Grafik Tasarım-1 2025-2026 Vize Soruları (Web Tasarım)

Giriş

Grafik tasarım, sadece görsel estetik yaratmak değil, bilgiyi doğru organize etmek, teknolojiyi etkin kullanmak ve kullanıcı deneyimini iyileştirmektir. Bu kapsamda tipografi, ızgara sistemleri, renk yönetimi, görsel hiyerarşi ve dijital araçların doğru kullanımı hayati önem taşır. Bu makalede, bir tasarımcının hem basılı hem de dijital dünyada bilmesi gereken temel prensipler ele alınacaktır.

Tipografi ve Okunabilirlik

Tipografi, yazılı dilin görsel olarak biçimlendirilmesi ve anlamın sunulması sanatıdır. Metinlerin okunabilirliğini artırmak için doğru yazı tipi seçimi kritiktir. Örneğin, uzun basılı metinlerde (kitap, dergi) gözün satır takibini kolaylaştıran Serif (Tırnaklı) yazı tipleri tercih edilir. Gövde metinlerinde okunabilirliği artırmanın bir diğer yolu ise satır aralığını (leading), punto büyüklüğünün yaklaşık %120-%145’i aralığında ayarlamaktır.

Sayfa Düzeni ve Izgara Sistemleri

Tasarımda düzen ve hiyerarşi kurarak kullanıcının bilişsel yükünü azaltmak için Izgara (Grid) Sistemleri kullanılır. Uzun makaleler gibi metin ağırlıklı içeriklerde, akıcı okumayı destekleyen “Sütunlu Izgara” en uygun yöntemdir. Adobe Illustrator gibi programlarda seçili bir nesneyi ızgaraya dönüştürmek için “Split Into Grid” komutu kullanılır.

Sayfa düzeninde bir diğer önemli unsur Beyaz Alan (Negatif Alan)dır. Beyaz alan, sadece boşluk demek değildir; okunabilirliği artırır, vurguyu güçlendirir ve rengi beyaz olmak zorunda değildir. Bir sayfadaki dağınık görünümü gidermek için ise “Hizalama” ilkesine odaklanmak gerekir.

Görsel Algı ve Tasarım İlkeleri

Tasarımda kullanılan çizgiler ve renkler, izleyicide belirli duygular uyandırır.

• Zıtlık (Kontrast): Bir “Kayıt Ol” butonunun fark edilmemesi durumunda, buton rengini zıt (kontrast) bir renkle değiştirmek en etkili çözümdür.
• Hareket: Bir afişte enerji ve hareket hissi yaratmak için Diyagonal (Eğik) çizgiler tercih edilmelidir.
• Denge: Boş bir sayfanın sağ üst köşesine konan tek bir nokta, odak noktasını kaydırarak izleyicide hafif bir gerilim ve asimetrik denge hissi yaratır.

Dijital Araçlar ve Görüntü İşleme

Tasarımcılar işin niteliğine göre farklı programlar kullanır:

• Adobe Photoshop: Rötuş ve renk düzenleme gibi piksel tabanlı işlemler için en uygun programdır.
• Adobe Illustrator: Vektör tabanlı çizimler için kullanılır. “Direct Selection Tool” (A), tek tek noktaları seçip eğrileri (Bézier) ayarlamaya yarar.
• Vektör ve Piksel Farkı: Piksel tabanlı görseller (fotoğraflar) aşırı büyütüldüğünde kenarlarda “Piksellenme” adı verilen merdivenimsi bozulmalar oluşur.

Web Tasarım ve Kullanıcı Deneyimi

Web tasarımında amaç, kullanıcıya güven vermek ve mesajı net iletmektir. Örneğin, bir konaklama sitesinde güveni artırmanın en iyi yolu, büyük ve detaylı mekân fotoğrafları kullanmaktır. “Veri güvenliği” gibi soyut kavramlar ise en iyi Vektör İllüstrasyon ve İkonografi ile anlatılır. Bir bulut hizmeti sayfasında farklı iş araçlarının simgelerinin gösterilmesi, o hizmetin “entegre ve merkezi bir çözüm” olduğu mesajını verir.

