Kuaterner Coğrafyası 2021 Final

1- “Buzul aşındırmasına uğramış alanlardaki deve hörgücüne benzeyen ve ana kayadan oluşmuş tepelere …………………….denir.” ifadesindeki boşluğa aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Drumlin
B) Sandur
C) Hörgüçkaya
D) Moren
E) Kettle

Cevap : C) Hörgüçkaya

2- Glasiyal ve interglasiyal devreleri birbirinden ayırma yöntemleri sıralandığında aşağıdakilerden hangisi bu yöntemlerden biri olamaz?

A) Kesin yaş belirleme yöntemleri
B) Podzolik toprakların varlığı
C) Sandur taraçalarının incelenmesi
D) Morenler arasındaki ilişki kurma
E) Kökeni glasiyal olmayan ara tabakaları inceleme

Cevap : B) Podzolik toprakların varlığı

3- Kayalar üzerinde yapılan tarihlendirme çalışmalarına göre Dünya’nın yaşı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) 1.6 Milyar
B) 4.6 Milyar
C) 3.6 Milyar
D) 2.6 Milyar
E) 5.6 Milyar

Cevap : B) 4.6 Milyar

4- Dünyada meydana gelen buzul ve buzul arası dönemlere bakıldığında ortalama olarak buzul dönemleri kaç yılda bir tekrarlanmaktadır?

A) 10.000
B) 1.000
C) 1.000.000
D) 10.000.000
E) 100.000

Cevap : E) 100.000

5- Glasyal topoğrafyada buzul aşınım şekillerine bakıldığında aşağıdakilerden hangisi bir buzul aşınım şeklidir?

A) Morenler
B) Eskerler
C) Kettleler
D) Tekne vadiler
E) Drumlinler

Cevap : D) Tekne vadiler

6- “Anglo-Sakson ülkelerindeki ismiyle, buzul birikim şekillerinden tabakalaşmış buzul depolarından biri olan …………………….; kum, çakıl gibi flüvyal kökenli unsurlardan meydana gelmiş olup, uzun mesafelerle birkaç kilometre boyunca uzanan, belli bir doğrultu sunan 10-20 m yüksekliğindeki sırtlardan meydana gelirler. Bu mekânlar, İrlanda gibi ülkelerde genelde golf sahası olarak kullanılır.” İfadesi ile aşağıdaki hangi buzul birikim şeklinin özelliklerinden bahsedilmiştir?

A) Sandurlar
B) Kamesler
C) Kettleler
D) Eskerler
E) Drumlinler

Cevap : D) Eskerler

7- Pleistosen sırasında yaşanan iklim değişiklikleri, aşağıdakilerden hangisi doğrudan etki etmemiştir?

A) Buzullaşmaya
B) İzostatik hareketlere
C) Deniz seviyesi değişikliklerine
D) Morfojenetik bölgelerin sahalarının kaymasına
E) Kökeni glasiyal olmayan ara tabakalara

Cevap : E) Kökeni glasiyal olmayan ara tabakalara

8- “……………………………..: Literatürde tarihlendirme amaçlı olarak kullanılan ve temelleri radyoaktiviteye dayanan birçok yöntem vardır. Bunlar; radyokarbon (14C) yöntemi, lüminesans yöntemleri (TL ve OSL), potasyum-argon (K-Ar) yöntemi, uranyum serileri yöntemi (U-Th), fizyon izi yöntemi ve elektron spin rezonans (ESR) yöntemi gibi birçok yöntem sıralanabilirler. Günümüzde fizik ve kimya gibi, bazı fen bilimleri dallarında; arkeolojik, jeolojik ve jeomorfolojik olayların oluşumlarından
günümüze ne kadar süre geçtiğini belirlemek için yapılan çalışmalarda kullanılır.” ifadesine dayalı olarak boşluğa aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Doğal süreçlerin belli ritmine dayalı birikim-depolanma yöntemleri
B) Radyometrik Yaşlandırma Yöntemleri
C) Rölatif Yaşlandırma Yöntemleri
D) Hiçbiri
E) Kuaterner Araştırma Yöntemleri

Cevap : B) Radyometrik Yaşlandırma Yöntemleri

9- Aşağıdakilerden hangisi Akdeniz Havzası, Avrupa ve Alpleri kapsayan buzul dönemlerine verilen isimlerden birisi olamaz?

