Coğrafya : Geçmiş Kavramlar – Coğrafyacılar

Coğrafya: Geçmiş-Kavramlar-Coğrafyacılar 2020 Vize

1- Aşağıdakilerden hangisi Infrared (kızılötesi) teknolojisi ile yapılan görüntülemelerin kolaylık getirdiği alanlardan biri değildir?

A) Sulak alanların belirlenmesi
B) Maden sahalarının tespiti
C) Dağlık alanların belirlenmesi
D) Bitki örtüsünün ayırt edilmesi
E) Toprak türlerinin ayırt edilmesi

Cevap : C) Dağlık alanların belirlenmesi

2- Aşağıdakilerden hangisi Alexander van Humboldt’un özellikleri arasında yer almaz?

A) Fiziki Coğrafya ve Klimatoloji’nin temellerini atması
B) Yerin manyetik etkisinin ekvatordan kutuplara doğru arttığını keşfetmesi
C) Doğal olayları birbirinden bağımsız hadiseler şeklinde düşünmesi
D) Kosmos adlı eseri kaleme alması
E) Volkanların kırık hatlar boyunca sıralandığını keşfetmesi

Cevap : C) Doğal olayları birbirinden bağımsız hadiseler şeklinde düşünmesi

3- Sebep-sonuç analizi, gezi-gözlem metodolojisi, izohips, izobat, izoterm, grafik, profil ve kesit çıkarma gibi teknikleri coğrafyada kullanmaya başlayan bilim adamı ve yaşadığı ülke aşağıdakilerden hangisidir?

A) Alexander van Humboldt–Almanya
B) Immanuel Kant–Almanya
C) George Perkins Marsh–Amerika Birleşik Devletleri
D) Paul Vidal de la Blache–Fransa
E) Carl Ritter–Almanya

Cevap : A) Alexander van Humboldt–Almanya

4- Aşağıdakilerden hangisi George Perkins Marsh’ın özellikleri arasındadır?

A) Antropojenik çevresel degradasyonun tanımını yapması
B) Yerin manyetik etkisinin ekvatordan kutuplara doğru arttığını keşfetmesi
C) Volkanların kırık hatlar boyunca sıralandığını keşfetmesi
D) Beşerî coğrafyanın konusunu belirlemesi
E) Fiziki Coğrafya ve Klimatoloji’nin temellerini atması

Cevap : A) Antropojenik çevresel degradasyonun tanımını yapması

NOT: George Perkins Marsh 1801-1882 yılları arasında yaşamış Amerikalı bir diplomat, çevreci ve coğrafyacıdır. İnsan-çevre etkileşimi üzerine çalışmalar yapmış olan Mars aynı zamanda Ekoloji biliminin de öncülerinden sayılmaktadır. Antropojenik çevresel degradasyonun tespitini ve tanımını yapmıştır

5- Aşağıdaki İlk Çağ bilginlerinden hangisi dünyanın bilinen ilk coğrafyacısı olup, “Geographika” adlı 17 ciltlik eseri yazmıştır?

A) Eratosthenes
B) Aristotle
C) Strabo
D) Anaximander
E) Ptolemaios

Cevap : C) Strabo

6- Alman ekolünün etnisiteci yapısına karşılık Fransız ekolünün bölgeselci karakterinin göstergesi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Etnik dağılışı değil idari sınırları baz alması
B) Sedimantasyon süreçleri ve paleontoloji konularını oluşum süreci ile birlikte ele alması
C) İnsan dışındaki canlıların çevre ile ilişkilerine değinmesi
D) Etnik dağılış haritalarına bolca rastlanması
E) Doğa tarihi ile ilgilenmesi

Cevap : A) Etnik dağılışı değil idari sınırları baz alması

7- Aşağıdaki bilim adamlarından hangi ikisi Alman ekolüne mensup değildir?

A) Alexander van Humboldt – Carl Ritter
B) Giraud Soulavie – George Perkins Marsh
C) George Perkins Marsh – Immanuel Kant
D) Carl Ritter – George Perkins Marsh
E) Immanuel Kant – Paul Vidal de la Blache

Cevap : B) Giraud Soulavie – George Perkins Marsh

8- Coğrafyada sayısal devrimin (Quantitative revolution) aşağıdakilerden hangisini etkilediği söylenemez?

