Türk Dili-1 2021 Final

Türk Dili-1 2021 Final

1- Aşağıdakilerden hangisi “ana dil”in tanımıdır?

A) Çocuğun ailesinden ve içinde yaşadığı topluluktan edindiği dil.
B) Kendimizi yazılı olarak ifade etmek istediğimizde kullandığımız dildir.
C) Aynı meslekten olanların veya aynı iş alanlarında çalışanların kendi aralarında konuştukları dil.
D) İnsanın kendini sözlü olarak ifade ederken kullandığı dile denir.
E) Kendisinden başka diller veya lehçeler türemiş olan dil

Cevap : E) Kendisinden başka diller veya lehçeler türemiş olan dil.

2- Aşağıdakilerden hangisi iletişim ögelerinden biri değildir?

A) Çevre
B) Kaynak
C) Mesaj
D) Alıcı
E) Gönderici

Cevap : A) Çevre

3- Aşağıdakilerden hangisi dilin tanımı içinde yer almaz?

A) Dilin kendine mahsus kanunları vardır.
B) Dilin kullanımı başarının temel belirleyicisidir.
C) İnsanlar arasında anlaşmayı sağlayan doğal bir araçtır.
D) Seslerden örülmüş sosyal bir kurumdur.
E) Temeli bilinmeyen zamanlarda atılmış gizli antlaşmalar sistemidir.

Cevap : B) Dilin kullanımı başarının temel belirleyicisidir.

4- Aşağıdakilerden hangisi dil türleri arasında değildir ?

A) Sokak dili
B) Ana dil
C) Devlet dili
D) Konuşma dili
E) Ana dili

Cevap : A) Sokak dili

5- Dil edinme süreci aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak sıralanmıştır?

A) Dinleme / Okuma / Konuşma / Yazma
B) Konuşma / Dinleme / Yazma / Okuma
C) Okuma / Yazma / Konuşma / Dinleme
D) Konuşma / Okuma / Yazma / Dinleme
E) Dinleme / Konuşma / Okuma / Yazma

Cevap : E) Dinleme / Konuşma / Okuma / Yazma

6- Aşağıdakilerden hangisi dile yönelik vurgulanan ortak temel ögelerden biri değildir ?

A) Dil seslerden oluşur.
B) Dil değişmeyen bir yapıdır.
C) Dil bir iletişim aracıdır.
D) Dil bir sistemdir.
E) Dil bir düşünme aracıdır.

Cevap : B) Dil değişmeyen bir yapıdır.

7- “Dil, insanlar ve nesiller arasında en önemli iletişim ve aktarım aracı olarak toplumların varlık sebeplerinden biri olmuştur. Dil ile dünyayı algılar, düşüncelerimizi şekillendiririz. Dil bununla sınırlı kalmayıp aynı zamanda gerçekliği de şekillendirir. Ortaya çıkan gerçeklik toplumsal bir algı oluşturur ve toplumun bütün bireylerine aktarılır. Dolayısıyla dil çalışmalarında toplumun, toplumsal çalışmalarda da dilin göz ardı edilemeyeceği gerçeği ortaya çıkar. Çünkü insan olmadan dilin, dil olmadan da toplumun var olması mümkün değildir.” Yukarıdaki metinde aşağıdaki ilişkilerin hangisinden bahsedilmektedir?

A) Dil-Coğrafya ilişkisi
B) Dil-Birey ilişkisi
C) Dil-Tarih ilişkisi
D) Dil-Ruh bilim ilişkisi
E) Dil-Toplum ilişkisi

Cevap : E) Dil-Toplum ilişkisi

8- “Bir dildeki dil planlaması tek bir kurum eliyle değil disiplinler arası bir katılım ile gerçekleştirilmektedir. Almanlar, İsveçliler, Macarlar, Finler ve Arnavutlar yürüttükleri milliyetçi eğilimlerle dillerindeki yabancı kelimeleri de tasfiye ederek yerlerine yerli, kendi dillerinin ürünü olan, kelimeleri koyarak bilinçli bir seferberlik yürütmüşlerdir. Dil üzerindeki müdahaleler dilin doğal seyrinden çıkmasına sebep olabilir. Bu tutum da dil mekanizmasının olağan seyrine aykırı bir durum ortaya çıkarmaktadır. Dil planlaması ile ilgili yukarıdaki açıklamadan aşağıdaki sonuçlardan hangisine ulaşılır?

