Bakım Elemanı Yetiştirme ve Geliştirme

Bakım Elemanı Yetiştirme ve Geliştirme: Açıköğretim Öğrencilerine Rehber

Giriş

Bakım sektörü, toplumumuzun en kritik alanlarından biridir. Yaşlılar, engelliler ve kronik hastalar gibi bakıma muhtaç bireylerin yaşam kalitesini artırmak ve onlara destek olmak, toplumsal bir sorumluluktur. Bu makale, Açıköğretim Fakültesi Yaşlı Bakımı ön Lisans programındaki öğrencilere, Bakım Elemanı Yetiştirme ve Geliştirme dersi kapsamında sunulan konular üzerine derinlemesine bir bakış sunmayı amaçlamaktadır. lolonolo.com olarak, öğrencilere sınavlarında başarılı olmaları için gereken bilgileri sağlamak ve bakım sektöründe etkili birer profesyonel olmalarına yardımcı olmak amacıyla bu içeriği hazırladık.

Türkiye’de Bakım Hizmetleri

Türkiye’de yaşlı, engelli ve diğer bakıma muhtaç bireylere yönelik hizmetler, çeşitli kamu ve özel kuruluşlar tarafından sağlanmaktadır. En etkin sivil toplum kuruluşlarından biri olan vakıflar, bu alanda önemli bir rol oynamaktadır. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, ulusal ve uluslararası mevzuatın uygulanmasını izleme ve gerektiğinde teftiş ve denetimler yapma gibi görevleri üstlenmektedir. Bu bağlamda, Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı, mevzuatın aksayan yönlerini belirleyerek önlemler alınmasını sağlamaktadır.

Yaşam Kalitesi ve Sağlık

Sağlıkla ilgili yaşam kalitesi, bireylerin hastalık durumlarının nasıl yönetildiğini ve tedavi süreçlerinin etkinliğini ölçmek için kullanılan bir kriterdir. Bu ölçekler, hastalığın prognozu, etkilediği alanlar ve bakım gereksinimleri gibi önemli bilgilere ulaşmamızı sağlar. Ancak, ilaç değişikliği gibi bazı spesifik bilgileri bu ölçeklerle elde etmek mümkün değildir.

Sosyal Hizmet Kuruluşları

Sosyal hizmet merkezleri, çocuk, genç, kadın, erkek, engelli ve yaşlı bireylere yönelik koruyucu, önleyici, destekleyici ve geliştirici hizmetler sunar. Bu merkezler, kamu kurumları, yerel yönetimler, üniversiteler, sivil toplum kuruluşları ve gönüllüler ile iş birliği içinde çalışarak hizmetlerin koordinasyonunu sağlarlar.

Demografik ve Sosyal Yaşlanma

Toplumumuzun yaşlanması, demografik bir gerçekliktir ve toplam nüfus içinde 60 yaş ve üstü bireylerin oransal ağırlığının artması ile ifade edilir. Bu durum, hem sosyal hem de ekonomik yaşlanma gibi kavramlarla ilişkilendirilir ve bakım sektörü için önemli zorluklar ve fırsatlar sunar.

Bakım Model ve Teorileri

Bakım hizmetlerinin uygulanmasında çeşitli modeller ve teoriler ön plana çıkar. Majory Gordon’un Davranış Kalıpları Modeli ve Virginia Henderson’ın 14 Temel İhtiyaca Dayanan Günlük Yaşam Aktiviteleri Bakım Modeli gibi yaklaşımlar, bakım pratiğinde rehberlik eder. Bu modeller, bireylerin fiziksel, psikolojik ve sosyal ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik kapsamlı bir bakış açısı sunar.

Engellilik ve Bakım

Engellilik, toplumun önemli bir kesimini etkileyen ve özel ihtiyaçlar doğuran bir durumdur. Dünya Sağlık Örgütü, engelliliği tanımlayan ve bu alandaki politikaları şekillendiren önemli uluslararası bir kuruluştur. Engellilere yönelik sosyal bakım modeli, bireylerin insan hakları çerçevesinde ele alınmasını ve toplumun engellere yönelik yaklaşımının değiştirilmesini vurgular.

