Finansal Muhasebe 2024-2025 Final Soruları

Giriş

Finansal muhasebe, işletmelerin mali nitelikteki işlemlerini kaydettiği, sınıflandırdığı ve raporladığı bir süreçtir. Final kapsamında özellikle stok değerleme yöntemleri, amortisman hesaplamaları, dönemsellik kavramı gereği yapılan kayıtlar ve temel mali tabloların analizi öne çıkmaktadır.

Stok Değerleme ve Maliyet Hesaplamaları

İşletmeler stoklarını takip ederken çeşitli yöntemler kullanır.

• Ağırlıklı Ortalama Maliyet: Dönem içindeki toplam maliyetin toplam adede bölünmesiyle bulunur. (Örnek: Toplam 4.400 TL maliyet / 80 adet = 55 TL birim maliyet. Kalan 30 adet x 55 TL = 1.650 TL dönem sonu stoku).
• Sürekli Envanter: Bu yöntemde “Satılan Malın Maliyeti” anlık takip edilir. Dönem sonunda Peşin Ödenmiş Giderler hesabı kapatılmaz, çünkü bu bir varlık hesabıdır.
• Brüt Kâr: Satış Hasılatı – Satılan Malın Maliyeti formülüyle bulunur (Örn: 100.000 – 30.000 = 70.000 TL).

Duran Varlıklar ve Amortisman

Duran varlıkların maliyetinin, yararlı ömürleri boyunca giderleştirilmesine amortisman denir.

• Eşit Paylı (Normal) Yöntem: (Maliyet – Hurda Değeri) / Yararlı Ömür formülüyle hesaplanır. (Örn: 60.000 – 4.000 = 56.000 / 8 yıl = 7.000 TL yıllık amortisman).
• Hızlandırılmış (Azalan Bakiyeler) Yöntem: Normal oranın iki katı alınır. (Örn: 5 yıl ömür için normal oran %20 ise, hızlandırılmış oran %40’tır. 500.000 x %40 = 200.000 TL).
• Şerefiye (Goodwill): Bir işletme satın alınırken, ödenen bedel ile net varlık değeri (Varlık – Borç) arasındaki farktır. (80.000 ödenen – 40.000 net varlık = 40.000 TL şerefiye).

Günlük Defter (Yevmiye) Kayıtları

Muhasebenin temel mantığında “Varlık artışları borç, Kaynak artışları alacak” tarafına yazılır.

• Mal Alımı (Kredili): Mal Stoku (Borçlu) – Ticari Borçlar (Alacaklı).
• Mal İadesi (Alış İadesi): Ticari Borçlar (Borçlu) – Mal Stoku (Alacaklı).
• Satış İadesi: Hem gelirin iptali (Satış İadeleri – Borçlu) hem de stokun geri girişi (Mal Stoku – Borçlu / SMM – Alacaklı) kaydedilir.
• Şüpheli Alacaklar: İhtiyatlılık gereği gider yazılır. Şüpheli Alacak Gideri (Borçlu) – Şüpheli Alacak Karşılığı (Alacaklı).
• Gelir Hesabı Kapanışı: Gelir hesapları borçlandırılarak kapatılır, karşılığında Dönem Kârı/Zararı hesabı alacaklandırılır.

Finansal Tablolar ve Raporlama

• Peşin Ödenmiş Giderler: Henüz tükenmemiş bir hak olduğu için Bilançoda Varlık olarak yer alır.
• Satış İskontoları: Gelir tablosunda Satış Gelirlerinin altında eksi (indirim) olarak raporlanır.
• Dönemsellik (Kira Geliri): Tahsil edilen kiranın sadece ilgili yıla ait kısmı “Gelir” yazılır, kalanı “Kazanılmamış Gelir” (Pasif) olarak bilançoda bekletilir.

1. Sürekli envanter yöntemi uygulayan bir işletmede aşağıdaki hesaplardan hangisi dönem sonlarında kapatılmaz?

A) Dağıtılmamış Karlar
B) Peşin Ödenmiş Giderler
C) Satılan Malın Maliyeti
D) Satış İade ve İndirimleri
E) Ücret Giderleri

Cevap : B) Peşin Ödenmiş Giderler

Açıklama :

2.

