiyet kavramı ile cinsiyet kavramı neden birbirinden farklıdır açıklayınız.
2. Genetik yapıda erkek ve kadın kromozomlarını yazınız
3. Kadınlarla erkeklerin hormonları farklı mıdır?
4. Cinsiyet hormonlarının cinsler arasındaki farkı neye dayanır?
5. Davranışlarımızın biyolojimize dayandığını ya da biyolojimizin ne yapabileceğimizi belirlediği gibi açıklamalar biyolojik yapılanmamızla ilgili ne gibi bir
anlamaya zorlamaktadır?6. Margaret Mead’in çalışmalarından bilim ve toplum ne öğrendi?
7. Sosyal öğrenme teorisi sosyal cinsiyet rolleri hakkında ne gibi bir iddiası vardır?
8. Sosyal öğrenme teorisine göre çocuk sosyal cinsiyet kalıplarını nasıl öğrenir?
9. Sosyal cinsiyet şeması yaklaşımına göre çocuklar kendi cinsiyet rollerini nasıl
öğrenir?
10. Sosyal cinsiyet ile ilgili ana akım teorilerin esasta ilettikleri mesaj nedir?

Cevaplar

1. Cinsiyet biyolojik olarak belirlenendir Kız ya da erkek doğarsınız. Sosyal ya da toplumsal cinsiyet toplumun normatif cinsiyet rol tarifleri ve kurallarıdır.
2. XX dişi ; XY erkek
3. Hayır östrojen ve androjen bu her iki hormon da her iki cinsiyetin fizyolojisinde de
üretilmektedir.
4. Bu hormonlar cinse göre farklı miktarlarda üretilmektedir.
5. Biyolojik yapılanmanın değiştirilemezliğine ya da tersine çevrilemez bir sabitliğe işaret
eder ve sosyal alanda iki ucu keskin bir kılıç gibi ideolojik düşünceye yataklık eder, ona meşruluk
kazandırır.

6. Doğumumuzda biyolojik olarak kadın ya da erkek olarak doğarız ama bu cinsiyet farklılığından ne anlayacağımız, nasıl hareket edeceğimiz gibi düşüncelerimiz ve ilgili takip eden davranışlarımız büyük oranda sosyal ve kültüreldir, biyolojik değildir.
7. Cinsiyet rollerinin sosyalleşme sürecinde öğrenerek edindiklerini savunur.
8. Sosyal ortamı gözleyip model alarak öğrenir.
9. Öğrenme süreci esnasında toplumun cinsel kimlikle ilgili kurallarını kendilerine göre
kurgulamakta ve bu kurguyu güçlendirmektedirler. Kısacası kurala dair kendi versiyonlarını inşa
edip kullanmaktadırlar.

10. Cinsel kimliğiniz ile ilgili niteliklerinizin ve yaradılışınızın tıpkı kişilik özelliklerinizin doğanızdaki birşey olduğu düşüncesi gibi doğuştan olduğunu varsayarak biseksüel cinsel kimlikleri ancak sapma olarak görecek, trans ve aseksüel kimlikleri açıklayamayacaktır

Sosyal Psikolojiye Giriş 2 Final Soruları ( 8-14 )

Ünite – 9

Feminist Psikoloji Ve Sosyal Cinsiyet

Feminist düşünce
Söylemsel feministler
Cinsiyet farklılığı
Farklılık inşası
Performatif cinsel kimlikler
Cinsel kimlik ve güç

Bu Bölümde Ne Öğrendik Özeti

• Feminist psikolojiye göre sosyal cinsiyet ayırımına dayanan ya da oturan, adil
olmayan ve haksız eşitsizlikler değiştirilmelidir.
• Feminist düşünce sosyal cinsiyetler arasındaki bu güç ilişkilerinin ne gibi alternatifleri olabileceğini anlatır.
• Feminist düşünce, gündelik hayattaki uygulamalarımızın bu cinsiyet ayırımını
nasıl kurguladığını düşünmemize yardım eder. Yanısıra bunu nasıl değiştirebileceğimiz
üzerinde de düşünmemize yardım etmektedir.

• Sue Wilkinson (1996,1997) feminist psikologların ana akım psikolojiye itiraz
edip sorguladıkları noktaları, beş ayrı mesele ve konu başlığı halinde bir araya toplar.
• Söylemsel feministlerin sosyal cinsiyet ile ilgili ana varsayımlarına göre
• Sosyal cinsiyet insan yaşantısının ve sosyal hayatının merkezi bir
noktasıdır. Bir öz değildir, sosyal olarak inşa edilen bir kimliktir.
• Sosyal cinsiyet sosyal olarak kurgulanır.

