548- Türk Dili ve Edebiyatı -8 2023 Deneme Sınavı

1- Aşağıdakilerden hangisi Millî edebiyat akımının temsilcilerinden biri değildir?

A) Halit Ziya Uşaklıgil
B) Refik Halit Karay
C) Yahya Kemal Beyatlı
D) Orhan Pamuk

Cevap: D) Orhan Pamuk

Millî edebiyat akımı, 20. yüzyılın başlarında Türk edebiyatının şekillendiği bir akımdır ve Halit Ziya Uşaklıgil, Refik Halit Karay, Yahya Kemal Beyatlı gibi yazarlar bu akımın temsilcilerindendir. Orhan Pamuk ise daha sonraki dönemlerde etkili olan bir yazardır.

2- Hangi eser, Anadolu’nun köy yaşamını, kültürünü ve değerlerini ele alarak anlatır?

A) Tutunamayanlar
B) İnce Mehmed
C) Huzur
D) Sineklerin Tanrısı

Cevap: B) İnce Mehmed

“İnce Mehmed”, yazar Hüseyin Rahmi Gürpınar tarafından yazılmış, Anadolu’nun köy yaşamını, insanlarını ve kültürünü yansıtan önemli eserlerden biridir.

3- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde dil bilgisi kurallarına uygun bir hata vardır?

A) Akşam yemeğini yedikten sonra sinemaya gittik.
B) Kitapları dolabın üst raflarına yerleştirdik.
C) Herkes kendi gölgesi ile dosttur.
D) Bu filmi daha önce hiç seyrettiniz mi?

Cevap: A) Akşam yemeğini yedikten sonra sinemaya gittik.

“Akşam yemeğini yedikten sonra” ifadesi zarf tümleci olarak kullanıldığından, arada virgül kullanılması gereklidir: “Akşam yemeğini yedikten sonra, sinemaya gittik.”

4- Hangi yazar “Çalıkuşu” adlı romanıyla tanınmıştır?

A) Reşat Nuri Güntekin
B) Halide Edip Adıvar
C) Ahmet Hamdi Tanpınar
D) Peyami Safa

Cevap: A) Reşat Nuri Güntekin

“Çalıkuşu” romanıyla ünlü yazar Reşat Nuri Güntekin’dir. Roman, Türk edebiyatının önemli eserlerinden biridir.

5- Aşağıdakilerden hangisi tarihî ve kültürel bir eser olarak kabul edilir?

A) “Yaban” romanı
B) “İstanbul Hatırası” şiiri
C) “Kardeş Payı” tiyatro oyunu
D) “Bir Ölünün Defteri” hikâyesi

Cevap: B) “İstanbul Hatırası” şiiri

“İstanbul Hatırası,” ünlü şair Ahmet Haşim tarafından yazılan, İstanbul’un tarihî ve kültürel atmosferini yansıtan bir şiirdir.

6- Aşağıdakilerden hangisi Millî edebiyat zevk ve anlayışını sürdüren sanatçılardan değildir?

A) Yakup Kadri Karaosmanoğlu
B) Halide Edip Adıvar
C) Oğuz Atay
D) Reşat Nuri Güntekin

Cevap : C) Oğuz Atay

Millî edebiyat akımı, Türk edebiyatının 20. yüzyılın başlarında Osmanlı İmparatorluğu’nun yıkılışı sonrası gelişen bir edebiyat akımıdır. Oğuz Atay ise Millî edebiyat akımına uymayan, daha çok çağdaş ve deneysel bir tarza sahip olan bir yazardır.

7- Romandaki olaylar 1903 yılında Nazilli’de başlar, Edremit’te devam eder ve I. Dünya Savaşı yılları içinde sona erer. Romanda olaylar ilerledikçe bir Anadolu kasabasının I. Dünya Savaşı’ndan önceki yaşayışını, düşünüşünü, hayat şartlarını görürüz. Roman kahramanları, o çağın, o çevrenin insanlarıdır; birbirleriyle ilişkileri de o dönemde belirli şartların biçim verdiği ilişkilerdir. Roman, birbirini tamamlayan şehir-doğa, yapay insan-doğal insan, yozlaşmışlık-masumiyet, şehvet-aşk gibi birtakım karşıtlıklarla örülmüştür.
Bu parçada sözü edilen eser aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yaban
B) Küçük Ağa
C) Ayaşlı ve Kiracıları
D) Kuyucaklı Yusuf

Cevap : D) Kuyucaklı Yusuf

Parçada anlatılan roman, olayların 1903’te başlayıp I. Dünya Savaşı yıllarına kadar devam ettiği, Anadolu kasabasının yaşamını ve ilişkilerini anlatan eser “Kuyucaklı Yusuf”tur.

8- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı vardır?

A) Bu konu üzerinde tam yirmibeş senedir kafa yoruyor.
B) Son dersin 18.30’da biteceğini söylediler.
C) Yüklenen fotoğraf, 43 bin 554 kez görüntülenmiş.
D) Araştırdığım türler hakkındaki bilgiyi ansiklopedinin 63’üncü sayfasında buldum.

Cevap : A) Bu konu üzerinde tam yirmibeş senedir kafa yoruyor.

“Yirmi beş” ifadesi ayrı yazılmalıdır: “Bu konu üzerinde tam yirmi beş senedir kafa yoruyor.”