Sonuç

Bakım Elemanı Yetiştirme ve Geliştirme dersi, öğrencilere bakım sektöründe gerekli bilgi ve becerileri kazandırmayı amaçlar. Bu makale, konuları derinlemesine anlamalarına ve sınavlarında başarılı olmalarına yardımcı olacak temel bilgileri sunmuştur. lolonolo.com olarak, öğrencilerin eğitim yolculuklarında onlara rehberlik etmekten gurur duyarız. Bakım sektöründe etkili ve duyarlı birer profesyonel olma yolunda ilerlerken, bu bilgilerin değerli bir kaynak olacağını umuyoruz

@lolonolo_com

1- Ülkemizde yaşlılara ve engellilere yönelik hizmet veren en etkin sivil toplum kuruluşu aşağıdakilerden hangisidir?

A) Vakıflar
B) il özel idareleri
C) sendikalar
D) Mahalli idareler
E) Belediyeler

Cevap : A) Vakıflar

2- Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının görev alanına giren konularda ulusal ve uluslararası mevzuatın uygulanmasını izleme, mevzuat çalışmaları yapma. gerektiğinde teftiş ve denetimler sonucunda mevzuatın aksayan yönleri, uygulanabilirliği, sektörel bazda ilgili kurum ve kuruluşlarca alınması gereken önlemleri belirleme görevlerini üstlenen hizmet birimi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı
B) Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü
C) Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü,
D) Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğü
E) Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı

Cevap : A) Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı

3- Sağlıkla ilgili yaşam kalitesi ölçekleri kullanılarak aşağıdaki bilgilerden hangisine ulaşılamaz?

A) Hastalığın prognozu
B) Hastalığın hastayı nasıl etkilediği
C) ilaç değişikliği
D) Bakım gereksinimi
E) Tedavinin etkinliği

Cevap : C) ilaç değişikliği

4- İhtiyaç sahiplerinin tespit edilerek sosyal hizmet müdahalesinin ve takibinin gerçekleştirilmesinden; çocuk, genç, kadın, erkek, engelli, yaşlı bireylere ve ailelerine koruyucu, önleyici, destekleyici, geliştirici hizmetler ile rehberlik ve danışmanlık hizmetlerinin bir arada ve en kolay ulaşılabilir biçimde, gerektiğinde kamu kurum ve kuruluşları, yerel yönetimler, üniversiteler, sivil toplum kuruluşları ve gönüllüler ile iş birliği içinde sunulmasından ve bu hizmetlerin koordinasyonundan sorumlu gündüzlü sosyal hizmet kuruluşları aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sosyal hizmet merkezleri
B) Bakim ve rehabilitasyon merkezleri
C) Aktif yaşam merkezleri
D) Ev tipi sosyal hizmet birimleri
E) Toplum veya aile danışma merkezleri

Cevap : A) Sosyal hizmet merkezleri

5- Toplam nüfus içinde 60 ve üstü yaş grubunun oransal ağırlığının artması şeklinde ifade edilen yaşlanma türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sosyal yaşlanma
B) Biyolojik yaşlanma
C) Ekonomik yaşlanma
D) Demografik yaşlanma
E) Patolojik yaşlanma

Cevap : D) Demografik yaşlanma

6- Aşağıdakilerden hangisi Dünya Sağlık Örgütünün yaşam kalitesi alt bileşenlerinden biri değildir?

A) Ekonomik zenginlik
B) Öznel İyi olma
C) iyilik
D) Yaşam doyumu
E) İşlevsel yeterlilik

Cevap : A) Ekonomik zenginlik

7- Türkiye’de bakım gerektiren birey olarak yaşlı, engelli ve kronik hastalara bakım hizmeti veren kurum ve kuruluşlar hukuki nitelikleri bakımından dört şekilde Sınıflandırılmaktadır. Aşağıdakilerden hangisi bu sınıflandırmalardan biri değildir?

A) Özerk yönetimlere ait bakım kuruluşları
B) Özel sektöre bakım kuruluşları
C) Yerel yönetimlere bağlı bakım kuruluşlar
D) Sivil toplum örgütlerine alt bakım kuruluşları
E) Merkezi yönetim kuruluşları

Cevap : A) Özerk yönetimlere ait bakım kuruluşları

8- Aşağıdakilerden hangisi Majory Gordon tarafından bakım hizmetlerini daha etkili bir şekilde uygulayabilmek amacıyla şekillendirilmiş bir bakım modelidir?