A) Riss
B) Mindel
C) Würm
D) Günz
E) Meklemburgien

Cevap : E) Meklemburgien

10- Pliosen-Pleistosen sınırında belirli bir jeolojik kesintiden çok, bir seri geçiş katmanlarından söz edilebilir. Bu geçiş katmanları, Akdeniz Havzasında en yüksek kıyı ve akarsu şekillerini oluşturan bu denizel serilere ne isim verilir?

A) Nis
B) Milazziyen
C) Siciliyen
D) Kalabriyen
E) Tireniyen

Cevap : D) Kalabriyen

11- Aşağıdakilerden hangisi bir moren çeşidi sayılamaz?

A) Taban moreni
B) Yan moreni
C) Tavan moreni
D) Ablasyon moreni
E) Orta moreni

Cevap : C) Tavan moreni

12- “Tek bir volkan konisinin üst kısmındaki krater ya da kalderalardan volkanik maddelerin çıkarak üstsüte yığılmasıyla volkan konisi şeklinde meydana gelen püskürme tipidir. Vezüv ve Etna (İtalya), Hawaii (Büyük Okyanus ortası), Mayon (Filipinler), Fuji Dağı (Japonya), Paricutin (Meksika), Demavend (İran), Ağrı Dağı bunlara örnek oluşturur.” ifadesine dayalı olarak aşağıda hangi volkanik püskürme tipinin özellikleri verilmiştir?

A) Buzulaltı püskürmeleri
B) Çizgisel püskürmeler
C) Denizaltı püskürmeleri
D) Yüzeysel püskürmeler
E) Merkezi püskürmeler

Cevap : E) Merkezi püskürmeler

13- Aşağıdakilerden hangisi Kuaterner’de Türkiye’de görülen flüvyal şekillenmelerden birisi olamaz?

A) Akarsu ötelenmeleri
B) Grabenlere yerleşmiş akarsular
C) Yalıtaşları
D) Alüvyal ve yerlikaya taraçaları
E) Kapmalar ve kuru vadileri

Cevap : C) Yalıtaşları

14- Karbon-14 (14C) Yönteminin uygulamaları aşağıdaki unsurlardan hangisinde doğruya yakın sonuç verir?

A) Spelotemler
B) Deniz kabukları
C) Kaliş
D) Humus
E) Kemik

Cevap : B) Deniz kabukları
NOT: Radyokarbon metodu aşağıdaki materyaller üzerinde iyi sonuç veriyor:
-Odun
-Odun kömürü
-Turba
-Tohum
-Yapraklar
-Deniz kabukları
-Mercanlar
-Foraminiferler
-Ostrakodlar
Radyokarbon metodu aşağıdaki materyaller üzerinde ise sıklıkla hatalı sonuçlar veriyor:
-Humus
-Spelotemler
-Kaliş
-Kemik
-Diş

Kuaterner Coğrafyası 2021 Final

15- Özellikle toprakların ve bilhassa paleosollerin yaşlandırılması esasına dayanan bir yöntemdir. Toprak erozyonu ve kütle hareketlerinin yaşları ortaya çıkarılabileceği gibi, bu metoda dayalı endüstriyel bir hammadde olan boksit yataklarının değerlendirmesi bakımında da çok önemlidir.
Yukarıda hangi Rölatif (Göreli/Göreceli) Yaşlandırma Yöntemlerinden birinin genel özellikleri verilmiştir?

