İktisat Sosyolojisi

İktisat Sosyolojisi Ünite -4
Toplumsal Kurum Olarak Piyasa Ve Kolektif Temsil Olarak Tüketim

1- Bir öğrencinin takip etmekte olduğu bir dersten iyi not almak için çok çaba sarf ederken, diğer ders için aynı çabayı sarf etmediğini varsayalım. Marjinal fayda teorisinden yola çıkarak bu öğrencinin iki derse farklı değer biçmesini nasıl açıklayabiliriz?

A) Derslerden biri kendisine daha kolay gelirken, diğeri o kadar kolay gelmemektedir.
B) Derslerden birinden öğrendiklerinin diğerine göre kendisine daha faydalı olduğunu düşünmektedir.
C) Derslerden birinin hazırlanmasında çok daha fazla emek olduğu için kendisi de o derse daha fazla önem vermektedir.
D) Derslerin öğretmenlerinin öğrencilerden beklentileri farklıdır. Öğrenci bu beklentilere yanıt verirken derslerden birine diğerinden daha fazla çaba sarfetmek zorunda kalmaktadır.
E) Hepsi.

Cevap : B) Derslerden birinden öğrendiklerinin diğerine göre kendisine daha faydalı olduğunu
düşünmektedir.

2- Aşağıdakilerden hangileri neoklasik iktisat okuluna mensup değildir?

A) Stanley Jevons
B) Carl Menger
C) Adam Smith
D) Léon Walras
E) Hepsi neoklasik iktisat okuluna mensuptur.

Cevap : C) Adam Smith

3- Aşağıdakilerden hangisi neoklasik iktisat okulunun kavrayışını yansıtmaz?

A) İktisat teorisini bir seçim teorisi olarak kavramak
B) Kaynakların kıt olduğunu varsaymak
C) İktisadi faillerin faydalarını maksimize etmeye çalıştıklarını varsaymak
D) Tümdengelimci bir metodolojiyi benimsemek
E) Piyasaların toplumsal olarak inşa edildiğini varsaymak.

Cevap : E) Piyasaların toplumsal olarak inşa edildiğini varsaymak.

4- Son dönemde, hasta yakınları tarafından sağlık çalışanlarına, özellikle de hekimlere yönelik şiddet eylemlerine daha sıklıkla rastlıyoruz. Tabip odaları ve sağlık sendikaları, hasta yakınlarının hekimlere şiddet uygulamasındaki artışın arka planında, hekimleri itibarsızlaştırmaya dönük bir söylemin medyada yaygınlaşmasının bulunduğunu iddia ediyorlar. Hekime yönelik şiddet olaylarındaki artış hakkında aşağıda söylenenlerden hangileri Durkheim’in toplumsal değer kavrayışı perspektifiyle uyumludur? I. Hekimlerin işlerini layıkıyla yapmadıkları hâlde çok fazla para kazandıkları ve bununla da yetinmeyip hastalara kötü muamele ettikleri fikrine dayanan söylem hekimlerin toplumsal itibarını sarsmakta, bu da daha fazla şiddet eylemlerine maruz kalmalarına yol açmaktadır.
II. Hekim karşıtı söylemin yaygınlaşmasının sebebi, sağlık sektörünün özelleştirilerek, hekimlerin
profesyonel meslek sahibi olarak değil işçi olarak daha düşük ücretlerle istihdam edilebilmelerinin ortamını oluşturmaktır. Hekimin itibarını düşürmek ücretini düşürmenin koşuludur.
III. Hekimlerin daha düşük ücretle çalıştırılabilir olmasının nedeni onların kasti olarak itibarsızlaştırılması değil, sayıları giderek artan tıp fakültelerinden hastanelerin talep ettiğinden fazla hekimin yetişmesidir. Talepten fazla arz olması hekimlerin kazandığı ücreti düşürmekte, ücreti düşen hekime toplum saygı duymamakta, hizmetini beğenmediğine şiddet uygulayabilmektedir.

A) I ve II
B) I ve III
C) II ve III
D) Hepsi
E) Hiçbiri

Cevap : A) I ve II

5- Durkheim hangi gerekçeyle her türden iktisadi mübadelenin ve toplumsal etkileşimin, özgür iradeye sahip rasyonel insanların kendi çıkarlarını kollayarak yaptıkları biricik pazarlıkların ürünü olduğunu fikrine dayanan sözleşmeci teoriye itiraz eder?

A) Bir sözleşmenin içerdiği koşulların önceden belirli olduğu ve toplumsal normlarca taraflara empoze edildiği gerçeğini göz ardı etmesi gerekçesiyle
B) Bir sözleşmenin tarafları için adil olmasının imkansızlığı nedeniyle
C) Bir sözleşme taraflarından birinin ihlal edilmesi halinde sürecin mahkemelere taşınmasının maliyetli olması gerekçesiyle
D) Bir sözleşmenin içerdiği maddelerin çoğu kez okunmaması ve bilinmemesi nedeniyle
E) Bir sözleşmenin imzalanabilmesinin kefil olarak üçüncü kişileri gerektirmesinin zorluğu gerekçesiyle

Cevap : A) Bir sözleşmenin içerdiği koşulların önceden belirli olduğu ve toplumsal normlarca taraflara empoze edildiği gerçeğini göz ardı etmesi gerekçesiyle

6- Durkheim’e göre aşağıdakilerden hangileri sosyolojinin inceleme nesnesi olarak önerdiği ekonomik kurumlar arasında sayılabilir?

A) Zenginliklerin üretimiyle ilgili kurumlar
B) Mübadeleyle ilgili kurumlar
C) Bölüşümle ilgili kurumlar
D) Hepsi
E) Hiçbiri

Cevap : D) Hepsi

7- Eşyaların fiyatının bize ucuz ya da pahalı görünmesini sağlayanın, söz konusu eşyanın zihnimizdeki imajı olduğunu ve bu imajın da esasen içinde yaşadığımız topluma ait olduğunu söyleyen Durkheim, değer oluşum mekanizmanın işleyişini anlatmak üzere hangi kavramı geliştirir?

A) Bireysel temsil olarak değer
B) Anomi olarak değer
C) Toplumsal iş bölümünün sonucu olarak değer
D) Özgecilik olarak değer
E) Kolektif temsil olarak değer

Cevap : E) Kolektif temsil olarak değer

8- Durkheim’e göre sanayi devrimi sonrasında işçilerle işverenler arasında yaşanan çatışmaların nedeni Marx’ın iddia ettiği gibi sınıf savaşımı dinamiği değil, karmaşık iş bölümüne dayanan kentleşme sürecinin gerektirdiği düzenleyici ve bütünleştirici kurumların mevcut olmamasıydı.

A) Doğru
B) Yanlış

Cevap : A) Doğru

9- Maurice Halbwachs’ın farklı toplumsal sınıfların ve kategorilerin elde ettikleri gelirleri tüketim harcaması kalemlerine (barınma, beslenme, giyim) dağıtırken farklılaşmaları olgusunu araştırmasının nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bu farklılaşmaların ancak sosyolojik bir incelemeyle açıklanabileceğini göstermek
B) Bu farklılaşmaların bireysel çıkar kavramıyla açıklanmasının mümkün olmadığını göstermek
C) Bu farklılaşmaların kolektif temsillerle alakalı olduğunu göstermek
D) Hepsi
E) Hiçbiri

Cevap : D) Hepsi