9- SELVİ : (Ayağa kalkarak) İsterseniz oyunu biraz keselim de size çay getireyim. Rahime izinli.
VEZAN : Sünbül de öyle. Pazar günü evde tutabilirsen tut.
SABRİ : Nasıl isterseniz…
VEZAN : (Ayağa kalkar.) Ben de yardıma geleyim. (Selvi ile Vezan çıkarlar.)
SABRİ : Bizden gizli konuşacakları vardır da…
Bu parça ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Karşılıklı konuşmaya yer verilmiştir.
B) Günlük konuşma dili kullanılmıştır.
C) Sahnelenmek için yazılan bir metinden alınmıştır.
D) Trajedi tiyatrosuna ait bir metindir.

Cevap : D) Trajedi tiyatrosuna ait bir metindir.

Parça, günlük konuşma dili ve karakterler arasında geçen bir diyalogu içerdiği için trajedi tiyatrosuna ait bir metin olmadığını söyleyebiliriz.

10- Aşağıdaki yazar-eser eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?

A) Haldun Taner – Keşanlı Ali Destanı
B) Güngör Dilmen – Ayak Bacak Fabrikası
C) Ahmet Kutsi Tecer – Köşebaşı
D) Turan Oflazoğlu – Genç Osman

Cevap : B) Güngör Dilmen – Ayak Bacak Fabrikası

Güngör Dilmen’in “Ayak Bacak Fabrikası” adlı bir eseri yoktur.

11- O mavi ışıkların üstünde karanlık bir kat var ( ) onun üstünde de solgun bir ışık ( ) Bütün o yakadaki ışıkların belki en solgunuydu ( ) Gördünüz mü ( )
Bu parçada yay ayraçla gösterilen yerlere sırasıyla aşağıdaki noktalama işaretlerinden hangisi getirilmelidir?

A) (!) (.) (?) (?)
B) (,) (…) (!) (.)
C) (,) (.) (.) (?)
D) (!) (?) (.) (.)

Cevap : C) (,) (.) (.) (?)

Parçadaki boşluklara sırasıyla virgül, nokta, nokta ve soru işareti gelecektir.

12- Bir köylü kadın, bir danayı doğar doğmaz kucağına alıp sevmiş, sonra da bunu âdet edinmiş; her gün danayı kucağına alıp taşırmış. Sonunda buna o kadar alışmış ki dana büyüyüp koskoca öküz olduğu zaman, onu yine kucağında taşıyabilmiş. Bu hikâyeyi kim uydurduysa alışkanlığın büyük bir güç olduğunu çok iyi anlamış olacak. Gerçekten alışkanlık pek yaman bir hocadır ve hiç şakası yoktur. Yavaş yavaş, sinsi sinsi içimize ilk adımını atar; başlangıçta kuzu gibi sevimli, alçakgönüllüdür ama zamanla, oraya yerleşip kökleşti mi öyle azılı, öyle amansız bir yüz takınır ki kendisine gözlerimizi bile kaldırmaya izin vermez…
Bu parça aşağıdaki metin türlerinden hangisine örnektir?

A) Deneme
B) Roman
C) Nutuk
D) Tiyatro

Cevap : A) Deneme

Parça, yazarın kişisel düşünce ve deneyimlerini aktardığı, alışkanlıkların gücüne dair düşüncelerini açıkladığı bir deneme metni örneğidir.

13-
I. Bu durumun belirlenmesinde dil kuralları kadar yapı ve kurgu, iç ve dış bağlam da rol oynar.
II. Zaten kalıcı müzik yapıtları, insan yaşamını en gerçekçi olarak anlatan, yaşamla bağları en yoğun olarak kurulmuş olanlardır.
III. Bilim, bir davranış biçimi hâlinde yürütülen etkinliklerin oluşturduğu bütündür.
IV. İkisini zihninde karşılaştırdığı için yeni bir edebiyat tarzı ve tarihî eleştiri metodu ortaya çıkarmıştır.
Numaralanmış ifadelerden hangisi bir paragrafın ilk cümlesi olabilir?

A) I
B) II
C) III
D) IV

Cevap : C) III

Paragrafın ilk cümlesi genellikle ana fikri veya konuyu tanıtır. Bu nedenle, “Bilim, bir davranış biçimi hâlinde yürütülen etkinliklerin oluşturduğu bütündür.” ifadesi paragrafın başlangıcı olabilecek bir ifadedir.

14- Türk edebiyatındaki ilk hatip aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yollug Tigin
B) Kül Tigin
C) Tonyukuk
D) Bilge Kağan

Cevap : D) Bilge Kağan

Türk edebiyatında ilk hatip olarak kabul edilen eser, Bilge Kağan’ın “Kutadgu Bilig” adlı eseridir.

15- Anadolu’dan geçtim; ayakları tutmaz olmuş köprüler, olukları susuz kalmış çeşmeler, toprakları kerpiç kesmiş tarlalar aştım. Anadolu’ya kalbimde ayırdığım yerin sevgisi, gözümde yarının endişesi; böyle çoraklığı, garipliği, kimsesizliği yüreğimi yakan yollarda günlerce dolaştım. Anadolu yollarını hep böyle hazin, boş fakat kanıma sıcak, sevimli gördüm.
Bu parça ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Birinci tekil kişili anlatım kullanılmıştır.
B) Fikirler kanıtlanmak istenmiştir.
C) Duygu, düşünce ve gözleme yer verilmiştir.
D) Samimi bir üslup kullanılmıştır.

Cevap : B) Fikirler kanıtlanmak istenmiştir.

Parça, yazarın kişisel duygularını, düşüncelerini ve gözlemlerini dile getirdiği bir metindir. Fikirlerin kanıtlanması amacı taşımadığı görülmektedir.