Türk İktisat Tarihi Final Soruları

KURULUŞ DÖNEMİ OSMANLI DEVLETİNDE İKTİSADİ SOSYAL HAYAT

Aşağıdakilerden hangisi Ertuğrul Gazi liderliğindeki Kayı boyu’nun SöğütDomaniç bölgesine yerleştirilmesinin bir sonucu değildir?

A) Bizans Devletinin bölgeye nüfus yerleştirilip meskûn hala getirilmesinden rahatsız olması
B) Söğüt-Domaniç bölgesinin idaresinin ikta olarak Ertuğrul Gazi’ye verilmesi
C) Bizans ile yapılan savaş sonrası Selçukluların Söğüt ile birlikte Karacadağ’ı da ele geçirmesi
D) Bizans Devleti’nin kısa süre sonra bölgeye saldırıya geçmesi
E) Selçuklu Devleti ile Bizans arasında yapılan savaş sonrası Söğüt’ün Bizans Devletine bırakılması

Cevap : E) Selçuklu Devleti ile Bizans arasında yapılan savaş sonrası Söğüt’ün Bizans Devletine bırakılması

2) Ertuğrul Gazi ve sonrasında Osman Bey döneminde çevre bölgelerle geliştirilen ticari ilişkiler ile aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

A) Ticari faaliyetler barış ve güvenliğin en önemli göstergesi olarak görülmüştür.
B) İktisadi faaliyeti ve ticareti durdurmaya yönelik faaliyetler hoşgörüyle karşılanmaktaydı.
C) Ertuğrul Gazi dönemi boyunca ticari sebeplerden dolayı sürekli olarak Bizans tekfurları ile savaş yapılmıştır.
D) Bizans’tan toprak alabilmek için sürekli olarak ticari faaliyetleri olumsuz etkileyen uygulamalarda bulunmuşlardır.
E) Dönem boyunca Bizans tekfurları ile ticari ilişkilerden kaçınılmıştır.

Cevap : A) Ticari faaliyetler barış ve güvenliğin en önemli göstergesi olarak görülmüştür.

3) Osmanlı Beyliği’nin kurulması ve bağımsızlığı ile ilgili aşağıda verilen yargılardan hangisi yanlıştır?

A) 1299 yılında Osman Bey bağımsızlığını ilan ederek Osmanlı Beyliği’ni kurmuştur.
B) Osman Bey 1298 yılında Bilecik, Yarhisar ve İnegöl’ü fethetmiştir.
C) Selçuklu Devleti’nin başına 3.Alaaddin Keykubat’ın geçmesi ile Osman Bey tekrar Selçuklu Devleti’ne tabii olmayı kabul etmiştir.
D) İlhanlılar’ın Selçuklu Sultanı 2.Mesud’u tahttan indirerek esir almaları üzerine Selçuklu Devleti dağılmıştır.
E) Bu tarihlerde Anadolu’da Osmanlı Beyliği başta olmak üzere birçok beylik kurulmuştur.

Cevap : C) Selçuklu Devleti’nin başına 3.Alaaddin Keykubat’ın geçmesi ile Osman Bey tekrar Selçuklu Devleti’ne tabii olmayı kabul etmiştir.

4) Osman Bey döneminde yaşanan gelişmelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

A) Selçuklu Sultanı 3.Alaaddin Keykubat tarafından Uç Beyi olarak atanmıştır.
B) Osman Bey’in sancağa tayine ile birlikte Selçuklu Devletince alınan vergiler ağırlaştırılmıştır.
C) Sancakbeyi rütbesine yükseltilmesinin yanı sıra Osman Bey’e verilen ikta toprakları da genişletilmiştir.
D) Temlik/mülk hakkı verilmesi ile birlikte topraklarda vakıf kurması ve vakfedilebilmesi engellenmiştir.
E) Sınır koruma ve gaza faaliyetlerine ara vererek yalnızca ticari ilişkiler geliştirmek için uğraşmıştır.