A) NANDA-Reaksiyon Modeli
B) Günlük Yaşama Ait 12 Aktivite Modeli
C) 13 Aktivite ve Yaşamsal Önem Arz Eden Tecrübeler Modeli
D) Kendi Kendine Bakım Yetersizliği Modeli
E) Davranış Kalıpları Modeli

Cevap : E) Davranış Kalıpları Modeli

9- Virginia Henderson tarafından geliştirilen ve Maslow’un ihtiyaçlar Hiyerarşisi Kuramı ile de yakından ilişkili olan bakım modeli aşağıdakilerden hangisidir?

A) NANDA Reaksiyon Model24
B) 14 Temel ihtiyaca Dayanan Günlük Yaşam Aktiviteleri Bakım Modeli
C) Davranış Kalıpları Modeli
D) Günlük Yaşama Ait 12 Aktivite Modell
E) Kendi Kendine Bakım Yetersizligi Modeli

Cevap : B) 14 Temel ihtiyaca Dayanan Günlük Yaşam Aktiviteleri Bakım Modeli

10- Aşağıdakilerden hangisi Otizm Spektrum Bozukluğu tanısı almış çocukların genel özelliklerinden biri değildir?

A) Aynı anda çok şeye konsantre olmak
B) Bazı şeyler tekrar söylemek
C) Karşısındakini duymuyormuş gibi davranmak
D) Küçük değişimlerden huzursuz olmak
E) Resimleri anlamak

Cevap : A) Aynı anda çok şeye konsantre olmak

11- Yaşlılarda, dizlerde en sık görülen romatizmal hastalık aşağıdakilerden hangisidir?

A) Gut hastalığı
B) Romatoid artri
C) Osteoartrit
D) Fibromiyalji
E) Ankilozan spondilit

Cevap : C) Osteoartrit

12- Bakım vermeyi, “kişiler arası süreçte duyarlılık ve samimi ilişkiler çerçevesinde şekillenen uygulamalar” şeklinde tanımlayan kişi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Buttorf 224
B) Finfgeld-Connett
C) Solberg
D) Swanson
E) Wendler

Cevap : B) Finfgeld-Connett

13- Hasta Hakları Yönetmeliği’ne göre aşağıdakilerden hangisi hasta haklarının korunması kapsamına girmektedir?

A) Rıza olmaksızın tıbbi işleme tabi tutulmaması
B) Tıbbi özen gösterilmesi
C) Otenazi yasağı
D) Tıbbi gereklilikler dışında müdahale yasağı
E) Oncelik sırasının belirlenmesini isteme

Cevap : A) Rıza olmaksızın tıbbi işleme tabi tutulmaması

14- Aşağıdakilerden hangisi bakım gerektiren bireylerin sorumlulukları arasında yer almaz?

A) Tıbbi gereklere uygun teshis, tedavi ve bakım sorumluluğu
B) Sağlıklı bir yaşam için kendilerine sunulan her tür öneriye uyma sorumluluğu
C) Sağlık ve sosyal hizmet çalışanlarını bilgilendirme sorumluluğu
D) Tedavisi, bakımı ve rehabilitasyonu ile ilgili kurallara uyma sorumluluğu
E) Hastane ve bakım merkezi kurallarına uyma sorumluluğu

Cevap : A) Tıbbi gereklere uygun teşhis, tedavi ve bakım sorumluluğu

15- Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Sözleşmesi hangi yıl yürürlüğe girmiştir?

A) 1967
B) 2001
C) 1975
D) 2008
E) 1991

Cevap : D) 2008

16- I. ilişki
II. Tutum
III. Eylem
IV. Değişkenlik
V. Reddetme
Yukarıdakilerden hangileri Brilowski ve Wendlerin vurguladığı bakımın temel özellikleri arasında yer almaktadır?

A) I, III ve V
B) I ve V
C) Il ve IV
D) I, II, III ve IV
E) I, II ve III

Cevap : D) I, II, III ve IV

17- Mevcut durumun düzeltilmesi için egzersiz ve cihazlardan yararlanan rehabilitasyon türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) sosyal rehabilitasyon
B) fiziksel rehabilitasyon
C) bireysel rehabilitasyon
D) mesleki rehabilitasyon
E) toplumsal rehabilitasyon

Cevap : B) fiziksel rehabilitasyon

18- Engelliliği ilk kez dile getiren uluslararası kuruluş aşağıdakilerden hangisidir?

