Sosyal Psikolojiye Giriş-I Ünite-1

Sosyal Psikoloji: İnsanların Toplumsal Davranışlarının Anlaşılması

Sosyal psikoloji, insanların toplumsal davranışlarını ve etkileşimlerini inceleyen psikolojinin önemli bir dalıdır. Bu disiplin, bireylerin diğer insanlarla ilişkilerini, grup dinamiklerini ve toplumsal etkileşimleri anlamaya çalışır. Sosyal psikoloji, bireylerin düşüncelerini, duygularını ve davranışlarını diğer insanlarla olan ilişkileri içinde nasıl şekillendirdiğini ve etkilendiğini araştırır.

Sosyal Psikoloji Nedir?

Sosyal psikoloji, sosyal davranışın psikolojik yönlerini inceleyen bir disiplindir. Bu alandaki araştırmalar, insanların toplumsal gruplar içinde nasıl davrandıklarını, başkalarıyla olan etkileşimlerini ve ilişkilerini, insanların nasıl gruplar oluşturduğunu ve toplum içinde nasıl etkileşimde bulunduğunu araştırır. Sosyal psikologlar, insanların neden belirli seçimler yaptığını, insan davranışlarının arkasındaki motivasyonları ve etkileri anlamaya çalışırlar.

Sosyal Psikolojinin Tarihçesi

Sosyal psikolojinin tarihi oldukça köklüdür. Bu alanın kökenleri, 19. yüzyılın sonlarına kadar uzanır. Ancak, sosyal psikolojinin modern formu, 20. yüzyılın başlarında gelişmeye başladı. Bu dönemde, psikologlar sosyal etkileşimleri ve insan davranışının sosyal yönlerini daha fazla araştırmaya başladılar.

Klasik çalışmalar, sosyal psikolojinin temellerini attı. Örneğin, Kurt Lewin’in saha teorisi ve Solomon Asch’ın uyum baskısı deneyleri, sosyal etkileşimin ve toplumsal normların önemini vurguladı. Stanley Milgram’ın itaat deneyleri de insanların otoriteye karşı nasıl tepki verdiğini inceledi.

Sosyal Psikolojik Araştırma Yöntemleri

Sosyal psikoloji araştırmaları, çeşitli yöntemler kullanarak yürütülür. Bu yöntemler arasında laboratuvar deneyleri, anketler, gözlem, vaka çalışmaları ve alan araştırmaları bulunur. Bu yöntemler, farklı yönleriyle insan davranışını incelemek için kullanılır. Laboratuvar deneyleri, belirli koşullar altında insan davranışını anlamaya çalışırken, anketler insanların duygu, düşünce ve tutumlarını ölçmek için kullanılır. Gözlem, insanların gerçek dünya etkileşimlerini incelemek için yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir.

Sosyal psikologlar ayrıca karmaşık toplumsal sorunları anlamak ve çözmek için de çalışırlar. Toplumsal sorunlarla ilgili araştırmalar, sosyal değişimlerin nasıl gerçekleştiğini anlamaya yardımcı olur.

Sonuç olarak, sosyal psikoloji, insanların toplumsal davranışlarını anlamaya yönelik derinlemesine bir bakış sunar. Bu disiplin, insanların diğer insanlarla olan etkileşimlerini, grup dinamiklerini ve toplumsal etkileşimleri daha iyi anlamamıza yardımcı olur. Sosyal psikolojinin tarihçesi ve araştırma yöntemleri, insan davranışının karmaşıklığını ve çeşitliliğini incelemek için önemli bir altyapı sağlar. Bu nedenle, sosyal psikoloji, insanlar arası ilişkilerin anlaşılmasına ve toplumsal sorunların çözülmesine katkıda bulunan önemli bir psikoloji dalıdır.

1- Aşağıdakilerden hangisi kişiyi ve kişinin kişilik ve tutumlarını merkezine alırken, kültürel ve toplumsal etkiyi göz ardı etme eğiliminde psikoloji alanı içerisinde ortaya çıkmış sosyal psikoloji yaklaşımıdır?

