Spor ve Medya 2024-2025 Final Soruları

Giriş

Spor ve medya, birbirini besleyen iki devasa endüstridir. Medya, sporun kitlelere ulaşmasını sağlarken; spor da medya için zengin bir içerik kaynağıdır. Bu ilişki, spor gazeteciliğinden halkla ilişkilere, yayıncılıktan yeni medya araçlarına kadar geniş bir yelpazeyi kapsar. Bu makalede spor gazeteciliği, iletişim araçları ve halkla ilişkiler stratejileri ele alınacaktır.

Spor Gazeteciliği ve Beceriler

Spor gazetecisi, müsabakaları takip eden, sporcularla röportaj yapan ve analiz üreten kişidir.

• Multimedya Yeteneği: Günümüzde bir gazetecinin metin, ses ve videoyu bir arada kullanabilmesidir.
• Veri Analizi: İstatistikler ve yasal konularla uğraşmak bu beceriyi gerektirir.
• Editörün Rolü: Bir haberin ne kadar yer kaplayacağına karar veren “eşik bekçisi”dir.
• Uzmanlık: İyi bir yazar oyun kurallarını yüzeysel değil, derinlemesine bilmelidir.

Halkla İlişkiler (PR) ve İmaj Yönetimi

Spor PR uzmanları, kriz yönetimi, yazma ve konuşma becerilerine sahip olmalıdır.

• Görev Sınırı: Haber röportajlarını organize ederler ancak röportajı yapan (soru soran) kişi gazetecidir.
• Kamu İmajı: Takımın/sporcunun itibarını korumak ve yönetmek temel amaçtır.
• Basın Makaleleri: Kurumun tanıtımını yapmak ve gündem oluşturmak için kullanılan bir taktiktir.

Medya Araçları ve İşlevleri

• Televizyonun Avantajı: Radyoya göre en büyük farkı, görsel boyutuyla izleyiciye “orada olma” hissi vermesidir.
• Geleneksel vs. Yeni Medya: TV, Radyo, Gazete gelenekseldir; Sosyal Medya yeni medyadır.
• Gündem Belirleme: Medyanın belli konuları öne çıkararak toplumun ne konuşacağını belirlemesidir. Sosyal medyada bu, hashtag (etiket) kullanımıyla yapılır.

Tarihsel ve Kavramsal Notlar

• Panhelenik Oyunlar: Antik Yunan’da Olimpiyat dahil 4 büyük oyunun oluşturduğu döngüye verilen addır.
• İletişim: Karşılıklı mesaj alışverişidir; “tek başına koşmak” bir iletişim değildir.

1. Spor yazarlarının güncel kalabilmesi için ses ve video içerikleri üretmeyi bilmesi hangi yeteneği ön plana çıkarmaktadır?

A) İletişim
B) Hafıza
C) Multimedya
D) Analitik
E) Veri

Cevap : C) Multimedya

Açıklama : Günümüz gazeteciliğinde metin, ses, video ve görselin bir arada kullanılması “multimedya” yeteneği olarak adlandırılır.

2. Spor konuları ve yarışmalarla ilgili konularda haber yapan yazı biçimi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Spor gazeteciliği
B) Drone gazeteciliği
C) Araştırmacı gazetecilik
D) Savaş gazeteciliği
E) Siyasi gazetecilik

Cevap : A) Spor gazeteciliği

Açıklama : Spor müsabakaları, sporcular ve spor dünyası ile ilgili gelişmeleri takip edip haberleştiren uzmanlık alanı spor gazeteciliğidir.

3. Spor hikayelerinin genellikle veri tabanı araştırması ve uzmanlarla röportajlar gerektiren yasal ve ticari konularla kesişmesi hangi temel beceriyi ifade etmektedir?

A) Yayın artırma
B) Multimedya yeteneği
C) Veri analizi ve güçlendirme
D) Etkileşim sağlama
E) İletişim kurma

Cevap : C) Veri analizi ve güçlendirme

Açıklama : Veri tabanı araştırması, istatistikler ve yasal/ticari belgelerin incelenmesi, gazeteciliğin “veri analizi” boyutunu oluşturur.

4. Antik Yunanistan’ın çeşitli şehir devletlerinde iki yılda bir dönüşümlü bir programla düzenlenen oyunlara o dönem ne ad verilirdi?

A) Elis Oyunları
B) Olimpiyat Oyunları
C) Arete Oyunları
D) Panhelenik Oyunları
E) Circus Maximus

Cevap : D) Panhelenik Oyunları

Açıklama : Antik Yunan’da Olimpiyat (4 yılda bir), Pythian (4 yılda bir), Nemean (2 yılda bir) ve Isthmian (2 yılda bir) oyunlarının oluşturduğu genel döngüye ve bu oyunların tamamına “Panhelenik Oyunlar” (Tüm Yunan Oyunları) adı verilirdi.