Cevap : C) Sancakbeyi rütbesine yükseltilmesinin yanı sıra Osman Bey’e verilen ikta toprakları da genişletilmiştir.

5) Osmanlı Devleti kuruluşunda iktisadi faaliyetlerle ile ilgili yaşanan gelişmelerden hangisi doğrudur?

A) İlk kez Selçuklu tarafından Söğüt bölgesinin idaresi ikta olarak Osman Beye verilmiştir.
B) Bizans tekfurları ile yaşanan savaşlar iktisadi faaliyetlerin tamamen durmasına yol açmıştır.
C) Yaşanan savaşlar nedeniyle yaşanan güvensizlik bölgeye yapılan göçleri olumsuz etkilemiştir.
D) Ertuğrul gazi döneminde hayvancılık, zirai tarım, bağcılık ve bahçeciliğe dayalı iktisadi faaliyetler yürütülmüştür.
E) Moğol Devleti’yle ticari ilişkiler kurularak Bizans’a karşı güç birliği yapılmıştır.

Cevap : D) Ertuğrul gazi döneminde hayvancılık, zirai tarım, bağcılık ve bahçeciliğe dayalı iktisadi faaliyetler yürütülmüştür.

Cevap : B) Sipahiler

Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı bölgesinde öncü kurucuların yürüttüğü faaliyetlerden biri değildir?

A) Osmanlı Beyliğine ait kararları vermek
B) Tekke ve zaviyelerin tesis edilmesi
C) Yerleşim alanlarında tarım, ticaret ve sanayi faaliyetleri yürütülmesi
D) Fütuhata iştirak etmek üzere gazilerin yanında yer almak
E) Tutunma ve toplanma merkezleri oluşturulması

Cevap : A) Osmanlı Beyliğine ait kararları vermek

Ertuğrul Gazi ve Osman Bey dönemi iskân faaliyetleri ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Yürüttükleri barış ve güvenliğe dayalı iktisadi üretim ve ticaret politikası sonucunda önemli bir nüfus bölgeye toplanmıştır.
B) Söğüt ana geçim kaynağı bağcılık-bahçecilik olan bir Selçuklu kasabası olmuştur.
C) Şehirde ticaret çarşısı,han,hamam,kervansaray,cami,medrese vb. birçok vakıf eser bulunmaktaydı.
D) Türkmen kitlelerinin yığılması ile birlikte Osmanlı Beyliği göç faaliyetlerini durdurmak için çeşitli faaliyetler yürütmüştür.
E) Hayvancılık ve zirai faaliyetler birlikte yürütülmüştür.

Cevap : D) Türkmen kitlelerinin yığılması ile birlikte Osmanlı Beyliği göç faaliyetlerini durdurmak için çeşitli faaliyetler yürütmüştür.

Osmanlı Devleti’nin iktisadi hayatta uyguladığı fiskalizm ilkesi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) Devletin belli kesiminin ihtiyaçlarını karşılamak esastır.
B) Devlete ait gelirleri mümkün olduğu kadar olağan seviyede tutmayı hedeflenmektedir.
C) Osmanlı devletinin iktisadi kararlarını alırken referans olarak kullandığı en önemli prensiptir.
D) Fiskalizme göre devlete ait gelirler içinde en önemsiz olanı vergilerdir.
E) İktisadi hayatta fiskalizm ilkesinin uygulanması sonucu gelirler sürekli olarak düşmüştür.

Cevap : C) Osmanlı devletinin iktisadi kararlarını alırken referans olarak kullandığı en önemli prensiptir.

Aşağıdakilerden hangisi öşür vergisinin alındığı oranı ifade eder?