A) Ulusalcılık fikri dil planlamasında etkili değildir.
B) Dil planlamasında sadece yabancı sözcükler hedef alınır.
C) Dil planlaması dilin doğal gelişimi için gerekli bir süreçtir
D) Dil planlaması bilinçli ve çok paydaşla yürütülen bir süreçtir.

Cevap : D) Dil planlaması bilinçli ve çok paydaşla yürütülen bir süreçtir.

9- Aşağıdaki sözcüklerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır?

A) Laboratuvar
B) Kirpik
C) Klavuz
D) Eşkıya
E) Başvurmak

Cevap : C) Klavuz

10- “Bir sözcüğün ilgi veya benzetme yoluyla gerçek ve yan anlamı dışında kullanılmasına verilen addır. Mecaz anlam kazanan sözcük genellikle soyut bir anlama taşır. Mecaz anlam sözcüklerin asıl ve yan anlamları dışında, ilişki ve benzerlik yoluyla başka bir kavramı belirtmek üzere kazandıkları anlamdır.” Buna göre aşağıdakilerden hangisi mecaz anlam örnek gösterilebilir?

A) Sıkıntıdan çatladım.
B) Bütün gün bekledim
C) Gülüşür ve şakalaşırdık.
D) Kırmızı en sevdiğim renktir.
E) O vazoyu kırdım.

Cevap : A) Sıkıntıdan çatladım.

11- Kullanılan dilin ya da dillerin resmî bir idare tarafından dil-içi farklılıkların kullanımı ile ilgili problemlerin çözülmesi için bilinçli bir şekilde düzenlenmesi faaliyetine ne ad verilir?

A) Dilsel güçlük
B) Dilsel tutum
C) Dilsel ihtiyaç
D) Dil planlaması
E) Dilin canlandırılması

Cevap : D) Dil planlaması

12- Türkçe cümle ile ilgili verilen aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır ?

A) ‘Durdu’ kelimesinin cümle sayılabilmesi için tümleçlere ihtiyaç vardır.
B) Türkçe cümle yapısının kuruluşunda yüklem sonda bulunur.
C) Tam bir anlam ifade eden yargılı anlam birimlerine cümle denilir.
D) Ki’li birleşik cümle yapıları dilimize Farsçadan girmiştir.
E) Bir soruya karşılık verilen ‘evet, hayır’ gibi sözler eksiltili cümle olabilir.

Cevap : A) ‘Durdu’ kelimesinin cümle sayılabilmesi için tümleçlere ihtiyaç vardır.

13- “Selçuklular döneminden başlayıp Osmanlılarda da devam eden süreçte dilimiz Arapça ve Farsçanın yoğun bir şekilde istilasına maruz kalmıştır.” Selçuklular Dönemi’nde Türkçeye itibar edilmemesinin sebebi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Araplarla yoğun ticari ilişkiler
B) Arapça ve Farsçanın kendi milli dillerinden üstün olarak tutulması
C) Yöneticilerin Türkçe eserleri teşvik etmesi
D) Türklerin Arapça ve Farsça konuşması
E) Selçuklu nüfusunun büyük kısmının Arap ve Farslardan oluşması

Cevap : B) Arapça ve Farsçanın kendi milli dillerinden üstün olarak tutulması

14- Tonyukuk, Kül Tigin, Bilge Kağan Anıtları Türkçenin hangi tarihî dönemine aittir?

A) Ana Türkçe
B) Yeni Türkçe
C) Orta Türkçe
D) Eski Türkçe
E) İlk Türkçe

Cevap : D) Eski Türkçe

15- “Eklerin yazımında görülen diğer bir yanlış bulunma durumu ekinde görülmektedir. Bulunma durumu eki –da / -de getirildiği kelimeye bitişik yazılır.” Buna göre aşağıdakilerden hangisinde bu kurala uyulmamıştır ?