• Cinsiyet yapılan birşeydir, hem sosyal bir süreçtir hem de sosyal bir üründür.
• Cinsiyet ilişkileri gücün yetkisindedir.
• Sosyal cinsiyet hakkında ne biliyorsan cinsel kimliğinin temeli odur
• Söylemsel feminist psikologlar sıradan gündelik karşılaşmalardaki etkileşimlerde, rutinleşmiş yaşantılarda ortaya konan cinsiyet kimlikleri, öznellikler ve cinsiyet ilişkileriyle ilgilenirler. Bunun için araştırmalarını gündelik ortama yerleştirip sıradan konuşmaları dinlerler.

Ünite Soruları

1. Feminist düşünce esasta neye dikkat çeker?
2. Feminist düşünce araştırmalarında neye odaklanır?
3. Feminist düşünce güç ilişkilerine alternatifler sunması bize ne sağlar?
4. Feminist psikologların ana akım psikolojiye itiraz edip sorguladıkları beş noktayı yazınız
5. Feminist düşünceye göre ana akıma bağlı psikologların çalışmalarında hatalı
olan nedir?6. 1970’lerde feministlere göre ayırımcılığın sebebi neydi?
7. Farklılığın yeniden inşası teşebbüsüne göre cinsel kimliklerimizin niteliği nedir?
8. Söylemsel Feminist psikologlarının dayandığı söylem kavramını anlatınız?
9. Söylemsel feministler sosyal cinsiyet bir öz değildir derken neyi kast ederler?
10. Sosyal cinsiyet sosyal etkileşimlerde meydana gelirken süreç nasıl işler, cinsiyetlendirme denilen nedir?

Cevaplar

1. Feminist düşünce esas olarak güç eşitsizliğine dikkat çeker.
2. Çalışmalarını güç eşitsizliğinin olduğu ilişkileri dönüştürmeye odaklar.
3. Bu alternatifleri sunmakla feminist düşünce, gündelik hayattaki uygulamalarımızın bu
gereksiz ayırımı nasıl kurguladığını düşünmemize yardım etmektedir. Yanısıra bunu nasıl değiştirebileceğimiz üzerinde de düşünmemize yardım etmektedir.
4. Bilim tartışması; Kadınlar baskıyı içselleştirmiştir?;Farklılığa övgü; Farkın yerini değiştirmek; Farkın yeniden inşası.
5. Kullandıkları tanımlar, ileri sürdükleri varsayımlar ve bulgulara getirdikleri açıklama ve
yorumlar içinde yaşadıkları toplumun baskın ya da egemen stereotipik düşünce ve açıklamalarından bağımsız olamadıklarını göstermektedir.
6. Sosyalleşme

7. sosyal cinsel kimliklerimiz ve sosyal kimlik farklılığı bizden, özümüzden, yaradılışımızdan gelen birşey değildir. Gündelik hayatın akışı içinde girip çıktığımız konumlarda, o sıradaki
bağlamlardaki pratiklerimiz ve ilişkilerimiz içinde sürekli yapılandırılan ve imal edilen bir şeydir.
8. Söylem belli bir konu, bir başlık hakkında sözgelimi kadın erkek ilişkileri, demokrasi, sağlık ya da özgürlük gibi konular hakkında o dilde söylenebilecek sözün, kurgulanabilecek anlamların sınırlarını kurar. Kurguladığı anlam sınırları içersinde neyin nasıl yapılacağı yani pratikleri hakkında kurumsallaşan düşünme yollarını oluşturur. Söylem
bu anlamı ile gerçekliği kurgular.
9. Kadın ve erkeğin davranışlarına dair bu özcü görüşler döngüseldir, açıklamaya
çalıştıkları şeyi farz etmektedirler.
10. Cinsiyetlendirme gündelik yaşantıya yayılır, nüfuz eder. Cinsiyete dair anlamlar, gündelik hayatın akışında sürekli ve toplu bir şekilde müzakere edilir, güçlendirildirilir, gözden geçirilir ya da altı kazılır

Sosyal Psikolojiye Giriş 2 Final Soruları ( 8-14 )

Ünite – 10

Sosyal Dünyanın İnşası I: İletişim Ve Dil

Anahtar Kavramlar
İletişim
Lingüsitik görecelilik
Sanal ortamda iletişim
Semiyotik
işaret
Ara öznellik
Yapısalcılık
Post yapısalcılık

Bu Bölümde Ne Öğrendik Özeti

• İnsan iletişimi, telekomünikasyon gibi mekanik formlardan farklıdır, faal ve anlamlı bir iletişimdir, dinamik ve sosyaldir.
• Sözel olmayan iletişim kendisine has bir iletişim vasıtasıdır, sözel iletişimin idaresine yardımcı olur, onu tamamlar.
• Dilbilim dilin kendisini çalışır. Dilin, kurallar ve sentaks yoluyla ( dilin farklı öğelerinin nasıl yapılandırıldığına), ve de semantik kurallarla nasıl çalıştığına ( anlamın nasıl kodlanıp konuşmada bu kodların nasıl çözüldüğüne ) bakar. Psikolingüistik dile düşünceyi aktaran araç olarak bakar ve dilde düşünceyi etkileyen yolları inceler. Sosyolingüistik
dilin sosyal ortamlarda nasıl kullanıldığına odaklanır.
• Ana akım sosyal psikolojinin dil çalışmaları, nasıl söylendiğinden çok ne söylendiği üzerine yani sözsüz dile ve konuşma tarzlarına odaklanır.
• Sözsüz dil –paralanguage, konuşmanın dilsiz öğelerine yani aaa ve eeelere, hırıltılar, iç çekmelere, hıza, ses tonuna, ses aralıklarına dayanır.