A) Litostratigrafi
B) Morfostratigrafi
C) Jeostratigrafi
D) Pedostratigrafi
E) Biostratigrafi

Cevap : D) Pedostratigrafi

16- “Dördüncü Zaman’da buzullaşmanın periyodik olarak tekrarlanması vejetasyonu büyük ölçüde etkilemiştir. Maksimum buzullaşma devrelerinde Orta Avrupa ………………………….. vejetasyonu ile kaplıydı. Ilıman orman florası Akdeniz kıyıları üzerinde bulunuyordu. Akdeniz bölgesine yani havzasına ait türler ise Kuzey Afrika ve Yakındoğu’da tutunabilmişlerdi. Maksimum buzullaşma devrelerinde Orta Avrupa’da tundra vejetasyonu ile birlikte Salix (söğüt), Betula nana (bodur huş), Dryas, Saxifraga
(taşkıran) gibi türler mevcuttu. Bunların azaldığı devrelerde, tundra vejetasyonunun yerini ılıman karakterli iğne yapraklı ağaçlar, sonra geniş yapraklı orman ağaçları aldı. Ilıman Avrupa bölgelerinde Würm sonu ve son buzullaşma devrinde değişmeler daha belirgindir ve yapılan araştırmalara göre iyi bilinir.” ifadesindeki boşluk aşağıdakilerden hangisiyle tamamlanabilir?

A) Tundra
B) Savan
C) Orman
D) Çayır
E) Maki

Cevap : A) Tundra

17- Peltier’e göre Dünya’da 7 tip morfojenetik bölge bulunur. Aşağıdakilerden hangisi bu morfojenetik bölgelerden birisi olamaz?

A) Flüvyal bölgeler
B) Kurak bölgeler
C) Preglasyal bölgeler
D) Yarıkurak bölgeler
E) Savan bölgeleri

Cevap : C) Preglasyal bölgeler

18- Aşağıdakilerden hangisi Kuaterner’de oluşup, gelişen kurak ve yarıkurak bölgelerin eoliyen şekillerinden birisidir?

A) Boğazlar
B) Kumullar
C) Polyeler
D) Morenler
E) Deltalar

Cevap : B) Kumullar

19- Volkanların geniş yayılış gösterdiği Büyük Okyanusu çevreyen volkanik kuşağa ne isim verilir?

A) Bindirme kuşağı
B) Laki hattı
C) Okyanus dorsali
D) Ateş Çemberi
E) San Andreas

Cevap : D) Ateş Çemberi

20- Aşağıdakilerden hangisi bir rölatif (=göreceli) yaşlandırma yöntemi değildir?

A) Morfostratigrafi
B) Biostratigrafi
C) Litostratigrafi
D) Pedostratigrafi
E) Jeostratigrafi

Cevap : E) Jeostratigrafi

21- Günümüzde yeryüzünde kendine özgü hayvan türlerini bünyesinde barındıran 8 zoocoğrafya bölgesi bulunur. Aşağıdakilerden hangisi bu zoocoğrafya bölgelerinden birisi değildir?

A) Yeni Kuzey (Neoarktik) Bölgesi
B) Ortadoğu Bölgesi
C) Antarktika Bölgesi
D) Arktika Bölgesi
E) Eski Kuzey (Paleoarktik) Bölgesi

Cevap : B) Ortadoğu Bölgesi
NOT: Günümüzde yeryüzünde kendine özgü hayvan türlerini bünyesinde barındıran 8 zoocoğrafya bölgesi vardır:
1. Eski Kuzey Bölgesi = Paleoarktik (Avrupa, Ortadoğu ve Kuzey Asya)
2. Yeni Kuzey Bölgesi = Neoarktik (Kuzey Amerika)
3. Yeni Tropikal Bölge = Neotropikal (Güney Amerika)
4. Etyopya Bölgesi (Orta ve Güney Afrika)
5. Doğu Bölgesi = Orientalis (Hindistan ve Güneydoğu Asya)
6. Avustralya Bölgesi (Okyanusya)
7. Antarktika Bölgesi
8. Arktika Bölgesi (Kuzey Kutbu civarı)

22-Aşağıdakilerden hangisi doğal süreçlerin belli ritmine dayalı birikim-depolanma yöntemlerinden biri olan mutlak tarihlendirmelerden biri olarak sayılamaz?