A) İkide bir şikayet etme.
B) Kızıda geldi oğluda.
C) Ayakta durmak zor geldi.
D) Araba yolda kalmış.
E) Bir işte çalışmak zor mu?

Cevap : B) Kızıda geldi oğluda.

16- İyi bir konuşmada aşağıdakilerden hangisi görülmemelidir ?

A) Açık ve anlaşılır olmalıdır.
B) Konuşmada beden dilinden yararlanılmamalıdır.
C) Konuşmanın belli bir amacı olmalıdır
D) Konuşma yıkıcı olmamalı, dinleyenleri anlatılanlara inandırmalıdır.
E) Ses iyi ayarlanmalı, duyguyu iyi yansıtmalıdır.

Cevap : B) Konuşmada beden dilinden yararlanılmamalıdır.
NOT: İyi bir konuşmanın şu nitelikleri taşıması beklenir:
 Açık ve anlaşılır olmalıdır.
 Ses iyi ayarlanmalı, duyguyu iyi yansıtmalıdır.
 Konuşmanın belli bir amacı olmalıdır.
 Konuşma, yıkıcı olmamalı, dinleyenleri anlatılanlara inandırmalıdır.
 Konuşmada doğru ve güvenilir bilgilere dayanılmalıdır.
 Konuşmayı dinleyecek olan topluluğun özellikleri, konuşmacı tarafından göz ardı edilmemeli; konuşma için seçilen kelimelerde bu özellik dikkate alınmalıdır.
 Konuşmada el, yüz ve vücut hareketlerinden de yararlanılmalıdır.
 Konuşma sırasında birlikte düşünme, öğretme, duygulandırma, tartışma gibi yöntemlere başvurulmalıdır

17- Aşağıdakilerden hangisi Nisan 1911’de Selanik’te kurulan ve yayınladıkları dergiyle aynı adı taşıyan Genç Kalemler hareketinin savunduğu düşüncelerden biri değildir ?

A) İstanbul’da halkın konuştuğu Türkçenin edebiyatta kullanılması
B) Türkçeyi sadeleştireceğiz diye Arapça ve Farsça ödünçlemeler atılmamalı, kabul görenler kalmalı
C) Latin alfabesine geçilmeli
D) Yazı dili ile konuşma dili arasındaki uçurumun ortadan kaldırılması
E) Arapça ve Farsça dilbilgisel kuralları terk edilmeli

Cevap : C) Latin alfabesine geçilmeli

18- Türkçe ile ilgili olarak cumhuriyetten önce Beylikler ve Osmanlı dönemi için aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır ?

A) Osmanlı döneminde Kanun-ı Esasi ile Türkçe resmi dil olarak kabul edilmiştir.
B) Osmanlı döneminde dilde sadeleşme düşüncesi asla olmamıştır.
C) Osmanlı döneminde Arapça ve Farsça Türkçeyi istila etmiştir.
D) Bu dönemlerde Arap alfabesiyle eserler kaleme alınmıştır.
E) Beylikler döneminde Türkçeye bir yöneliş vardır.

Cevap : B) Osmanlı döneminde dilde sadeleşme düşüncesi asla olmamıştır.

19- Türklerin tarih boyunca en uzun süreli kullandıkları alfabe aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kiril alfabesi
B) Latin alfabesi
C) Köktürk alfabesi
D) Arap alfabesi
E) Uygur alfabesi

Cevap : D) Arap alfabesi

Cevap : Servet-i Fünun ve Fecr-i Ati edebiyatında sadeleşme hareketi büyük bir hızla artmıştır.

21- Aşağıdaki cümlelerden hangisi bir özne ve bir yüklemden oluşmuştur?

A) Vaay Kemancı, hoşgeldin be ya!
B) Bahçe zevki bu devrin büyük merakıdır.
C) Otobüs yol ayrımında durdu.
D) Ruh ufuksuz yaşayamaz.
E) Ali camı kırdı.

Cevap : B) Bahçe zevki bu devrin büyük merakıdır.

22- “Türkçenin diller arası ilişkisi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır ?