A) 1/10
B) 1/7
C) 2/10
D) 1/20
E) 1/3

Cevap : A) 1/10

Klasik dönem Osmanlı maliyesinin üç ana unsuru nelerdir?

a) Gıda – Hizmetler – Sanayi
b) Tımar – İkta – Ordu
c) Ordu – Madencilik – Fiskalizm
d) Vakıflar – Esnaf Birlikleri – Gedikler
e) Kamu Maliyesi – Tımar – Vakıflar

Cevap : e) Kamu Maliyesi – Tımar – Vakıflar

2. Aşağıda verilenlerden hangisi “Kamu Yatırımı” olarak kabul edilebilir?

a) Askeri Yatırımlar
b) Hassa Hazinesi
c) Tımar
d) Gedik
e) Eğitim Yatırımları

Cevap : e) Eğitim Yatırımları

3. Aşağıdakilerden hangisi Vakıflar tarafından ifa edilen kamu yatırımları arasına girmez?

a) Eğitim Yatırımları
b) Askeri Yatırımlar
c) Sağlık Yatırımları
d) Diyanet Yatırımları
e) Sosyal Yardım Yatırımları

Cevap : b) Askeri Yatırımlar

4. Aşağıdakilerden hangisi Tımar sisteminin işleyişini anlatmaktadır?

a) Askeri malzemenin vergilendirilmesi
b) Esnaf üretiminin vergilendirilmesi
c) Vakıfların vergilendirilmesi
d) Kamu yatırımlarının vergilendirilmesi
e) Tarımsal üretimin vergilendirilmesi

Cevap c) Vakıfların vergilendirilmesi

5. Osmanlı mali sistemi en büyük gelişmeyi hangi yüzyılda gerçekleştirmiştir?

a) 15. yüzyıl
b) 16. yüzyıl
c) 17. yüzyıl
d) 18. yüzyıl
e) 19. yüzyıl

Cevap : d) 18. yüzyıl

Cevap : Selçuklulardan

Cevap : Kamu maliyesi

Cevap : Vakıflardır

Cevap : doğrudur

“Osmanlılar, kuruluştan itibaren “___________ “ni “_______” adı altında geliştirerek uygulamışlardır. Tımar Uygulaması _________ kadar devam etmiştir. “
Aşağıdakilerden hangisi verilen boşluklara gelebilir?

A) Selçuki İkta Sistemi – İkta – Osmanlı
B) Selçuki Tımar Sistemi – İkta – Tanzimat
C) Selçuki Tımar Sistemi – Tımar – Osmanlı
D) Selçuki İkta Sistemi – Tımar – Tanzimat
E) Selçuki Tımar Sistemi – İkta – Osmanlı

Cevap : D) Selçuki İkta Sistemi – Tımar – Tanzimat

Osmanlı Devleti toprak bölümlerinden hangisi yanlıştır ?

A) Tımar
B) İkta
C) Has
D) Evkaf
E) Ocaklık

Cevap : B) İkta

“Ocaklık” veya “yurtluk” denilen gelirler, belli mahallerdeki arazinin bazı kimselere hayat boyunca gelirlerinin tahsisi anlamına gelmektedir. Bu şekildeki tahsisler miras yoluyla intikal ederse, buna “_______ “, miras yoluyla intikal etmez de, geliri sadece tahsis edilen kişiye ait olursa buna da “________ ” denilirdi.
Fatih Sultan Mehmed zamanında “ocaklık” olarak tahsis edilen arazilere “________ ” adı da verilmiştir.
Aşağıdakilerden hangisi yukarıdaki boşluklara doğru bir şekilde yerleştirilebilir?

A) Ocaklık – Yurtluk – Malikane Vakıf
B) Ocaklık – Yurtluk – Dirlik
C) Yurtluk – Ocaklık – Malikane Vakıf
D) Yurtluk – Ocaklık – Mukataa
E) Ocaklık – Yurtluk – Mukataa

Cevap : A) Ocaklık – Yurtluk – Malikane Vakıf

Aşağıda verilen yıllık gelirlere göre verilen topraklardan hangisi yanlıştır?

