Topografyalar 2023 Final Soruları

1. ……. kum miktarının sınırlı ve bitki örtüsünden yoksun olduğu alanlarda gelişen uç kısımları rüzgarın ilerlediği yöne bakan Hilal şekilde kumurlardır bu tip kumulların simetrisi yoktur. Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?

A) Boyuna
B) loster
C) yıldız
D) Barkan
E) Playa

Cevap : D) Barkan

“Barkan” kumulları, rüzgarın etkisiyle kumların taşındığı ve uç kısımlarının rüzgarın ilerlediği yöne bakan hilal şeklinde geliştiği kumullardır.

2. Tepe kısımları aşınım sonucu ortadan kaldırılmış dom ve antiklinaller üzerine…… drenaj ağları görülür.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdaki seçeneklerden hangisi gelmelidir?

A) DANTRITIK
B) KAFESLI
C) RADYAL
D) HALKALI
E) PARAIT

Cevap : D) HALKALI

Halkalı drenaj ağları, tepe kısımları aşınım sonucu ortadan kaldırılmış dom ve antiklinaller üzerinde görülür ve akarsuların kenetlenmesi sonucu oluşur.

3. Yataklar bir Taşkın ovasında yılan gibi kıvrımlar yaparak uzanır.
Yukarıda açıklanan Akarsu yatak dokusuna sahip olan şekil aşağıdakilerden hangisidir?

A) çatallanan
B) Menderesli
C) düz
D) örgülü
E) anayatağı çatallanan

Cevap : B) Menderesli

Menderesli akarsu yatak dokusu, taşkın ovasında yılan gibi kıvrımlar yaparak uzanan ve yatağın taşınan materyallerle dolu olduğu bir yapıdır.

4. Aşağıdakilerden hangisi Rüzgar aşındırma şeklidir?

A) Mantar Kaya
B) Moren
C) Sirkler
D) Falez
E) dev kazanı

Cevap : A) Mantar Kaya

Mantar Kaya, rüzgarın kum ve toprak gibi malzemeleri taşıyarak oluşturduğu aşındırma şeklidir.

5. Arazinin ve onu oluşturan tabakaların eğimine uygun bir yönde akan akarsuların oluşturdukları vadilere …….. adı verilir.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere Aşağıdaki seçeneklerden hangisi gelmelidir?

A) Konsekant vadiler
B) inkosekant vadiler
C) turbulansli vadiler
D) laminen vadiler
E) V tipi vadiler

Cevap : A) Konsekant vadiler

Konsekant vadiler, arazinin ve tabakaların eğimine uygun bir yönde akan akarsuların oluşturduğu vadilere verilen addır.

6. buzul dönemlerini yaşanmadı ancak kısa süreli soğumaların meydana geldiği dönem holosen olarak bilinmektedir. Pleistosen’den hala seni geçiş günümüzden 11.7 bin yıl önce gerçekleşmiştir. …….. (9.3±0.5 bin yıl önce) ve …… ( 3.8±0.4 bin yıl önce) olarak iki alt devre ayrılmaktadır .
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yerleri sırasıyla aşağıdaki seçeneklerden hangisi gelmelidir?

A) erken-geç
B) soğuk-sıcak
C) ilk-son
D) birinci – ikinci
E) ön-arka

Cevap : A) erken-geç

Holosen dönemi Pleistosen’den hala geçiş dönemidir ve günümüzden 11.7 bin yıl önce başlamıştır. Holosen, erken ve geç olmak üzere iki alt döneme ayrılır.

7. püskürme bulutları içinden yere düşen piroklastik kayaçlar, …….. olarak adlandırılır.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdaki seçeneklerden hangisi gelmelidir.

A) still
B) Krater
C) Tefra
D) Dayk
E) Cürüf

Cevap : C) Tefra

Püskürme bulutları içinden yere düşen piroklastik kayaçlar “Tefra” olarak adlandırılır.

8. volkanizma yerin iç kısmında yer alan magmanın yer kabuğu içine doğru sokulması veya yeryüzüne doğru yükselmesi sürecidir yükselme bazen herhangi bir derinlikte son bulur buna derinlik volkanizması veya….. denir
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdaki seçeneklerden hangisi gelmelidir?

A) Dayk
B) Plütonizma
C) Pahoehoe
D) Stromboli
E) Lakolit

Cevap : B) Plütonizma

Plütonizma, magmanın yer kabuğu içine sokulması veya yeryüzüne yükselmesi sürecidir. Bu yükselme bazen derinliklerde son bulabilir ve bu tür volkanizmalara “derinlik volkanizması” denir.

9. Karstlaşmanın ilk şartı suda ve CO2 içeren suda eriyebilen kayaların varlığıdır. karşılaşmanın gelişimi, diğer Şartlar uygun olduğu durumda kayanın erime derecesi ile uygun bir gelişme gösterir. Aşağıdakilerden hangisi kolay eriyebilen bir kayaç değildir?