A) Günümüz Türkiye Türkçesinde İngilizce alıntılara etkilidir.
B) İslam dininin kabulüyle Arapça ve Farsça kaynaklı sözcükler, terimler ve ifadeler Türkçeye girmiştir.
C) Türkçe sözcük aldığı gibi birçok dile de sözcük vermiştir.
D) En eski metinlerimiz olan Göktürk yazıtlarında alıntı sözcüklere rastlanmaz.
E) 19. yüzyıl ile birlikte Türkçedeki Batı kaynaklı kelimelerin artışı görülmüştür.

Cevap : A) Günümüz Türkiye Türkçesinde İngilizce alıntılara etkilidir.

23- Hece veya kelimede anlam ayırıcı özellik gösteren en küçük sese verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?

A) fonoloji
B) vokal
C) fonetik
D) ses birimi
E) alofon

Cevap : D) ses birimi

24- Aşağıdakilerden hangisi dilin yapısı üzerinde derin izler bırakan unsurlardan biri değildir?

A) Nüfus yoğunluğu
B) Üzerinde yaşanılan coğrafya
C) Üretim-tüketim ilişkileri
D) İklim
E) Komşu halklarla olan ilişkiler

Cevap : A) Nüfus yoğunluğu

25- İnsan hafızasının yükünü azaltır, düşüncenin işlemesine, olgunlaşmasına ve zenginleşmesine yarar. Sözü düzenler, anlatımı kuvvetlendirir. Bu parçada sözü edilen dil becerisi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Okuma
B) Yazma
C) Anlatma
D) Konuşma
E) Dinleme

Cevap : B) Yazma

26- Görülen geçmiş zaman ekinin tüm değişken biçimlerini aşağıdaki ses gruplarından hangisi ifade etmektedir?

A) -DX
B) -TX
C) -mXş
D) -TI
E) -mlş

Cevap : A) -DX

27- Düz bir çizgi çizebilmek için yıllarca uğraşmak gerekiyordu’ cümlesinin ögeleri sırasıyla aşağıdakilerden hangisidir?

A) yer tamlayıcısı-nesne-yüklem
B) nesne-zarf-yüklem
C) zarf-nesne-yüklem
D) zarf-özne-yüklem
E) özne-zarf-yüklem

Cevap : D) zarf-özne-yüklem

28- İçerisinde pek çok yabancı dil ögesi barındıran “plaza dili” olarak adlandırılan dil olgusunun ortaya çıkmasında aşağıdakilerden hangisi etkili değildir ?

A) Dili doğru ve güzel konuşan örneklerin azalması ve özensiz tutum
B) Güçlü ve hakim bir dilin diğer dile yavaş yavaş etki etmesi
C) Faydalı bir yabancı dile aşırı ilgi gösterilmesi
D) İş yerlerinde bu dili kullanmanın zorunlu olması
E) Yeni bir yabancı dili öğrenen kuşakların ana dilini ihmal etmesi

Cevap : D) İş yerlerinde bu dili kullanmanın zorunlu olması

Cevap : Dil-Toplum ilişkisi

30- Diller arası alışverişle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır ?

A) Özenti yoluyla dile giren unsurlarda dilsel ihtiyaç yok gibidir.
B) Kültürel ilişkilerin sonucu bir dile yabancı sözcükler girebilir.
C) Sadece köklü bir tarihe sahip olan diller sözcük verebilir.
D) Diller arası alışverişte bilgi alıntısı görülebilir.
E) Siyasi, ekonomik vb. bakımdan güçlü toplumların dilleri daha etkilidir.

Cevap : C) Sadece köklü bir tarihe sahip olan diller sözcük verebilir.

31- “Türkçe yabancı dillerden ödünç almaktan çekinmemiştir, çünkü hiçbir dil saf değildir, her dil çeşitli sebeplerle etkileşimde bulunduğu dillerden ödünçlemeler yapar, bu doğal bir durumdur. Fakat bu durum …………. Türkçede ödünçlemeden ziyade Türkçenin istilası hareketine dönüşmüştür.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Beylikler döneminde
B) Osmanlı döneminde
C) Cumhuriyet döneminde
D) Uygur döneminde
E) Köktürk döneminde

Cevap : A) Beylikler döneminde

32- “Arapça ve Farsçadan dilimize giren birtakım kelimelerle özel adlarda bulunan ince g ünsüzünden sonra gelen a ünlüsü için düzeltme işareti konulur.” Buna göre aşağıdaki örneklerden hangisinde düzeltme işareti gerekmez ?