A) Has : Yıllık geliri 100.000 akçe ve fazlası olan topraklar
B) Tımar : Yıllık geliri 20.000 akçeye kadar olan topraklar
C) Has : Yıllık geliri 20.000 akçeden az olan topraklar
D) Zeamet : Yıllık geliri 20.000 ile 100.000 akçe arasında olan topraklar
E) Tımar : Yıllık geliri 20.000 akçeden az olan topraklar

Cevap : C) Has : Yıllık geliri 20.000 akçeden az olan topraklar

Tımarın iptali ve sebepleri ile ilgili verilen bilgilerden hangisi doğrudur?

A) Tımar sahibinin başka bir sancağı ikamet olarak seçmesi
B) Tımar sahibinin ölmesi
C) Tımar sahibinin savaş zamanı savaşa katılması
D) Tımar sahibinin beş yıl üst üste toprağını boş bırakması
E) Tımar sahibinin çocuğuna tımarını bırakması

Cevap : A) Tımar sahibinin başka bir sancağı ikamet olarak seçmesi

Alamet-i Farika (marka) nizamnamesi hangi tarihte yayınlanmıştır?

a) 1871
b) 1918
c) 1919
d) 1921
e) 1935

Cevap : a) 1871

2. Aşağıda belirtilen olaylardan hangisi ilk kamu iktisadi teşekküllerinin kurulabilmesini sağlamıştır?

a) Islahat Fermanı
b) Kanun-i Esasi
c) Tanzimat Fermanı
d) Tatil-i Eşgal Kanunu
e) Sened-i İttifak

Cevap : c) Tanzimat Fermanı

3. Aşağıdakilerden hangisi Alamet-i Farika Nizamnamesinin getirilerinden biri değildir?

a) Teknolojik gelişmelere imkân sağlaması
b) Yerli ve yabancı yatırımcıları çekmesi
c) Makine ve teknoloji üzerindeki gümrük vergilerinin artırılmasıyla elde edilen gelir artışı
d) Kısa bir sürede önemli projelerin tamamlanması
e) Osmanlı ekonomisinde görülen canlanma ve yatırım artışı

Cevap : c) Makine ve teknoloji üzerindeki gümrük vergilerinin artırılmasıyla elde edilen gelir artışı

4. Aşağıdakilerden hangisi üretim imtiyazlarının verilme sebeplerinden biri değildir?

a) Üreticiyi teşvik etmek
b) Tüketicinin ihtiyaçlarını karşılamak
c) Yerel üretimi sınırlandırarak fiyatları ucuzlatmak
d) Artan talepleri hızlı bir biçimde karşılamak
e) Fethedilen bölgelerin hızlıca imar ve kalkınmasını sağlamak

Cevap : c) Yerel üretimi sınırlandırarak fiyatları ucuzlatmak

5. Aşağıdakilerden hangisi Türk sınai mülkiyet hakları tarihinde yer alan gelişmelerden biri değildir?

a) Ahi Evren’in 1.Alaaddin Keykubat’a sunduğu eserler
b) Osmanlı atölye – Fabrika sistemin gelişimi
c) Alamet-i Farika nizamnamesi
d) İhtira Beratı
e) Sened-i İttifak

Cevap : e) Sened-i İttifak

Cevap : Doğrudur

Cevap : Doğrudur

Cevap : Yanlıştır

Cevap : II. Abdülhamit

Cevap : 1879 İhtira Beratı-Patent

Aşağıdakilerden hangisi esnaf tekellerinin oluşturulmasının sebeplerinden biri değildir?

a) Vergi gelirlerini artırarak piyasa üzerinde tam denetim sağlamak
b) Yıkıcı rekabeti önlemek
c) Haksız kazancı engellemek
d) Vasıfsız üreticileri pazara sokmamak
e) Maliyetlerin yükselmesini önlemek

Cevap : a) Vergi gelirlerini artırarak piyasa üzerinde tam denetim sağlamak

“Gedik” nedir?

