Biyoistatistik

Biyoistatistiğin Temel Kavramları ve Uygulamaları

Biyoistatistik, biyoloji, tıp ve sağlık bilimlerindeki verilerin toplanması, analizi, yorumlanması ve sunumu ile ilgilenen bir bilim dalıdır. Bu alandaki bilgiler, öğrencilere araştırma tasarımı, veri analizi ve sonuçların yorumlanması konularında temel beceriler kazandırır. Açıköğretim fakültesi öğrencileri için biyoistatistik, uzaktan eğitim yoluyla öğrenilebilecek önemli ve uygulamalı bir ders olarak öne çıkmaktadır.

Kontenjans Tabloları ve Frekans Analizi

Kontenjans tabloları, iki veya daha fazla kategorik değişken arasındaki ilişkileri incelemek için kullanılır. Örneğin, bir TV programının izleyici cinsiyet dağılımı, bu tür bir tablo kullanılarak analiz edilebilir. Bu analizler, belirli bir özelliğin farklı gruplar arasında dağılımının anlaşılmasında yardımcı olur.

İndeks Türleri ve Kullanımları

Ekonomik ve sosyal bilimlerde kullanılan indeksler, belirli bir zaman dilimindeki değişimleri ölçmek için kullanılır. Basit indeksler, tek bir ürün veya hizmetin fiyatı, miktarı veya değeri gibi tek bir değişken üzerinden hesaplanırken; bileşik indeksler birden fazla değişkenin bir arada değerlendirilmesiyle oluşturulur. Değişik esaslı indeksler ise farklı zaman dilimleri veya koşullar altında yapılan karşılaştırmalarda kullanılır.

Ortalama ve Dağılım Ölçüleri

Bir veri setinin merkezi eğilimini ifade eden aritmetik ortalama, tüm değerlerin toplamının gözlem sayısına bölünmesiyle hesaplanır. Standart sapma ve varyans gibi dağılım ölçüleri, veri setinin ne kadar yayıldığını gösterir. Bu ölçüler, verilerin merkezi eğilime olan uzaklığını ve dağılımını analiz etmede önemli rol oynar.

Hipotez Testleri ve İstatistiksel Karar Verme

Hipotez testleri, belirli bir varsayımın doğruluğunu değerlendirmek için kullanılır. Bu testlerin uygulanması, araştırma sorularına istatistiksel olarak geçerli yanıtlar üretmeyi amaçlar. Temel ve alternatif hipotezlerin belirlenmesi, anlamlılık düzeyinin seçilmesi, test istatistiğinin hesaplanması ve sonuçların yorumlanması, hipotez testlerinin temel aşamalarıdır.

Kesikli ve Sürekli Değişkenler

Bir araştırmada kullanılan değişkenler, kesikli veya sürekli olarak sınıflandırılabilir. Kesikli değişkenler, sayılabilir nitelikteki değişkenlerdir ve genellikle tam sayı değerleri alır. Sürekli değişkenler ise, belirli bir aralıkta herhangi bir değeri alabilir ve genellikle ölçüm gerektirir.

Biyoistatistik, sağlık bilimleri alanındaki öğrenciler için vazgeçilmez bir temeldir. Bu makalede ele alınan temel kavramlar ve uygulamalar, öğrencilerin biyoistatistikle ilgili sınav sorularını anlamalarına ve çözümlemelerine yardımcı olacak temel bilgileri sunmaktadır. Öğrenciler, bu bilgileri kullanarak biyoistatistik konularında daha derin bir anlayış geliştirebilir ve akademik başarılarını artırabilirler.

lolonolo.com olarak amacımız, açıköğretim ve meslek sınavlarına giren öğrencilere yönelik kaliteli ve anlaşılır kaynaklar sunarak eğitim yolculuklarında onlara destek olmaktır. Bu makale, öğrencilere biyoistatistik alanında güçlü bir temel oluşturma fırsatı sunar ve sınavlara hazırlık sürecinde önemli bir kaynak olarak hizmet eder.