Melek İşletmesi tek bir malın ticareti ile uğraşmaktadır. 2024 yılı Ocak ayında mala ilişkin hareketler yukarıdaki tabloda sunulmuştur. Yukarıdaki tabloya göre ağırlıklı ortalama stok değerleme yöntemine göre 31 Ocak’ta hazırlanacak bir bilançoda raporlanacak mal stoku tutarı miktarı aşağıdakilerden hangisidir?

A) 1.500 TL
B) 2.750 TL
C) 1.650 TL
D) 1.800 TL
E) 3.000 TL

Cevap : C) 1.650 TL

Açıklama :
1. **Toplam Maliyet:** 2.000 TL + 2.400 TL = 4.400 TL
2. **Toplam Adet:** 40 + 40 = 80 Adet
3. **Ağırlıklı Ortalama Birim Maliyet:** 4.400 TL / 80 = 55 TL/Adet
4. **Satılan:** 50 adet
5. **Kalan Stok:** 80 – 50 = 30 Adet
6. **Dönem Sonu Stok Tutarı:** 30 Adet x 55 TL = **1.650 TL**

3. Bağcılar İşletmesinin varlıklarının piyasa değeri 90.000 TL, borçlarının piyasa değeri 50.000 TL’dir. Esenler İşletmesi Bağcılar İşletmesinin tamamını 80.000 TL karşılığında satın almıştır. Satın alma işlemi esnasında ortaya çıkan şerefiye tutarı aşağıdakilerden hangisidir?

A) 60.000 TL
B) 120.000 TL
C) 30.000 TL
D) 40.000 TL
E) 50.000 TL

Cevap : D) 40.000 TL

Açıklama :
1. **Net Varlık Değeri:** Varlıklar (90.000) – Borçlar (50.000) = 40.000 TL
2. **Ödenen Bedel:** 80.000 TL
3. **Şerefiye:** Ödenen Bedel – Net Varlık Değeri = 80.000 – 40.000 = **40.000 TL**

4. Esenyurt İşletmesi 1 Ocak 2022 tarihinde 500.000 TL değerinde bir teçhizat satın almıştır. Teçhizatın yararlı ömrü 5 yıl, ömür sonu değeri ise sıfır olarak tahmin edilmiştir. Bu demirbaş ile ilgili hızlandırılmış (eşit paylının iki katı) amortisman yöntemi uygulanıyorsa İstanbul İşletmesinin 2022 yılı kâr veya zarar tablosunda raporlanacak amortisman gideri tutarı miktarı aşağıdakilerden hangisidir?

A) 380.000 TL
B) 100.000 TL
C) 120.000 TL
D) 200.000 TL
E) 300.000 TL

Cevap : D) 200.000 TL

Açıklama :
1. **Normal Amortisman Oranı:** 1 / 5 yıl = %20
2. **Hızlandırılmış (İki Katı) Oran:** %20 x 2 = %40
3. **1. Yıl (2022) Amortismanı:** 500.000 TL x %40 = **200.000 TL**

5. Bağdat İşletmesi 1 Ekim 2024 tarihinde sahip olduğu ofisi kiraya vermiş ve 1 yıllık kira bedeli olan 24.000 TL’yi peşin olarak tahsil etmiştir. Bağdat İşletmesinin bu kiralama ile ilgili olarak 31.12.2024 tarihinde finansal tablolarında raporlanacak hesaplar ve bakiyeleri miktarı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bilanço “Kira Geliri” 6.000 TL
B) Bilanço “Kazanılmamış Kira Geliri” 6.000 TL
C) Gelir Tablosu “Kira Geliri” 6.000 TL
D) Gelir Tablosu “Kazanılmamış Kira Geliri” 12.000 TL
E) Gelir Tablosu “Kira Geliri” 9.000 TL

