Sistem Yönetimi Ve Bulut Bilişim 2024-2025 Vize Soruları

1. Bulut Bilişimin Özünü Anlamak

Bulut bilişim, internet üzerinden ölçeklenebilir bilgi işlem kaynaklarının “kullandığın kadar öde” modeliyle sunulmasıdır. Fiziksel donanım satın alma yükünü ortadan kaldıran bu yaklaşım, işletmelere esneklik ve hız kazandırır.

2. Sanallaştırma ve Kaynak Verimliliği

Sanallaştırma, tek fiziksel sunucuda çoklu sanal makineler veya konteynerler oluşturarak işlemci, bellek ve depolama gibi çekirdek kaynakları daha verimli kullanır. Böylece donanım konsolidasyonu sağlanır, enerji ve bakım maliyetleri düşer.

3. Depolama Seçenekleri: Blok Depolamanın Performansı

Blok depolama, veriyi sabit boyutlu bloklar hâlinde sunarak düşük gecikme ve yüksek I/O performansı sunar. Kurumsal veritabanları veya sanal makine diskleri gibi gecikmeye duyarlı iş yükleri için idealdir.

4. Ağ Mimarisi ve Yük Dengeleme

Yük dengeleme (load balancing), gelen trafiği çoklu sunucuya dağıtarak performans artışı ve yüksek erişilebilirlik sağlar. Önbellekleme, QoS ve ağ segmentasyonu gibi teknikler; gecikmeyi azaltır, bant genişliğini optimize eder.

5. Bulut Güvenliği İlkeleri

Gizlilik, verilerin yetkisiz erişime karşı korunmasını; bütünlük, izinsiz değişikliğin engellenmesini; erişilebilirlik ise hizmetin kesintisiz sunulmasını hedefler. Erişim kontrolü, VPN, IDS/IPS ve güvenlik duvarları çok katmanlı savunma oluşturur.

6. Erişilebilirlik ve Gecikme Ölçümleri

Erişilebilirlik, bulut hizmetlerine internet bağlantısı olan her yerden ulaşılabilmesini; gecikme ise bir isteğin yanıtlanma süresini ifade eder. Uygun bölgesel veri merkezleri, CDN ve önbellekleme stratejileri gecikmeyi en aza indirir.

7. Uygulama Dağıtım Yöntemleri

Sanal makineler, konteynerler ve sunucusuz mimariler, bulut ortamında esnek uygulama dağıtım seçenekleri sunar. Fiziksel sunucular artık “taşı-çıkar” mantığından kurtulmak için temel değil, altyapı katmanında kalır.

8. Bulutta Ölçeklenebilirlik ve Ödeme Modeli

Kullanıcılar kaynakları yatay veya dikey ölçekleyebilir; yalnızca tükettikleri CPU, bellek, depolama ve ağ kapasitesi için ödeme yapar. Bu model maliyet planlamasını kolaylaştırır, yatırımı optimum seviyede tutar.

9. Google Drive ve Modern Ofis Araçları

Google Drive gibi SaaS hizmetleri, bulut depolama ve gerçek-zamanlı işbirliğini aynı platformda sunarak dosya yönetimini basitleştirir ve erişilebilirliği artırır.

Sonuç

Bulut bilişimde başarılı olmak; sanallaştırma ile kaynakları verimli kullanmak, çok katmanlı güvenlik önlemleri uygulamak ve ağ performansını optimize etmekten geçer. Bu temelleri özümseyen bireyler sistem yönetimini daha etkin yürütebilir.

1. Blok depolamanın temel avantajı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Daha az esneklik
B ) Yalnızca dosya paylaşımı imkânı
C ) Kolay yönetim ve genişletilebilirlik
D) Yüksek gecikme ve düşük maliyet
E ) Yüksek performans ve düşük gecikme

Cevap : E ) Yüksek performans ve düşük gecikme

Açıklama : Blok depolama, veriyi sabit boyutlu sektörler (bloklar) olarak sunar; işletim sistemi bu bloklara disk kadar hızlı erişir. Dosya-sistem katmanı araya girmediği için I/O yolunda fazladan gecikme oluşmaz ve veritabanı/VM diski gibi milisaniye duyarlı iş yüklerinde ideal performans sağlar.