A) Galip
B) Tezgah
C) Yadigar
D) Dergah
E) Karargah

Cevap : A) Galip

33- ‘Ulu mâbed! Seni ancak bu sabah anlıyorum’ cümlesinde cümle dışı unsur hangisidir?

A) bu sabah
B) anlıyorum
C) Ulu mâbed
D) Seni
E) ancak

Cevap : C) Ulu mâbed

34- Altay dilleri kuramı, “Türk, Moğol, Tunguz (Mançu dahil), Kore ve Japon dillerinin, Altay dili adı verilen, ortak bir kaynaktan geldiği görüşünü savunan bir” nazariyedir. Buna göre aşağıdakilerden hangisi Altay dillerinin bir özelliği değildir?

A) Kelime türetmede sadece ön ekler kullanılır.
B) Cümle kuruluşu bakımından, söz diziminde, belirten unsur, belirtilen unsurdan önce gelir ve şekil değiştirmez.
C) Kelimelerde cinsiyet ayrımı yapılmaz.
D) Sayı sıfatlarından sonra gelen eklere, özel durumlar dışında, çokluk eki getirilmez.
E) Cümle kuruluşunda özne fiilden önce ve genellikle başta, fiil ise sonda bulunur.

Cevap : A) Kelime türetmede sadece ön ekler kullanılır.

NOT: Altay dilleri arasında birtakım ortak özellikler bulunmaktadır.
Bu özellikleri Gülensoy şu şekilde sıralamaktadır:
– Ses bilgisi bakımından kelime yapımı ve çekimi son eklerle olur.
– Kelimelerde cinsiyet ayrımı yapılmaz.
– Sayı sıfatlarından sonra gelen eklere, özel durumlar dışında, çokluk eki getirilmez.
– Cümle kuruluşu bakımından, söz diziminde, belirten unsur, belirtilen unsurdan önce gelir ve şekil değiştirmez.
– Cümle kuruluşunda özne fiilden önce ve genellikle başta, fiil ise sonda bulunur

35- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “kırılmak” sözcüğü “mecaz anlamda kullanılmıştır?

A) Beklenmedik anda kapı kırıldı.
B) Yine de buzların kırılması mümkün.
C) Bu çabayla bu mermer kırılır mı bilmem.
D) En sonunda evin camı kırıldı.
E) Sanıyorum bu sözlere kırıldı.

Cevap : E) Sanıyorum bu sözlere kırıldı.

36- Aşağıdakilerden hangisi cümlenin ögelerinden biri değildir?

A) özne
B) zarf tümleci
C) cümle dışı unsur
D) yer tamlayıcısı
E) yüklem

Cevap : C) cümle dışı unsur

37- Aşağıdakilerden hangisi standart (ölçünlü) dile dayalı alfabemizde bir işaretle gösterilmeyip yalnızca Anadolu ağızlarında bulunan seslerden biridir?

A) v
B) ñ
C) k
D) I
E) ü

Cevap : B) ñ

38- “Türkçe tarih boyunca çok farklı dillerle ve kültürlerle komşuluk yaptığı veya bir arada yaşadığı için alışveriş yaptığı dil sayısı oldukça çoktur.” Buna göre aşağıdakilerden hangisi ile Türkçenin alışverişi en azdır?

A) Fransızca
B) Japonca
C) Arapça
D) Farsça
E) Rusça

Cevap : B) Japonca

39- Güneş dil teorisiyle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Bu teori Atatürk ve Türk Dil Kurumu tarafından kesinlikle desteklenmemiştir.
B) Teoriye göre Türk dili bütün dillerin anasıdır.
C) “İlk dil hangisiydi?” sorusuna “Türk dili” olarak cevap vermiştir.
D) Teoriye göre ilk insanın ilk tanıdığı nesne güneştir.
E) Üçüncü Türk Dil Kurultayı’nda teori ağırlıkla tartışılmıştır.

Cevap : A) Bu teori Atatürk ve Türk Dil Kurumu tarafından kesinlikle desteklenmemiştir.