Spor Tarihi 2023-2024 Final Soruları

Spor tarihi, geçmişten günümüze, farklı toplumlar ve kültürler üzerinde önemli bir etki yaratmıştır. Bu yazıda, sporun tarihi gelişimi ve Osmanlı döneminde spor ile ilgili önemli detaylar ele alınacaktır. Osmanlı’dan günümüze sporun nasıl şekillendiğini anlamak, Türkiye’nin spor alanındaki tarihsel yolculuğuna ışık tutar.

Danimarka ve Beden Eğitiminin Gelişimi

Danimarka’da beden eğitiminin gelişiminde büyük bir rol oynayan Franz Nachtegall, beden eğitiminin devlet okullarına yerleştirilmesi konusunda doğrudan etki gösteren önemli bir figürdür. Danimarka’da başlayan bu reform hareketi, zamanla Avrupa’nın diğer ülkelerine de yayılmıştır.

Osmanlı Dönemi ve Spor

Osmanlı Devleti’nin 1912 Stockholm Oyunları, Osmanlı’nın resmî olarak katıldığı ilk ve son olimpiyat oyunları olmuştur. Bu dönemde sporun uluslararası alandaki gelişimi de Osmanlı toplumunda etkili olmuştur.

Osmanlı’da Spor ve Batılılaşma

Osmanlı Devleti’nde sporun yaygınlaşması, özellikle Selim Sırrı Tarcan gibi öncü isimler sayesinde olmuştur. Kendisi, Türkiye Millî Olimpiyat Komitesi’nin kurulmasına öncülük eden önemli bir figürdür.

Osmanlı’da spor, batılılaşma hareketleri ile daha da önem kazanmıştır. Osmanlı’daki azınlıkların çabaları ile futbol, cimnastik ve tenis gibi spor dalları ilgi görmeye başlamıştır. Ancak, bu dönemde golf gibi spor dalları pek popüler olmamıştır.

Türk Spor Tarihi ve Olimpizm

Olimpizm, Coubertin’in geliştirdiği bir felsefe olarak bilinir. Olimpizmin değerleri; dostluk, mükemmellik ve saygıdır. Bu felsefe, modern sporun gelişiminde de etkili olmuştur. Antik Yunan’da doğmamış olsa da, bu değerler modern Olimpiyat Oyunları’na rehberlik etmektedir.

Antik Yunan ve Paideia Eğitimi

Antik Yunan kültüründe önemli bir eğitim modeli olan Paideia, hem bireyin hem de toplumun gelişimi adına ideal bir insan karakteri yaratma amacı taşımıştır. Bu sistem, sporun eğitim ve kültürle birleştirildiği bir felsefeyi temsil etmektedir.

Osmanlı’da Beden Terbiyesi

Osmanlı’nın son dönemlerinde Selim Sırrı Tarcan gibi isimler, beden terbiyesi fikrinin gelişmesine öncülük etmiştir. Bu dönem, modern sporun Osmanlı toplumunda yaygınlaşmasında önemli bir dönüm noktası olmuştur.

Modern Sporun Özellikleri

Modern sporun temel özelliklerinden biri uzmanlık ve nicelliktir. Ancak, spiritüellik modern sporun özelliklerinden biri olarak kabul edilmez. Modern spor daha çok bürokratiklik ve laiklik üzerine inşa edilmiştir.

Sonuç

Spor tarihi, toplumların kültürel ve sosyal yapıları üzerinde derin bir etki yaratmıştır. Osmanlı’dan günümüze sporun gelişimi, sporun toplumsal değişimlerin bir yansıması olarak nasıl şekillendiğini gözler önüne sermektedir. Türk spor tarihi ise, Osmanlı dönemindeki batılılaşma hareketleri ile ivme kazanmış ve günümüz modern spor anlayışına ulaşmıştır.

1. “….., Danimarka’da beden eğitiminin gelişimi ve devlet okullarına yerleştirilmesi konusunda doğrudan etki gösteren kişidir.” Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Johann Bernhard Basedow
B) Johann Friedrich GutsMuths
C) Friedrich Ludwig Jahn
D) Franz Nachtegall
E) Per Henrik Ling

Cevap: D) Franz Nachtegall

Açıklama: Franz Nachtegall, Danimarka’da beden eğitiminin devlet okullarına yerleştirilmesinde etkili bir isimdir.

2. “….. Osmanlı Devleti’nin resmî olarak katıldığı ilk ve son oyunlardır.” Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?

A) 1904 St. Louis Oyunları
B) 1908 Londra Oyunları
C) 1900 Paris Oyunları
D) 1912 Stockholm Oyunları
E) 1896 Atina Oyunları

Cevap: D) 1912 Stockholm Oyunları

Açıklama: Osmanlı Devleti, 1912 Stockholm Oyunları’na resmî olarak katılmıştır.

3. “Osmanlı Devleti’nin olimpiyat nezdinde ilk temsilcisi Türkiye Millî Olimpiyat Komitesi’nin kurulmasına liderlik etmiş olan kişi …..” Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Yaşar Erkan
B) Sinan Erdem
C) Selim Sırrı Tarcan
D) Aleko Mulos
E) Ahmet Mithat

Cevap: C) Selim Sırrı Tarcan

Açıklama: Selim Sırrı Tarcan, Türkiye Millî Olimpiyat Komitesi’nin kurulmasına öncülük eden kişidir.