5. Aşağıdakilerden hangisi spor halkla ilişkiler uzmanlarının yetenekleri arasında gösterilmez?

A) Haber röportajları düzenlemek
B) Takım veya oyuncu adına taslaklara, basın bültenlerine olağanüstü yazma becerileri
C) Halkın katılımını sağlamak için optimal konuşma becerilerine sahip olmak
D) Halkla ilişkiler için acil durumlarda problem çözücü çözümler üretmek
E) Eleştirel düşünme yeteneğine sahip olmak

Cevap : A) Haber röportajları düzenlemek

Açıklama : Halkla ilişkiler uzmanları röportajları “organize eder” veya “ayarlar”, ancak haber röportajını yapan (soru soran/yöneten) kişi genellikle gazetecidir. Diğer şıklar (yazma, konuşma, problem çözme, eleştirel düşünme) bir PR uzmanının temel yetkinlikleridir.

6. Spor organizasyonu düzenleyen kurumlar sosyal medyada gündem belirleme amacıyla aşağıdakilerden hangisini kullanmaktadır?

A) Geleneksel medyada organizasyonla ilgili haber yayınlatma
B) Müsabaka biletlerinde indirim yapma
C) Organizasyona yönelik başlıklar/etiketler oluşturma
D) Online satış kanallarından bilet satma
E) Internet sitelerinden organizasyona yönelik duyuru yayınlama

Cevap : C) Organizasyona yönelik başlıklar/etiketler oluşturma

Açıklama : Sosyal medyada gündem (Trend Topic) oluşturmanın ve konuyu öne çıkarmanın en temel aracı “hashtag” (etiket) kullanımıdır.

7. “Sporcularla ve/veya oyun görevlileriyle tipik olarak röportaj yapmak ve etkileşim kurmak zorunda olduklarından, iyi insan becerilerine sahip olmalıdırlar” cümlesinde bahsedilen görev tanımı kimi kapsamaktadır?

A) Spor gazetecisi
B) Spor yöneticisi
C) Spor doktoru
D) Spor koçluğu
E) Spor iletişimcisi

Cevap : A) Spor gazetecisi

Açıklama : Sporcularla doğrudan röportaj yapan, soru soran ve bilgi toplayan meslek grubu spor gazetecileridir.

8. Takımın veya oyuncunun imajını erkenden oluşturmaya ve bu imajı onunla mücadele etmeye yarayan kaçınılmaz iftiralara karşı korumaya, halkın ve taraftarların olumlu bakış açısındaki yerlerini güvenceye almak hangi spor halkla ilişkiler uygulamalarını tanımlamaktadır?

A) Hedeflenen tanıtımdan yararlanmak
B) Kamu imajı oluşturmak
C) Kriz yönetimine dikkatli yaklaşmak
D) Hayranlarla bağlantı kurmak
E) Medya eğitimini kişiselleştirmek

Cevap : B) Kamu imajı oluşturmak

Açıklama : Tanım, bir kişi veya kurumun toplum gözündeki algısını yönetmek ve korumak olan “kamu imajı oluşturma” kavramını açıklamaktadır.

9. Radyodan farklı olarak sporseverler için televizyonu daha çekici kılan aşağıdakilerden hangisidir?

A) Daha ucuz olması
B) Müsabaka öncesi röportajlar verilmesi
C) Ses ve görüntüyle “Orada olma” hissi vermesi
D) Rahat erişilebilir olması
E) Her koşul ve ortamda izlenebilmesi

Cevap : C) Ses ve görüntüyle “Orada olma” hissi vermesi

Açıklama : Televizyonun radyoya göre en büyük avantajı görsel boyuttur. Görüntü ve sesin birleşimi izleyicide olaya tanıklık etme ve stadyumdaymış gibi “orada olma” hissi yaratır.

10. Kuruluşun faaliyette bulunduğu çerçeve dahilinde hizmet veya ürünün tanıtımında bulunmak, kurumun itibarını artırmak, toplumun dikkatini çekmek, gündem oluşturma amacı olan halkla ilişkiler taktiği aşağıdakilerden hangisidir?

A) Basın gezisi
B) Basın konferansı
C) Basın toplantısı
D) Basın makaleleri
E) Basın dosyası

Cevap : D) Basın makaleleri

Açıklama :

11. Aşağıdakilerden hangisi bir iletişim yöntemi değildir?

A) Yazmak
B) Konuşmak
C) Resim yapmak
D) Mesaj göndermek
E) Tek başına koşmak

Cevap : E) Tek başına koşmak

Açıklama : İletişim en az iki taraf (kaynak ve alıcı) arasında bir mesaj alışverişini gerektirir. Tek başına koşmak bireysel bir fiziksel aktivitedir, bir iletişim yöntemi değildir.

