Siyaset Sosyolojisi 2022-2023 Bütünleme Soruları (Siyaset Bilimi)

Siyaset Sosyolojisi: Toplum, Devlet ve İdeoloji

Türk Modernleşmesi ve Edebiyatın Rolü

Ahmet Hamdi Tanpınar’ın “Saatleri Ayarlama Enstitüsü”, Türk modernleşmesini zaman boyutunda ele alarak toplumsal değişim ve geleneksel değerler arasındaki çatışmayı irdeler. Bu roman, modernleşme sürecinin birey ve toplum üzerindeki etkilerini, zaman ve mekan kavramları üzerinden tartışır.

Ideoloji ve Yanlış Bilinç

Karl Marx’ın ideoloji anlayışı, “yanlış bilinç” olarak tanımlanır. Marx, ideolojinin, ekonomik yapılar tarafından belirlenen sınıf ilişkilerini gizleyerek toplumsal eşitsizlikleri meşrulaştıran bir araç olduğunu savunur. Bu anlayış, toplumsal ve siyasal yapılarda egemen sınıfın çıkarlarını nasıl koruduğunu açıklar.

Refah Devleti ve Siyaset

Refah devleti, vatandaşlarının ihtiyaçlarını karşılamak ve sosyal adaleti sağlamak için aktif rol oynayan bir devlet modelidir. Post-modern yaklaşım, refah devletinin siyasal uygulamalarında geçerli bir yaklaşım değildir, zira refah devleti daha çok kurumsal, sistemsel ve siyasal kültür yaklaşımlarıyla ilişkilendirilir.

Simmel ve Toplum Anlayışı

Georg Simmel, toplumu, bireyler arasındaki karşılıklı etkileşimlerin bir sonucu olarak görür. Ona göre toplum, soyut bireylerin veya sınıfların toplamından ziyade, bu etkileşimlerin somut bir sonucudur.

Kapitalizm ve Devletin Rolü

Kapitalizm, üretim araçlarının özel mülkiyetine dayanır ve fiyatlar serbest piyasada belirlenir. Ancak, devletin piyasalara etkin müdahalesi, kapitalizmin temel niteliklerinden biri değildir; bu daha çok karma veya düzenlenmiş ekonomi modellerine özgüdür.

Siyaset Sosyolojisi ve İnceleme Konusu

Siyaset sosyolojisi, siyaset ve toplum arasındaki etkileşimleri inceler. Bu alan, sadece devletin toplumu nasıl etkilediğiyle sınırlı değildir; aynı zamanda toplumun siyaset üzerindeki etkilerini ve siyasi kurumların toplumsal yapılarla olan karşılıklı ilişkilerini de kapsar.

Yeni Toplumsal Hareketler ve Teknoloji

İnternet teknolojisindeki gelişmeler ve neoliberal politikalar, dünya çapında yeni toplumsal hareketlerin tetiklenmesinde etkin rol oynamıştır. Bu teknolojik ilerlemeler, insanların bilgiye erişimini kolaylaştırarak ve küresel iletişimi güçlendirerek sosyal ve politik hareketlerin yayılmasına yardımcı olmuştur.

Liberal Sivil Toplum Anlayışı

Liberal sivil toplum anlayışında, sivil toplum demokratik ülkelerde askerler dışındaki herkesi kapsayan bir alan değildir. Bunun yerine, iktidarı dengeleyen, devletle birey arasında aracı rol oynayan ve normlar çerçevesinde toplumsallaşma alanı olarak tanımlanır.

Modern Toplum ve İnsan İlişkileri

Modern toplumda insan ilişkilerinin genel karakteristiği, ilerleme ve gelişmeye olan inanç, insancıllık, bireycilik, özbilinç, akılcılık ve bilime yapılan vurgu ile tanımlanır. İnsanın doğa karşısındaki acizliğini kabul etme, modern toplumun karakteristiği olarak görülmez.

Bu makale, siyaset sosyolojisinin geniş bir yelpazesini kapsayan konuları ele alarak, toplum, devlet ve ideoloji arasındaki karmaşık ilişkileri aydınlatmayı amaçlamaktadır.

@lolonolo_com

1. Türk modernleşmesini zaman boyutunda ele alan roman ve yazarı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yakup Kadri Karaosmanoğlu-Yaban
B) Refik Halit Karay-Üç Nesil Üç Hayat
C) Orhan Pamuk-Benim Adım Kırmızı
D) Ahmet Hamdi Tanpınar-Saatleri Ayarlama Enstitüsü
E) Reşat Nuri Güntekin-Anadolu Notları

Cevap : D) Ahmet Hamdi Tanpınar-Saatleri Ayarlama Enstitüsü

2. “İdeoloji yanlış bilinçtir.” ifadesi aşağıdaki düşünürlerden hangisine aittir?

