Veri Tabanı Yönetimi Ünite -7

Saklı Yordamlar

Saklı yordamlar (stored procedures), veritabanı üzerinde tanımlanan ve belirli görevleri yerine getirmek için kullanılan önceden derlenmiş SQL kod bloklarıdır. Saklı yordamlar, veritabanı yönetim sistemlerinde (VTYS) sıkça kullanılır ve çeşitli avantajlar sunar.

Saklı yordamların en önemli avantajlarından biri, performansı artırmalarıdır. Önceden derlenmiş oldukları için, sorguların her seferinde yeniden derlenmesine gerek kalmaz ve bu da işlem süresini kısaltır. Ayrıca, saklı yordamlar sunucu tarafında çalıştıkları için, istemci ile sunucu arasındaki veri transferini azaltırlar.

Saklı yordamlar, güvenlik açısından da büyük bir avantaj sağlar. Yalnızca yetkili kullanıcılar tarafından erişilebilen ve değiştirilebilen bu yordamlar, veritabanına doğrudan erişimi sınırlayarak güvenlik ihlallerini önler. Ayrıca, saklı yordamlar kullanılarak, hassas veriler üzerinde gerçekleştirilen işlemler izole edilebilir ve bu sayede veri bütünlüğü korunabilir.

T-SQL (Transact-SQL), Microsoft SQL Server’da kullanılan genişletilmiş SQL dilidir ve saklı yordamların oluşturulması ve yönetilmesi için güçlü özellikler sunar. T-SQL ile saklı yordamlar yazarken, kontrol yapıları, döngüler ve hata yönetimi gibi programlama konseptlerinden faydalanmak mümkündür.

Örneğin, basit bir “Merhaba, Dünya!” saklı yordamı T-SQL ile şu şekilde yazılabilir:

CREATE PROCEDURE HelloWorld AS BEGIN PRINT ‘Merhaba, Dünya!’; END

Bu saklı yordam, çalıştırıldığında “Merhaba, Dünya!” mesajını yazdırır. Saklı yordamlar, bu tür basit işlemlerden, karmaşık veri manipülasyonlarına ve iş mantığı uygulamalarına kadar geniş bir yelpazede kullanılabilir.

T-SQL’in sağladığı bir diğer önemli özellik ise, çeşitli sistem fonksiyonlarının kullanımıdır. Örneğin, güncel tarihi almak için “GETDATE” fonksiyonu kullanılabilir. Benzer şekilde, string ifadelerin uzunluğunu almak için “LEN” fonksiyonu kullanılır. Bu fonksiyonlar, veritabanı işlemlerini daha verimli ve etkili bir şekilde gerçekleştirmek için tasarlanmıştır.

Saklı yordamlar, aynı zamanda kodun tekrar kullanılabilirliğini artırır. Bir kez oluşturulan bir saklı yordam, ihtiyaç duyulan her yerde tekrar tekrar çağrılabilir. Bu, hem geliştirme sürecini hızlandırır hem de kodun bakımını kolaylaştırır.

Sonuç olarak, saklı yordamlar, veritabanı yönetiminde önemli bir araçtır. Performansı artırmaları, güvenliği sağlamaları, kodun tekrar kullanılabilirliğini artırmaları ve geliştirme sürecini kolaylaştırmaları nedeniyle, modern veritabanı yönetim sistemlerinde yaygın olarak kullanılırlar.

1 -Aşağıdakilerden hangisi fonksiyonel yaklaşımın sağladığı avantajlardan bir tanesi değildir?

A) Geliştiriciye ek özelikler sunması.
B) Geliştirme sürecini kolaylaştırması.
C) Kodun tekrar kullanabilirliğini sağlaması.
D) Kaynak tüketimini arttırması.
E) Kod içi görevleri segmentlere ayırabilme.