a) Tavan fiyat uygulaması
b) Taban fiyat uygulaması
c) Dükkân açma ruhsatı
d) İhracat resmi
e) İthalat yaparken uygulanan vergi indirimi

Cevap : c) Dükkân açma ruhsatı

Aşağıda esnaf birliğine üye olunabilmesi için verilen özelliklerden hangisi yanlıştır?

a) Esnaf birliğinden kefile sahip olunması
b) Ustalık izin belgesi almış olması
c) İhracat ve ithalat yapabilme belgesine sahip olması
d) Kira ile tasarruf edilen bir dükkâna sahip olunması
e) Esnaf nizamnamesinde yer alan şartları yerine getirmiş olması

Cevap : c) İhracat ve ithalat yapabilme belgesine sahip olması

Aşağıda verilen uygulamalardan hangisi esnaf ve devletin fiyatların yükselmesini engellemek amacıyla yaptığı uygulamalardan biri değildir?

a) Tekel hakları verilmesi
b) Bazı ürünlerin üretiminin sadece devlet tarafından yapılmasını sağlamak
c) Alım satım haklarının düzenlenmesi
d) Satış yapabilecek kişilerin sayısının sınırlandırılması
e) Gedik sahibi olmayanların ürün satışı yapmasının yasaklanması

Cevap : b) Bazı ürünlerin üretiminin sadece devlet tarafından yapılmasını sağlamak

Esnaf nizamında sorumlu tarafların belirlenebilmesi için aşağıda verilen uygulamalardan hangisi kullanılmıştır?

a) Nüfus sayımı
b) Aşar vergisi
c) Culüs ve Öşür vergisi
d) Kefalet ve ruhsat resmi
e) Kadı tarafından esnafların sicil defterine kayıt edilmesi

Cevap : e) Kadı tarafından esnafların sicil defterine kayıt edilmesi

Cevap : İstanbul

Cevap : Divan-ı Humayun

Cevap : Kefil olması

Cevap : Gedik hakkı

Aşağıdaki tarihlerden hangisinde İzmir İktisat Kongresi gerçekleşmiştir?

a) 1920
b) 1921
c) 1922
d) 1923
e) 1933

Cevap : d) 1923

Aşağıdakilerden hangisi Cumhuriyet döneminde uygulanan iktisadi politikalardan biridir?

a) Komunizm
b) Devletçi Liberalizm
c) Fizyokrasi
d) Merkantilizm
e) Objektivizm

Cevap : b) Devletçi Liberalizm

Cumhuriyet döneminin başından itibaren aşağıdaki sektörlerden hangisinin GSMH içindeki payı görece düşüş içerisindedir?

a) Ticaret
b) Sanayi
c) Tarım
d) Hizmetler
e) Bilişim

Cevap : c) Tarım

Aşağıdaki kavramlardan hangisi devletçilik düşüncesi sonucunda uygulamaya sokulan politikalardan biri olmamıştır?

a) Devlet tekeli oluşturma
b) Piyasalara ve fiyatlara müdahale
c) Millileştirme
d) Koruma ve Teşvik
e) Objektivist fiyat belirleme politikası

Cevap : e) Objektivist fiyat belirleme politikası

Aşağıdakilerden hangisi İzmir İktisat kongresi kapsamında alınan kararlardan biri değildir?

a) İşçi ücretlerinin ödenmemesi
b) İhracat sanayisinin kullandığı ithal hammaddelerin vergi muafiyeti kapsamına alınması
c) Osmanlı devletinden kalan bazı tekellerin millileştirilmesi
d) İş Bankası ve Sanayi & Maden Bankası kurulması
e) İthal mallardan alınan yüksek gümrük vergilerinin azaltılması

Cevap : a) İşçi ücretlerinin ödenmemesi

Cevap :

Cevap : sanayi kapitalizmi

Cevap : Doğrudur

Cevap : Yanlıştır

Cevap : Liberal