2. Aşağıdakilerden hangisi CPU’nun tanımıdır?

A) Verilerin geçici olarak saklandığı yerdir.
B ) Verilerin kalıcı olarak saklandığı yerdir.
C ) Veri iletişimini sağlayan altyapıdır.
D ) Merkezi işlem birimi, bilgi işlem gücünü sağlar.
E ) Yazılım yönetimini sağlayan birimidir.

Cevap : D ) Merkezi işlem birimi, bilgi işlem gücünü sağlar.

Açıklama : CPU; aritmetik-mantıksal birim (ALU) ve kontrol birimi ile talimatları saniyede milyarlarca kez işler; program kodunu makine dilinde çalıştırarak tüm sistemdeki hesaplamayı orkestra eder.

3. Bulut bilişim kavramının tanımı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Fiziksel donanım satın alma sürecidir.
B ) Yalnızca yazılım geliştirme süreçlerini kapsar.
C ) Yerel veri merkezlerinin yönetilmesidir.
D ) İnternet üzerinden bilgi işlem hizmetlerinin sağlanmasıdır.
E ) Bilgisayarların fiziksel olarak birleştirilmesidir.

Cevap : D ) İnternet üzerinden bilgi işlem hizmetlerinin sağlanmasıdır.

Açıklama : NIST tanımına göre bulut; isteğe bağlı self-servis, geniş ağ erişimi, kaynak havuzu, hızlı elastikiyet ve ölçülebilir hizmet özellikleriyle internet üstünden sunulan bilişim modelidir.

4. Aşağıdakilerden hangisi sanallaştırma türlerinden biri değildir?

A) Sunucu sanallaştırma
B ) Depolama sanallaştırma
C ) Ağ sanallaştırma
D ) İşletim sistemi sanallaştırma
E ) Masaüstü sanallaştırma

Cevap : D ) İşletim sistemi sanallaştırma

Açıklama : Genel literatürde dört ana dal (sunucu, masaüstü, depolama, ağ) kullanılır; “işletim sistemi sanallaştırma” teknik bir terimdir (konteyner) ancak ana kategori listesinde ayrı başlık değildir.

5. Aşağıdakilerden hangisi sanallaştırmanın avantajlarından biri değildir?

A) Kaynak verimliliği
B ) Performans kaybı
C ) Yedekleme ve felaket kurtarma
D ) Maliyet tasarrufu
E ) Esneklik ve ölçeklenebilirlik

Cevap : B ) Performans kaybı

Açıklama : Hipervizör katmanı ek yük getirebildiğinden performans düşüşü potansiyel dezavantajdır; diğer şıklar doğrudan avantajdır.

6. Bulut bilişimde “erişilebilirlik” kavramının tanımı aşağıdakilerden hangisidir?

A) İnternet bağlantısının gereksiz olmasıdır.
B ) Verilerin yalnızca bir cihazda saklanmasıdır.
C ) Yalnızca yerel cihazlardan verilere erişim sağlanmasıdır.
D ) İnternet bağlantısı olan her yerden verilere erişim sağlanmasıdır.
E ) Fiziksel donanımın sürekli güncellenmesi gerektiğidir.

Cevap : D ) İnternet bağlantısı olan her yerden verilere erişim sağlanmasıdır.

Açıklama : Bulut servislerine web tarayıcısı, API veya mobil uygulama üzerinden lokasyon bağımsız erişim, erişilebilirlik (availability) ilkesinin görünür çıktısıdır.

7. Aşağıdakilerden hangisi bilgi işlem kaynaklarından biri değildir?

A) CPU
B ) Depolama
C ) Bellek
D ) Ağ
E ) Yazıcı

Cevap : E ) Yazıcı

Açıklama : Bilgi işlem çekirdek kaynakları CPU, RAM, disk ve ağdır; yazıcı ise çevresel çıkış aygıtıdır.

