Kültürel Coğrafya : İnsan-Kültür-Mekan

Kültürel Coğrafyanın Yolculuğu: İnsan, Kültür ve Mekan Üzerine Bir İnceleme

Kültürel coğrafya, insanların ve toplumların coğrafi ortamlarla nasıl etkileşime girdiğini, bu etkileşimin kültürel pratikleri ve mekan anlayışlarını nasıl şekillendirdiğini inceleyen bir bilim dalıdır. İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi’nin (Auzef) Coğrafya Bölümü tarafından sunulan “Kültürel Coğrafya: İnsan-Kültür-Mekan” dersi, bu etkileşimlerin çeşitliliğini ve derinliğini öğrencilere aktarmayı amaçlar. Bu makale, dersin vize sınav soruları üzerinden bazı temel kavramları açıklamakta ve öğrencilere bu soruları anlama ve çözme konusunda rehberlik etmektedir.

Neolitik Dönem ve Kültürel Değişim

Neolitik dönem, insanlık tarihinde tarımın başlaması ve yerleşik hayata geçişin gerçekleştiği bir dönemi ifade eder. Bu dönemde, birçok hayvanın evcilleştirilmesi ve mekanın taşıma kapasitesinin artması gibi önemli değişiklikler yaşanmıştır. Medeniyetlerin temelleri bu dönemde atılmış, maddi ve manevi kültürel unsurların zenginleşmesine tanık olunmuştur. Kültür ve medeniyetin birbiri üzerine inşa edildiği bu süreçte, maddi kültürel unsurların bilgi birikimine dayandığı ve kültürün global değerler taşıdığı görülmektedir.

Çevresel Algı ve Kültürel Peyzaj

Çevresel algı, bireylerin çevrelerini nasıl algıladıklarını ve bu algıların karar alma süreçlerine nasıl yansıdığını inceleyen bir konsepttir. Bu algılar büyük ölçüde öznel olup, bireysel deneyimler ve kültürel değerler tarafından şekillendirilir. Kültürel peyzaj ise insanların yaşadıkları çevreye yaptıkları maddi ve manevi katkıların bir bütün olarak incelenmesidir. Kültürel coğrafi görünüm, bu peyzajın daha geniş ve kapsamlı bir anlayışını sunarken, somut ve soyut kültürel unsurların bir arada değerlendirilmesini sağlar.

Kültürel Değişimin Nedenleri

Kültürel değişim, göç, keşifler, iklim değişiklikleri ve savaşlar gibi bir dizi faktörden etkilenir. Bu değişim sürecinde, bazı kültürel öğelerin hızla yayılıp kabul görürken, bazılarının ise dirençle karşılaştığı gözlemlenir. Kültürel asimilasyon ve zorla kültürleme, bu değişim süreçlerinin farklı yüzlerini temsil eder. Kültürel asimilasyon, bireylerin veya grupların başka bir kültürün öğelerini gönüllü olarak benimsemesi iken, zorla kültürleme, bu sürecin baskı veya zorlama ile gerçekleştirilmesidir.

Kültürel Coğrafyanın Temelleri

Kültürel coğrafyanın kurucusu olarak kabul edilen Carl Ortwin Sauer, bu disiplinin temel taşlarını atmıştır. Kültürel coğrafya, fiziki coğrafya, kültürel yayılma, kültürel bölge ve kültürel ekoloji gibi konulara odaklanarak, kültür ve mekan arasındaki etkileşimleri derinlemesine inceler. Kültürel peyzajın okunması, Pierce Lewis’in sunduğu yedi öneri ile zenginleştirilmiş olup, bu öneriler mekanın kültürel anlamını çözümlemede yol gösterici olmuştur.

Sonuç

Kültürel coğrafya, insan ve mekan arasındaki dinamik ilişkiyi anlamak için kritik bir perspektif sunar. “Kültürel Coğrafya: İnsan-Kültür-Mekan” dersi kapsamındaki vize soruları, öğrencilere bu dinamikleri ve kültürel değişim süreçlerini anlama konusunda önemli bir fırsat sunmaktadır. Lolonolo.com olarak, bu ve benzeri derslerde öğrencilere destek olmayı amaçlayan kaynaklar sunarak eğitim yolculuklarında yanlarında olmaya devam edeceğiz.
@lolonolo.com

1. I. Bu dönemde birçok hayvan kültüre alınmıştır.
II. Mekanın taşıma kapasitesi azalmıştır
III. paleolitik’ den önceki dönemdir.
Yukarıdaki öncülerden hangisi ya da hangileri Neolitik dönemle ilgili doğru bir bilgi ya da bilgi?