A) Dünya Sağlık Örgütü
B) Avrupa Konseyi
C) uluslararası çalışma örgütü
D) birleşmiş milletler
E) Avrupa birliği konseyi

Cevap : A)Dünya Sağlık Örgütü

19- Lizbon Hasta Hakları Bildirgesi’nin gözden geçirildiği, hasta haklarının on bir başlık altında toplandığı ve hasta hakları arasında kaliteli tıbbi bakım hakkına da yer verilen düzenleme aşağıdakilerden hangisidir?

A) Amsterdam Hasta Hakları Bildirgesi
B) Bali Hasta Hakları Bildirgesi
C) Londra Hasta Hakları Bildirges!
D) Paris Engelli Hakları Bildirgesi
E) Madrid Engelli Hakları Bildirgesi

Cevap : B) Bali Hasta Hakları Bildirgesi

20- Alzheimer hastalığı ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Başlangıç evresinde kişilik değişikliği görülebilir.
B) Terminal evrede idrar ve gaita inkontinansı görülür.
C) Tedavisi olan bir hastalıktır.
D) ilerleyici evrede kendi öz bakımını sağlayamama görülür.
E) Protein atik ürünlerinin beyin hücrelerinde birikimi ile karakterize bir hastalıktır.

Cevap : C) Tedavisi olan bir hastalıktır.

21- Aşağıdakilerden hangisi yaşlılarda görülen nörolojik hastalıklardan biri değildir?

A) Demans
B) Multiple skleroz
C) Travmatik beyin hasarı
D) Pulmoner amfizem
E) Parkinson

Cevap : D) Pulmoner amfizem

22- Aşağıdakilerden hangisi Avrupa Sosyal Şartı’nda ayrıntılı bir şekilde düzenleme konusu yapılan engelli haklarının amaçları arasında yer almaz?

A) Yetenekleri ölçüsünde çalışma ve yararlı, üretici ve kazanç sağlayıcı bir meslek icra etme
B) Aynı yaştaki andaşlarla aynı temel haklara sahip olma
C) İkameti ile ilgili olarak farklı bir muameleye tabi tutulmama
D) Bağımlı olmalarını güçlendirme
E) Ekonomik güvenceye ve sosyal güvenliğe sahip olma

Cevap : D) Bağımlı olmalarını güçlendirme

23- Aşağıdakilerden hangisi sosyal bakım modelinin özelliklerinden biridir?

A) Engelli bireyleri düzeltilmesi veya değiştirilmesi gereken bir sorun olarak görür.
B) Toplumların engelli bireylere yaklaşımını insan hakları çerçevesinde ele alır ve fiziksel ve sosyal çevredeki engellere odaklanır
C) Engelli bireylerin kendi seçimlerini ellerinden alıp onlara uzmanların sozlerinin geçtiği bir yaşam alanı sunar.
D) Engelli bireylerin haklarından çok bakım gereksinimlerine odaklanır ve bireysel uyumu öne çıkarır.
E) Yaşamlarının her döneminde birçok zorlukla karşılaşan engellileri bakım gerektiren bireyler olarak tanımlar

Cevap : B) Toplumların engelli bireylere yaklaşımını insan hakları çerçevesinde ele alır ve fiziksel ve sosyal çevredeki engellere odaklanır

24- Aşağıdakilerden hangisi birçok düzenlemeyle engellilere sağlanan kolaylıklardan biri değildir?

A) Devlet tiyatrolarında 18 yaşından küçük engellilerden ücret talep edilmemesi, yetişkin engellilere %50 indirim yapılması
B) Universite sınavına giren engelli ogrenciler için fiziksel düzenlemeler yapılması
C) Özel eğitime gereksinim duyan öğrencilerin okullara erişiminin sağlanması için ücretsiz taşınması
D) Orta ögretimdeki işitme engelli öğrencilerin meslek liselerine sınavsız yerleştirilmesi
E) Yüksek eğitim kurumuna girmeye hak kazanan öğrencilerin, valilik bünyesindeki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfından burs ve yardımcı ders araç gereçlerinin temini konusunda destek alması

Cevap : D) Orta ögretimdeki işitme engelli öğrencilerin meslek liselerine sınavsız yerleştirilmesi