A) William Morris Davis
B) Jonh Playfair
C) Robert Elmer Horton
D) Edward Ullman
E) Peter Haggett

Cevap : A) William Morris Davis

9- Aşağıdakilerden hangisi modern dönemdeki doğa bilimleri arasında yer almaz?

A) Matematik
B) Klimatoloji
C) Paleontoloji
D) Mineraloji
E) Jeoloji

Cevap : A) Matematik

10- Savaş dönemlerinde bilimsel çalışmaların hızlanmasının sebepleri arasında aşağıdaki askerî amaçlardan hangisi gösterilebilir?

A) Savaş esnasında müttefik kuvvetlerin vurulması
B) Doğal afetlerin ortadan kalkması
C) Etkili saldırı olanaklarının araştırılması
D) Yeni yerlerin tarıma açılması
E) Müzakere imkânlarının araştırılması

Cevap : C) Etkili saldırı olanaklarının araştırılması

11- Ebu Reyhan El-Birûnî 11. yüzyılda kuyulardan aldığı karot örneklerini incelemiş; yerin iç yapısı, tabakalaşma ve fasiyesler hakkında çıkarım ve keşifler yapmıştır. Bu çalışmalar sonucunda Birûnî o zamana dek var olmayan yeni bir bilim dalı bulduğunu ilan etmiştir. Buna göre Ebu Reyhan El-Birûnî 11. yüzyılda bulduğu bilim dalı aşağıdakilerden hangisi olabilir?

A) Jeoloji
B) Jeodinamik
C) Jeodezi
D) Jeomorfoloji
E) Jeostrateji

Cevap : C) Jeodezi

12- Aşağıdakilerden hangisi Avrupa’da İlk Çağda gelişen bilimin Orta Çağda geri kalmasının nedenleri arasında gösterilemez?

A) Yunan Bilim Akademisi’nin kapatılması
B) İskenderiye Kütüphanesinin yakılması
C) İspanya’da Endülüs Emevi Devleti’nin kurulması
D) Kilisenin düşünce dünyası üzerindeki etkisinin artması
E) Skolastik düşüncenin yaygınlaşması

Cevap : C) İspanya’da Endülüs Emevi Devleti’nin kurulması

13- Eski Mısır medeniyeti bilimsel anlamda devrine göre oldukça ileri sayılabilecek bir düzeye erişmiş ve önemli buluşlara ev sahipliği yapmıştır. Astronomi ve matematikte ilerleyen Mısır medeniyeti bu alanlardaki çalışmalarının sonucu olarak Coğrafya bilimine de önemli katkılar sağlamıştır. Sadece bu bilgilere dayanılarak Eski Mısır medeniyeti için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

A) Astronomi ve Matematik alanlarında buluşlar yapmışlardır
B) Sulama ve tarım teknikleri geliştirmişlerdir
C) Papirüslere haritalar çizmişlerdir
D) İlk gemiyi inşa etmişlerdir
E) Madenler ve taş ocakları işletmişlerdir

Cevap : A) Astronomi ve Matematik alanlarında buluşlar yapmışlardır

14- Bilim, bilen, anlayan, değerlendiren ve ifade eden ilk insanla birlikte başlamıştır. İnsanın ilk kafa yorduğu meseleler arasında ise şüphesiz varlığını sürdürebilmenin gerekleri, yani doğal ortam koşulları içerisinde ayakta kalabilmek için nelerin lazım geldiği hususu önemli bir başlıktır. Dolayısıyla insanın doğal ortam ile ilişkisi üzerinde kavrama ve yorumlamaya yönelik çalışmalar, yani bugünkü anlamıyla Coğrafya (adı konulmamış da olsa) ilk insan ile birlikte ortaya çıkmış bir bilimdir. Buna göre Coğrafya biliminin ortaya çıkışı ilk olarak hangi olaya dayanmaktadır?