• Sanal ortamda iletişim çalışmaları emekleme dönemindedir, ateorik gitmektedir.
• Semiyotik işaretler ve işaret sistemleri çalışmasıdır. Ana ilgi alanı paylaşılan anlamların düzenlenişidir, sosyal inşacı sosyal psikologlar semiyotiği anlamın nasıl ‘çalıştığı’ ve de nasıl inşa edildiğini incelemekte kullanır.
• Semiyotik, anlamın bireysel değil sosyal kurulduğunu ve korunduğunu öne sürer.
Bu sebeple anlam araöznel alanda kurulur yani bireysel zihinler içersinde işleyen bir şey
değildir.

• Bir işaretin iki öğesi vardır: konuşulan ses işaretleyen ( signifier ) ve o sesin dayandırıldığı işaretlenen ( signified ). İşaretler anlamı işaret sistemi içersinde aktarır
• Dil en karmaşık, en sofistike ve en güçlü işaret sistemidir. Kelimelere anlamlarını
veren bir değerler sistemi ve bir sosyal kurum olarak dil, insan sosyal gerçekliklerinin inşa
edildiği bir yoldur.

Ünite Soruları

1. İletişim teorisinin ana öğeleri nelerdir?
2. İletişim teorisinin ana öğeleri neden sosyal psikologlar tarafından kısa sürede
göz ardı edildi?
3. Tüm dillerde
a. dilin temel ve anlamsız seslerine…….. denir.
b. Morfemleri dilin gramatik kurallarıyla birbirlerine bağlayan….…
c. Kelimelerin, cümlelerin, cümleciklerin (utterances) anlamı, …….kurallarla belirlenir.
4. Psikolingüistik disiplini ne yapar?
5. Vygotsky’e göre düşüncenizin kapasitesi ne kadardır?
6. Sapir ve Whorf’un (Whorf,1956) lingüistik görecelilik teorisine göre dil düşünce
ilişkisi nedir?
7. Ana akım psikolingüstik çalışmalarında neyi neden gözardı eder ve çalışmaz?
8. Semiyotik teori, eleştirel sosyal psikologlarca ne için kullanılmaktadır?
9. Bir işaret bir anlamın özel örneğidir sembol neyin örneğidir?
10. Semiyotik nedir?

Cevaplar

1. Kaynak (kişi)› Mesaj › Aktarıcı-iletici › Sinyal › Alıcı (işitsel-kulak)
›Mesaj › Varış yeri(diğer kişi).
2. Bilişsel modellerin ortak vurguladıkları noktalara göre herşeyden önce insanlar
arasındaki iletişim, ‘saf’ malumatın iletilmesine dayanmıyor, aksine anlamın iletilmesine
dayanır. Ayrıca iletişim insanlar arasındaki sosyal bir faaliyettir.
3. Tüm dillerde
a. fonem denir.
b. sentakstır
c. semantik.

4. Düşünce ile dil arasındaki karşılıklı ilişkiyi çalışır.
5. Kişinin düşünme kapasitesi, ulaşabildiği dilsel kaynaklara bağlıdır.
6. Dil düşünceyi belirler
7. Dil üzerine çalışan ana akıma dahil sosyal psikologlar, insanların konuşurken ne
söyledikleri ile pek fazla ilgilenmemektedir; sözün değişkenliği incelemeyi zorlaştırmaktadır.
8. Anlamların organize edildiği, paylaşıldığı sistemleri anlamak üzere kullanılmaktadır.
9. Sembolün anlamı paylaşılan bir ideolojiye ya da kuruma dayanır.
10. İşaret sisteminin nasıl yapılandırıldığının çalışmasıdır

Sosyal Psikolojiye Giriş 2 Final Soruları ( 8-14 )

Ünite – 11

Sosyal Dünyanın İnşası Iı: Sosyal Temsiller

Sosyal temsil
Sağduyu
Demirleme
Nesneleştirme
Kişiselleştirme
Sözbirliği evreni
Şeyleştirilmiş evren