Cevap : C) Gelir Tablosu “Kira Geliri” 6.000 TL

Açıklama :
1. **Aylık Kira:** 24.000 TL / 12 ay = 2.000 TL/ay
2. **2024 Yılına Ait Süre:** 1 Ekim – 31 Aralık = 3 ay
3. **2024 Kira Geliri (Gerçekleşen):** 3 ay x 2.000 TL = **6.000 TL** (Gelir Tablosunda raporlanır)
4. **Kazanılmamış Kira Geliri (Gelecek Yıllara Ait):** 9 ay x 2.000 = 18.000 TL (Bilançoda pasifte raporlanır).
Doğru seçenek C’dir.

6. Bursa İşletmesi 5 adet buzdolabını toplam 70.000 TL’ye kredili olarak satın almıştır. Finansal olaya ilişkin günlük defter kaydı şekli aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ticari borçlar hesabı borç tarafına, alışlar hesabı alacak tarafına kaydedilir.
B) Mal stoku hesabı borç tarafına, ticari borçlar hesabı alacak tarafına kaydedilir.
C) Mal stoku hesabı borç tarafına, nakit alacak tarafına kaydedilir.
D) Alışlar borç tarafına, nakit alacak tarafına kaydedilir.
E) Ticari alacaklar borç tarafına, mal stoku alacak tarafına kaydedilir.

Cevap : B) Mal stoku hesabı borç tarafına, ticari borçlar hesabı alacak tarafına kaydedilir.

Açıklama : İşletme mal (buzdolabı) satın aldığında varlıkları artar, bu yüzden **Mal Stoku (veya Ticari Mallar)** hesabı **borçlandırılır**. Kredili (veresiye) alındığı için borçları artar, bu yüzden **Ticari Borçlar (Satıcılar)** hesabı **alacaklandırılır**.

7. Cengiz İşletmesi 1 Ocak 2024 tarihinde 50.000 TL maliyete katlanarak yeni bir patent satın almıştır. Patentin faydalı ömrünün 4 yıl olması ve faydalı ömrünün sonunda hurda değerinin olmayacağı beklenmektedir. İşletme patent ile ilgili olarak eşit paylı amortisman yöntemi kullanmaya karar vermiştir. Patent ile ilgili olarak 31 Aralık 2025 tarihli bilançoda raporlanacak net defter değeri aşağıdakilerden hangisidir?

A) 12.500 TL
B) 50.000 TL
C) 25.000 TL
D) 37.500 TL
E) 30.000 TL

Cevap : C) 25.000 TL

Açıklama :
1. **Yıllık Amortisman:** 50.000 TL / 4 yıl = 12.500 TL/yıl
2. **Geçen Süre:** 1 Ocak 2024 – 31 Aralık 2025 = 2 Yıl
3. **Birikmiş Amortisman:** 12.500 x 2 = 25.000 TL
4. **Net Defter Değeri:** Maliyet – Birikmiş Amortisman = 50.000 – 25.000 = **25.000 TL**

8. Fiyatların düştüğü bir ekonomik ortamda aşağıdaki stok maliyetleme yöntemlerinden hangisi en düşük kâr ve dönem sonu stok maliyeti tutarını verir?

A) Ağırlıklı ortalama maliyetleme
B) Has maliyetleme
C) İlk giren ilk çıkar
D) Son giren ilk çıkar
E) İlk giren son çıkar

Cevap : E) İlk giren son çıkar

Açıklama :

9. Pamukkale İşletmesinin önemli bir müşterisi yurt dışına kaçmıştır ve müşteriden vadesi henüz gelmemiş olan alacak şüpheli hale gelmiştir. İşletmenin muhasebe müdürü bu alacak ile ilgili olarak yapılma şekli aşağıdakilerden hangisidir?

A) Alacak tutarı kadar gider kaydetmelidir.
B) Bankada alacak tutarı kadar nakdi bloke etmelidir.
C) Dava sonucunu beklemelidir.
D) Alacağın vadesinin gelmesini beklemelidir.
E) Alacak tahsil edilene kadar beklemelidir.

