Turizm Coğrafyası 2024-2025 Final Soruları

Giriş

Turizm coğrafyası, turizmin mekansal dağılışını, doğal ve beşeri kaynakların turizme etkisini ve turizm türlerini inceleyen bir disiplindir. Bu kapsamda kıyı turizminden sağlık turizmine, flora turizminden kültürel miras alanlarına kadar geniş bir yelpazeyi ele alır. Bu makalede, turizm çeşitleri ve önemli destinasyonlar üzerinde durulacaktır.

Kıyı ve Yat Turizmi

Yat turizmi, kalabalıktan uzak ve doğal güzelliği bozulmamış alanları tercih eder. Bu nedenle sanayileşmiş kıyılar yerine kırsal yerleşmesi olan kıyıları (koyları) seçer. Kıyı turizmiyle aynı koyda meyve bahçesi gibi tarımsal alanlar uyum içinde olabilirken, rafineri veya termik santral gibi sanayi tesisleri bu uyumu bozar.

Kruvaziyer turizm ise büyük yolcu gemileri ile yapılan lüks bir seyahat türüdür. Türkiye’de bu turizmden en çok pay alan liman, Efes’e yakınlığıyla bilinen Kuşadası limanıdır.

Doğa ve Flora Turizmi

Bitki örtüsüne dayalı turizm, “Floral Turizm” veya Botanik Turizmi olarak adlandırılır. Botanik bahçeleri ilk olarak bitki inceleme (bilimsel araştırma) amacıyla kurulmuştur. Türkiye’de maki türlerinin bütünüyle korunduğu önemli alanlardan biri Dilek Yarımadası Büyük Menderes Deltası Milli Parkıdır.

Yayla turizmi denince akla ilk gelen bölge Karadeniz’dir. Kümbet, Bektaş ve Kadırga gibi yaylalar Karadeniz Bölgesi’ndedir. Tarım turizmi ise “Agroturizm” adıyla bilinir. Ayrıca, doğrudan iklim koşullarına bağlı olan “Kutup Turu” gibi ekstrem turizm türleri de mevcuttur.

Kültür, Tarih ve Termal Turizm

Şehirlerin tarihi ve kültürel değerleri turizmde çekim merkezidir:

• Midyat: Sarı kalker taşından yapılmış evleriyle tanınır.
• İznik: Tarihi surları günümüze kadar korunmuştur.
• Şikago: “Bulut Kapısı Anıtı” (The Bean) ile modern sanatın simgesidir.
• Londra: Edebiyat turizminde “Charles Dickens Turu”nun merkezidir.

Termal turizmde ise Fransa’daki Vichy kaplıcaları dünyaca ünlüdür. Türkiye’de Sivas’taki Balıklı Çermik (sedef tedavisi) ve Kütahya/Uşak sınırındaki Murat Dağı termal tesisleri önemlidir.

Coğrafi İşaretler ve Jeolojik Oluşumlar

• Kestane Şekeri: Bursa ile özdeşleşmiş coğrafi işaretli üründür.
• Peribacaları: İç kısımlarının kolayca oyulmasını sağlayan kayaç Tüftür.
• Volkanik Dağlar: İç Anadolu’da Hasan Dağı ve Erciyes Dağı volkan turizmine hizmet ederken, Nemrut Dağı Doğu Anadolu’dadır.

1. Yat turizmi aşağıdaki kıyılardan hangisini seçer?

A) Sanayileşmiş kıyılar
B) Maden alanları olan kıyılar
C) Kentsel yerleşmesi olan kıyılar
D) Kırsal yerleşmesi olan kıyılar
E) Yoğun nüfuslu kıyılar

Cevap : D) Kırsal yerleşmesi olan kıyılar

Açıklama : **Yat turizmi**, temiz denizi, sakinliği ve doğal güzellikleri tercih ettiğinden, genellikle sanayileşmenin ve yoğun yapılaşmanın olmadığı **kırsal yerleşmesi olan kıyıları** (koyları, bakir limanları) seçer.

2. Botanik bahçelerinin ilk kuruluş amacı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Seyir
B) Rekreasyon
C) Koruma
D) Turizm
E) Bitki inceleme

Cevap : E) Bitki inceleme

Açıklama : **Botanik bahçeleri** (arboretumlar) ilk olarak bitki türlerini bilimsel amaçlarla toplamak, incelemek, araştırmak ve sınıflandırmak yani **Bitki inceleme** (taksonomi, bilimsel çalışma) amacıyla kurulmuştur. Turizm ve rekreasyon daha sonraki amaçlardır.

3. Kestane Şekeri hangi şehrin ismiyle coğrafi işaret almıştır?

A) Bursa
B) Muğla
C) Kütahya
D) Afyonkarahisar
E) Uşak

Cevap : A) Bursa

Açıklama : Türkiye’de tatlıcılık sektörünün önde gelen ürünlerinden olan **Kestane Şekeri**, özellikle bu alanda meşhur olan **Bursa** (A) şehrinin ismiyle coğrafi işaret almıştır.