A) psikolojik sosyal psikoloji
B) sosyolojik sosyal psikoloji
C) evrimsel psikoloji
D) sosyal inşacılık
E) söylem analizi

Cevap : A) psikolojik sosyal psikoloji

A) psikolojik sosyal psikoloji: Bu yaklaşım, bireyi ve kişinin kişiliğini ve tutumlarını merkeze alırken, kültürel ve toplumsal etkiyi göz ardı etme eğilimindedir. Bu nedenle, psikolojik sosyal psikoloji, bireyin içsel süreçlerini vurgular ve kültürel etkenleri daha az önemser.

2- Aşağıdakilerden hangisi sosyoloji alanında ortaya çıkan ve toplumsal yapının kişi üzerindeki etkisini araştıran sosyal psikoloji yaklaşımıdır?

A) psikolojik sosyal psikoloji
B) sosyolojik sosyal psikoloji
C) evrimsel psikoloji
D) sosyal öğrenmeci yaklaşım
E) sosyal bilişsel yaklaşım

Cevap : B) sosyolojik sosyal psikoloji

B) sosyolojik sosyal psikoloji: Sosyolojik sosyal psikoloji, toplumsal yapının kişi üzerindeki etkilerini araştırır. Bu yaklaşım, sosyal faktörlerin bireyin davranışlarına olan etkilerini vurgular.

3- Aşağıdakilerden hangisi insanların nasıl kararlar verdiği, kendilerini nasıl değerlendirdiği ve diğer insanlarla nasıl etkileşime girdiği gibi sosyal davranışın altında yatan zihinsel süreçleri anlamaya çalışmakta sosyal psikoloji yaklaşımıdır?

A) psikolojik sosyal psikoloji
B) sosyolojik sosyal psikoloji
C) sosyal bilişsel yaklaşım
D) sosyal öğrenme yaklaşımı
E) söylem analizi

Cevap : C) sosyal bilişsel yaklaşım

C) sosyal bilişsel yaklaşım: Bu yaklaşım, insanların nasıl kararlar verdiği, kendilerini nasıl değerlendirdiği ve diğer insanlarla nasıl etkileşime girdiği gibi sosyal davranışın altında yatan zihinsel süreçleri anlamaya çalışır.

4- Aşağıdakilerden hangisi sosyal davranışın kaynağının bireyde değil sosyal grupta olduğunu ileri süren sosyal psikoloji yaklaşımıdır?

A) psikolojik sosyal psikoloji
B) sosyolojik sosyal psikoloji
C) sosyokültürel yaklaşım
D) evrimsel yaklaşım
E) sosyal bilişsel yaklaşım

Cevap : C) sosyokültürel yaklaşım

C) sosyokültürel yaklaşım: Sosyokültürel yaklaşım, sosyal davranışın kaynağının bireyde değil sosyal grupta olduğunu ileri sürer. Bu yaklaşım, toplumsal etkilerin bireylerin davranışlarını şekillendirdiğini vurgular.

5- Aşağıdakilerden hangisi sosyal psikolojinin gelişmesinde rol oynayan faktörlerdendir?

A) savaşlar
B) göç
C) seri üretim ve sanayileşme
D) kapitalist ekonomik yapının tüketici ihtiyacı
E) hepsi

Cevap : E) hepsi

E) hepsi: Sosyal psikolojinin gelişmesinde savaşlar, göç, seri üretim ve sanayileşme, kapitalist ekonomik yapının tüketici ihtiyacı gibi faktörlerin hepsi rol oynamıştır. Bu faktörler sosyal psikolojiyi etkileyen dönemsel ve toplumsal değişimleri yansıtır.

6- Sosyal Psikoloji alanının bir çok küçük ve birbiriyle temas etmeyen kuramlar içermesinin sebebi aşağıdakilerden hangisi değildir?

