Risk Altında Bulunan Çocuklar Ve Eğitimleri Vize Deneme Sınavı -5 (2024)

Çocuk istismarı ve ihmali, toplumumuzun karşı karşıya olduğu en ciddi sorunlardan biridir ve bu alandaki farkındalığın artırılması, önlenmesi için çeşitli stratejilerin uygulanması büyük önem taşır. Ünite-5 kapsamında çocuk ihmal ve istismarı konusu detaylı bir şekilde ele alınmaktadır. Bu kapsamda, yanlış bilgilere açıklık getirilmesi ve doğru bilgilerin pekiştirilmesi gereklidir.

Çocuk İhmal ve İstismarı Tanımı ve Yanılgılar:

Çocuk ihmal ve istismarı, çocuğun fiziksel, duygusal veya cinsel zarar görmesi veya temel ihtiyaçlarının göz ardı edilmesi durumudur. Yaygın bir yanılgı olan çocuk ihmal ve istismarının çocukların güven duygusunu artırıcı bir durum olduğu düşüncesi kesinlikle yanlıştır. Bu tür davranışlar çocukların güven duygusunu zedeler, onlara ciddi zararlar verir ve uzun vadeli olumsuz sonuçlara neden olabilir.

Kötü Muamele Örüntülerinin Unsurları:

Kötü muamele örüntüsünü oluşturan unsurlar arasında fiziksel, duygusal ve cinsel istismar ile ihmal bulunmaktadır. Gelişimsel destek ise kötü muamele örüntüsünün bir parçası değildir; tam tersine çocuğun sağlıklı gelişimini destekleyen pozitif bir faktördür.

İhmalin Belirtileri:

İhmalin belirtileri arasında asgari bakımın sağlanamaması, denetim eksikliği, çocuğun temel ihtiyaçlarının yetersiz karşılanması yer alır. Bu durumlar, çocuğun fiziksel ve duygusal sağlığını tehlikeye atabilir.

İhmalin Alt Türleri:

İhmalin alt türleri arasında fiziksel ihmal, duygusal ihmal, tıbbi ihmal ve eğitim ihmali bulunur. Sosyal ihmal ise genellikle bu kategorilere dahil edilmez.

İhmal ve İstismarın Nedenlerine İlişkin Modeller:

Çocuk ihmal ve istismarını açıklamaya yönelik çeşitli teorik modeller bulunmaktadır. Bunlar arasında Yetersiz Ebeveynlik Modeli, Dezavantajlı Çevre Modeli ve Ekolojik Sistem Modeli yer alır. Bu modeller, ihmal ve istismarın çok faktörlü doğasını anlamamıza yardımcı olur.

Ekolojik Sistem Modeli ve Katmanları:

Ekolojik Sistem Modeli, Urie Bronfenbrenner tarafından geliştirilmiş olup, mikrosistem, mezosistem, egzosistem ve makrosistem katmanlarını içerir. Megasistem, bu modelde yer almaz.

İhmalin Duygusal Göstergeleri:

İhmalin duygusal göstergeleri arasında duygusal açlık, düşük öz saygı, sosyal çekilme gibi davranışlar yer alabilir. Bu göstergeler, çocuğun duygusal ihtiyaçlarının yeterince karşılanmadığını gösterir.

İhmalin Davranışsal Göstergeleri:

İhmalin davranışsal göstergeleri arasında kendi kendine zarar verme davranışları, dilenme, yiyecek çalma gibi davranışlar bulunur. Bu tür davranışlar, çocuğun temel ihtiyaçlarının karşılanmadığını ve ciddi bir ihmal durumunun varlığını işaret eder.

Cinsel İstismar Davranışları:

Cinsel istismar, çocuğun cinsel söylemlere maruz kalması, kötüye kullanılması veya tacize uğraması şeklinde gerçekleşebilir. Ebeveyn olarak çocuğun banyosunu yaptırmak, normal ebeveynlik görevlerinin bir parçasıdır ve istismar kategorisine girmez.

İstismarı Önleme Programları:

Çocuk istismarını önlemeye yönelik çeşitli kanıt temelli müdahale programları bulunmaktadır. Bunlar arasında Çocuk İstismarını Önleme Programı, Güvenli Çocuk Programı, İyi Dokunuş – Kötü Dokunuş Programı ve Güvende Kalma Programı yer alır. Siyah Bayrak/Beyaz Bayrak Programı, bu kapsamda bir program değildir.

Bu bilgiler, çocuk ihmal ve istismarı konusunda derinlemesine bir anlayış geliştirmemize ve bu önemli soruna karşı etkili mücadele yöntemleri geliştirmemize yardımcı olabilir. Önleme ve müdahale stratejilerinin geliştirilmesi, çocukların güvenli ve sağlıklı bir çevrede büyümelerini sağlamak için hayati öneme sahiptir.

1- Çocuk ihmal ve istismarı ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?