Bu Bölümde Ne Öğrendik Özeti

• Sosyal temsiller sosyal dünyayı anlamanın yollarından biridir, eylemi etkiler ama
kendisi eylemin bir parçası değildir.
• Sosyal temsiller daha çok kültürel olarak ulaşılabilir ve vasıta olunan kaynaklardır ve sözgelimi, kitle iletişim mesajlarından, uzmanlarla (bilim adamları, doktorlar, öğretmenler gibi) etkileşimlerden ortaya çıkarlar.
• Sosyal temsil teorisi, yabancı bilinmeyen bir şeyin zamanla gündelik yaşamda
nasıl tanımlanır hale geldiğini açıklar.
• Moscovici (1984) batılı modernist toplumlarda ikili bir bilgi evrenine işaret eder
sözbirliği evreni ile şeyleştirilmiş evren. Bilim şeyleştirilmiş evrenle, sosyal temsiller ise
bilimsel bilginin ehlileştirildiği ve aşina kılındığı söz alanında oluşmaktadır.
• Yabancı bilinmeyen bir şeyin bilinir, aşina bir şey haline girişini demirleme ve
nesneleştirme süreçleri sağlar.
• Türkiye’de de sosyal temsiller üzerine araştırmalar yapılmaktadır.

Ünite Soruları

1. Kişilerin etkileşim içinde oldukları alanda gerçekleşeni anlamlandıran nedir?
2. Eleştirel sosyal psikolojide neden tutumlar ya da atıflar gibi ana akımın temel
başlıkları yer almaz
3. Eleştirel sosyal psikolojiye göre bireysel zihinlerde yaşanan nedir?
4. Eleştirel sosyal psikoloji neyi inceler?
5. Sosyal temsiller eylemi … ama kendisi eylemin bir parçası.…
6. Moscovici’ye göre sosyal temsiller neden insanların kafalarındaki imajlara indirgenemez?
7. Sözbirliği evreni ve şeyleştirilmiş evren kavramlarını açıklayınız
8. Yabancı bilinmeyen bir şeyin bilinir, aşina bir şey haline girişini sağlayan iki
mekanizmanın adını yazınız.
9. Demirleme süreci sonucunda varılan nokta nedir?
10. İnsan ve psikoloji kavramlarını Freud’un imajı içinde sembolize ederek tekrardan üreten süreç?

Cevaplar

1. Dil
2. Bilişsel sisteme, dünya içinde hareket etme ve ona tepkide bulunmanın kaynağı
olarak bakmadığından tutumlar ya da nedensel atıflar hakkında teorik görüş ve modelleri
yoktur. Çünkü sosyal dünyayı algılama ve anlamada zihinsel yapıların belirleyiciliğini
kabul etmezler.

3. Bireysel zihinlerde yaşanan; ortak eylem alanında özneler arasındaki ortak
alanda inşa edilen her türlü anlamın ve eyleminin sonucudur.
4. Eleştirel sosyal psikoloji, insanların sosyal dünyayı inşa ediş tarzlarını, inşa edenin ne olduğunu, en önemlisi de insanların karşılıklı sürekli inşa ettikleri bu sosyal dünya
içinde nasıl yaşadıklarını, nasıl iş gördüklerini, isteklerini, arzularını nasıl elde ettiklerini
inceler.

5. etkiler…değildir
6. Çünkü sosyal temsiller aslında insanlar arasında sürekli devam eden etkin bir
iletişimdir. Bu iletişim süresince bu dünyanın paylaştıkları resimlerini hep birlikte ortaya
çıkıp çizmektedirler.

7. Sözbirliği evreninde bireyler eşittir ve toplum bu eşit bireylerden oluşur. Herşeyin ölçüsü insandır. Şeyleştirilmiş evrende toplum katı ve değiştirilemez bir sistem içinde
dönüştürülür. Toplumun kendisi ve varlıkları gözardı edilir. Tipik modernist toplumlar
özellikle bu şeyleştirilmiş evrenin bir yansımasıdırlar.
8. Demirleme ve nesneleştirme
9. Yeni olan eski bir kategoriye demirlenerek bilindik hale sokulur.
10. Nesneleştirme

Sosyal Psikolojiye Giriş 2 Final Soruları ( 8-14 )

Ünite – 12

Sosyal Dünyanın İnşası III : Söylem Ve Psikoloji

Söylem
Söylem analizi
Eylem odaklı söylem
İnşa edici söylem
Argumantatif retoriksel bağlam
Eleştirel söylemsel psikoloji
Söylemsel psikoloji
Konuşma analizi

Bu Bölümde Ne Öğrendik Özeti

• Söylem inşa edicidir
• Söylem eylem yönelimlidir.
• Söylem her zaman için duruma aittir yani konuşmalar/metinler birbiri ardısıra
gelen etkileşime, bağlama gömüktür.
• Söylem, anlam kaynaklarına dayanan sosyal bir eylemdir.

• Eleştirel söylemsel psikoloji ve/veya Foucaultcu söylem analizi karşılıklı konuşma etkileşimini yöneten söylemin kurguladığı öznellik ve iktidar ilişkilerine odaklanır.
Bu esnada söylemin kullandığı kaynaklara eğilir.