A) D. Tracy
B) J. S. Mill
C) G. F. Hegel
D) K. Marx
E) J. J. Rousseau

Cevap : D) K. Marx

3. Aşağıdakilerden hangisi refah devletin siyasal uygulamalarında geçerli yaklaşımlardan birisi değildir?

A) Siyasi kültür yaklaşımı
B) Post-modern yaklaşım
C) Sınıfsal ittifak yaklaşımı
D) Kurumsal yaklaşım
E) Sistem yaklaşımı

Cevap : B) Post-modern yaklaşım

4. Aşağıdaki ifadeler arasında Simmel’in “toplum” anlayışını doğru yansıtan seçenek hangisidir?

A) Toplum soyut bireylerin toplamından ibarettir.
B) Toplum sınıflardan oluşmuş bir organizmadır.
C) Simmel’e göre toplum gerçek maddi bir varlıktır.
D) Simmel’e göre toplum bir organizmadır.
E) Toplumu oluşturan aktörler arası karşılıklı etkileşimdir.

Cevap : E) Toplumu oluşturan aktörler arası karşılıklı etkileşimdir.

5. Aşağıdakilerden hangisi kapitalizmi niteleyen ifadelerden birisi değildir?

A) Üretim araçlarının özel mülkiyetine dayanması
B) Devletin gerektiğinde piyasalara etkin müdahalesi
C) Fiyatların serbest piyasada belirlenmesi
D) Sermaye birikimine dayanması
E) Üretimin kar amacıyla yapılıyor olması

Cevap : B) Devletin gerektiğinde piyasalara etkin müdahalesi

6. Aşağıdaki ifadelerden hangisi siyaset sosyolojisinin inceleme konusu açısından yanlıştır?

A) Siyaset sosyolojisi siyaset ve toplum arasındaki etkileşimlerle ilgilenir.
B) Siyaset sosyolojisi siyaseti toplumsal bir olgu olarak görür.
C) Siyaset sosyolojisinin inceleme konusu sadece toplum değildir.
D) Siyasal olan tüm olgular siyaset sosyolojisinin ilgi alanına girer.
E) Siyaset sosyolojisinin ilgi alanı devletin toplumu nasıl etkilediği ile sınırlıdır.

Cevap : E) Siyaset sosyolojisinin ilgi alanı devletin toplumu nasıl etkilediği ile sınırlıdır.

7. Aşağıdakilerden hangisi dünyada “yeni toplumsal hareketlerin” tetiklenmesinde etkin rol oynamıştır?

A) II. Dünya Savaşının patlak vermesi
B) İnternet teknolojisindeki gelişmeler ve neoliberal politikalar
C) Avrupa Birliği’nin kurulması
D) Sanayileşme ve kentleşmenin ortaya çıkışı
E) Berlin Duvarı’nın yıkılışı

Cevap : B) İnternet teknolojisindeki gelişmeler ve neoliberal politikalar

8. Aşağıdaki ifadelerden hangisi “liberal sivil toplum” anlayışı açısından yanlıştır?

A) Sivil toplum, demokratik ülkelerde askerlerin dışındaki herkesi kapsar.
B) Sivil toplum, iktidarı dengeleyici bir rol oynar.
C) Sivil toplum, devletle birey arasında aracı rolündedir.
D) Sivil toplum, normlar çerçevesinde toplumsallaşma alanıdır.
E) Sivil toplum, yasalarla düzenlenmiş özgürlük alanıdır.

Cevap : A) Sivil toplum, demokratik ülkelerde askerlerin dışındaki herkesi kapsar.

9. Aşağıdakilerden hangisi gelişmekte olan toplumların iktisadi düzlemde karşılaştığı sorunlardan birisi değildir?

A) Ticari yeteneklerin artması
B) Giderek büyüyen iş bölümü
C) Yönetim tekniklerinin artan kullanımı
D) Geleneksel otoriterliğin giderek zayıflaması
E) Teknolojinin ilerlemesi

Cevap : D) Geleneksel otoriterliğin giderek zayıflaması

10. Marxist kuramın toplumsal eşitsizlik kaynağı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bir ülkede inşa edilen bina yüksekliklerinin eşitsizliği
B) Emek ve sermaye sınıfları arasındaki tabakalaşma
C) Bireyler arası statü farklılıklarından kaynaklı tabakalaşma
D) Zengin ile yoksul arasındaki eşitsizlik
E) Kişiler arası fırsat eşitsizliği

Cevap : B) Emek ve sermaye sınıfları arasındaki tabakalaşma

11. Aşağıdaki ifadeler arasında “toplumsal eylem” kavramını açıklayan seçenek hangisidir?

A) Eylemde bulunan kişinin eylemine özel bir anlam yüklemesiyle
B) Kişinin davranışının başkaları tarafından yanlış olarak nitelenmesi
C) Eylemin başkaları üzerinde bir etkisinin olması
D) Sıradan bir davranışın herkese açık kalabalık bir ortamda gerçekleşmesi
E) Eylemde bulunan kişinin bu eylemini alışkanlık haline getirmesi