4. Orman turizmi için maki türlerinin bütünüyle korunduğu milli park aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yedigöller Milli Parkı
B) Köprülü Kanyon Milli Parkı
C) Termessos Milli Parkı
D) Dilek Yarımadası Büyük Menderes Deltası Milli Parkı
E) Kovada Gölü Milli Parkı

Cevap : D) Dilek Yarımadası Büyük Menderes Deltası Milli Parkı

Açıklama : **Dilek Yarımadası Büyük Menderes Deltası Milli Parkı** (D), Ege ve Akdeniz bitki coğrafyalarının kesişim noktasında yer alır ve maki türleri başta olmak üzere zengin bitki çeşitliliğini bütünüyle koruyan önemli bir alandır.

5. Hangi dağdan çıkan sıcak su kaynağı çevresine tesisler kurularak termal turizme açılmıştır?

A) Emir Dağı
B) Hasan Dağı
C) Uludağ
D) Murat Dağı
E) Yamanlar Dağı

Cevap : D) Murat Dağı

Açıklama : Kütahya ve Uşak illeri sınırında yer alan **Murat Dağı**’ndan çıkan termal sular, çevresinde tesisler kurularak **termal turizme** (kaplıca) açılmıştır.

6. Aşağıdaki yerleşmelerden hangisi taş evleriyle turizmde ilgi çekmektedir?

A) Göynük
B) Midyat
C) Mudurnu
D) Beypazarı
E) Birgi

Cevap : B) Midyat

Açıklama : Mardin’in ilçesi olan **Midyat** (B), kendine has **sarı kalker taşından** yapılmış tarihi konakları ve evleriyle (“Midyat Evleri”) Güneydoğu Anadolu’nun en önemli kültür turizmi merkezlerinden biridir.

7. Aşağıdaki yerleşmelerden hangisinin tarihi surları korunarak günümüze kadar gelmiştir?

A) Sapanca
B) Beypazarı
C) İznik
D) Cihanbeyli
E) Safranbolu

Cevap : C) İznik

Açıklama : Bursa’nın ilçesi olan **İznik** (C), Bizans ve Roma dönemlerinden kalma, 7 kilometre uzunluğundaki **tarihi surları** (şehri çevreleyen) büyük ölçüde korunarak günümüze kadar gelmiştir.

8. Edebiyat turizminde “Charles Dickens Turu”na katılmak için hangi şehre gitmek gerekir?

A) Londra
B) Roma
C) Budapeşte
D) Prag
E) Madrid

Cevap : A) Londra

Açıklama : Ünlü İngiliz yazar **Charles Dickens**’ın yaşamının ve eserlerinin geçtiği ana mekanlar, İngiltere’nin başkenti **Londra** (A) şehrinde bulunduğundan, bu tura katılmak için Londra’ya gitmek gerekir.

9. Modern bir yapı olan “Bulut Kapısı Anıtı” hangi kentin sembolüdür?

A) Şikago
B) Dallas
C) Los Angeles
D) San Fransisco
E) New York

Cevap : A) Şikago

Açıklama : “Bulut Kapısı Anıtı” (Cloud Gate), Anish Kapoor tarafından tasarlanan ve halk arasında The Bean (Fasulye) olarak bilinen heykeldir. Millennium Park’ta yer alan bu anıt, **Şikago** (Chicago) kentinin sembollerinden biridir.

10. Şifalı balıklarıyla ünlü Balıklı Çermik kaplıcası hangi ildedir?

A) Sivas
B) Konya
C) Afyonkarahisar
D) Muğla
E) Bursa

Cevap : A) Sivas

Açıklama : Cilt hastalıklarının tedavisinde kullanıldığı bilinen, küçük balıkların bulunduğu **Balıklı Çermik kaplıcası**, **Sivas** (A) ilinin Kangal ilçesinde yer almaktadır.

11. Dünyaca ünlü Vichy kaplıcaları hangi ülkededir?

A) İspanya
B) Fransa
C) İtalya
D) Macaristan
E) İngiltere

Cevap : B) Fransa

Açıklama : Termal suları ve lüks tesisleriyle dünyaca ünlü olan **Vichy** kaplıcaları, **Fransa** (B) ülkesinde yer almaktadır.

12. Aşağıdakilerden hangisi İç Anadolu Bölgesi’nde yer alan ve volkan turu için kullanılan dağlardan değildir?

A) Hasan Dağı
B) Karadağ
C) Erciyes Dağı
D) Göllüdağ
E) Nemrut Dağı

Cevap : E) Nemrut Dağı

Açıklama : **Hasan Dağı**, **Karadağ**, **Erciyes Dağı** ve **Göllüdağ** (A, B, C, D) İç Anadolu Bölgesi’nde yer alan volkanik dağlardır. **Nemrut Dağı** (E) ise Doğu Anadolu Bölgesi’nde (Bitlis) yer alan volkanik bir dağdır (Kommagene harabelerinin bulunduğu Adıyaman Nemrut Dağı da İç Anadolu’da değildir).