A) Felsefenin bir bilim olarak ortaya çıkmasına
B) Yazının icadına
C) Eratosthenes’in “geography” kelimesini kullanmasına
D) İnsanların mağara duvarlarına resimler yapmalarına
E) İlk insanın dünyadaki yerini almasına

Cevap : E) İlk insanın dünyadaki yerini almasına

15- Otomasyonun babası olarak anılmakta olup, hidromekanik, robot ve matriks uzmanıdır. Aynı zamanda Diyarbakır Ulu Cami’nin avlusundaki taşa oyulmuş güneş saatini yapan bilgindir.
Yukarıda sözü edilen Orta Çağ İslam bilgini aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ebu-l İz El-Cezerî
B) İstahrî
C) Harezmî
D) Ebu Reyhan El-Birûnî
E) Mesûdî

Cevap : A) Ebu-l İz El-Cezerî

16- İlk Çağ coğrafyacılarına ait özellikler arasında aşağıdakilerden hangisi gösterilemez?

A) Felsefe okullarından yetişen düşünürler coğrafya ile ilgili görüşler öne sürmüşlerdir
B) Güneş ve Ay’ın hareketleri hakkında henüz bilgi sahibi değildirler
C) Kartografya ile ilgilenip değişik haritalar çizmişlerdir
D) Varlığı ve evreni açıklamaya çalışmışlardır
E) Coğrafya dışında başka bilimlerle de ilgilenmişlerdir

Cevap : E) Coğrafya dışında başka bilimlerle de ilgilenmişlerdir

17- Keşifler çağında denizci ve kâşiflerin bazılarında dinî duyguların baskın olduğu, hatta bu kişilerin arasında yer alan Hristiyan din adamlarının inançları doğrultusunda keşif veya bilimsel misyonla ilgisi olmayan bazı faaliyetlere giriştikleri görülmüştür.
Aşağıdakilerden hangisi yukarıda ifade edilen türden faaliyetlere bir örnek oluşturmaktadır?

A) Sebastian Cabot’un İngiltere ile İspanya arasında sık sık saf değiştirmesi
B) Vasco de Gama’nın hac yolundaki Müslümanlara saldırması
C) Francis Drake’in İspanyol kolonilerine baskınlar düzenlemesi
D) Martin Frobisher’in Gine kıyılarına seyahat yapması
E) Ferdinand Magellan’ın Filipinler’de yerli halk tarafından öldürülmesi

Cevap : B) Vasco de Gama’nın hac yolundaki Müslümanlara saldırması

18- Canlıların dünyadaki önemli hadiseler neticesinde ortadan kalktıklarını veya yerlerini yenilerine bıraktıklarını ortaya koyan bilim insanı aşağıdakilerden hangisidir?

A) George Cuvier
B) Siegfried Passarge
C) Daniel Bernoulli
D) Comte de Buffon
E) Edme Mariotte

Cevap : A) George Cuvier

19- Hindistan bölgesinde sömürgecilik faaliyetleri aşağıdaki seyyahlardan hangisinin Hindistan’a ulaşmasının ardından başlamıştır?

A) Marco Polo
B) Martin Behaim
C) Ferdinan Magellan
D) Jacques Cartier
E) Vasco de Gama

Cevap : E) Vasco de Gama

20- Bernhardus Varenius’un başyapıtı olan Geographia Generalis hakkında aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) İkinci bölümünde Dünya ile Güneş ve yıldızlar arasındaki ilişki anlatılır
B) Üçüncü bölümünde küre ve harita yapımı konularına değinilir
C) Coğrafyanın genel bilimsel prensip ve temellerini ortaya koyar
D) Japonya ve Siam bölgesi hakkında bilgiler vermektedir
E) İlk bölümünde Dünyanın şekli, boyutları, hareketleri ve ölçülerinden bahsedilir

Cevap : D) Japonya ve Siam bölgesi hakkında bilgiler vermektedir

21- Aşağıdakilerden hangisi Orta Çağ İslam dünyasında bilime destek veren devlet başkanları arasında gösterilemez?