A) JIPS
B) DOLOMIT
C) KALKER
D) TEBEŞİR
E) OBSIDYEN

Cevap : B) DOLOMIT

Dolomit, suda ve CO2 içeren suda erimeye dirençli bir kayaçtır. Diğer şartlar uygun olsa bile kolay eriyebilen kayaçlardan değildir.

10. Aşağıdakilerden hangisi karstik aşınım şekli değildir?

A) LAPYA
B) UVALA
C) OBRUK
D) KALİŞ
E) DOLIN

Cevap : D) KALİŞ

Karstik aşınım şekilleri arasında kalış yer almaz. Diğer seçenekler olan lapya, uvala, obruk ve dolin, karstik aşınım şekillerine örnek olarak verilebilir.

11. Kıyıların şekillenmesinde rol oynayan dış etkenler arasında aşağıdakilerden hangisi gösterilemez?

A) beşeri faktörler
B) akıntılar
C) gelgit hareketleri
D) Dalgalar
E) Tektonizma

Cevap : E) Tektonizma

Kıyıların şekillenmesinde etkili olan dış etkenler arasında akıntılar, gelgit hareketleri, dalgalar, beşeri faktörler gibi faktörler yer alırken, tektonizma doğrudan kıyı şekillerini belirlemede rol oynamaz.

12. Aşağıdakilerden hangisi karstik birikim şekli değildir?

A) Traverten
B) Dikit
C) Polye
D) Kaliş
E) sarkıt

Cevap : C) Polye

Polye, karstik birikim şekilleri arasında yer almaz. Diğer seçenekler olan traverten, dikit, sarkıt ve maar karstik birikim şekillerine örnek olarak verilebilir.

13. ……… gel git geri çekildiğinde (düşük gelgit ) su üzerine çıkan ve gelgit ilerlediğinde (yüksek gelgit) suya gömülen alandır.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdaki seçeneklerden hangisi gelmelidir?

A) kıyı kenar çizgisi
B) kıyı yakını
C) kıyı önü
D) kıyı Ötesi
E) kıyı gerisi

Cevap : C) kıyı önü

Cümlede bahsedilen alan, gelgitin etkisiyle su seviyesinin düşük gelgitte ortaya çıktığı ve yüksek gelgitte su altında kaldığı bölgedir. Bu alan, kıyıya yakın bir bölgede yer aldığından “kıyı önü” terimiyle ifade edilir. Diğer şıklar kıyı önünden daha uzak bölgeleri veya farklı kavramları ifade etmektedir.

14. …… Magma malzemesini Yer kabuğunu kat ederek yeryüzüne çıktığı Volkan bacasını yeryüzüne açıldığı ağız kısmını meydana getirirler Volkan konilerini ve kubbe veya Kalkan şeklindeki laf volkanlarının Tepe kısımlarında Yer alırlar esas olarak huni şeklindedirler çapları en çok 1,5 kilometre civarındadır.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdaki seçeneklerden hangisi gelmelidir?

A) deitremalarr
B) Stil
C) krater
D) maar
E) lakolit

Cevap : C) krater

Krater, magma malzemesinin yer kabuğunu kat ederek yeryüzüne çıktığı ve volkan bacasını meydana getirdiği açıklık kısmını ifade eder. Volkan konileri ve kalkan lav volkanlarının tepe kısımlarında yer alırlar ve genellikle huni şeklindedirler.

15. falezler Deniz ve göllerin kenarlarında yer alan ve dalga aşındırması sonucu meydana gelmiş dikliklerdir falezlerin bir kısmı iyice gerilemiş ve dalga aşındırmasını etkisi dışında kalmıştır fırtınalı zamanlarda dahi dalganı dalgaların erişemediği bu falezlere…… adı verilir.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdaki seçeneklerden hangisi gelmelidir?

A) geri Falez
B) ölü Falez
C) Sözde Falez
D) eski Falez
E) yalancı Falez

Cevap : B) ölü Falez

Fırtınalı zamanlarda dahi dalgaların erişemediği, dalga aşındırmasının etkisi dışında kalmış olan falezlere “ölü falez” adı verilir.