• Eleştirel söylem analizi inceleme odağını kişiler arası etkileşimden ideoloji boyutuna taşır ve baskın ideolojinin etkileşim esnasında tüm anlamaları nasıl inşa ettiğini
ortaya koyarlar.

• Söylemsel psikoloji söylem uygulamaları-pratikleri dedikleri eylemlere odaklanırlar. Yani gündelik etkileşimlerdeki konuşmalarda, bu konuşma eylemi içinde anlamın konuşmacılar arasında nasıl müzakere edildiğini, kuruluş sürecini incelerler. Dolayısıyla konuşma eylemleri sırasında insanların dille karşılıklı ne yaptıklarına odaklanmış olurlar.

Ünite Soruları

1. Söylem nedir?
2. Söylemin dayandıkları nelerdir?
3. Herhangi bir nesne hakkında “doğruları” söylediğini iddia eden sayısız söylemin
aslında yaptığı şey….aynı nesneyi
4. Söylediklerimizin anlamı neye dayanır?
5. Söylemin eylem yönelimli olmasından kast edilen nedir açıklayınız.
6. Sosyal gerçeklik nasıl inşa edilmektedir?7. Söylemsel psikoloji yaklaşımında odaklanılan konular nelerdir?
8. Söylemin inşa edici olma özelliğini açıklayınız.
9. Söylemsel psikoloji analizini eleştirel söylemsel psikolojiden ayıran özellikleri
sıralayanınız.
10. Söylemsel psikoloji dilin icracı niteliklerine odaklanarak ne yapmaktadır?

Cevaplar

1. Söylem bir nesneyi inşa eden ifadeler takımıdır.
2. Söylem anlatılan bir olay, bir kişi ya da bir grup insan hakkında üretilen anlamalar, imajlar, benzetmeler, hikâyeler grubuna dayanır.
3. aynı nesneyi başka bir ışık altında belli bir biçimde göstermektir.
4. Hangi söylemin içinden konuştuğumuza dayanır çünkü ona göre anlamı değişir.
5. Konuşma etkileşimi boyunca konuşulanların ne yapmakta olduğu yani ne eylediğidir.
6. Dil, konuşma (ya da yazı) eylemi için içinde fikri taşıyan ya da aktaran değil
bizzat eylem icra edendir. Böyle olduğu için dil sarf edildiği sözlerde, açıklama
ve beyanlarda tüm sözlerde bize sosyal bir gerçeklik kurar.

7. Konuşma eylemleri sırasında insanların dille karşılıklı ne yaptıklarına odaklanırlar. Bu odaklanma dilin icracı niteliklerini ön planda tutar. İcracı niteliklerden
kasıt dili kullanırken o sırada elde edilmeye çalışılan ya da kaçınılan şeyin kendisidir sözgelimi, özür dilemek, kafa tutmak, emretmek, mazeret bulmak gibi.
Bu icraatların ne gibi kalıplar halinde gerçekleştirildiğine bakılır.
8. Gerçekliği inşa eder

9. Söylemsel psikoloji, insanların konuşmalarında yazılarında yapıp ettikleri şeylere yani söylemin uygulamaları dediğimiz pratiklerine eğilmekte ve bu pratikleri incelemektedir. Diğeri ise insanların karşılıklı etkileşimleri sırasında konuşurken, yazarken sözlerinin içine çekip aldıkları ya da dışarda bıraktıkları söylem
kaynaklarına odaklanır ve bu kaynakları inceler.
10. Dili kullanırken o sırada elde edilmeye çalışılan ya da kaçınılan şeyin bu
icraatların ne gibi kalıplar halinde gerçekleştirildiğine bakılır.

Sosyal Psikolojiye Giriş 2 Final Soruları ( 8-14 )

Ünite – 13

Ben Özne Ve Kimlik

Anahtar Kavramlar
Bilinen Ben
Bilen Ben
Sembolik Etkileşimcilik
Sosyal Bir Bilinç
William James
George Mead
Otoriter Kişilik
Kontrol Odağı
Öğrenilmiş Çaresizlik
Kimlik
Söylem

Bu Bölümde Ne Öğrendik Özeti

• Psikoloji, kişi olmakla ilgili bilgilerini kullanarak, benliğe yönelik beş genel
cepheden bahseder: beden, yaşantı, sosyal oluş, bilinçdışı temel ve zaman etkileşimi.
• Psikolojide biyolojik yaklaşım benliği ele alırken sebep sonuç döngüsünü gözetecek şekilde sorgulamasını yapar.
• Yaşantısal yaklaşım öznel yaşantının merkeziliğini ön planda tutar.
• Psikodinamik yaklaşım ise öznel yaşantıyı incelemede kendine has bir kavramlar takımına, bir dile ve kendine has, psikanaliz denilen bir yönteme sahiptir ve bilincin
kendisini esas çalışma alanı olarak kabul eder.