4. Aşağıdaki sporlardan hangisine eski Türklerde rastlanmaz?

A) Eskrim
B) Okçuluk
C) Binicilik
D) Cirit
E) Güreş

Cevap: A) Eskrim

Açıklama: Eskrim, eski Türklerde yaygın bir spor değildir.

5. Osmanlı’da da oynanan hem yaya hem de atlı müsabakaları olan spor aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tomak
B) Güreş
C) Matrak
D) Cirit
E) Çevgan

Cevap: D) Cirit

Açıklama: Cirit, Osmanlı döneminde popüler olan hem yaya hem de atlı olarak oynanan bir spordur.

6. “Osmanlı’daki batılılaşma hareketlerine ilişkin en önemli detay Osmanlı sınırları içinde yaşayan azınlıkların çabaları ve tanıtımları ile ….. gibi yeni spor dallarının Osmanlılar arasında ilgi görmeye başlamış olmasıdır.” Yukarıdaki metinde boş bırakılan yere aşağıdaki spor dallarından hangisinin getirilmesi uygun olmaz?

A) Futbol
B) Tenis
C) Cimnastik
D) Basketbol
E) Golf

Cevap: E) Golf

Açıklama: Golf, Osmanlı’da o dönemde popüler olmayan bir spordur.

7. Olimpia ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Olimpizm, Coubertin’in geliştirdiği bir felsefedir.
B) Olimpizm, sporu eğitim ve kültürle harmanlamaya çabalar.
C) Olimpizm bir yaşama felsefesidir.
D) Olimpizm’in değerleri dostluk, mükemmellik ve saygıdır.
E) Olimpizm Antik Yunan’da doğmuştur.

Cevap: E) Olimpizm Antik Yunan’da doğmuştur.

Açıklama: Olimpizm modern çağın bir felsefesidir, ancak kökenleri Antik Yunan’a dayanmaz.

8. “Antik Yunan kültürünü yaratan kültür idealinin temelindeki eğitime ilişkin olarak, yüksek türde bir insanın yaratılması amacına uygun olarak hem bireyin hem de toplumun gelişimi adına -belirli bir ideale göre insan karakterini şekillendirmek- amaçlı bir eğitim anlayışıdır.” şeklinde ifade bulan eğitim anlayışının adı nedir?

A) Paideia
B) Pharmacea
C) Poena
D) Panacea
E) Psyche

Cevap: A) Paideia

Açıklama: Paideia, Antik Yunan’da bireyin hem fiziksel hem de zihinsel gelişimini amaçlayan eğitim sistemidir.

9. “2012 Londra Olimpiyat Oyunlarında ….. doping yaptığı ispatlanması ile birlikte CAS tarafından birinciliği ve altın madalyası alınıp ikinci olan ….. verildi. Ardından onun da dopingli olduğu ortaya çıkmış ve bu madalyalar kendisinden de alınmıştır.” Yukarıdaki metinde boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Ersu Şaşma’nın – Aslı Çakır Alptekin’e
B) Karin Melis Mey’in – Aslı Çakır Alptekin’e
C) Ersu Şaşma’nın – Gamze Bulut’a
D) Gamze Bulut’un – Aslı Çakır Alptekin’e
E) Aslı Çakır Alptekin’in – Gamze Bulut’a

Cevap: E) Aslı Çakır Alptekin’in – Gamze Bulut’a

Açıklama: Aslı Çakır Alptekin’in doping yaptığının ortaya çıkmasıyla altın madalya Gamze Bulut’a verilmiş, ancak onun da dopingli olduğu tespit edilmiştir.

10. Aşağıdakilerden hangisi modern sporun özelliklerinden biri değildir?

A) Uzmanlık
B) Spiritüellik
C) Nicellik
D) Bürokratiklik
E) Laiklik

Cevap: B) Spiritüellik

Açıklama: Spiritüellik, modern sporun temel özelliklerinden biri değildir.

11. Hümanizmaya dair aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Hümanizma ‘insancılık’ anlamına gelmektedir.
B) “Nasıl yaşamalıyım?, Nasıl olmalıyım?, Nasıl bir varlığım?” sorularında temellenir.
C) Her insanın sahip olduğu öz niteliklerinin onun yaşamında ortaya çıkarılmasıdır.
D) Orta Çağ’da doğmuş bir düşünce yapısıdır.
E) Latin kültüründe ilk kez Cicero tarafından humanitas olarak kullanılmıştır.

Cevap: D) Orta Çağ’da doğmuş bir düşünce yapısıdır.

Açıklama: Hümanizm, Orta Çağ’da değil, Rönesans döneminde ortaya çıkan bir düşünce yapısıdır.

12. Antik Olimpiyatlar’a ilişkin aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Sporcular genellikle çıplak mücadele ederdi.
B) Elis kentinde düzenlenirdi.
C) Sadece erkekler yarışırdı; erkekler izlerdi.
D) Yarışlar süresince ‘kutsal ateşkes’ ilan edilirdi.
E) Sadece bireysel sporlar yapılırdı.