A) yalnız III
B) II ve III
C) yalnız II
D) I ve II
E) yalnız I

Cevap : E) yalnız I

2. I. Her bir medeniyet bir ya da birden çok kültür üzerine inşa edilir.
II. Medeniyetin daha çok maddi kültürel unsurlardan oluştuğu ve daha çok bilgi birikimine dayanır.
III. Medeniyet sadece Bir toplumu özel bir durum iken kültür küresel bir değerdir.
Ile ilgili Yukarıdaki öncülerden hangisi veya hangileri doğrudur?

A) Yalnız II
B) yalnız I
C) yalnız III
D) I ve II

Cevap : D) I ve II

3. I. Özneldir
II. Kararlarımızık subjektif bir şekilde etkiler.
III. Nesneldir.
Çevresel algı ile ilgili yukarıdaki öncülerden hangisi ya da hangileri doğrudur?

A) yalnız III
B) I ve II
C) yalnız II
D) II ve III

Cevap : B) I ve II

4. I. MÖ. 3000- 1000′ lerde bantu göçleri görülmüştür.
II. Orta ve Güney Afrika’ya yayılmıştır.
III. Hiçbir zaman demiri kullanmamışlardır.
Batı Afrika kültür ocağı ile alakalı öncülerden hangisi ya da hangileri doğrudur?

A) yalnız I
B) I ve II
C) II ve III
D) yalnız III
E) yalnız II

Cevap : B) I ve II

5. Kültürel coğrafi görünüm ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) sadece soyut kültürel unsurlardan meydana gelir.
B) kültürel landscape kültürel coğrafi görünümden daha küçük bir alanı tasvir eder.
C) kültürel coğrafi görünümü kandırmak için sadece günümüz kültür özelliklerine odaklanmak gerekir.
D) kültürel peyzajdan daha geniş bir anlama sahiptir.
E) orijinal peyzaj üzerine şekillenir.

Cevap : A) sadece soyut kültürel unsurlardan meydana gelir.

6. I. Coğrafi şartlardan etkilenir.
II. Diğer kültürel unsurlardan etkilenir.
III. Değişikliğe uğramadan aktarılır.
Mutlak kültürü ile Yukarıdaki öncülerden hangisi ya da hangileri doğrudur?

A) I ve II
B) yalnız III
C) II ve III
D) yalnız I
E) yalnız II

Cevap : A) I ve II

7. I. Avustralya yerli halkı olan aborjinler için kutsal bir sahadır.
II. Avustralya için kültürel ve doğal bir kaynağıdır.
III. 1950 yılından itibaren turistlerin kayaya tırmanışları yasaklanmıştır.
Avustralya’daki uluru- kata Tjuta ulusal Parkı içinde bulunan ayers kayası ile ilgili yukarıdaki öncülerden hangisi ya da hangileri?

A) yalnız I
B) yalnız III
C) yalnız II
D) II ve III
E) I ve II

Cevap : E) I ve II

8. Aşağıdakilerden hangisi kültürel değişimin nedenlerinden biri olamaz?

A) göç
B) keşifler
C) iklim değişiklikleri
D) savaşlar
E) güneşlenme süresi

Cevap : E) güneşlenme süresi

9. I. Yeniliğin yasaklanması
II. Yeniliğin Hedef kültürde ihtiyaçları karşılamaması
III. Kültürel değişime sebep olan yeniliğin Hedef kültürdeki unsurlarla uyumlu olması bazı sahalar kültürel değişimi çok hızlı yaşarken bazıları bu değişime karşı direnç göstermektedir.
Buna göre yukarıdaki yönde etkilenmektedir?

