Gelişim Psikolojisi Ünite-6 Çalışma Soruları

Nisan 3, 2021Nisan 3, 2021 Editor

1- Bir çocuğun kendisinin ve başkalarının davranışlarına zihinsel durumların neden olduğunu kavraması kaç yaş civarında gerçekleşir?

A) 5 yaş
B) 7 yaş
C) 3 yaş
D) 2 yaş

Cevap : A) 5 yaş

2- Jean Piaget’nin bilişsel gelişim kuramında olduğu gibi evreler halinde bir değişimden ziyade alana özgü değişim fikrini savunan yaklaşım aşağıdakilerden hangisidir?

A) Modüler Doğuştancılık
B) Sosyokültürel Yaklaşım
C) Benzetim Kuramı
D) Kuram Kuramı

Cevap : D) Kuram Kuramı

3- Kuram kuramı çocukların zihin kuramı becerisini kaç yaşından önce geliştirdiklerini belirtir?

A) 8 yaş
B) 9 yaş
C) 7 yaş
D) 10 yaş

Cevap : C) 7 yaş

4- Deneyime daha az vurgu yapan, doğuştan gelen becerilere daha fazla vurgu yapan yaklaşım aşağıdakilerden hangisidir?

A) Benzetim Kuramı
B) Modüler Doğuştancılık
C) Kuram Kuramı
D) Sosyokültürel Yaklaşım

Cevap : B) Modüler Doğuştancılık

5- Modüler Doğuştancılık yaklaşım için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Modüler doğuştancılık deneyime daha az vurgu yapar.
B) Bu yaklaşıma göre beklenmedik yer değişikliği görevinin bilişsel yükü azaltıldığında daha erken yaşlarda zihin kuramı becerisine rastlanır.
C) Modüler doğuştancılığa göre doğuştan gelen beceriler zihin kuramı edinimi için yeterli değildir.
D) Bebeklerin farklı becerilere ilişkin farklı modüller ile dünyaya geldiği varsayılır, her modül kendi alanıyla ilgili uzmanlığa sahiptir.

Cevap : C) Modüler doğuştancılığa göre doğuştan gelen beceriler zihin kuramı edinimi için yeterli değildir.

6- Simülasyon teorisi olarak adlandırılan kuram aşağıdakilerden hangisidir?

A) Benzetim Kuramı
B) Kuram Kuramı
C) Sosyokültürel Yaklaşım
D) Modüler Doğuştancılık

Cevap : A) Benzetim Kuramı

7- Benzetim Kuramı yaklaşımına göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Bu kuramda öncelikle kendi zihnini anlama söz konudur.
B) Anlama sürecinde ayna nöronlar (mirror neurons) olarak bilinen nöronlar aktif bir biçimde yer alır.
C) Tipik gelişen çocuklar otomatik olarak taklit davranışında bulunurken otizmli çocuklarda zorlanma gözlenmemiştir.
D) Çocuk başkalarının zihnini anlarken kendi zihnini bir model olarak kullanır.

Cevap : C) Tipik gelişen çocuklar otomatik olarak taklit davranışında bulunurken otizmli çocuklarda zorlanma gözlenmemiştir.

8- I. Ortak dikkat becerisi bu yaklaşım için özellikle önemlidir.
II. Dil becerisi diyaloğun içselleştirilmesini sağlayarak zihin kuramı gelişimine doğrudan etkide bulunmaktadır.
III. Ebeveynler süreçte doğrudan ve birincil bir roldedir.
Yukarıda verilenlerden hangileri Sosyokültürel Yaklaşımda yer alır?

A) Yalnız III
B) I, II, III
C) I ve II
D) Yalnız I

Cevap : B) I, II, III

9- Aşağıdaki becerilerden hangisi zihin kuramının ilk işaretlerinden değildir?

A) Sembolik oyun oynama
B) Taklit etme
C) İşaret etme
D) Ortak dikkat

Cevap : A) Sembolik oyun oynama
NOT: Ortak dikkatin yanında nesneyi işaret etme, eylemleri taklit etme gibi beceriler vasıtasıyla insanların kasıtlı ve amaçlı hareket eden varlıklar oldukları öğrenilebilir, bunlar zihin kuramının ilk işaretleri olarak ele alınabilir.