@lolonolo_com

1.

Yukarıda bir TV programının izlenmesi üzerinde cinsiyetin etkili bir faktör olup olmadığına yönelik olarak yapılan bir çalışmaya ilişkin kontenjans tablosu verilmektedir.
Buna göre programı izleyen erkek sayısına yönelik gözlenen frekans aşağıdakilerden hangisidir?

A) 50
B) 35
C) 20
D) 55
E) 15

Cevap : C) 20

2. I. Basit İndeksler
II. Bileşik İndeksler
III. Değişik Esaslı İndeksler
Yukarıdakilerden hangisi veya hangileri esas alınan döneme göre indeks türlerindendir?

A) II – III
B) Yalnız II
C) I – II
D) Yalnız III
E) Yalnız I

Cevap : D) Yalnız III

3. Bir ilde Mayıs ayı gündüz sıcaklıkları bir hafta boyunca gözlenerek günlük ortalama sıcaklık seviyeleri tespit edilmiştir. Bu sıcaklık değerleri,19, 20, 20, 22, 24, 24 ve 25 şeklindedir. Buna göre söz konusu hafta sıcaklığı için aritmetik ortalama aşağıdakilerden hangisidir?

A) 24
B) 25
C) 24,714
D) 22
E) 25,523

Cevap : D) 22

4. Aşağıdaki katsayılardan hangisi belirginlik(determinasyon) katsayısı değeri olabilir?

A) -0,25
B) +2,21
C) +1,25
D) +0,90
E) -0,95

Cevap : D) +0,90

5. Aşağıda verilen vasıflardan hangisi nitel vasfa örnektir?

A) Bel çevresi
B) Kilo
C) Boy
D) Yaş
E) Cinsiyet

Cevap : E) Cinsiyet

6. Verilerin küçükten büyüğe ya da büyükten küçüğe doğru sıralanması suretiyle oluşturulan seriye ….. denir.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) sınıflanmış seri
B) basit seri (dizi)
C) bileşik seri
D) tasnif edilmiş seri
E) gruplanmış seri

Cevap : B) basit seri (dizi)

7. Bir sınıfta bulunan 10 öğrencinin ağırlıkları 55,70, 70, 60, 55, 65, 70, 60, 65, 70 olarak ölçülmüştür.
Buna göre ağırlıkların mod değeri aşağıdakilerden hangisidir?

A) 65
B) Modu yoktur.
C) 60
D) 55
E) 70

Cevap : E) 70

8.

İstanbul’da bir mahallede yaşayan insanlara yaşları sorulmuştur. Elde edilen yaş verileri ise birbirine yakın homojen gruplar hâlinde raporlanmış olup yukarıdaki tabloda sunulmuştur. Bu şekilde yapılan veri düzenlemesine ne ad verilir?

A) Gruplama
B) Vasıf
C) Kısmi rölöve (derlemE)
D) Tasnif
E) Frekans

Cevap : A) Gruplama

9.   Xi
7
8
10
11
14
Yukarıda verilen serinin ortalama sapması aşağıdakilerden hangisidir?

A) 4
B) 0
C) 5
D) 2
E) 3

Cevap : D) 2

10. Bir olasılık dağılımından söz edebilmek için, tüm mümkün sonuçlara yönelik olasılık değerlerinin toplamının …… olması gerekir.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Sıfır
B) Birden büyük
C) Bir
D) Yüz
E) Birden küçük

Cevap : C) Bir

11. Tek bir maddenin fiyatlarında baz yılı ya da başlangıç yılı fiyatına göre zaman içinde meydana gelen oransal değişimler …….. ile ölçülür.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) değişik esaslı basit indeks
B) sabit esaslı basit indeks
C) sabit esaslı Paasche indeksi
D) sabit esaslı bileşik indeks
E) sabit esaslı Laspeyres indeksi

Cevap : B) sabit esaslı basit indeks

12. Bir örnekleme çalışmasında örnek kütle dağılma ölçüsü olan s değerinin 15 ve örnek birim sayısının 36 olması durumunda ortalamanın standart hatası değeri aşağıdakilerden hangisidir?