A) Çocuk istismarı en geniş anlamda, belli bir zaman dilimi içerisinde bir yetişkin tarafından çocuğun o kültürde kabul edilmeyen bir davranışa maruz kalması şeklinde tanımlanmaktadır.
B) Çocuk ihmal ve istismarı, çocukların güven duygusunu artırıcı bir durumdur.
C) İhmal ve istismara maruz kalan savunmasız çocukların duygusal yaralanma, fiziksel zedelenme dahil olmak üzere hayati riskler taşıması mümkündür.
D) Çocuk ihmal ve istismarına tüm meslek gruplarında, sosyo-ekonomik ve kültürel kesimlerde rastlanabilmektedir.
E) Çocuğun gelişimine, sağlığına, refahına, haklarına ve güvenliğine zarar verecek koşulların oluşması durumunda çocuk ihmal ve istismarı söz konusudur.

Cevap : B) Çocuk ihmal ve istismarı, çocukların güven duygusunu artırıcı bir durumdur.

Bu ifadelerden sadece *B) Çocuk ihmal ve istismarı, çocukların güven duygusunu artırıcı bir durumdur.* yanlış bir bilgi içermektedir. Çocuk ihmal ve istismarı, çocukların güven duygusunu azaltır, onlara zarar verir ve olumsuz psikolojik, fiziksel ve duygusal sonuçlara yol açabilir. Diğer ifadeler çocuk ihmal ve istismarının tanımı, etkileri ve yaygınlığı hakkında doğru bilgiler içermektedir. Çocuk ihmal ve istismarı ciddi bir sorundur ve buna karşı farkındalık yaratmak, önlemler almak toplumun her kesiminin sorumluluğundadır.

2- Aşağıdakilerden hangisi çocuğa yönelik kötü muamele örüntüsünü oluşturan unsurlardan değildir?

A) Fiziksel istismar
B) Duygusal istismar
C) Cinsel istismar
D) İhmal
E) Gelişimsel destek

Cevap : E) Gelişimsel destek

E) Gelişimsel destek, çocuğa yönelik kötü muamele örüntüsünü oluşturan unsurlardan biri değildir. Aksine, gelişimsel destek, çocuğun fiziksel, duygusal, sosyal ve entelektüel gelişimine olumlu katkıda bulunan ve çocuğun sağlıklı bir şekilde büyümesine yardımcı olan destekleyici bir unsurdur. Diğer seçenekler (Fiziksel istismar, Duygusal istismar, Cinsel istismar ve İhmal), çocuğa yönelik kötü muamele örüntüsünü oluşturan zararlı ve kabul edilemez davranışlardır.

3- Aşağıdaki durumlardan hangisi ihmali düşündürür?

A) Asgari bakımın sağlanamaması ve denetim eksikliği
B) Çocuğun ihtiyaçlarının karşılanması
C) Eğitimin desteklenmesi
D) Şefkat ve ilgi gösterilmesi
E) Çocukla düzenli iletişim kurulması

Cevap : A) Asgari bakımın sağlanamaması ve denetim eksikliği

A) Asgari bakımın sağlanamaması ve denetim eksikliği, ihmali düşündüren bir durumdur. İhmal, çocuğun temel ihtiyaçlarının (gıda, barınma, sağlık hizmeti, eğitim gibi) yeterli düzeyde karşılanmaması ve çocuğun güvenliğinin sağlanmaması durumudur. B, C, D ve E seçenekleri ise çocuğun ihtiyaçlarının karşılanması, eğitimin desteklenmesi, şefkat ve ilgi gösterilmesi ve çocukla düzenli iletişim kurulması gibi olumlu ve destekleyici davranışları içerir; bunlar çocuğun sağlıklı gelişimi için gereklidir ve ihmali değil, iyi ebeveynlik uygulamalarını yansıtır.

4- Aşağıdakilerden hangisi çocuk ihmalinin alt türlerinden değildir?

A) Fiziksel ihmal
B) Duygusal ihmal
C) Tıbbi ihmal
D) Eğitim ihmali
E) Sosyal ihmal

Cevap : E) Sosyal ihmal

E) Sosyal ihmal, çocuk ihmalinin genellikle bahsedilen alt türlerinden biri değildir. Çocuk ihmalinin yaygın olarak kabul edilen alt türleri şunlardır:
-Fiziksel ihmal: Çocuğun temel fiziksel ihtiyaçlarının (yemek, barınma, uygun giysiler) karşılanmaması.
-Duygusal ihmal: Çocuğun duygusal ihtiyaçlarının ve duygusal destek sağlanmaması.
-Tıbbi ihmal: Çocuğun sağlık hizmetlerine ve tıbbi bakıma erişiminin engellenmesi veya ihmal edilmesi.
-Eğitim ihmali: Çocuğun eğitime erişiminin engellenmesi veya eğitiminin ihmal edilmesi.

5- I.Yetersiz Ebeveynlik Modeli
II.Dezavantajlı Çevre Modeli
III.Ekolojik Sistem Modeli
Yukarıdakilerden hangisi veya hangileri çocuk ihmalinin nedenlerine ilişkin modellerdendir?