10- “2 yaşındaki bir çocuk oyununda muzun meyve olduğunu bildiği halde telefonmuş gibi kullanması, muzu kulağına götürerek “Alo” demesi” verilen örnek zihin kuramı gelişimini etkileyen faktörlerden hangisidir?

A) Sosyal referans alma
B) Yürütücü işlevler
C) Sembolik oyun oynama
D) Kardeşe sahip olma

Cevap : C) Sembolik oyun oynama
NOT: Örneğin 2 yaşındaki bir çocuk oyununda muzun meyve olduğunu bildiği halde telefonmuş gibi kullanabilir, muzu kulağına götürerek “Alo” diyebilir. Bir nesneyi başka bir nesnenin temsili için kullanmayı içeren bu oyun, çocuğun iki farklı temsili zihninde tutmasını gerektirmektedir. Bu da nesnelere dair görünüş-gerçeklik ayrımını daha iyi yapmasını sağlayarak zihin kuramı becerisine katkıda bulunur.

11- Aşağıdakilerden hangisi zihin kuramını değerlendiren yaklaşımlardan biri değildir?

A) Sosyokültürel Yaklaşım
B) Modüler Doğuştancılık
C) Benzetim Kuramı
D) Kuram kuramı
E) Çoklu Zeka Kuramı

Cevap : E) Çoklu Zeka Kuramı
NOT: Zihin kuramını değerlendiren dört farklı yaklaşım vardır bunlar; kuram kuramı, modüler doğuştancılık, benzetim kuramı ve sosyokültürel yaklaşımdır.

ÜNİTE SORULARI

1. Aşağıdakilerden hangisi zihinsel durumlara örnek olarak gösterilmez?

A) İstek
B) Niyet
C) Ahlak
D) Kanı
E) Hiçbiri

Cevap : C) Ahlak

2. Aşağıdakilerden hangisi zihin kuramı gelişimini etkileyen faktörlerden birisi değildir?

A) Sembolik oyun
B) Dil becerisi
C) Matematik becerisi
D) Yürütücü işlevler
E) Kardeşe sahip olma

Cevap : C) Matematik becerisi
NOT: 4 yaş civarında zihin kuramı edinimine kadar bu becerinin alt yapısını oluşturan, gelişimine etkide bulunan çeşitli beceriler söz konusudur. Bunlar ortak dikkat, bakış takibi, işaret etme, taklit etme, sosyal referans alma, dil, yürütücü işlev gibi becerilerdir. Sembolik oyun oynama ve kardeşe sahip olma da zihin kuramı gelişimini etkileyen faktörler arasında yer alır.

3. Aşağıdakilerden hangisi zihin kuramının ölçümünde kullanılan görevlerden birisi değildir?

A) Görünüş-gerçeklik görevi
B) Gece-gündüz görevi
C) Beklenmedik içerik görevi
D) Beklenmedik yer değişikliği görevi
E) Brokoli görevi

Cevap : B) Gece-gündüz görevi

4. Aşağıdakilerden hangisi zihin kuramının tanımı çerçevesinde değerlendirilmez?

A) Zihin kuramı, başkalarının istek, kanı gibi zihinsel durumları olduğunun anlaşılmasıdır.
B) Zihin kuramı, başkalarının davranışlarına zihinsel durumların yön verdiğinin anlaşılmasıdır.
C) Zihin kuramı, kişinin kendi davranışlarına zihinsel durumların yön verdiğini anlamasıdır.
D) Zihin kuramı, zihinsel durumların nedensel yönünün kavranmasıdır.
E) Zihin kuramı, kişinin sosyal normlara uygun davranmasıdır.

Cevap : E) Zihin kuramı, kişinin sosyal normlara uygun davranmasıdır.