8. Aşağıdakilerden hangisi ağ performansını iyileştirme yöntemlerinden biridir?

A) Yalnızca fiziksel sunuculara yatırım yapmak
B ) Sanal makineleri kapatmak
C ) QoS’yi devre dışı bırakmak
D ) Güvenlik gruplarını devre dışı bırakmak
E ) Önbellekleme kullanmak

Cevap : E ) Önbellekleme kullanmak

Açıklama : Cache; sık erişilen içeriği istemciye ‘yakın’ tutar, gidiş-geliş (round-trip) sayısını ve çekirdek ağa binen yükü azaltır.

9. Aşağıdakilerden hangisi ağ güvenliği yöntemlerinden biri değildir?

A) Ağ segmentasyonu
B ) CDN
C ) IDS/IPS
D ) Güvenlik duvarları
E ) VPN

Cevap : B ) CDN

Açıklama : CDN, içeriği coğrafi olarak dağıtıp performans artırır; temel işlevi güvenlik sağlamak değildir (yan faydaları olabilir).

10. Google Workspace’in temel araçlarından biri olan Google Drive’ın işlevi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Elektronik tablo oluşturmak
B ) E-posta gönderip almak
C ) Video konferans yapmak
D ) Doküman düzenlemek
E ) Bulut depolama sağlamak

Cevap : E ) Bulut depolama sağlamak

Açıklama : Drive; dosyaları Google veri merkezlerinde saklayıp cihazlar arasında senkronize eder, paylaşım izinleriyle iş birliği sunar.

11. Bulut altyapısında sunucuların temel işlevi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yalnızca veri depolamak
B ) Güvenlik duvarı işlevi görmek
C ) Uygulamaların çalıştırılmasını sağlamak
D ) İnternet bağlantısını yönetmek
E ) Yedekleme işlemlerini gerçekleştirmek

Cevap : C ) Uygulamaların çalıştırılmasını sağlamak

Açıklama : Compute node’lar CPU ve bellek sağlayarak web sunucusu, veritabanı, yapay zekâ modeli vb. iş yükünü icra eder.

12. Aşağıdakilerden hangisi bulutta uygulama dağıtım yöntemlerinden biri değildir?

A ) Fiziksel sunucular
B ) Konteynerler
C ) Hibrit bulut
D ) Sanal makineler
E ) Sunucusuz bilişim

Cevap : A ) Fiziksel sunucular

Açıklama : Dağıtım katmanında kod genellikle VM, container veya FaaS üzerinde koşar; çıplak metal yalnızca altyapıyı oluşturur.

13. Aşağıdaki seçeneklerde verilenlerden hangisi yük dengeleme işleminin faydalarından birisidir?

A) Kullanıcıların bulut hizmetlerine erişimini sınırlar.
B ) Ağ trafiğini veya bilgi işlem yükünü birden fazla kaynağa dağıtarak sistemin dengeli çalışmasını sağlar.
C ) Fiziksel sunucuların manuel olarak yönetilmesini zorunlu kılar.
D ) Yalnızca web trafiğini izler.
E ) Yalnızca depolama alanlarını artırır.

Cevap : B ) Ağ trafiğini veya bilgi işlem yükünü birden fazla kaynağa dağıtarak sistemin dengeli çalışmasını sağlar.

Açıklama : Load balancer, arka uç instance’ların sağlığını izler; bir node düşerse trafiği otomatik diğerlerine yönlendirir, ölçeklenebilirlik ve kesintisiz hizmet sağlar.

14. Bulut güvenliğinin temel prensiplerinden biri olan “gizlilik” ile aşağıdaki seçeneklerden hangisi kastedilmektedir?

A ) Verilerin yetkisiz erişime karşı korunması
B ) Verilerin düzenli olarak yedeklenmesi
C ) Verilerin şifrelenmesi
D ) Verilerin yalnızca test ortamında kullanılması
E ) Verilerin sürekli erişilebilir olması

Cevap : A ) Verilerin yetkisiz erişime karşı korunması

Açıklama : Gizlilik; erişim kontrolü, TLS/at-rest şifreleme ve kimlik doğrulama ile sağlanır; yetkisiz kullanıcı veriye ulaşamaz.