Tasarım süreci, kullanıcıdan kopuk olmamalıdır. Ürünün anlaşılmadığı durumlarda “Kullanıcı odaklı, planlı ve belgelenmiş bir tasarım süreci” devreye girmelidir. İllüstrasyon gibi yaratıcı süreçlerin ilk aşaması ise daima Strateji ve Kavram (Fikir haritası, Moodboard) çalışmalarıdır.

1. Aşağıdakilerden hangisi “Tipografi”nin en doğru tanımıdır?

A) Fotoğraf düzenlemenin alt dalıdır.
B) Yazılı dilin görsel olarak biçimlendirilmesi ve anlamın sunulmasıdır.
C) Sadece logo çizim tekniğidir.
D) Sadece yazı tipi dosyalarını bilgisayara kurma işlemidir.
E) Sadece puntoların büyütülüp küçültülmesidir.

Cevap : B) Yazılı dilin görsel olarak biçimlendirilmesi ve anlamın sunulmasıdır.

Açıklama : **Tipografi**, yazılı dilin (metnin) görsel sunumuyla ilgilenen sanattır; **yazılı dilin görsel olarak biçimlendirilmesi** ve bu biçim aracılığıyla **anlamın sunulmasıdır**.

2. Uzun basılı metinler için okunabilirliği artırmada en çok tercih edilen yazı tipi ailesi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Script
B) Monospace
C) Serif
D) Display
E) Blackletter

Cevap : C) Serif

Açıklama : **Serif** (tırnaklı) yazı tipleri (Times New Roman gibi), harflerin sonundaki küçük uzantılar (tırnaklar) sayesinde okuyucunun gözünün metin boyunca akmasına yardımcı olur. Bu nedenle uzun **basılı metinler** için okunabilirliği artırmada en çok tercih edilen tiptir.

3. Uzun bir makale sayfası tasarlıyorsunuz ve hedefiniz akıcı okuma ise aşağıdaki hangi ızgara türünü kullanmak daha uygundur?

A) Sütunlu ızgara
B) Kareli arka plan deseni
C) Hiyerarşik ızgara
D) Modüler ızgara
E) Izgarasız serbest yerleşim

Cevap : A) Sütunlu ızgara

Açıklama : **Uzun makale** gibi metin odaklı tasarımlarda, içeriği yönetmek ve **akıcı okumayı** desteklemek için metni dar sütunlara bölen **Sütunlu ızgara** kullanmak en uygundur (gazeteler ve dergilerdeki gibi).

4. Bir bulut hizmeti ana sayfasında farklı iş araçlarının simgeleri gösterildiğinde verilmek istenen temel mesaj aşağıdakilerden hangisidir?

A) Hizmetin tek başına çalıştığı vurgusu
B) Sadece estetik amaçlı süsleme
C) Depolama kapasitesi artışı
D) Diğer uygulamalarla entegre, merkezî bir çözüm olduğu
E) Kullanıcıyı bilinçli olarak oyalama

Cevap : D) Diğer uygulamalarla entegre, merkezî bir çözüm olduğu

Açıklama : Bulut hizmeti sayfasında farklı iş araçlarının simgelerinin gösterilmesi, o hizmetin diğer uygulamalarla **entegre** çalışabilen ve tüm iş akışını birleştiren **merkezî bir çözüm** olduğu mesajını verir.

5. Bir sayfada ızgara sistemi kullanmanın en temel faydası aşağıdakilerden hangisidir?

A) Elemanları rastgele yerleştirmek
B) Görsel gürültüyü artırmak
C) Metinleri okunamaz kılmak
D) Düzen ve hiyerarşi kurarak bilişsel yükü azaltmak
E) Sadece tek sayfalık işlerde işe yaramak

Cevap : D) Düzen ve hiyerarşi kurarak bilişsel yükü azaltmak

Açıklama : Izgara sisteminin en temel faydası, sayfadaki tüm öğeler arasında bir **düzen ve hiyerarşi** kurarak, izleyicinin bilgiyi işleme sürecini kolaylaştırmak ve **bilişsel yükü azaltmaktır**.