12. Herhangi bir konuda öne çıkarılmak istenen bir nesne, kişi ya da durumun medyada öne çıkarılması durumuna ne ad verilir?

A) Çerçeveleme
B) Ritüelleştirilmiş medya kullanımı
C) Yansıtma
D) Gündem belirleme
E) Araçsal medya kullanımı

Cevap : D) Gündem belirleme

Açıklama : Medyanın belli konuları seçip öne çıkararak toplumun ne hakkında konuşacağını ve neyi önemli göreceğini belirlemesine “Gündem Belirleme” (Agenda Setting) kuramı denir.

13. “Hak sahipleri bazen üretim masraflarını karşılamaya veya televizyon yayımını yapmak için gereken tüm sorumlulukları almayı kabul eder” cümlesinde hangi unsurdan bahsedilmektedir?

A) Yapım
B) Reklam
C) Naklen yayın
D) Sponsorluk
E) Yayın hakları

Cevap : A) Yapım

Açıklama : Üretim masraflarını karşılamak, teknik ekipman ve yayının oluşturulması süreci “Yapım” (Prodüksiyon) aşamasıyla ilgilidir.

14. Aşağıdakilerden hangisi kitle iletişim araçlarının işlevlerinden biri değildir?

A) Bilgilendirme işlevi
B) Siyasi işlevi
C) Eğlendirme işlevi
D) Tutundurma işlevi
E) Sosyalleştirme işlevi

Cevap : D) Tutundurma işlevi

Açıklama :

15. Bir şey haber değeri olarak kabul edildikten sonra, ona ne kadar zaman veya yer verileceğine genellikle kim karar verir?

A) Genel sekreter
B) Matbaa
C) Yazı işleri
D) Kanal sahibi
E) Editör

Cevap : E) Editör

Açıklama : Medyada “Eşik Bekçisi” (Gatekeeper) rolünü üstlenen, hangi haberin yayınlanacağına ve ne kadar yer kaplayacağına karar veren kişi Editördür.

16. I. Spor yazarlığı
II. Çevrimiçi editörlük
III. Spor yöneticiliği
Yukarıdakilerden hangisi/hangileri spor gazetecisinin işlerine örnek olarak gösterilmez?

A) I ve III
B) Yalnız III
C) Yalnız I
D) II ve III
E) I ve II

Cevap : B) Yalnız III

Açıklama : Spor yazarlığı ve çevrimiçi editörlük medya/gazetecilik mesleğinin parçasıdır. Ancak “Spor Yöneticiliği” (Menajerlik, Kulüp Yöneticiliği vb.) ayrı bir meslek dalıdır.

17. Belirli ölçüde fiziksel kuvvet ve yetenek gerektiren yarışma ve eğlenceye dayalı aktiviteler aşağıdakilerden hangisidir?

A) Eğlence
B) Hareket
C) Durum
D) Olay
E) Spor

Cevap : E) Spor

Açıklama : Fiziksel güç, beceri ve kurallara bağlı yarışma içeren aktivitelerin genel tanımı Spordur.

18. Magazin gazeteciliği ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

A) Gerçek hikayeleri görüntüler aracılığıyla anlatma pratiğidir.
B) Neşeli ve eğlenceli yazılardır.
C) Web’de sunulan bir tür çevrimiçi gazeteciliktir.
D) Gazetecilik görüntülerini yakalamak için dronların kullanılmasıdır.
E) Abartılı iddiaları veya söylentileri vurgulayan yazıdır.

Cevap : B) Neşeli ve eğlenceli yazılardır.

Açıklama :

19. Aşağıdakilerden hangisi spor yazarının görevlerinden değildir?

A) Spor olaylarını doğrudan ele alır
B) Güçlü yazma becerisine sahiptir
C) Spor dalları hakkında keskin bir anlayışa sahiptir
D) Spor etkinliklerine katılır
E) Oyun kurallarını yüzeysel bilirler

Cevap : E) Oyun kurallarını yüzeysel bilirler

Açıklama : İyi bir spor yazarının uzmanlaştığı spor dalının kurallarını, tarihini ve tekniklerini “derinlemesine” bilmesi gerekir. Yüzeysel bilgi, analiz yeteneğini kısıtlar.

20. Aşağıdakilerden hangisi geleneksel iletişim araçlarından biri değildir?

A) Dergiler
B) Sosyal Medya
C) Gazeteler
D) Televizyon
E) Radyo

Cevap : B) Sosyal Medya

Açıklama : Gazete, Dergi, Radyo ve Televizyon “Geleneksel Medya” araçlarıdır. Sosyal Medya ise internet tabanlı “Yeni Medya” kategorisine girer.