A) 6,0
B) 2,5
C) 1,5
D) 2,0
E) 3,0

Cevap : B) 2,5

13. İki değişken arasında tam bağımsızlık olması,başka bir deyişle söz konusu iki değişkenin tamamen ilişkisiz olması durumunda khi-karedeğeri …… olur.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Negatif
B) Yüz
C) Bir
D) Sonsuz
E) Sıfır

Cevap : E) Sıfır

14. Gözlem değerleri -2, 2, 4, 6 olan bir serinin kareli ortalaması aşağıdakilerden hangisidir?

A) 6,055
B) 2,655
C) 3,873
D) 7,757
E) 4,445

Cevap : C) 3,873

15. I. Temel ve alternatif hipotezlerin oluşturulması
II. Anlamlılık düzeyinin belirlenmesi ve kritik değerin bulunması
III. Test istatistiği değerinin hesaplanması
IV. Kritik değer ile test istatistiği değerinin karşılaştırılması
V. Test sonucunun yorumlanması
Yukarıdaki hipotez testinin aşamaları aşağıdaki ifadelerden hangisinde doğru bir sıralama ile verilmiştir?

A) II-IV-III-I-V
B) IV-V-I-II-III
C) III-I-II-IV-V
D) V-IV-I-III-II
E) I-II-III-IV-V

Cevap : E) I-II-III-IV-V

16. Aşağıda yer alan değişkenlerden hangisi kesikli bir değişkendir?

A) Üretilen margarinlerin ağırlıkları
B) Bir atölyede dikilen gömleklerdeki kusur sayısı
C) Üretilen deterjan kutularının ağırlığı
D) Üretilen kumaşların rulo uzunluğu
E) Üretilen konservelerin ağırlıkları

Cevap : B) Bir atölyede dikilen gömleklerdeki kusur sayısı

17. Örnekleme çalışmalarında örnek birim sayısı arttırılırsa yani örnek kütlede daha çok birime yer verilirse güven sınırlarının nasıl değişmesi beklenir?

A) Daralır.
B) Bir şey söylenemez.
C) Üç kat daralır.
D) Genişler.
E) Değişmez.

Cevap : A) Daralır.

18. Aşağıda çeşitli regresyon modelleri için hesaplanan belirsizlik katsayıları verilmiştir.
Buna göre bağımlı değişkendeki değişmeleri açıklama oranı en yüksek model hangisidir?

A) 0,16
B) 0,11
C) 0,04
D) 0,09
E) 0,13

Cevap : C) 0,04

19. Tıp fakültesinde biyoistatistik dersi final sınavı gerçekleştirilmiş ve tesadüfi örnekleme yöntemiyle 25 kadın ve 25 erkek öğrencinin sınav puanları incelenmiştir. Biyoistatistik final sınav puanı açısından kadın ve erkek öğrenci grupları arasında 0,01 anlamlılık düzeyinde fark olup olmadığı araştırılmak istenmektedir. Parametrik test varsayımlarının yerine getirildiği durumda aşağıdaki hipotez testlerinden hangisinin kullanılması gerekir?

A) İki ortalama arasındaki farkın önemlilik testi
B) Ki-kare bağımsızlık testi
C) Kruskal Wallis H testi
D) Ana kütle ortalamasının testi (tek örneklem testi)
E) İki eş arasındaki farkın önemlilik testi

Cevap : A) İki ortalama arasındaki farkın önemlilik testi

20. Standart sapması 9,5 olan serinin varyansı aşağıdakilerden hangisidir?

A) 90,25
B) 11,5
C) 21,5
D) 22,5
E) 3,5

Cevap : A) 90,25