6. Bir portre fotoğrafı üzerinde rötuş ve renk düzenleme yapılacaktır. Buna göre aşağıdaki hangi programı kullanmak en uygun olur?

A) Adobe Illustrator
B) Figma
C) After Effects
D) Inkscape
E) Adobe Photoshop

Cevap : E) Adobe Photoshop

Açıklama : **Rötuş** ve **renk düzenleme** gibi piksel tabanlı işlemler, yani fotoğrafların düzenlenmesi için tasarlanmış olan **Adobe Photoshop** programı en uygunudur.

7. Illustrator’da tek tek anchor noktalarını seçip Bézier kollarıyla eğrileri ayarlamak için hangi araç kullanılır?

A) Eyedropper (I)
B) Shape Builder (Shift+M)
C) Pen Tool (P)
D) Direct Selection Tool (A)
E) Selection Tool (V)

Cevap : D) Direct Selection Tool (A)

Açıklama : Adobe Illustrator’da bir yolun (path) üzerindeki **tek tek anchor noktalarını** seçmek ve **Bézier kollarını** ayarlayarak eğrileri manipüle etmek için **Direct Selection Tool (Doğrudan Seçim Aracı – A)** kullanılır.

8. Illustrator’da seçili bir dikdörtgeni satır ve sütunlara bölüp kılavuz oluşturmak için aşağıdakilerden hangisini uygulamak gerekir?

A) Offset Path
B) Blend
C) Create Outlines
D) Split Into Grid + “Add Guides”
E) Outline Stroke

Cevap : D) Split Into Grid + “Add Guides”

Açıklama : Illustrator’da seçili bir nesneyi satır ve sütunlara (hücrelere) bölüp ızgara oluşturmak için **Object > Path > Split Into Grid** komutu kullanılır; ardından kılavuzlar eklemek için **”Add Guides”** seçeneği işaretlenmelidir.

9. Bir bülten tasarımında başlık, alt başlık ve görseller “sayfada dağınık duruyor” hissi veriyor;
kenar boşlukları doğru olsa da öğeler birbirinden kopuk görünüyor.
Johnson-Sheehan’ın ilkeleri açısından önce hangi ilkeye odaklanmak en yerinde olur?

A) Denge (Balance)
B) Zıtlık (Contrast)
C) Hizalama (Alignment)
D) Tutarlılık (Repetition)
E) Yakınlık (Proximity)

Cevap : C) Hizalama (Alignment)

Açıklama :

10. Aşağıdakilerden hangisi gövde metninin okunabilirliğini artırmak için doğru bir uygulamadır?

A) Puntoyu mümkün olduğunca küçültmek
B) Satır aralığını (leading) puntoyun yaklaşık yüzde 120-yüzde 145’i aralığında ayarlamak
C) Her şeyi iki yana yaslayıp kelime aralarını rastgele açmak
D) Satır uzunluğunu $100+$ karaktere çıkarmak
E) Tüm gövde metnini Script ile yazmak

Cevap : B) Satır aralığını (leading) puntoyun yaklaşık yüzde 120-yüzde 145’i aralığında ayarlamak

Açıklama : **Satır aralığının** (Leading) punto büyüklüğünün biraz üzerinde (yaklaşık yüzde 120-yüzde 145) ayarlanması, satırlar arasında yeterli boşluk yaratarak **gövde metninin okunabilirliğini** önemli ölçüde artırır.

11. Aşağıdakilerden hangisi beyaz alan (negatif alan) hakkında doğru bir ifadedir?

A) Sadece beyaz renkteki boşluklara denir.
B) Okunabilirliği artırır, vurguyu güçlendirir; rengi beyaz olmak zorunda değildir.
C) Boşa harcanmış alan olduğundan kaçınılmalıdır.
D) Sadece sayfa kenarlarında bulunur.
E) Tasarımın ucuz görünmesine neden olur.