Cevap : A) Alacak tutarı kadar gider kaydetmelidir.

Açıklama : İhtiyatlılık kavramı gereği, bir alacağın tahsili şüpheli hale geldiğinde, o dönemde beklenen zarar kadar **karşılık ayrılmalı** ve bu tutar **gider (Şüpheli Alacak Karşılığı Gideri)** olarak kaydedilmelidir.

10. Aşağıdaki hesaplardan hangisindeki azalışlar borç tarafına kaydedilmektedir?

A) Bankalar
B) Kira gideri
C) Ticari borçlar
D) Ticari alacaklar
E) Arsalar

Cevap : C) Ticari borçlar

Açıklama :
* Varlık hesapları (Bankalar, Alacaklar, Arsalar) artışta borç, azalışta alacak çalışır.
* Gider hesapları artışta borç çalışır.
* **Pasif (Kaynak) hesapları** (Ticari Borçlar) artışta alacak, **azalışta borç** tarafına kaydedilir.

11. Van İşletmesinin Hizmet Geliri Hesabı dönem sonunda 5.000 TL alacak bakiyesi vermektedir. Van İşletmesinin hizmet geliri hesabının dönem sonunda kapatılmasına yönelik yapılacak günlük defter kaydı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Hizmet geliri hesabının borç tarafına, kâr payları hesabının alacak tarafına kaydedilir.
B) Hizmet geliri hesabının borç tarafına, dağıtılmamış kârlar hesabının alacak tarafına kaydedilir.
C) Kâr veya zarar hesabının borç tarafına, kâr payı hesabının alacak tarafına kaydedilir.
D) Hizmet geliri hesabının borç tarafına, kâr veya zarar hesabının alacak tarafına kaydedilir.
E) Hizmet geliri hesabının alacak tarafına, kâr veya zarar hesabının borç tarafına kaydedilir.

Cevap : D) Hizmet geliri hesabının borç tarafına, kâr veya zarar hesabının alacak tarafına kaydedilir.

Açıklama : Gelir hesapları normalde alacak bakiyesi verir. Kapatmak için hesabın **borç** tarafına kayıt yapılır ve karşılığında dönem kâr/zararını belirlemek üzere **Kâr veya Zarar** hesabının **alacak** tarafına kayıt yapılır.

12. Murat İşletmesinde 2024 yılında meydana gelen finansal olaylar aşağıda sıralanmıştır:
• İşletmeye 100.000 TL tutarında nakit sermaye konmuştur.
• İşletme 50.000 TL tutarında hizmet geliri elde etmiştir.
• İşletme 20.000 TL tutarında elektrik, doğalgaz ve kira giderine katlanmıştır.
• İşletme 10.000 TL tutarında personel giderine katlanmıştır.
• İşletme 10.000 TL tutarında kâr payı ödemiştir.
İşletmenin 2024 yılında raporlaması gereken kâr veya zarar tutarı aşağıdakilerden hangisidir?

A) 20.000 TL kâr
B) 120.000 TL kâr
C) 10.000 TL kâr
D) 100.000 TL kâr
E) 30.000 TL kâr

Cevap : A) 20.000 TL kâr

Açıklama :
* **Gelirler:** 50.000 TL (Hizmet Geliri)
* **Giderler:** 20.000 (Kira vb.) + 10.000 (Personel) = 30.000 TL
* **Kâr/Zarar:** 50.000 – 30.000 = **20.000 TL Kâr**.
(Not: Sermaye konulması ve kâr payı ödemesi kâr/zarar hesaplamasına dahil edilmez, bunlar özkaynak hareketleridir).