A) Radyokarbon 14
B) Dendrokronoloji
C) Polen analizleri
D) Sarkıtların yıllık halkalarının sayılması yöntemi
E) Varvoloji

Cevap : A) Radyokarbon 14

23- “Modern insana çok büyük benzerlikler gösteren ilkel varyasyonları: Heidelberg insanı, Swanscombe insanı, Steinheim insanı ve Weimar insanını içerir. Bunlara ait en eski fosiller, Almanya’da Düsseldorf civarındaki Neandertal Mağarasında bulunan birkaç kafatası parçası ve birkaç uzun kemikten oluşan Neandertal insanına aittir (130.000 – 30.000 yıl öncesi)..” ifadesine dayanarak
aşağıdakilerden hangi insan türüne ait genel özellikleri anlatılmıştır?

A) Hom0 heidelberg
B) Hom0-sapiens
C) Hom0 neandertalis
D) Hom0 erectus
E) Hom0 habilis

Cevap : B) Hom0-sapiens

24- Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’de Pliosen’de de yaşamını sürdürmüş, aynı zamanda Kuaterner’de de yaşamını sürdüren göl kökenli fosillerden birisi olamaz?

A) Dreissensia tobari
B) Didacna crassa
C) Dressensia buldurensis
D) Dreissensia polymorpha
E) Cardium edule

Cevap : E) Cardium edule
NOT: Göl kökenli fosiller şunlardır: Bithynia, Didacna crassa, Dressensia buldurensis, Dreissensia polymorpha, Dreissensia tobari, Helix, Limnea, Melanopsis praeomorsa, Merites, Planorbis, Unio, Vivipara.

25- Aşağıdakilerden hangisi Baykal 1974’ye göre Kuaterner’deki bazı tanıtıcı fosillerinden birisi olamaz?

A) Dreyas octopetala
B) Trilobit
C) Betula nana
D) Litorina litorea
E) Yoldia arctica

Cevap : B) Trilobit

Kuaterner Coğrafyası 2021 Final

26- Aşağıdakilerden hangisi Batı Anadolu’da doğu-batı yönlerdeki özellikle grabenlere yerleşerek, Ege Denizine yönelmiş büyük nehirlerden birisi olamaz?

A) Büyük Menderes Nehri
B) Küçük Menderes Nehri
C) Kara Menderes Nehri
D) Gediz Çayı
E) Bakırçay

Cevap : C) Kara Menderes Nehri

27- Aşağıdakilerden hangisi doğal süreçlerin belli ritmine dayalı birikim-depolanma yöntemlerinden birisidir?

A) OSL
B) ESR
C) Dendrokronoloji
D) TL
E) Karbon-14

Cevap : C) Dendrokronoloji

28- Günümüz insanı anlamına gelen Modern İnsan aşağıdakilerden hangisine karşılık gelir?

A) Hom0 erectus
B) Hom0 neanthalensis
C) Hom0 sapiens
D) Hom0 habilis
E) Hom0 heiderbergensis

Cevap : C) Hom0 sapiens

29- Aşağıdakilerden hangisi Jeoloji akademisyenlerinden Fuat Baykal 1974’e göre Kuaterner’deki bazı tanıtıcı fosillerinden birisidir?

A) Belemnit
B) Echinides
C) Trilobit
D) Ammonit
E) Yoldia arctica

Cevap : E) Yoldia arctica

30-Aşağıdakilerden hangisi doğal süreçlerin belli ritmine dayalı birikim-depolanma yöntemlerinden birisi değildir?