Cevap : B) Okunabilirliği artırır, vurguyu güçlendirir; rengi beyaz olmak zorunda değildir.

Açıklama : **Beyaz alan** (Negatif alan), tasarım öğelerinin etrafındaki boşluklardır. **Okunabilirliği artırır**, öğeler arası ilişkileri düzenler ve vurguyu güçlendirir; ancak bu alanın rengi **beyaz olmak zorunda değildir** (B).

12. Piksel tabanlı bir görseli orijinal boyutunun üstünde büyüttüğünüzde kenarlarda oluşan “merdivenimsi” bozulma aşağıda verilen hangi terimle adlandırılır?

A) Rasterize
B) Piksellenme
C) Overprint
D) Vektörleşme
E) Anti-aliasing

Cevap : B) Piksellenme

Açıklama : Piksel tabanlı (raster) bir görselin orijinal boyutunun çok üzerinde büyütülmesi sonucu, piksellerin görünür hale gelmesi ve kenarlarda **merdivenimsi** (tırtıklı) bozulmaların oluşması **Piksellenme** (Pixelation) olarak adlandırılır.

13. Bir web sayfasında “Kayıt Ol” butonu arka planla fazla uyumlu kaldığı için fark edilmiyor.
Yukarıdaki metindeki ilkeler doğrultusundaki en uygun çözüm aşağıdakilerden hangisidir?

A) Buton rengini çevre renklerle yüksek kontrast oluşturacak biçimde değiştirmek
B) Butonu sayfanın en altına taşımak
C) Buton metnini küçültmek
D) Butona gölge yerine doku eklemek
E) Butonu gri tonlarına çekmek

Cevap : A) Buton rengini çevre renklerle yüksek kontrast oluşturacak biçimde değiştirmek

Açıklama : Bir öğenin **fark edilmemesi** (görünür olmaması), tasarımın **Zıtlık (Kontrast)** ilkesine uymadığı anlamına gelir. En uygun çözüm, buton rengini çevre renklerle **yüksek kontrast** oluşturacak biçimde değiştirmektir (A).

14. Boş bir sayfanın sağ üst köşesine tek bir nokta yerleştirildiğinde izleyicide en olası etki aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tam simetri ve durağanlık
B) Derinlik (3B) illüzyonu
C) Ritmik tekrar algısı
D) Merkezde odaklanma ve denge
E) Kenara kaymış odak ve hafif gerilim hissi

Cevap : E) Kenara kaymış odak ve hafif gerilim hissi

Açıklama : **Boş bir sayfanın** (merkezden uzak) **sağ üst köşesine** yerleştirilen tek bir nokta, ağırlık merkezini kaydırır ve izleyicide **Kenara kaymış odak ve hafif gerilim hissi** (asimetrik denge) yaratır.

15. Güncel yaklaşımlardan “biyolojiden ilham alan tasarım” (bio-inspired design), tasarımcılara özellikle aşağıdaki türlerden hangisi girdiyi sağlayarak metinde anlatılan çok boyutlu süreci besler?

A) Üretim maliyetini otomatik düşüren reçeteler
B) Estetik yargılara ilişkin anket soruları
C) Yalnızca dekoratif motifler
D) Sadece tipografik hiyerarşi rehberleri
E) Ürünün yapısal ve işlevsel yönlerine dair ayrıntılı içgörüler

Cevap : E) Ürünün yapısal ve işlevsel yönlerine dair ayrıntılı içgörüler

Açıklama : **Biyolojiden ilham alan tasarım**, doğadaki çözümleri taklit eder ve bu, tasarımcılara bir ürünün **yapısal ve işlevsel** (çevresel uyum, dayanıklılık, verimlilik) yönlerine dair **ayrıntılı içgörüler** (E) sağlar.

16. “Veri güvenliği” gibi soyut bir kavramı hızlıca anlatmak için en uygun görsel yaklaşım aşağıdakilerden hangisidir?