13. Antalya İşletmesi maliyeti 500 TL olan mal stokunu 800 TL karşılığında kredili olarak satmıştır. Malların tamamı bir hafta sonra alıcı tarafından iade edilmiştir. Mal stokunun iadesiyle ilgili olarak Antalya İşletmesinin yapması gereken günlük defter kaydı/kayıtları aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ticari alacaklar hesabı borç tarafına 800 TL, Satış iade ve indirimleri hesabı alacak tarafına 800 TL; Satılan malın maliyeti hesabı borç tarafına 500 TL, mal stoku hesabı alacak tarafına 500 TL kaydedilir.
B) Satış iade ve indirimleri hesabı borç tarafına 800 TL, Ticari alacaklar alacak tarafına 800 TL; Mal stoku hesabı borç tarafına 500 TL, satılan malın maliyeti alacak tarafına 500 TL kaydedilir.
C) Ticari alacaklar hesabı borç tarafına 800 TL, Satışlar hesabı alacak tarafına 800 TL…
D) Ticari alacaklar hesabı borç tarafına 800 TL, Satış iade ve indirimleri hesabı alacak tarafına 800 TL…
E) Ticari alacaklar hesabı borç tarafına 800 TL, Satışlar hesabı alacak tarafına 800 TL kaydedilir.

Cevap : B) Satış iade ve indirimleri hesabı borç tarafına 800 TL, Ticari alacaklar alacak tarafına 800 TL; Mal stoku hesabı borç tarafına 500 TL, satılan malın maliyeti alacak tarafına 500 TL kaydedilir.

Açıklama : Satış iadesinde iki kayıt yapılır:
1. Satışın iptali (Gelir azaltıcı): **Satış İadeleri (Borç)** – Ticari Alacaklar (Alacak).
2. Stokun geri girişi: **Mal Stoku (Borç)** – Satılan Malın Maliyeti (Alacak).

14. 15 Aralık 2022 tarihinde 800 TL tutarında mal stoku, 2/10,n/30 kredi koşuluyla satın alınmıştır. 20 Aralık 2022 tarihinde alınan mallardan 200 TL tutarındaki kısmı iade edilmiştir. 20 Aralık tarihinde meydana gelen finansal olaya ilişkin günlük defter kaydı yapılma şekli aşağıdakilerden hangisidir?

A) Nakit borç tarafına 200 TL, mal stoku alacak tarafına 200 TL kaydedilir.
B) Ticari borçlar borç tarafına 200 TL, mal stoku alacak tarafına 200 TL kaydedilir.
C) Mal stoku borç tarafına 784 TL, ticari borçlar alacak tarafına 784 TL kaydedilir.
D) Ticari borçlar borç tarafına 784 TL, mal stoku alacak tarafına 784 TL kaydedilir.
E) Ticari borçlar borç tarafına 196 TL, mal stoku alacak tarafına 196 TL kaydedilir.

Cevap : B) Ticari borçlar borç tarafına 200 TL, mal stoku alacak tarafına 200 TL kaydedilir.

Açıklama : Alınan mal iade edildiğinde, işletmenin borcu azalır (**Ticari Borçlar – Borçlu**) ve varlıkları azalır (**Mal Stoku – Alacaklı**). İade tutarı 200 TL’dir. (İskonto süresi içinde olunsa bile iade kaydı brüt tutar üzerinden yapılır, ödeme anında iskonto düşülür).

15. Yozgat İşletmesi 1 Ocak 2023 tarihinde 60.000 TL tutarında bir traktör satın almıştır. Traktörün yararlı ömrünün 8 yıl ve yararlı ömür sonundaki hurda değerinin 4.000 TL olması beklenmektedir. Traktör için eşit paylı amortisman yöntemi kullanılması kararlaştırılmıştır. Traktör için 31 Aralık 2024 tarihinde raporlanacak birikmiş amortisman tutarı miktarı aşağıdakilerden hangisidir?