Cevap: D) Kaynak tüketimini arttırması

Açıklama: Fonksiyonel yaklaşımın temel avantajları arasında, kodun tekrar kullanılabilirliğini sağlaması, geliştirme sürecini kolaylaştırması ve geliştiriciye ek özellikler sunması bulunur. Ancak, kaynak tüketimini artırmak bir dezavantajdır. Bu nedenle, bu seçenek doğru cevap olarak belirlenmiştir.

2 – T-SQL ile “Merhaba, Dünya!” yazmasını isteyen bir fonksiyon yazmak isteyen bir geliştiricinin aşağıdaki sorgulardan hangisini yazması beklenir?

A) CREATE FUNCTION HelloWorld AS BEGIN PRINT ‘Merhaba, Dünya!’; END
B) CREATE MODULE HelloWorld AS BEGIN PRINT ‘Merhaba, Dünya!’; END
C) CREATE PROCEDURE HelloWorld IS BEGIN PRINT ‘Merhaba, Dünya!’; END
D) CREATE PROCEDURE HelloWorld AS BEGIN PRINT ‘Merhaba, Dünya!’; END
E) CREATE FUNCTION HelloWorld IS BEGIN PRINT ‘Merhaba, Dünya!’; END

Cevap: D) CREATE PROCEDURE HelloWorld AS BEGIN PRINT ‘Merhaba, Dünya!’; END

Açıklama: T-SQL’de bir saklı yordam oluşturmak için “CREATE PROCEDURE” ifadesi kullanılır. Bu, belirtilen komutun doğru olduğunu gösterir.

3 – T-SQL ile güncel tarihi almak isteyen bir geliştirici aşağıdaki sistem fonksiyonlardan hangisini kullanmalıdır?

A) GETDATE
B) NOWDATE
C) DATE
D) DATEGET
E) DATENOW

Cevap: A) GETDATE

Açıklama: T-SQL’de güncel tarihi almak için kullanılan sistem fonksiyonu “GETDATE”dir. Diğer seçenekler yanlış fonksiyon adlarıdır.

4 – T-SQL ile string (katar) ifadelerin uzunluğunu almak isteyen bir geliştirici sistem fonksiyonlardan hangisini kullanmalıdır?

A) LEN
B) LONG
C) GETL
D) MEASURE
E) LENGTH

Cevap: A) LEN

Açıklama: T-SQL’de bir string ifadenin uzunluğunu almak için kullanılan fonksiyon “LEN”dir. “LENGTH” başka veri tabanlarında kullanılan bir fonksiyon olabilir, ancak T-SQL’de doğru seçenek “LEN”dir.

5 – T-SQL ile geliştirme yapan bir geliştirici için aşağıdaki ifadelerden hangisi söylenemez?

A) T-SQL bir programlama dilinin veri manipülasyonu becerilerine sahiptir.
B) T-SQL veritabanı işlemleri için optimize edilmiş bir dil değildir.
C) T-SQL yalnızca Microsoft SQL Server veritabanı platformunda çalışır.
D) T-SQL yapılandırılmış veri kullanımı ve yönetimi için uygun bir dil değildir.
E) T-SQL veritabanı yapılarının oluşturulması, değiştirilmesi ve silinmesi gibi veritabanı yönetim işlemlerini de destekler.

Cevap: D) T-SQL yapılandırılmış veri kullanımı ve yönetimi için uygun bir dil değildir.

Açıklama: T-SQL, yapılandırılmış veri kullanımı ve yönetimi için oldukça uygun bir dildir ve bu tür işlemler için optimize edilmiştir. Bu nedenle, bu seçenek yanlıştır.

6 – T-SQL kontrol yapıları için aşağıdaki ifadelerden hangisi söylenemez?

A) T-SQL kontrol yapılarını kullanarak program akışını yönetebilir.
B) T-SQL kontrol yapıları sadece tek bir değişkenin değerini kontrol edebilir.
C) T-SQL kontrol yapıları sadece sayısal değişkenlerle çalışabilir.
D) T-SQL kontrol yapıları veritabanı içindeki verilere göre program akışını yönetebilir.
E) T-SQL kontrol yapıları sadece koşullu ifadeler kullanarak program akışını yönetebilir.