A) yalnız I
B) yalnız III
C) II ve III
D) yalnız II
E) I ve II

Cevap : B) yalnız III

10. Kültürlenme sürecinde şokundan sonra karşılaşılan 4 sosyal- psikolojik Sen ne arıyor aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) zorla kürtürlenme – marjinalleşme- animasyon- kültürleşme
B) kültürleşme- entegrasyon- kültürleşme- entegrasyon- zorla kültürleşme
C) kültürleşme- zorla kültürleşme- kültürleşme- Kültür şoku
D) animasyon- kültürleşme- zorla kültürleşme- helalleşme-segregation
E) segregation- animasyon- entegrasyon- marjinalleşme

Cevap : E) segregation- animasyon- entegrasyon- marjinalleşme

11. Bilimsel çalışmalarda kullanılan terimi neyi ifade eder?

A) fiziki coğrafi unsurlar
B) kültürel Peyzaj
C) medeniyetler
D) kültürel coğrafi görünüm
E) bilimsel bakış açısı

Cevap : E) bilimsel bakış açısı

12. Kültürel coğrafyanın kurucusu olarak kabul edilen bilim adamı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Walter Christaller
B) Alexander von Humbold
C) Carl ritter
D) Carl Ortwin Saurer
E) Arnaldo Faustini

Cevap : D) Carl Ortwin Saurer

13. Peyzajın nasıl okunması gerektiğine dair yedi adet önerisi lan kişi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Carl saurer
B) Nazmiye özgöç
C) Otto Schlüter
D) Erol TümerTekin
E) Pierce Lewis

Cevap : E) Pierce Lewis

14. Kültür ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) kültür statiktir.
B) bazı kültürler senden daha üstündür.
C) kültür öğrenilir.
D) kültür değişmeden aktarılır.
E) kültür doğuştan gelen bir özelliktir.

Cevap : C) kültür öğrenilir.

15. I. Adetler
II. Yapılar
III. Lisan
Yukarıdakilerden hangisi veya hangileri somut kültürel unsurlara örnek olarak gösterilebilir?

A) I ve II
B) yalnız III
C) yalnız II
D) II ve III
E) yalnız I

Cevap : C) yalnız II

16. I. Fiziki Coğrafya
II. Kültürel yayılma
III. Kültürel bölge
IV. Kültürel ekoloji
Yukarıdakilerden hangisi veya hangileri günümüzde kültürel coğrafya çalışmalarının yöneldiği konu başlıklarındandır?

A) yalnız III
B) I ,II ve IV
C) yalnız I
D) II, III ve IV
E) yalnız II

Cevap : D) II, III ve IV

17. I. Insanların hayatını kolaylaştırmıştır.
II. Neolitik dönemde yaşayan insanların kullanmasını olanak sağlanmıştır.
III. Dönemine göre somut kültürel unsurlardan biri olan teknolojik bir gelişmedir.
Suni ateşin keşfi ile ilgili Yukarıdaki öncülerden hangisi veya hangileri doğrudur?

A) yalnız III
B) yalnız II
C) yalnız I
D) I ve II
E) II ve III

Cevap : C) yalnız I

18. Aşağıdakilerden hangisi 16 ve 17. Yüzyıllarda Hollandalı ressamlar tarafından kırsal manzarayı anlatmak için kullanılan bir terimdir?

A) kültürlandschaff
B) hinderland
C) Umland
D) landscipe
E) urlandschaff

Cevap : D) landscipe

19. Aşağıdakilerden hangisi kültürel peyzaj ile ilgili yanlış bir bilgidir?

A) kültürel coğrafi görünüm ile ile anlamlıdır.
B) kültürel Peyzaj unsurları mekanda sürempoze şekilde gelişir.
C) kültürel Peyzaj okunurken mekanın geçmişini de incelemek gerekir.
D) bünyesinde somut ve soyut kültürel unsurları Barındırır.
E) kültürel Peyzaj doğal peyzajdan bağımsızdır.

Cevap : E) kültürel Peyzaj doğal peyzajdan bağımsızdır.

20. I. Zorla kültürlenmedebir otorite tarafından ortaya konulan zorluluk konusu kültürel asimilasyonda kişilerin kendi istekleri ön plandadır.
II. Kültürel asimilasyon Bir plan dahilinde gerçekleştirilirken zorla kültürleme doğaçlamadır.
III. Kültürel asimilasyon ve zorla kültürlenme somut kültürel unsurları etkilediği için kültürel peyzajda okuması olanaklı değildir.
Yukarıdaki Öncülerden hangisi ya da hangileri zorla kültürleme ve kültürel asimilasyon ile alakalı doğru bir bilgidir?

A) yalnız II
B) yalnız I
C) yalnız III
D) II ve III
E) I ve II

Cevap : B) yalnız I