• Sosyal psikolojinin araştırmalarına hâkim olan tema, bireyin çevresi üzerindeki
kişisel kontrol duygusu ve bu duygunun manidarlığıdır.
• James maddi, sosyal ve manevi öğelerden ortaya çıkan bilinen kendilik ‘bana’
yı, ‘bilinç akışında üretilen’ bilen kendilik-‘ben’ i ayırt eder.
• Mead ben kavramının esasta bilinç farkındalığının, ortak eylem alanında, ara öznel alanda dilin inşa ettiğini öne sürer.

• Deneysel sosyal psikolojinin genelde psikolojinin kavramlaştırdığı benlik kendine yeten, bağımsız, tutarlı ve tekil bir benliktir. Bu kavramlaştırma “ben” ile “sosyal dünya” arasında güçlü bir ayırım ortaya koyar.
• Adorno’nun otoriteryen kişilik teorisi psikodinamik ve sosyal öğrenme teorilerini birlikte kullanarak son derece katı ve geleneksel tarzda yetiştirilenlerin otoriter bir kişilik geliştireceklerini savunmaktadır.
• Sosyal öğrenme teorisine göre insanlar kişisel kapasitelerini ve başarısızlıklarını
maruz kaldıkları yetiştirme tarzlarıyla kazanırlar.

• Öğrenilmiş çaresizlik ve kontrol odağı teorileri benzer şekilde yetiştirilme sırasında mükâfatlandırılma/ cezalandırılma tarzlarının etkili olduğunu öne sürer.
• Bilişsel yönelimli sosyal kimlik teorisi insanların kimlik duygularını sosyal
gruplarla kurdukları aidiyetlerle kazandıklarını öne sürer. Sosyal inşacı görüşe benlik,
sosyal hayatın içinde varlığa bürünen, burada korunan, sosyal olarak üretilen çoklu ve değişen bir fenomendir..

• Kimliğimiz bizim için kültürel olarak ulaşılabilir söylemlerden inşa edilir ve ne
yapabileceğimize ve ne yapmamız gerektiğine dair çıkarımlara sahiptir.
• Bir söylem içindeki özne konumlandırmaları bize öznelliğimizin muhtevasını
da verir.
• Harré ( Harré ve Gillett, 1994 ), benlik duygunun dilsel bir fenomen olduğunu
öne sürer

Ünite Soruları

1. Psikoloji, kişi olmakla ilgili benliğe yönelik beş genel cepheden bahseder. Bunları sıralayınız.
2. Kişi olmakla ilgili olarak bedenin varlığını nasıl görmeliyiz?
3. Biyolojik yaklaşımın biyoloji ve davranış ilişkisini ele aldığı düzeyleri açıklayınız.
4. Yaşantısal yaklaşımın kişi tarifi nedir?
5. Psikodinamik yaklaşımın benliğe yaklaşımını diğerlerinden ayıran en önemli
nokta hangisidir?6. James’in benliğe yaklaşımında kullandığı kavramlardan hangisi bugün psikolojinin ilgi alanıdır, neden?
7. Mead’in benlik yaklaşımında dil nasıl tanımlanır, neden merkezi bir öneme sahiptir?
8. Kişiliğin doğası hakkında ana akım sosyal psikolojinin doğru kabul ettiği
önermeleri sıralayarak açıklayınız.
9. Eleştirel sosyal psikolojinin benlik ile ilgili kavramlaştırmasında kullandığı temel öğeler nelerdir?
10. Sosyal inşacılara göre kimliğimiz nelerden oluşur?

Cevaplar

1. Beden, öznellik, diğer insanların varlığı, zaman, emosyonlar
2. Bedenimiz varlığımızın bağlı olduğu şeydir. Kişi oluşumuz hep bu beden üzerinden kurulur. Diğer insanlarla ilişki kurabilmek için, becerilerimizi sergilemek için, iletişim kurabilmek için olmazsa olmaz bir araçtır.
3. Biyolojik yaklaşım bir sebepler döngüsünün peşindedir. Bu yaklaşım, nöronların, hormonların davranışa nasıl sebep olduğunu nedensel analiz düzeyinde ele alır. Biyoloji ve davranışa bakışın bir başka düzeyi de işlevseldir ve evrimsel açıklamalar kullanır.

4. Kişi niyet eden bir faildir, kendi yaşantısının ve içinde bulunduğu ortamların
farkında olma ve bunlar üzerine yansıyabilme (reflexive) kapasitesine sahiptir.
5. Diğerlerinden farklı olarak, bilincin kendisini bizzat problem olarak ele alır,
bilincin ne olduğunu sorar.