13. Aşağıdaki turistik turlardan hangisi iklimle ilişkilidir?

A) Safari turu
B) Kutup turu
C) Taş avcılığı turu
D) Kuş gözlem turu
E) Botanik turu

Cevap : B) Kutup turu

Açıklama : **Kutup turu** (B), doğrudan **iklim** koşullarına (soğuk, kar, buz) ve bu iklimin oluşturduğu coğrafi ortama bağlı olarak gerçekleştirilen bir turizm tipidir. Diğerleri coğrafya, flora, fauna ve jeoloji ile ilişkilidir.

14. Aşağıdaki kayaçlardan hangisi peribacalarının içlerinin kolay oyulmasını sağlamıştır?

A) Bazalt
B) Kireç taşı
C) Andezit
D) Tüf
E) Granit

Cevap : D) Tüf

Açıklama : Kapadokya’daki **peribacaları**, yüzeyde sert bazalt/andezit tabakası, altta ise **kolay oyulabilen** ve rüzgâr/su erozyonuna uğrayan yumuşak **Tüf** (D) kayacından oluşur.

15. Kümbet, Bektaş, Kadırga, Kafkasör yaylaları hangi bölgededir?

A) Doğu Anadolu Bölgesi
B) Karadeniz Bölgesi
C) Marmara Bölgesi
D) Ege Bölgesi
E) Akdeniz Bölgesi

Cevap : B) Karadeniz Bölgesi

Açıklama : **Kümbet** (Giresun), **Bektaş** (Giresun), **Kadırga** (Trabzon/Gümüşhane) ve **Kafkasör** (Artvin) yaylaları, tipik yayla turizmi merkezleri olup **Karadeniz Bölgesi** (B) sınırları içinde yer almaktadır.

16. Aşağıdaki turizm tiplerinden hangisi floral turizmin kapsamı içindedir?

A) Alpinizm
B) Termalizm
C) Agroturizm
D) Klimatizm
E) Botanik Turizmi

Cevap : E) Botanik Turizmi

Açıklama : **Floral turizm** (Flora: Bitki örtüsü), bir bölgenin bitki varlığına, çiçeklerine ve bitki örtüsüne odaklanan turizm çeşididir. **Botanik Turizmi** (E) bu kapsamın tam karşılığıdır.

17. Aşağıdakilerden hangisi agroturizmin tam karşılığıdır?

A) Çiçek turizmi
B) Bahçe turizmi
C) Botanik turizmi
D) Floral turizm
E) Tarım turizmi

Cevap : E) Tarım turizmi

Açıklama : **Agroturizm** (Agri: Tarım, Ziraat), turistlerin tarım yapılan alanlarda kalarak çiftlik hayatını deneyimlemesini, tarımsal faaliyetlere katılmasını ve yöresel ürünleri tatmasını içeren **Tarım turizminin** (E) tam karşılığıdır.

18. Kruvaziyer turizm hangi ulaşım aracını kullanır?

A) Otobüs
B) Tren
C) Gemi
D) Yat
E) Uçak

Cevap : C) Gemi

Açıklama : **Kruvaziyer turizm**, turistlerin seyahatleri boyunca lüks bir yüzer otel görevi gören büyük yolcu **Gemileri** (C) (Cruise Ships) ile yapılan bir turizm çeşididir.

19. Türkiye’de 2019 yılı verileriyle kruvaziyer turizmden en çok pay alan liman aşağıdakilerden hangisidir?

A) Fethiye
B) Marmaris
C) Kuşadası
D) Çeşme
E) Bodrum

Cevap : C) Kuşadası

Açıklama : Türkiye’de kruvaziyer turizmde uzun yıllar boyunca, Efes ve Meryem Ana Evi gibi yakınındaki tarihi çekim merkezleri sayesinde **Kuşadası** (C) limanı, yolcu sayısı bakımından en çok pay alan liman olmuştur.

20. Aşağıdaki faaliyetlerden hangisi kıyı turizmiyle aynı koyda yer alabilir?

A) Petrol dolum tesisi
B) Rafineri
C) Meyve bahçesi
D) Termik santral
E) Fabrika

Cevap : C) Meyve bahçesi

Açıklama : **Kıyı turizmi**, doğal güzelliği ve temizliği ön planda tutar. **Meyve bahçesi** (C) gibi tarımsal faaliyetler, kıyı turizmiyle (Ekoturizm/Agroturizm kapsamında) uyumlu olabilirken; **Petrol dolum tesisi, Rafineri, Termik santral ve Fabrika** (A, B, D, E) gibi sanayi tesisleri, çevre kirliliği ve yoğunluk nedeniyle kıyı turizmiyle uyumlu değildir.