A) 56.000 TL
B) 15.000 TL
C) 7.500 TL
D) 7.000 TL
E) 14.000 TL

Cevap : E) 14.000 TL

Açıklama :
1. **Amortisman Tabanı:** Maliyet – Hurda = 60.000 – 4.000 = 56.000 TL
2. **Yıllık Amortisman:** 56.000 / 8 yıl = 7.000 TL/yıl
3. **Geçen Süre:** 1 Ocak 2023 – 31 Aralık 2024 = 2 Yıl
4. **Birikmiş Amortisman:** 7.000 TL x 2 = **14.000 TL**

16. Satış İskontoları finansal tablolarda raporlanma şekli aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kısa vadeli borçlar altında
B) Faaliyet gideri olarak
C) Mal stokuna ilave olarak
D) Satış gelirinin altında eksi olarak
E) Satış gelirine ilave olarak

Cevap : D) Satış gelirinin altında eksi olarak

Açıklama : Satış iskontoları (indirimleri), brüt satışlardan düşülen bir “gelir düzenleyici” hesaptır. Gelir tablosunda **Satış Gelirlerinin altında eksi (indirim)** olarak raporlanarak Net Satışlara ulaşılır.

17. İşletme kredili olarak bir makine satın aldığında hesaplar etkilenme şekli aşağıdakilerden hangisidir?

A) Varlıklar artar, borçlar artar.
B) Varlıklar artar, özsermaye azalır.
C) Borçlar azalır, özsermaye azalır.
D) Varlıklar azalır, özsermaye azalır.
E) Varlıklar artar, borçlar azalır.

Cevap : A) Varlıklar artar, borçlar artar.

Açıklama : Makine alımı ile **Varlıklar (Tesis, Makine ve Cihazlar) artar**. Kredili (veresiye) alındığı için **Borçlar (Ticari Borçlar) artar**. Bilanço denkliği (Varlık = Borç + Özsermaye) korunur.

18. Yalova İşletmesinin, müşterilerinden biri olan Giresun İşletmesinden 30.000 TL tutarında alacağı bulunmaktadır. Alacağın tahsilinin şüpheli hale gelmesi durumunda Yalova İşletmesi tarafından nasıl bir günlük defter kaydı yapılmalıdır?

A) Şüpheli alacak gideri borç tarafına, şüpheli alacak karşılığı alacak tarafına
B) Şüpheli alacak gideri borç tarafına, alacaklar alacak tarafına
C) Şüpheli alacak karşılığı borç tarafına, alacaklar alacak tarafına
D) Şüpheli alacak karşılığı borç tarafına, şüpheli alacak gideri alacak tarafına
E) Alacaklar borç tarafına, şüpheli alacak gideri alacak tarafına

Cevap : A) Şüpheli alacak gideri borç tarafına, şüpheli alacak karşılığı alacak tarafına

Açıklama : Şüpheli alacak için karşılık ayrıldığında, bu tutar giderleştirilir (**Şüpheli Alacak Gideri – Borçlu**) ve alacağın net değerini düşürmek için düzenleyici bir hesap kullanılır (**Şüpheli Alacak Karşılığı – Alacaklı**).

19.

Kara Ticaret İşletmesinin ilgili bazı hesap ve bakiyeleri yukarıda sunulmuştur.
İşletmenin brüt kâr tutarı miktarı aşağıdakilerden hangisidir?

A) 50.000 TL
B) 40.000 TL
C) 30.000 TL
D) 60.000 TL
E) 70.000 TL

Cevap : E) 70.000 TL

Açıklama : **Brüt Kâr = Satış Hasılatı – Satılan Malın Maliyeti**.
Brüt Kâr = 100.000 – 30.000 = **70.000 TL**.
(Diğer giderler Faaliyet Kârını etkiler, Brüt Kârı etkilemez).

20. Peşin ödenmiş (Gelecek aylara ait) giderler aşağıdaki finansal tablolardan hangisinde ne şekilde raporlanmalıdır?

A) Kâr veya zarar tablosunda gelir olarak
B) Bilançoda özsermaye olarak
C) Kâr veya zarar tablosunda gider olarak
D) Bilançoda borç olarak
E) Bilançoda varlık olarak

Cevap : E) Bilançoda varlık olarak

Açıklama : Peşin ödenmiş giderler, henüz hizmeti alınmamış veya tüketilmemiş bir hakkı temsil ettiği için işletme için bir **Varlıktır** ve **Bilançoda** (Dönen Varlıklar altında) raporlanır.