A) Halife Memun
B) Yavuz Sultan Selim
C) Halife Harun Reşid
D) Fatih Sultan Mehmed
E) Uluğbey

Cevap : B) Yavuz Sultan Selim

22- İlk Çağ medeniyetlerindeki coğrafi algı ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Henüz bir Coğrafya kitabı yazılacak seviyeye erişilememiştir
B) Coğrafi çalışmalar çoğu zaman tapınaklarda yapılmaktadır
C) Bazı tanrı kralların emirleri coğrafi çalışmalara yön vermiştir
D) Astronomik ve doğal olaylara dair gözlemler ön plandadır
E) Doğal çevre ile mücadele coğrafi çalışmaları hızlandırmıştır

Cevap : B) Coğrafi çalışmalar çoğu zaman tapınaklarda yapılmaktadır

23- Alman ekolünün etnisiteci yapısına karşılık Fransız ekolünün bölgeselci karakterinin göstergesi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Etnik dağılışı değil idari sınırları baz alması
B) Doğa tarihi ile ilgilenmesi
C) Sedimantasyon süreçleri ve paleontoloji konularını oluşum süreci ile birlikte ele alması
D) Etnik dağılış haritalarına bolca rastlanması
E) İnsan dışındaki canlıların çevre ile ilişkilerine değinmesi

Cevap : A) Etnik dağılışı değil idari sınırları baz alması

24- Marco Polo’nun Avrupa’da Doğu’nun tanınmaya başlamasında önemli bir yere sahip olan Il Milione adlı eserinin coğrafi keşifler sırasında rağbet görmemesinin sebebi aşağıdakilerden hangisidir?

A) 17 yıl süren Doğu ve Güneydoğu Asya seyahatlerine dayanması
B) Çoğunlukla şahsi görüş ve gözlemlere yer vermesi
C) Toplumların yaşam tarzları ve kültürlerinden bahsetmesi
D) Kubilay Han’ın görevlendirmesiyle yapılan seyahatleri anlatması
E) Marco Polo’nun eseri hapishane arkadaşına yazdırmış olması

Cevap : B) Çoğunlukla şahsi görüş ve gözlemlere yer vermesi

25- Aşağıdakilerden hangisi dünya haritacılık tarihindeki önemli şahsiyetler arasında gösterilemez?

A) Ptolemaios
B) William D. Pattison
C) İstahrî
D) Pirî Reis
E) Gerardus Mercator

Cevap : B) William D. Pattison

26- Aşağıdakilerden hangisi Mercator Projeksiyon sisteminin özelliklerinden biri değildir?

A) İlk kez Mercator’un 1569 tarihli dünya haritasında kullanılması
B) Ekvator civarı ve kutuplar için düşük bozulma oranı sağlaması
C) 80° den yüksek enlemlerin haritalandırılamaması
D) Günümüzde de kullanılmaya devam etmesi
E) İdeal olan görüntüye göre ölçeği 60° enlemlerinde 4 kat, 80 ° enlemlerinde ise 6 kat büyütmesi

Cevap : B) Ekvator civarı ve kutuplar için düşük bozulma oranı sağlaması

Coğrafya: Geçmiş-Kavramlar-Coğrafyacılar

27- Önemli kentlerin, dağların ve nehirlerin enlem ve boylamlarını belirlemiş ancak başlangıç meridyenini yanlış konumlandırdığı için koordinatlarda hata yapmıştır. Matematik Coğrafya alanının öncüsü olan İlk Çağ bilgini aşağıdakilerden hangisidir?

A) Pilinius
B) Hipparchus
C) Seneca
D) Eratosthenes
E) Ptolemaios

Cevap : E) Ptolemaios

28- Hava fotoğrafı çekimlerinin gelişme sürecindeki önemli olaylar arasında aşağıdakilerden hangisinden söz edilemez?

A) Messter tarafından hava kamerasının yapılması
B) Bingazi civarının havadan fotoğraflarının çekilmesi
C) Zeiss tarafından seri çekim için hava kamerasının yapılması
D) I. Dünya Savaşı’nın sona ermesi
E) Carl-Zeiss tarafından doğrultma ve değerlendirme aletlerinin yapılması

Cevap : D) I. Dünya Savaşı’nın sona ermesi

29- Keşifler çağında denizci ve kâşiflerin bazılarında dinî duyguların baskın olduğu, hatta bu kişilerin arasında yer alan Hristiyan din adamlarının inançları doğrultusunda keşif veya bilimsel misyonla ilgisi olmayan bazı faaliyetlere giriştikleri görülmüştür.
Aşağıdakilerden hangisi yukarıda ifade edilen türden faaliyetlere bir örnek oluşturmaktadır?