15. Bulut uygulamalarının performansını değerlendirmek için kullanılan ölçütlerden biri olan “gecikme süresi” ifadesi aşağıdakilerden hangisi temsil edilir?

A) Uygulamaların kolayca kullanılabilirliğini
B ) Veri aktarım kapasitesini
C ) İsteklerin yanıtlanma süresini
D ) Uygulamaların sürekli erişilebilirliğini
E ) Kaynakların artırılabilirliğini

Cevap : C ) İsteklerin yanıtlanma süresini

Açıklama : İstemci-sunucu arasındaki round-trip time; yüksek gecikme kullanıcı deneyimini olumsuz etkiler.

16. Aşağıdakilerden hangisi ağ yapılarından biri değildir?

A) Yerel Ağ (LAN)
B ) Fiziksel Depolama Ağı
C ) Bulut Ağı
D ) İnternet
E ) Geniş Alan Ağı (WAN)

Cevap : B ) Fiziksel Depolama Ağı

Açıklama : Fiziksel Depolama Ağı ifadesi standart topoloji terimi değildir; LAN/WAN gibi kabul görmez.

17. Aşağıdakilerden hangisi bulut bilişimin avantajlarından birisidir?

A) İnternet bağlantısı olmadan çalışabilir.
B ) Tüm verilerin yerel cihazlarda saklanmasını zorunlu kılar.
C ) Kullanıcıların yalnızca kullandıkları kaynaklar için ödeme yapmasını sağlar.
D ) Yalnızca fiziksel donanım maliyetlerini artırır.
E ) Esneklik ve ölçeklenebilirlik sağlamaz.

Cevap : C ) Kullanıcıların yalnızca kullandıkları kaynaklar için ödeme yapmasını sağlar.

Açıklama : Metreye bağlı faturalama (utility billing) sermaye giderini (CapEx) işletme giderine (OpEx) dönüştürür.

18. Sanallaştırmanın bulut bilişimdeki temel rolü aşağıdakilerden hangisidir?

A ) Fiziksel kaynakların daha verimli kullanılmasını sağlamak
B ) Fiziksel donanımın tamamen ortadan kaldırılması
C ) Kullanıcıların donanım yönetimini üstlenmesi
D ) Yalnızca yazılım geliştirme süreçlerini desteklemek
E ) İnternet bağlantısı olmadan çalışmak

Cevap : A ) Fiziksel kaynakların daha verimli kullanılmasını sağlamak

Açıklama : Hypervisor, tek donanımı dilimleyerek birden çok iş yüküne paylaştırır; atıl CPU/RAM oranını düşürür.

19. Güvenlik politikalarından biri olan “erişim kontrolü” ifadesinin faydası aşağıdakilerden hangisidir?

A) Verilerin test ortamında kullanılmasını sağlar.
B ) Verilerin düzenli olarak yedeklenmesini
C ) Yetkisiz erişimi önlemek için kaynaklara erişim politikalarını düzenler.
D ) Verilerin şifrelenmesini
E ) Kullanıcıların kimliklerini doğrulamasını sağlar.

Cevap : C ) Yetkisiz erişimi önlemek için kaynaklara erişim politikalarını düzenler.

Açıklama : IAM, RBAC veya ACL politikaları “kim, neye, ne zaman, nasıl” sorularına kural getirir; böylece saldırı yüzeyini daraltır.

20. Yönlendiricilerin (routers) temel işlevi aşağıdakilerden hangisidir?

A ) Veri trafiğini doğru hedeflere yönlendirmek
B ) Veri paketlerini şifrelemek
C ) Depolama alanlarını artırmak
D ) Kullanıcıların ağ erişimini engellemek
E ) Yalnızca ağ kesintilerini önlemek

Cevap : A ) Veri trafiğini doğru hedeflere yönlendirmek

Açıklama : Router, IP paketlerini hedef ağ adresine göre en uygun yola ileten katman-3 cihazıdır; yönlendirme tablosu & protokolleri (OSPF, BGP) kullanır.