6. Ana akımda sosyal psikoloji araştırmalarını James’in ‘bilinen ben’ kavramını
kullanarak yapar. Çünkü araştırmalarında bağımsız değişken olarak kullanabilecekleri
şey katılımcıların kendileri hakkında (sözgelimi kişilik testleri ile) vereceği açıklamalardan başkası olamaz. Dolayısıyla benliğe dair bilinebilir olan sadece budur. Bu sebeple ‘ben’ yani bilen anlamında ben üzerine araştırma yapamaz.
7. Mead’e göre dil, zihni üretendir. Mead dile; düşüncelerin işletildiği, doğası
icabı sosyal karakterli asli bir nitelik olarak bakar.

a)Kişi kendi kendine yeten bir zihni, şuuru olandır. Bu sebeple diğer kişilerden
farklı ve tekil bir kişidir.

b) her insanın bir kişiliği ya da birbiri ile tutarlı ve ahenkli vasıflar seti, özellikleri vardır. Bu özellikler kişinin doğasına hükmeder.

c) insanlar kendilerinden menkul duygu ve düşüncelere sahiptir. Bunlar içsel olarak düzenlenir, kişiye
özeldir, kişinin kendinden doğan özelliklerdir. Kişi dilini kullanarak bunları diğer insanlarla paylaşır. Kullandıkları kelimeler, semboller içsel hallerini ifade eder.

d) insanlar bu şekilde yaşantılarının ve öznelliklerinin hem merkezi hem de kaynağıdırlar. Kişi
eylemi başlatandır; kendini,planlarını, inanç ve arzularını gerçekleştirmeye çalışır.

9. Sosyal inşacılara göre insanların önceden verili herhangi bir doğası olamaz. Bir
başka ifade ile kişilerin içinde onları öyle kılan herhangi bir öz yoktur. İnsanlar sosyal
süreçlerin ürünüdür. Dolayısıyla benlikleri, psikolojik hayat alanları kafalarının içinde
değil kişiler arası ortak eylem alanındadır. Kısacası sosyal olanın içindedir. Dolayısıyla
benlik, sosyal hayatın içinde varlığa bürünen, burada korunan, sosyal olarak üretilen
çoklu ve değişen bir fenomendir.

10. Kimliğimiz bizim için kültürel olarak ulaşılabilir söylemlerden inşa edilir
ve ne yapabileceğimize ve ne yapmamız gerektiğine dair çıkarımlara sahiptir.

Sosyal Psikolojiye Giriş 2 Final Soruları ( 8-14 )

Ünite – 14

Sosyal Psikolojinin Sosyali Nerede?

Anahtar Kavramlar
Irkçı
Politik bağlam
Sosyo ekonomik statü
Yerel bilgi
Kültür
Batı
Türkiye
Kapitalist
Liberal
Modernist psikoloji
Etnik

Bu Bölümde Ne Öğrendik Özeti

• Biz sosyal psikologlar sık sık insanların yapıp ettiklerinin sosyal bağlamını gözden kaçırabilmekteyiz.
• İnsan her zaman ve halihazırda sosyaldir. Sosyal kişisel olanı kurandır, bizim
kim olduğumuzu inşa eder, kimliklerimizin ve ilişkilerimizin nasıl şekilleneceğini karmaşık bir sosyal etkileşimler ağı yoluyla kuruluşunu inşa edendir.
• Sosyal psikolojide araştırmalar analizlerinde siyasi, kültürel ve ekonomik bağlamı çoğu zaman dışarda tutar. Sosyal psikolojinin artık araştırmalarını bireyin bu ideolojik doğasını görecek ve önemseyecek şekilde düzenlemesi gerekmektedir.

• Sosyal psikoloji alanda ırkçı davranışla ilgili çalışmalar yaparken ırkçı kimliklerin kurulduğu sosyal bağlamı ve bu bağlamın karmaşıklığını ya savsaklar ya da açıkça
dikkate almaz.

• Hem kendi kültürü içinde hem de batı dışı ülkelerde (ki bizzat o ülkenin kendi
araştırmacılarının eliyle) kendi liberal, ‘orta sınıf değerleriyle’ hareket ederek buna uymayan insanlara ve gruplara olan akıl almaz önyargılı tutumlar sergilemekte ve anlamlandırmaktadır.

Ünite Soruları

1. Sosyal psikolojinini sosyalliği sosyal psikolojinin …üzerine ve onun psikolojisine odaklanması sebebiyle sık sık gözardı edilir.
2. Bağlam psikolojide genel olarak nasıl kullanılır?
3. Ana akımda sosyal olanla insanî olan nasıl ele alınır.
4. Callaghan ve Lazard (2011)’a göre sosyal olan nedir?
5. Ana akım geleneksel sosyal psikolojik araştırmaların çok büyük bir kısmının
inceleme konusu edindiği bireyin politik niteliği nedir?
6. Batı kültürünü bireyi de içine alan, geniş sosyal ve politik bağlamını belirleyen
sosyal güçler nelerdir?7. Ana akım geleneksel sosyal psikolojik araştırmaların çok büyük bir kısmının
inceleme konusu edindiği bireyin sosyal ve politik bağlamı nedir?
8. Toplum içinde insanların benlik duygularını ve algılarını inşa edişlerine dahil
edilen ideoloji ve ilgili kavramı nedir?9. Ana akım sosyal psikolojinin ayırımcı ırkçı duruşu hakkında neler anlatılabilir?
10. Batılı düşünce ve bilginin ürettiği ve içinde yaşadığı özne/ kimlik ve gerçeklik
bilgisini buraya …… adına taşıdık ve taşımaktayız. Ortaya çıkan farklı ve değişik sonuçları ……. bağlamaktayız.?