5. Aşağıdakilerden hangisi kuram kuramının özelliklerinden biridir?

A) Bir bebeğin zihni ile bir yetişkinin zihni temelde aynı şeydir.
B) Çocuk bir başkasının zihnini okurken kendi zihnini model olarak kullanır.
C) Çocuğun zihin kuramı gelişiminde ebeveynler birincil bir roldedir.
D) Çocuklar bir bilim insanı gibi zihin hakkındaki kendi hipotezlerini test ederler.
E) Zihin kuramı gelişiminde ayna nöronlar önemli rol oynamaktadır.

Cevap : D) Çocuklar bir bilim insanı gibi zihin hakkındaki kendi hipotezlerini test ederler.

6. Aşağıdakilerden hangisi yürütücü işlevlerden biridir?

A) Bilişsel esneklik
B) Sosyal referans alma
C) Taklit etme
D) İşaret etme
E) Ortak dikkat

Cevap : A) Bilişsel esneklik
NOT: Yürütücü işlevler, zihin kuramı gelişimi ile ilişkili olarak sıklıkla incelenen becerilerden diğeridir. Çalışma belleği, inhibisyon kontrolü, bilişsel esneklik, planlama, kendini düzenleme, problem çözme gibi beynin prefrontal bölgesini ilgilendiren üst düzey işlevler olarak tanımlanabilir.

7. Zihin kuramı ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Zihin kuramı gelişme aşamasında gelişim sırası kültürlere göre farklılık göstermektedir.
B) Zihin kuramını edinme yaşının evrensel olduğu söylenebilir.
C) Araştırmalardan edinilen genel sonuç, kardeşe sahip çocukların tek çocuklara göre zihin kuramı gelişiminin daha fazla olduğu şeklindedir.
D) Zihin kuramı ediniminde yaşın hiçbir etkisi yoktur.
E) Otizmli çocuklarda zihin kuramı edinimi tipik gelişen çocuklara göre daha geç yaşta olmaktadır.

Cevap : D) Zihin kuramı ediniminde yaşın hiçbir etkisi yoktur.

8. Zihin kuramını değerlendiren sosyo-kültürel yaklaşım için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Çocuk zihin kuramını bireysel olarak inşa etmektedir.
B) Ortak dikkat becerisi zihin kuramı ediniminde önemlidir.
C) Dil becerisi zihin kuramına doğrudan bir etkide bulunmaktadır.
D) Zihin kuramı ebeveyn ile kurulan etkileşimde yapılandırılmaktadır.
E) Ebeveynler çocuğun zihin kuramı gelişiminde doğrudan yer almaktadır.

Cevap : A) Çocuk zihin kuramını bireysel olarak inşa etmektedir.

9. Sembolik oyun için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Sembolik oyunun bir unsuru olan hayali arkadaşlar sadece fiziksel nesnelerle oynanabilir.
B) Sembolik oyun ile zihin kuramı arasında pozitif yönde ilişkiler bulunmaktadır.
C) Sembolik oyunun bir diğer ismi -mış gibi yapmadır.
D) Rol canlandırma sembolik oyunun bir unsurudur.
E) Rol canlandırma perspektif alma yoluyla zihin kuramı becerisine katkıda bulunur.

Cevap : A) Sembolik oyunun bir unsuru olan hayali arkadaşlar sadece fiziksel nesnelerle oynanabilir.

10. Zihin kuramı ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

A) Sosyo-kültürel yaklaşımda, zihin kuramı görevlerindeki bilişsel yük azaltıldığında başarılı olma yaşının düştüğü belirtilir.
B) Kuram kuramında zihin kuramı gelişimi yetişkinle kurulan etkileşimde inşa olur.
C) Benzetim kuramında dil becerisi zihin kuramı gelişiminde birincil bir roldedir.
D) Modüler doğuştancılığa göre çocuklar bir bilim insanı gibi kendi hipotezlerini test ederler.
E) Benzetim kuramında zihin kuramının gelişiminde ayna nöronların yer aldığı belirtilir.

Cevap : E) Benzetim kuramında zihin kuramının gelişiminde ayna nöronların yer aldığı belirtilir.