16. Topografya yüksek ve parçalanmış vaziyettedir. Kalker çok kalın ve saf veya kil oranı çok azdır bu topografyanın özelliği arazide çok sayıda konu şekilli tepelerin varlığıdır bu tepelerin bazılarını yüksekliği 150-200 metreyi bulur bunlar Ova veya Vadi tabanlarında hayalet gibi yükselir bu tepelerin yamaçları bitki örtüsü ile kaplıdır ve buralarda oldukça fazla sayıda mağara veya rastlanır tepelerin yamaçları oldukça diktir özellikle Çin’de görülür.
Tanımı yapılan Kaş çeşidi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kuleli Karst
B) delikli Kars
C) Polye
D) traverten
E) cookpit karst

Cevap : A) Kuleli Karst

Kuleli karst, kalker tabakalarının parçalanmış olduğu ve koni şekilli tepelerin yer aldığı bir topografi şeklidir. Bu tepeler, ova veya vadi tabanlarında yükseklikleri 150-200 metreyi bulabilir ve mağaralarla lav tüplerine sıkça rastlanır. Özellikle Çin’de görülen bir karst tipidir.

17. Derinlik volkanizması magmanın yer kabuğu içine sokulması ve orada yerleşip katılaşması ile çeşitli intrüsif kütleler meydana gelir.
Aşağıdakilerden hangisi bahsi geçen intrüsif kütlelerden biri değildir?

A) Filon
B) stromboli
C) batolit
D) dayk
E) lakolik

Cevap : B) stromboli

Derinlik volkanizması sırasında, magmanın yer kabuğu içine sokulması ve orada yerleşip katılaşması ile çeşitli intrüsif kütleler oluşur. Ancak “stromboli” burada bahsi geçen bir intrüsif kütle değildir. Diğer seçenekler olan filon, batolit, dayk ve lakolit intrüsif kütlelere örnek olarak verilebilir.

18. Aşağıdakilerden hangisi küçük aşınım şekillerine örnek olarak verilebilir?

A) sirk
B) kanallar
C) fiyortlar
D) Aret
E) basamaklar

Cevap : B) kanallar

Küçük aşınım şekilleri arasında kanallar yer alır. Diğer seçenekler olan çentikler, buzul cilaları, uvala ve çukurlar ise büyük aşınım şekillerine örnek olarak verilebilir.

19. Aşağıdakilerden hangisi kıyılarda aşındırma şekillerinden biri değildir?

A) abrazyon platformu
B) falezler
C) plajlar
D) mağaralar
E) asılı vadiler

Cevap : C) plajlar

Kıyılarda aşındırma şekilleri arasında abrazyon platformu, falezler, mağaralar ve asılı vadiler yer alırken, plajlar aşındırma şekillerinden biri değildir.

20. Alçı taşının diğer adı aşağıdakilerden hangisidir?

A) jips
B) Kalker
C) dolomit
D) tebeşir
E) kaya tuzu

Cevap : A) jips

Alçı taşı, diğer adıyla jips olarak bilinir.

21. önleri lav akıntılarıyla veya Volkan konileriyle tıklanan vadiler kapalı havzalara dönüşebilirler bu yerlerde suların toplanması ile volkanik set gölleri oluşur.
Aşağıdakilerden hangisi ülkemizde bulunan volkanik set göllerinden birisidir?

A) Sapanca Gölü
B) Hazar Gölü
C) Van Gölü
D) Beyşehir Gölü
E) Tuz Gölü

Cevap : C) Van Gölü

Van Gölü, Türkiye’de bulunan volkanik set göllerinden birisidir. Volkan konileri ve lav akıntıları ile tıkanan vadilerin kapalı havzalara dönüşmesi sonucu oluşmuştur.

22. Aşağıdakilerden hangisi büyük aşınım şekillerine örnek olarak verilebilir?

A) çentikler
B) buzul cilaları
C) kanallar
D) NUNATAK
E) çukurlar

Cevap : D) NUNATAK

Büyük aşınım şekilleri arasında nunatak yer alır. Diğer seçenekler olan çentikler, buzul cilaları, kanallar ve çukurlar küçük aşınım şekillerine örnek olarak verilebilir.

23. kıyı profilinde çentiğin meydana gelmesi ve bunun gelişmesi sonucunda Falez dikliğinin oluşarak gerilemesine paralel olarak kıyı çizgisi önünde dalgaların aşındırma aktivitelerin eseri olan bir sahanlık ortaya çıkar. buna….. denir.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdaki seçeneklerden hangisi gelmelidir?

A) abrasyon platformu
B) Tombolo
C) Kıyı oku
D) Art kıyı setleri
E) ön kıyı setleri

Cevap : A) abrasyon platformu

Kıyı profilinde çentiğin meydana gelmesi ve bu çentinin gelişmesi sonucunda falez dikliğinin oluşarak gerilemesine paralel olarak, kıyı çizgisi önünde dalgaların aşındırma aktivitelerinin eseri olan bir sahanlık oluşur. Bu sahanlığa “abrasyon platformu” adı verilir. Bu platform, dalgaların aşındırma etkisiyle düzleşen bir alan oluşturur ve dalgaların etkisine maruz kalarak erozyona uğrayan kıyı bölgelerinde sıkça görülür.