A) Francis Drake’in İspanyol kolonilerine baskınlar düzenlemesi
B) Ferdinand Magellan’ın Filipinler’de yerli halk tarafından öldürülmesi
C) Vasco de Gama’nın hac yolundaki Müslümanlara saldırması
D) Sebastian Cabot’un İngiltere ile İspanya arasında sık sık saf değiştirmesi
E) Martin Frobisher’in Gine kıyılarına seyahat yapması

Cevap : C) Vasco de Gama’nın hac yolundaki Müslümanlara saldırması

30- Francis Drake’in aşağıdaki faaliyetlerinden hangisi Sir unvanı alması ve İngilizler tarafından kahraman sayılmasının sebebidir?

A) Değerli kargoya sahip İspanyol gemilerini soyması
B) İspanyol koloni ve kasabalarına saldırıp buraları yağmalaması
C) Dünyanın çevresini deniz yolu ile dolaşan ikinci kişi olması
D) İngilizlerin imparatorluk olma yolunda ihtiyaç duydukları deniz ticaret yollarının açılmasına katkı sağlaması
E) İngiliz denizci, köle taciri, hükümet korsanı ve amiral olması

Cevap : E) İngiliz denizci, köle taciri, hükümet korsanı ve amiral olması

31- Bernhardus Varenius’un coğrafi çalışmalardaki hangi tutumu bugünkü anlamda sistematik Coğrafyanın temellerinin atılması şeklinde değerlendirilebilir?

A) Matematiksel ölçüm ve hesaplamalara yer vermesi
B) Sadece dünyanın bütününü değil farklı bölümlerini de ele alması
C) Bir standardizasyon oluşturarak genel ilke ve prensipler ortaya koymaya çalışması
D) Zaman farkı ve gün uzunluğu gibi konulardan bahsetmesi
E) Konum bilgilerine yer vermesi

Cevap : C) Bir standardizasyon oluşturarak genel ilke ve prensipler ortaya koymaya çalışması

32- 70 paftadan oluşan oldukça detaylı bir dünya haritası çizmiş, dünyanın değişik bölgelerini daha büyük ölçeklerde detaylandırarak haritalandırmıştır. Bitkilerin 12 dilde karşılığını yazarak tanınırlıklarını artırmıştır. Eserleri Latinceye çevrilmiş ve uzun yıllar okunmuştur. En önemli eseri olan “Nüzhetü’l- Müştâk fi İhtirâkı’l-Âfâk” bir coğrafya kitabı ve haritalar kataloğudur.
Yukarıda bazı özellikleri verilen Orta Çağ İslam bilgini aşağıdakilerden hangisidir?

A) İbn Batuta
B) İdrisî
C) İbn Haldun
D) Harezmî
E) İbn-i Sîna

Cevap : B) İdrisî

33- Aşağıdakilerden hangisi George Perkins Marsh’ın özellikleri arasındadır?

A) Fiziki Coğrafya ve Klimatoloji’nin temellerini atması
B) Beşerî coğrafyanın konusunu belirlemesi
C) Volkanların kırık hatlar boyunca sıralandığını keşfetmesi
D) Antropojenik çevresel degradasyonun tanımını yapması
E) Yerin manyetik etkisinin ekvatordan kutuplara doğru arttığını keşfetmesi

Cevap : D) Antropojenik çevresel degradasyonun tanımını yapması
NOT: George Perkins Marsh 1801-1882 yılları arasında yaşamış Amerikalı bir diplomat, çevreci ve coğrafyacıdır. İnsan-çevre etkileşimi üzerine çalışmalar yapmış olan Mars aynı zamanda Ekoloji biliminin de öncülerinden sayılmaktadır. Antropojenik çevresel degradasyonun tespitini ve tanımını yapmıştır.

34- Bernhardus Varenius’un bilinen ilk eseri aşağıdakilerden hangisidir?

A) İl Milione
B) Geographia Generalis
C) Despcriptio Regni Japoniae
D) The World’s Hydrographical Description
E) The Seaman’s Secrets

Cevap : C) Despcriptio Regni Japoniae

Coğrafya : Geçmiş Kavramlar- Coğrafyacılar Ders Kitabı

Coğrafya: Geçmiş-Kavramlar-Coğrafyacılar Ders kitabı