A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I ve II
D) Yalnız III
E) Hepsi

Cevap : E) Hepsi

E) Hepsi, çocuk ihmalinin nedenlerine ilişkin modellerdendir.
I. Yetersiz Ebeveynlik Modeli, çocuk ihmalini ve istismarını ebeveynlerin veya bakım verenlerin yetersiz ebeveynlik becerileri, bilgisi, veya duygusal ya da psikolojik problemleri gibi faktörlerle açıklar.
II. Dezavantajlı Çevre Modeli, ihmal ve istismarın sosyoekonomik dezavantajlar, yoksulluk, işsizlik, yüksek suç oranları gibi çevresel faktörlerle ilişkili olduğunu öne sürer.
III. Ekolojik Sistem Modeli, çocuk ihmalini ve istismarını anlamak için bireyin içinde bulunduğu çeşitli sistemlerin (aile, topluluk, sosyal yapılar) etkileşimini inceler. Bu model, ihmal ve istismarın yalnızca bireysel veya ailesel faktörlerle değil, aynı zamanda geniş toplumsal ve çevresel faktörlerle de ilişkili olduğunu kabul eder.
Bu üç model, çocuk ihmalinin ve istismarının çok faktörlü ve karmaşık doğasını anlamada farklı perspektifler sunar.

6- Ekolojik Sistem Modeli’ne göre aşağıdakilerden hangisi ailenin ekolojik katmanlarını oluşturan sistemlerden değildir?

A) Mikrosistem
B) Mezosistem
C) Egzosistem
D) Makrosistem
E) Megasistem

Cevap : E) Megasistem

E) Megasistem, Ekolojik Sistem Modeli’ne göre ailenin ekolojik katmanlarını oluşturan sistemlerden biri değildir. Urie Bronfenbrenner tarafından geliştirilen Ekolojik Sistem Teorisi, bireyin gelişimini etkileyen çeşitli katmanları tanımlar:
Mikrosistem: Bireyin doğrudan etkileşimde olduğu ortamları (aile, okul, iş yeri) içerir.
Mezosistem: Bir bireyin mikrosistemlerinin birbirleriyle olan etkileşimlerini içerir.
Egzosistem: Bireyin doğrudan bir parçası olmadığı, ancak onu etkileyen daha geniş sosyal sistemleri içerir (ebeveynlerin iş yeri, mahalle).
Makrosistem: Kültür, ekonomi, sosyal politikalar gibi geniş toplumsal değerler ve inanç sistemlerini içerir.
*Megasistem* terimi, Bronfenbrenner’ın Ekolojik Sistem Teorisinde tanımlanan katmanlardan biri değildir.

7- Aşağıdakilerden hangisi ihmalin çocuk üzerindeki duygusal göstergelerindendir?

A) Çok zayıf bir dış görünüş
B) Kendi kendine zarar veren davranışlar
C) Duygusal açlık
D) Dilenme
E) Yiyecek çalma

Cevap : C) Duygusal açlık

İhmalin Çocuk Üzerindeki Duygusal Göstergeleri: Düşük benlik algısı, duygusal açlık, sosyal sorunlar, kısıtlı arkadaş ilişkileri, kişisel yakınlık kurmada zorluklar, uygun olmayan istekleri reddetmede zorluk, sosyal içe çekilme, yoğun içe atım sorunları.

8- Aşağıdakilerden hangisi ihmalin çocuk üzerindeki davranışsal göstergelerindendir?

A) Çok zayıf bir dış görünüş
B) Kendi kendine zarar veren davranışlar
C) Duygusal açlık
D) Düşük öz saygı
E) Düşük öz güven

Cevap : B) Kendi kendine zarar veren davranışlar

İhmalin Çocuk Üzerindeki Davranışsal Göstergeleri: Kendi kendine zarar veren davranışlar, dilenme, yiyecek çalma, okulda bulunma süresinin uzaması, sürekli yorgunluk, halsizlik, derste uyuyakalma, yetişkin sorumluluklarını ve ilgilerini yüklenme, sık sık okula devamsızlık yapma veya gecikme…

9- Aşağıdakilerden hangisi çocuğa yönelik cinsel istismar davranışlarından değildir?

A) Bebeğe/çocuğa tecavüz etmek
B) Bebeğin/çocuğun mahrem bölgelerine kötü dokunmak
C) Bebeğe/çocuğa cinsel söylemlerde bulunmak
D) Ebeveyn olarak bebeğin/çocuğun banyosunu yaptırmak
E) Bebeğe/çocuğa cinsel tatmin amacıyla yaklaşmak

Cevap : D) Ebeveyn olarak bebeğin/çocuğun banyosunu yaptırmak

10- Aşağıdakilerden hangisi çocuk istismarını önlemeye yönelik kanıt temelli müdahale programlarından değildir?

A) Çocuk İstismarını Önleme Programı
B) Güvenli Çocuk Programı
C) İyi Dokunuş – Kötü Dokunuş Programı
D) Güvende Kalma Programı
E) Siyah Bayrak/Beyaz Bayrak Programı

Cevap : E) Siyah Bayrak/Beyaz Bayrak Programı