A) Sosyal psikolojinin, psikolojinin çeşitli alanları arasında kavram ve araştırma yelpazesi en geniş olan alanlardan bir tanesi olması.
B) Bir çok farklı sosyal meseleyi konu edinmiş olması.
C) Çalışma nesnesi olan “insanı” birbirinden farklı düzlemlerde ele alması (toplumsal, bireysel, grupsal, etkileşimsel)
D) Psikanaliz gibi bir büyük ve kapsamlı kurama sahip oluşu
E) Evrimsel yaklaşımdan yararlanmış olması

Cevap: D) Psikanaliz gibi bir büyük ve kapsamlı kurama sahip oluşu

Açıklama: Sosyal psikoloji, çeşitli sosyal meseleleri ve insan davranışını inceleyen geniş kapsamlı bir alandır. Alanın birden çok küçük ve bağımsız kuram içermesinin nedenleri arasında geniş kavram ve araştırma yelpazesine sahip olması, çok sayıda sosyal meseleyi ele alması ve insanı farklı düzlemlerde (toplumsal, bireysel, grupsal, etkileşimsel) incelemesi yer alır. Ancak, sosyal psikoloji alanında Psikanaliz gibi tek bir büyük ve kapsamlı bir kuramın varlığı söz konusu değildir. Sosyal psikoloji, birçok farklı teorik yaklaşımdan beslenir ve bu nedenle tek bir kapsamlı kuram yerine, daha küçük ve çeşitli kuramlar geliştirir.

7- Bir kuramın geçerli bir kuram sayılabilmesi için aşağıdakilerden hangisi gereklidir?

A) Doğrulanabilir önermelerinin olması.
B) Yanlışlanabilir önermelerinin olması.
C) Doğrulanabilir önermelerinin hepsinin doğrulanmış olması.
D) Yanlışlanabilir önermelerinin hepsinin yanlışlanmış olması.
E) Yanlışlanabilir önermelerinin henüz yanlışlanamamış olması

Cevap : B) Yanlışlanabilir önermelerinin olması.

Açıklama: Bir kuramın geçerli bir bilimsel kuram sayılabilmesi için Karl Popper’in yanlışlanabilirlik ilkesi önemlidir. Popper’e göre bir kuramın bilimsel olarak kabul edilebilmesi, o kuramın yanlışlanabilir önermeler içermesine bağlıdır. Yani, kuramın sunduğu hipotezlerin veya önermelerin, onları çürütecek şekilde test edilebilmesi gerekmektedir. Bu, kuramın bilimsel yöntemlerle sınanabilir olduğunu ve yeni kanıtlar veya gözlemler karşısında değişime açık olduğunu gösterir. Bu nedenle, sadece doğrulanabilirlik değil, aynı zamanda yanlışlanabilirlik de bilimsel geçerliliğin bir ölçütüdür.

8- Aşağıdakilerden hangisi bilimsel araştırmanın amaçları arasında değildir?

A) Olayların betimlenmesi.
B) Olayların romantize edilmesi.
C) Olaylar arasındaki ilişkileri veya korelasyonları bulmak.
D) Olayların nedenlerini anlamak.
E) Olayları tahmin ve kontrol etmek.

Cevap : B) Olayların romantize edilmesi.

B) Olayların romantize edilmesi: Bilimsel araştırmanın amaçları arasında olayları romantize etmek yer almaz. Bilimsel yaklaşım, nesnel bir şekilde olayları incelemeyi ve romantizm gibi duygusal veya öznel yorumlardan kaçınmayı hedefler.

9- Aşağıdakilerden hangisi neden sonuç ilişkileri kurulması için elverişlidir?

A) Doğal gözlem
B) Anket
C) Arşiv çalışması
D) Vaka çalışması
E) Laboratuvar deneyi

Cevap : E) Laboratuvar deneyi

E) Laboratuvar deneyi: Laboratuvar deneyi, neden-sonuç ilişkilerini kurmak için elverişli bir tekniktir. Kontrollü bir ortamda değişkenleri manipüle etmek ve sonuçları ölçmek mümkün olur, bu da neden-sonuç ilişkilerini açıkça belirlemeyi sağlar.

10- Aşağıdakilerin hangisi tek bir bireyi derinlemesine çalışabilme potansiyeli taşıyan bir tekniktir?

A) Doğal gözlem
B) Anket
C) Arşiv çalışması
D) Vaka çalışması
E) Laboratuvar deneyi

Cevap : D) Vaka çalışması

D) Vaka çalışması: Vaka çalışması, tek bir bireyi derinlemesine inceleyebilme potansiyeli taşıyan bir tekniktir. Araştırmacı, bireyin yaşamını, deneyimlerini ve davranışlarını ayrıntılı bir şekilde inceleyerek derinlemesine anlayabilir.