Cevap: C) T-SQL kontrol yapıları sadece sayısal değişkenlerle çalışabilir.

Açıklama: T-SQL kontrol yapıları hem sayısal hem de sayısal olmayan değişkenlerle çalışabilir. Bu nedenle, bu ifade yanlıştır.

7 – T-SQL’in matematiksel özellikleri için aşağıdaki ifadelerden hangisi söylenemez?

A) T-SQL, yalnızca basit (dört işlem) matematiksel işlemleri gerçekleştirebilir.
B) T-SQL matematiksel ifadeler için kullanılabilecek sistem fonksiyonlarına sahiptir.
C) T-SQL çok sayıda matematiksel fonksiyon (örneğin, sinüs, kosinüs, logaritma vb.) sunar.
D) T-SQL veritabanı içerisindeki verileri matematiksel işlemler yaparak değiştirme yeteneğine sahiptir.
E) T-SQL veritabanı tablosundaki verileri daha önce belirlenmiş matematiksel formüller kullanarak analiz etme imkanı sunar.

Cevap: A) T-SQL, yalnızca basit (dört işlem) matematiksel işlemleri gerçekleştirebilir.

Açıklama: T-SQL, sadece basit matematiksel işlemleri değil, aynı zamanda çeşitli karmaşık matematiksel fonksiyonları da destekler. Bu nedenle, bu ifade yanlıştır.

8 – Fonksiyonlar için aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Bir fonksiyon, bir veri tabanına bağlanarak kayıtlarda bazı güncellemeler yapıyor olabilir.
B) Bir fonksiyon, SMS gönderebilecek bir uygulama arayüzüne (API) bağlanarak bir SMS gönderme işlemini tetikleyebilir.
C) Bir fonksiyon, uzaktaki bir veritabanına bağlanarak edindiği veriler ile karar ve döngü gibi programlama işlemlerini gerçekleştirebilir.
D) Bir fonksiyon, yalnızca üzerinde çalıştığı yerel sistemlerde çalışma kabileyetine sahiptir.
E) Bir fonksiyon, bir veri tabanına bağlanarak kayıtlar üzerinde yaptığı bir takım işlemlerin sonularını döndürüyor olabilir.

Cevap: D) Bir fonksiyon, yalnızca üzerinde çalıştığı yerel sistemlerde çalışma kabileyetine sahiptir.

Açıklama: Fonksiyonlar, hem yerel hem de uzak sistemlerde çalışabilir ve veri tabanlarına veya API’lere bağlanabilir. Bu nedenle, bu ifade yanlıştır.

9 – T-SQL’in agregat fonksiyonları için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) AVG: Ortalama alma işlevidir.
B) COUNT: Sayma işlevidir.
C) SUM: İstatistiksel özetleme işlevidir.
D) MIN: En küçük değeri belirleme işlevidir.
E) MAX: En büyük değeri belirleme işlevidir.

Cevap: C) SUM: İstatistiksel özetleme işlevidir.

Açıklama: SUM fonksiyonu, belirli bir sütundaki tüm değerlerin toplamını hesaplar. Bu, istatistiksel özetleme işlemi değildir, bu nedenle bu ifade yanlıştır.

10 – T-SQL’in agregat fonksiyonları için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) ABS: Mutlak değer alma işlevidir.
B) CEILING: Yukarı yuvarlama işlevidir.
C) FLOOR: Aşağı yuvarlama işlevidir.
D) ROUND: Yuvarlama işlevidir.
E) SQRT: Üs alma işlevidir.

Cevap: D) ROUND: Yuvarlama işlevidir.

Açıklama: ROUND fonksiyonu, belirli bir sayıyı en yakın tam sayıya yuvarlar. SQRT ise karekök alma işlevidir. Bu nedenle, doğru ifade ROUND’dur.