Sigortalanabilirlik Kavramı

Sigortalanabilirlik Kavramı

BÖLÜM 4: SİGORTALANABİLİRLİK KAVRAMI

Risk yönetimi ve sigorta kavramının anlatıldığı ilk bölümden hatırlanacağı üzere, sigorta riskin sigorta şirketlerine bir sözleşme aracılığıyla transfer edilmesine dayanan bir risk yönetim tekniğidir. Sigorta uygulamasında sigortacı tarafından belirli rizikolara karşı koruma sağlanması esas olmakla birlikte, ticari olarak sigortalanabilir durumların belirli kriterler göz önünde bulundurularak değerlendirilmesi gerekmektedir.

Bu çerçevede, öncelikle sigorta konusu kapsamında yer alacak rizikonun homojen bir biçimde gruplandırılabilecek nitelikte olması gerekmektedir. Homojenlik, benzer yapıdaki rizikoların bir araya getirilerek yönetilebilmesine imkan sağlar. Çok sayıda homojen rizikonun toplanması ve sigortalanmasında, istatistik ve olasılık hesaplarına dayalı beklenen hasar değeri gerçekleşecek hasar değerine yaklaşacağından, rizikoların gerçekleşme ihtimaline ilişkin daha sağlıklı tahminler yapılabilmesi neticesinde daha doğru fiyatlandırma yapılabilmesi mümkündür. Büyük Sayılar Kanunu şeklinde ifade edilen bu teoriye göre, sigorta şirketleri tarafından teminat verilen rizikoların sayısı arttıkça gerçekleşecek sonuçların beklenen değere yaklaşması ihtimalinin artması beklenmektedir.

Sigorta ürününün fiyatlandırılmasında önem taşıyan bir diğer unsur da, sigorta sözleşmesiyle teminat altına alınan rizikonun istatistiksel olarak ölçülebilir olmasıdır.

Bu kriterlere sahip rizikonun ödenebilir bir prim karşılığında sigortalanması gerekmektedir. Örneğin istatistiksel olarak gerçekleşme ihtimali çok yüksek olan bir rizikonun veya çok yüksek parasal kayıplara yol açabilecek nitelikte bir rizikonun sigortalanmasında esas alınacak teminat da çok yüksek bir tutar olacağından primi de yüksek belirlenecektir. Bu durumda, sigortayı satın alınabilmesi pek mümkün olmayacaktır.

Diğer taraftan, meydana gelecek hasarın parasal olarak çok küçük bir tutara tekabül etmesi bekleniyorsa, bu tür hasarlara ilişkin rizikolar sigortalanmaz. Segem Sigortalanabilirlik Kavramı

Sigortalanabilir riskin frekansının ve hasar olasılığının dengeli olması gerekir. Frekansı yani tekrarlama sayısı çok sık olan bir risk tesadüfi olmaktan çıkmış, yönetilemez hale gelmiştir. Örneğin koruma duvarları olmadığı için durmadan taşan ve etrafına sel zararı veren bir ırmağın kenarındaki evler sel riskine karşı sigortalanamaz. Çünkü frekans o kadar sıktır ki riski tesadüfi olmaktan çıkarmıştır.

Aynı zamanda hasar olasılığı %100’e yaklaşan bir risk de nerdeyse gerçekleşmek üzere demektir. Örneğin salgın hastalıkların söz konusu olduğu sırada ölüm riski çok yüksektir. Bu koşullarda sigortacı için hayat ya da sağlık sigortası ile ilgili güvence vermek mümkün değildir.

Riskin frekansının ve hasar olasılığının yok denecek kadar az olması da kişilerin sigorta güvencesine gerek duymaması sonucunu doğurur. Örneğin premenapoz dönemindeki bir bayanın gebelik riski ile ilgili güvenceye gereksinimi yok denecek kadar azdır. Hasar gerçekleştikten sonra tekrarlama şansı kalmamışsa yine kişiler bu risk için güvence istemeyecektir.

Rizikonun gerçekleşmesi teminat altına alınan sigortalının kontrolü dışında olmalıdır. Son olarak, rizikonun gerçekleşmesi neticesinde oluşacak zararın maddi olarak hesaplanabilir olması gerekmektedir. Buradaki amaç, parayla ölçülebilir bir menfaatin sigorta teminatı altına alınmasıdır. Sigorta sözleşmesi ile teminat altına alınan bir riziko sonucunda oluşacak hasarın aynı zamanda zaman, yer ve hasara neden olay bakımından tanımlanabilir nitelikte olması gerekir.

Segem Sigortalanabilirlik Kavramı