Cevaplar

1. Kişi
2. Bağlam psikolojide, genelde davranışı, duyguyu ve kişiliği etkileyen bireye ait
olmayan ‘şeyler’ anlamında kullanılan bir terim
3. Ayrı tutulup bir ikililik bir dikotomi içine yerleştirilir.
4. Sosyal kişisel olanı kurandır, bizim kim olduğumuzu inşa eder, kimliklerimizin
ve ilişkilerimizin nasıl şekilleneceğini karmaşık bir sosyal etkileşimler ağı yoluyla kuruluşunu inşa edendir.
5. Ana akım geleneksel sosyal psikolojik araştırmaların çok büyük bir kısmının inceleme konusu edindiği birey, liberal hümanist ideolojinin karakterize ettiği bu bireydir
6. Kapitalizm ve Liberal Hümanizm

7. Bu bireyi karakterize eden liberal hümanist ideolojidir.
8. Liberal ideoloji özellikle de seçme özgürlüğü kavramı
9. Sosyal yoksunluğa ve eşitsizliğe kaba bir değişken muamelesi çeker. Hem kendi
kültürü içinde hem de batı dışı ülkelerde (ki bizzat o ülkenin kendi araştırmacılarının
eliyle) kendi liberal, ‘orta sınıf değerleriyle’ hareket ederek buna uymayan insanlara ve
gruplara olan akıl almaz önyargılı tutumlar sergilemekte ve anlamlandırmaktadır.
10. ‘evrensel bilgi’…… kültür farkına

Sosyoloji Facebook Grubu

Felsefe Facebook Grubu

Sosyal Psikoloji 2 Ünite Soru Cevapları

Sosyal Psikoloji ANASAYFA	COĞRAFYA GRUBU
ÇOCUK GELİŞİMİ GRUBU	SOSYAL HİZMETLER
SOSYOLOJİ GRUBU	İKTİSAT GRUBU

TOEFL GRAMMAR

Sosyal Psikoloji 2 Ünite Soru Cevapları

Auzef Online Deneme Sınavları

Bahar Dönemi 2020 Vize Soruları , auzef Sosyal Psikoloji çıkmış sorular cevapla

Ünite – 8

Cinsiyet Ve Sosyal Psikoloji

Bu Bölümde Ne Öğrendik Özeti

Sosyal Psikolojiye Giriş 2 Final Soruları ( 8-14 )

Ünite Soruları

Cevaplar

Sosyal Psikolojiye Giriş 2 Final Soruları ( 8-14 )

Ünite – 9

Feminist Psikoloji Ve Sosyal Cinsiyet

Bu Bölümde Ne Öğrendik Özeti

Ünite Soruları

Cevaplar

Sosyal Psikolojiye Giriş 2 Final Soruları ( 8-14 )

Ünite – 10

Sosyal Dünyanın İnşası I: İletişim Ve Dil

Bu Bölümde Ne Öğrendik Özeti

Ünite Soruları

Cevaplar

Sosyal Psikolojiye Giriş 2 Final Soruları ( 8-14 )

Ünite – 11

Sosyal Dünyanın İnşası Iı: Sosyal Temsiller

Bu Bölümde Ne Öğrendik Özeti

Ünite Soruları

Cevaplar

Sosyal Psikolojiye Giriş 2 Final Soruları ( 8-14 )

Ünite – 12

Sosyal Dünyanın İnşası III : Söylem Ve Psikoloji

Bu Bölümde Ne Öğrendik Özeti

Ünite Soruları

Cevaplar

Sosyal Psikolojiye Giriş 2 Final Soruları ( 8-14 )

Ünite – 13

Ben Özne Ve Kimlik

Bu Bölümde Ne Öğrendik Özeti

Ünite Soruları

Cevaplar

Sosyal Psikolojiye Giriş 2 Final Soruları ( 8-14 )

Ünite – 14

Sosyal Psikolojinin Sosyali Nerede?

Bu Bölümde Ne Öğrendik Özeti

Ünite Soruları

Cevaplar

Sosyal Psikoloji 2 Ünite Soru Cevapları

Sosyal Psikoloji 2 Ünite Soru Cevapları

Auzef Online Deneme Sınavları

Bunu paylaş:

Bunu beğen:

İlgili

Editor