Cevap: B) Elis kentinde düzenlenirdi.

Açıklama: Antik Olimpiyatlar, Elis’te değil, Olimpia’da düzenlenmiştir.

13. Aşağıdakilerden hangisi Suits’e göre oyunun ögelerinden biri değildir?

A) Araç, gereç ve yöntemler
B) Amaçlar
C) Malzemeler
D) Kurallar
E) Oyuncu tavrı

Cevap: C) Malzemeler

Açıklama: Malzemeler, oyunun Suits’e göre temel ögelerinden biri değildir.

14. “…….. ‘Sağlam kafa sağlam vücutta bulunur.’ ünlü sözünün, cumhuriyeti kurucu kadro tarafından da önemsenmesiyle zinde bir gençlik yetiştirmek için gerekli faaliyetler için çalışmaya ivedilikle başlanılmıştır.” Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Tarcan’ın
B) Coubertin’in
C) Atatürk’ün
D) Sezgin’in
E) İnönü’nün

Cevap: C) Atatürk’ün

Açıklama: “Sağlam kafa sağlam vücutta bulunur” sözü Atatürk tarafından vurgulanan bir ifadedir.

15. Aşağıdakilerden hangisi Ara Olimpiyat’tır?

A) 1908 Londra
B) 1906 Paris
C) 1912 Stockholm
D) 1900 Paris
E) 1904 St. Louis

Cevap: B) 1906 Paris

Açıklama: 1906 Paris oyunları, Ara Olimpiyat olarak kabul edilmektedir.

16. “Osmanlı İmparatorluğu da Avrupa’da yaşanan büyük gelişmeleri izliyor ve birçok alandaki reform hareketleriyle bu gelişmeleri yakalamaya çalışıyordu. Yüzyılın ilk yıllarında Türk Milliyetçiliği akımı ortaya çıkmış ve yaygınlaşmıştı. 1912’de kurulan ….., dağılmaya yüz tutmuş İmparatorluğun geleceğinin belirlenmesinde büyük rol oynamıştı…… 1932’de kapatıldı ve yerine aynı yapıda Halkevleri kuruldu. Her iki kuruluşun da hedefi, insanları modern bir düşünce ve yaşam tarzına kavuşturmaktı. Bu amaç doğrultusunda sağlık, kültür, spor vb. alanlarda etkinlikler gösteriliyordu.” Yukarıdaki paragrafta boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?

A) Osmanlı Ocakları
B) Ülkü Ocakları
C) Topçu Ocakları
D) Cebeci Ocakları
E) Türk Ocakları

Cevap: E) Türk Ocakları

Açıklama: Türk Ocakları, Osmanlı’nın son dönemlerinde milliyetçi düşüncenin yayılmasında önemli bir rol oynamıştır.

17. Aşağıdakilerden hangisinde olimpik değerler doğru verilmiştir?

A) Erdem – Dostluk – Mükemmellik
B) Mükemmellik – Dostluk – Saygı
C) Saygı – Arete – Erdem
D) Dostluk – Mükemmellik – Arete
E) Arete – Saygı – Mükemmelik

Cevap: B) Mükemmellik – Dostluk – Saygı

Açıklama: Olimpik değerler arasında mükemmellik, dostluk ve saygı yer alır.

18. “Ona göre çok yönlü bir soylu; tenis, binicilik, yüzme, koşu gibi sporlar yapmalıydı. 1528’de yayımlanan Saraylının Kitabı (The Book of Courtier) adlı hayalî diyaloglardan oluşan eseri, Rönesans ve sonrasında nazik ve uygar davranışa model olarak kullanılan ve yaygın olarak saygı gören bir kitaptı.” ifadesiyle anlatılan Rönesans ve reform düşünürü kimdir?

A) Erasmus
B) Feltre
C) Castiglione
D) Piccolomini
E) Vergerius

Cevap: C) Castiglione

Açıklama: Castiglione, Rönesans dönemi boyunca saray soylularına uygar davranış modeli sunan bir düşünürdür.

19. Aşağıdakilerden hangisi “Spor tamamen yazılı kurallardan oluşur; bir spor, onu düzenleyen kurallar toplamıdır.” şeklinde ortaya konan sporun tanımına ilişkin felsefi bir yaklaşımdır?

A) Biçimsel
B) İçeriksel
C) Gelenekçi
D) Yorumcu
E) Devinimsel

Cevap: A) Biçimsel

Açıklama: Sporun biçimsel yaklaşımı, kuralların sporun temelini oluşturduğu anlayışıdır.

20. Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı’nın son zamanlarında beden terbiyesi fikrinin gelişmesine öncülük eden isimlerden biridir?

A) Selim Sırrı Tarcan
B) Aleko Mulos
C) Ethem Nejat
D) Tevfik Fikret
E) Sati Bey

Cevap: A) Selim Sırrı Tarcan

Açıklama: Selim Sırrı Tarcan, Osmanlı döneminde beden terbiyesi fikrinin gelişmesine önemli katkılar sunmuştur.