Uygarlık Tarihi Ünite -5
Uygarlık Tarihi Ünite -5
Uygarlık Tarihi Nasıl Okunmalı?
Anahtar Kavramlar
Uygarlık Tarihi |
Modern Uygarlık |
İstanbul’un Fethi |
Coğrafi Keşifler |
Aydınlanma |
Batı-Merkezcilik |
Bu Bölümde Ne Öğrendik Özeti
Modern uygarlık, bir dizi tarihi, siyasi ve toplumsal gelişmenin sonucu olarak ortaya çıkmıştır. |
Tarihi olayların başında 1453’te İstanbul’un Türkler tarafından fethi hadisesi gelmektedir. |
İstanbul’un Fethi’nin temel sonuçlarından birisi ekonomik ve sosyal olarak Batı’da, Avrupa’da sıkışmaya yol açmış olmasıdır. Bu sıkışma haline karşılık olarak Batı’da yeni arayışlar, bu durumu aşmaya ilişkin girişimler ortaya çıkmıştır. |
Akdeniz’de Osmanlı hâkimiyetine bağlı olarak Avrupa’da ortaya çıkan sıkışma haline karşı arayışlar iki yönde girişimleri tetikleyecektir. |
Bunlardan birincisi İstanbul’un Fethi öncesinde başlayan, sonrasında hız kazanan Doğu’ya Hindistan’a Akdeniz ekseni dışında yol arayışlarının Portekiz girişimleri şeklinde ortaya çıkmasıdır. |
İkinci teşebbüs ise, Haçlı Seferleri sonrasında yeniden öğrenilen dünyanın yuvarlaklığı fikrini temel alarak hep batı yönünde giderek doğu ülkelerine ulaşma yönünde girişimler. |
Bu karşılaşma Batı Avrupa’da yoğun ilgi, araştırma, inceleme, ticari, askerî, siyasi sefer ve girişimler silsilesine yol açtı. |
Batı’da modern siyasi, iktisadi ve toplumsal gelişmenin gerisinde yatan ilk muharrik güç kaynağı, Amerika Kıtası’nın zenginliklerinin Avrupa’ya nakledilmesi ile gerçekleşti. |
Avrupalılar için toplumlararası ilişkilerde Eski Çağ’da Yunan tecrübesiyle birlikte uygarlıklar alanına girdiği andan itibaren hep bir ötekisi, yabancısı olageldi. |
Yeni coğrafyalarda karşılaşılan topluluklar, kültürler Batı’nın yeni ötekileri idi. |
Mısır, Babil, Asur, Hitit, Pers, Fenike, Kartaca, Sasani, İslam Batı’nın, Avrupa’nın en eski ötekilerini oluştururlar. |
19. Asır başlarından itibaren uygarlık kavramının yaygın bir biçimde kullanılması toplumlar arası ilişkilerde karşılaşmalar, bu karşılaşmalarda etkinlik kurma arayışı ile doğrudan ilgilidir. |
Uygarlık tarihi bu anlamda Avrupa’yı merkeze alarak bir okuma ve çözümleme girişimidir. |
II. Dünya Savaşı sonrasından itibaren uluslararası ilişkiler sisteminin yeniden yapılandırılmasının siyasi ve ekonomik talepleri, Batı-dışı toplumların Batı ile ilişkilerinin düzenlenmesine ilişkin talepleri uygarlık, uygarlıklar, 19. Asrın Avrupa merkezci okuma ve çözümlemelerini en azından ihtiyatla karşılamaya, bunun dışında yeni açıklama geliştirme ihtiyacını doğurmuştur. |
Günümüz uygarlık tarihi çalışmaları, daha önceki Avrupa merkezci ya da şarkiyatçılığın baskın olduğu bu modern okuma teşebbüslerinin uygarlık tarihinin aydınlatılmasında daha önceki rol ve bilgi birikimlerinin farkında olarak, yeni ve eski okumaları birleştirici tutumla uygarlık tarihine eleştirel yaklaşımı geliştirmek durumundadır. İnkârcı değil, eleştirel ve inşacı bir uygarlık tarihinin imkânı üzerine düşünülmelidir |
Bölüm Soruları
1) Aşağıdakilerden Batı uygarlığının ‘geleneksel öteki’ lerinden biri olarak kabul
|
2) Hindistan’a ulaşmak için Akdeniz dışında yeni yollar arayan Portekiz girişimleri, 1497 yılında ……………… tarafından Ümit Burnu’nun dolaşılmasıyla tamamlanmıştır. Cevap : Vasco da Gama |
3) Dünyanın yuvarlak olduğu fikrinden yola çıkılarak hep batı yönünde ilerleyerek doğu ülkelerine ulaşma girişimleri ………………’un Amerika Kıtası’nı keşfi ile sonuçlanmıştır. Cevap : Kristof Kolomb |
4) Yeni ötekileri geleneksel ötekilerden ayıran özellikler nelerdir?
Cevap : |
5) Uygarlık tarihi yazımında, Avrupa’yı merkeze alma çabasına ………….. denir.
Cevap : Avrupa-Merkezcilik |
Uygarlık Tarihi Çıkmış Sorular
Sosyoloji Çıkmış Sorular
Ünite özet ve Ünite Soruları
Vize |
Final |
Ünite – 1 | Ünite – 8 |
Ünite – 2 | Ünite – 9 |
Ünite – 3 | Ünite – 10 |
Ünite – 4 | Ünite – 11 |
nite – 5 | Ünite – 12 |
Ünite – 6 | Ünite – 13 |
Ünite – 7 | Ünite – 14 |
Türk Sosyoloji Tarihi Final 2017 Soruları