A) Sarkıtların yıllık halkalarının sayılması yöntemi
B) Fosiller
C) Varv’lı tabakaların sayılması yöntemi (Varvoloji)
D) Polen analizleri
E) Ağaç yaş halkalarının sayılması yöntemi (Dendrokronoloji)

Cevap : B) Fosiller

31- Hom0 sapiens sapiens’in günümüzden kaç yıl önceden beri yaşamını halen sürdürmektedir?

A) 20.000 yıl
B) 10.000 yıl
C) 120.000 yıl
D) 200.000 yıl
E) 12.000 yıl

Cevap : C) 120.000 yıl

32- “Subboreal devreden sonra, bu devre, bataklık vejetasyon tipiyle karakterize edilir. Son 1000 yıl süresince bu devrin yerini daha kurak, daha sıcak bir devir almıştır. Bu esnada ormanlar, insanlar tarafından tahrip edilmeye başlamıştır.” genel ifadesine dayalı olarak, Würm devri ve sonrasında Avrupa’da bitki örtüsünde 6 değişme seri devresinden hangisi aşağıdakilerden birisidir?

A) Preboreal Devre
B) Atlantik Devre
C) Boreal Devre
D) Subatlantik Devre
E) Subartik Devre

Cevap : D) Subatlantik Devre

33- İlk hominid (insansı) olan bu tür, 2-3 milyon yıl öncesinin Afrika savanlarına aittir. Beyin büyüklüğü, modern insan beyninin 1/3’ü kadardı. Yüz hafifçe ileri çıkık, çenenin ucundaki çıkıntı ise yoktu. Dişlerinin şekli modern insanınkine çok benziyordu. Yaklaşık 160 cm boyunda ve 60 kg ağırlığında, ilkel taş aletler yapabilmişti, avcılık yapmaya başlamıştı ve çok büyük bir ihtimalle konuşma yeteneği de kazanmıştı.
Yukarıdaki paragrafta anlatılmaya çalışılan ilk insansının ismi nedir?

A) Neandertal
B) Australopithecus
C) Hom0 sapiens
D) Hom0 erectus
E) Hom0 habilis

Cevap : B) Australopithecus

34- Würm devrisi ve sonrasında Avrupa’da bitki örtüsünde 6 değişme seri devresi bulunur. Aşağıdakilerden hangisi bu devrelerden biri değildir?

A) Subboreal Devre
B) Preboreal Devre
C) Subartik Devre
D) Boreal Devre
E) Pasifik Devre

Cevap :  E) Pasifik Devre
NOT: Würm devrisi ve sonrasında Avrupa’da bitki örtüsünde 6 değişme seri devresi bulunur. Bunlar:
1. Arktik veya Subartik Devre
2. Preboreal Devre
3. Boreal Devre
4. Atlantik Devre
5. Subboreal Devre
6. Subatlantik Devre

35- Aşağıdakilerden hangisi bir radyometrik yaşlandırma yöntemidir?

A) Varvoloji
B) Sarkıtların yıllık halkalarının sayılması yöntemi
C) Polen analizi
D) Dendrokronoloji
E) Elektron Spin Rezonans (ESR) Yöntemi

Cevap : E) Elektron Spin Rezonans (ESR) Yöntemi

36- Aşağıdakilerden hangisi bir rölatif (=göreceli) yaşlandırma yöntemlerinden birisidir?

A) Stratastratigrafi
B) Paleostratigrafi
C) Jeostratigrafi
D) Kartostratigrafi
E) Biostratigraf

Cevap : E) Biostratigraf

37- ……………….’dan yola çıkan Hom0 sapiens’in dünya üzerindeki göç yolları haritasına bakıldığında; ilk çıkışını nereden yapıldığı söylenebilir?

A) Afrika
B) Avustralya
C) Antarktika
D) Asya
E) Avrupa

Cevap : A) Afrika