A) Vektör illüstrasyon ve ikonografi
B) Stok portre fotoğrafı
C) Düşük çözünürlüklü ekran görüntüsü
D) Ürün kutusunun fotoğrafı
E) Toplantı odası fotoğrafı

Cevap : A) Vektör illüstrasyon ve ikonografi

Açıklama : **Soyut kavramlar** (**Veri güvenliği**) ve süreçler, fotoğraf veya gerçekçi görsellerden ziyade, anlaşılması kolay **Vektör illüstrasyon ve ikonografi** (simgeler) kullanılarak en hızlı ve en uygun şekilde anlatılabilir.

17. Bir şirket, ürünlerini artık kullanıcıyla teması olmayan uzak fabrikalarda üretiyor ve “ürünü anlamakta zorlanıyoruz” şikâyetleri artıyor.
Metinde vurgulanan dönüşüm dikkate alındığında, sorunu çözmek için ilk atılması gereken en doğru adım aşağıdakilerden hangisidir?

A) Daha pahalı malzeme kullanmak
B) Ürünün yalnızca biçimsel estetiğini güçlendirmek
C) Ürünü tek bir pazarda satışa kapatmak
D) Üretim hattını hızlandırmak
E) Kullanıcı odaklı, planlı ve belgelenmiş bir tasarım süreci kurmak

Cevap : E) Kullanıcı odaklı, planlı ve belgelenmiş bir tasarım süreci kurmak

Açıklama : **Kullanıcıyla temasın kaybolması** ve **ürünü anlamakta zorlanılması** şikayetleri, tasarım ve üretim sürecinin kullanıcıdan koptuğunu gösterir. Bunu çözmek için atılması gereken ilk adım, empatiyi ve geri bildirimi merkeze alan **Kullanıcı odaklı, planlı ve belgelenmiş bir tasarım süreci kurmaktır**.

18. Bir afişte hareket ve enerji vurgusu yapmak isteyen tasarımcı, çizgi tercihinde hangisini öncelikle kullanmalıdır?

A) Diyagonal (eğik) çizgiler
B) Dikey kalın çizgiler
C) Kıvrımlı organik çizgiler
D) Yatay ince çizgiler
E) Noktalı/kesik çizgiler

Cevap : A) Diyagonal (eğik) çizgiler

Açıklama : **Diyagonal (eğik) çizgiler**, optik yanılsama yaratarak izleyicide **hareket, dinamizm ve enerji** algısı oluşturur. Yatay çizgiler durağanlık, dikey çizgiler ise güç ve denge hissi verir.

19. Profesyonel illüstrasyon sürecinin Aşama 1 (Strateji & Kavram) bölümünde yapılması beklenen aşağıdakilerden hangisidir?

A) PDF’e dışa aktarma
B) Renk düzeltmesi (retouch) yapma
C) Fikir haritası (mind map) ve moodboard hazırlama
D) Vektör çizgileri temizleme (linework)
E) Baskı renk profillerini ayarlama

Cevap : C) Fikir haritası (mind map) ve moodboard hazırlama

Açıklama : İllüstrasyon sürecinin ilk aşaması olan **Strateji & Kavram** aşamasında, projenin yönünü belirlemek için araştırma, kavram geliştirme ve **Fikir haritası (mind map) ve moodboard hazırlama** gibi çalışmalar yapılır.

20. Bir konaklama/listeleme sayfasında belirsizliği azaltıp güveni artırmanın en etkili yolu aşağıdakilerden hangisidir?

A) Otomatik müzik çalmak
B) Karmaşık teknik terimler eklemek
C) Büyük, net ve detaylı mekân fotoğrafları kullanmak
D) Fiyat bilgisini gizlemek
E) Düşük çözünürlüklü tek bir fotoğraf kullanmak

Cevap : C) Büyük, net ve detaylı mekân fotoğrafları kullanmak

Açıklama : Konaklama gibi fiziksel bir hizmette **belirsizliği azaltmanın** ve potansiyel müşterinin **güvenini artırmanın** en etkili yolu, sunulan mekanı doğru ve kapsamlı şekilde gösteren **Büyük, net ve detaylı mekân fotoğrafları kullanmaktır**.