Cevap : A) Eylemde bulunan kişinin eylemine özel bir anlam yüklemesiyle

12. Modern toplumda insan ilişkilerinin genel karakteristiği için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) İlerleme ve gelişmeye olan inanç
B) İnsancıllık, bireycilik ve özbilinç
C) Akılcılık ve bilime yapılan vurgu
D) İnsanın doğa karşısındaki acizliğini kabul etme
E) Devletin yasal ve idari kurumlarına olan ihtiyaç

Cevap : D) İnsanın doğa karşısındaki acizliğini kabul etme

13. Aşağıdaki ifadelerden hangisi G. Mosca’nın seçkincilik anlayışını yansıtmaz?

A) Yönetici sınıf toplumu sadece kaba güç ve aldatmaca yoluyla yönetir.
B) Yöneticiler daima azınlık ama örgütlü sınıftır.
C) Yönetici sınıflar alt seçkinleri oluşturan orta sınıfla işbirliği içinde yönetir.
D) Toplumlar yönetici sınıf ve yönetilen sınıf olarak ikiye ayrılır.
E) Bütün düzenli toplumlarda hükümet vardır.

Cevap : A) Yönetici sınıf toplumu sadece kaba güç ve aldatmaca yoluyla yönetir.

14. Sivil toplum ve iktidar ilişkisi açısından aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

A) Sivil toplum kuruluşları siyasi iktidarlarla arasına net bir sınır çizmelidir.
B) Sivil toplum örgütleri iktidarı ele geçirmeyi amaçlar.
C) Sivil toplum kuruluşları bir çıkar grubunun iktidarı ele geçirmek için bir araya gelmesiyle oluşur.
D) Sivil toplum kuruluşlarının güçlenmesi demokrasinin zayıflığına işarettir.
E) Siyasi partiler en önemli sivil toplum kuruluşudurlar.

Cevap : A) Sivil toplum kuruluşları siyasi iktidarlarla arasına net bir sınır çizmelidir.

15. Refah devleti tanımı için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Toplumsal refahın adil dağıtılmasını gözetir.
B) Vatandaşlar arasında fırsat eşitliği için gerekli her türlü müdahaleyi yapar.
C) Toplumsal refahın adil dağıtılmasını tamamen piyasa mekanizmalarına bırakır.
D) Temel hak ve özgürlükler güvence altına alınır.
E) Vatandaşların iktisadi ve sosyal imkânlarını korur ve geliştirir.

Cevap : C) Toplumsal refahın adil dağıtılmasını tamamen piyasa mekanizmalarına bırakır.

16. Despotik devletin en belirgin özelliği aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yöneticilerin keyfi uygulamaları hukuk tarafından engellenir.
B) Devletin baskıcı kapasitesi sınırlandırılmıştır.
C) Kuvvetler ayrılığı ilkesine saygılıdır.
D) Yönetenler ile yönetilenler arasında etkileşim süreklidir.
E) Çoğunlukla güç kullanma tekeli ile ilişkilidir.

Cevap : E) Çoğunlukla güç kullanma tekeli ile ilişkilidir.

17. Aşağıdakilerden hangisi toplumsal hareketlerin ortaya çıkmasında etken olan değişkenlerden birisi değildir?

A) Toplumsal hareketin teşkilat yapısı
B) Yüzleşme ve mücadele biçimi
C) Göç hareketinin artısı
D) Tarihsel dönemin koşulları
E) Odaklanılan sorunun niteliği

Cevap : C) Göç hareketinin artısı

18. “Modern devleti ortaya çıkaran yöneticilerin bir askeri kuvvet yaratma girişimidir.” görüşü aşağıdaki yazarlardan hangisine aittir?

A) M. Weber
B) G. Mosca
C) E. Durkheim
D) M. Mann
E) C. Tilly

Cevap : E) C. Tilly

19. Aşağıdakilerden hangisi devletin ideolojik aygıtları arasında gösterilemez?

A) Aile
B) Medya
C) Fabrika
D) Okul
E) Dini kurumlar

Cevap : C) Fabrika

20. Aşağıdaki ifadelerden hangisi Weber’in “sosyal sınıf” kavramı için geçerli değildir?

A) Sosyal sınıfı yaratan iktisadi çıkarlardır.
B) İktisadi çıkar piyasada belirlenir.
C) Sosyal sınıf; kişiler ve kurumlar arası etkileşimden doğar.
D) Sınıfsal konum kişisel yaşam için sahip olunan olanaklardır.
E) İktisadi çıkar sosyal sınıfın yaratılmasında gerekli ama yeter şart değildir.

Cevap : C) Sosyal sınıf; kişiler ve kurumlar arası etkileşimden doğar.