İletişim Sosyolojisi 2022-2023 Vize Soruları

1. Aşağıdakilerden hangisi yazılı iletişimin sözlü İletişimden üstün yönleri arasında sayılamaz?

A) İletinin üçüncü kişilere aktarımında değişiklik riskini azaltır.
B) İletinin kalıcı olarak kaydedilmesini sağlar.
C) Kaynak, beden dilini kullanamaz.
D) Kaynaktan çıkan ileti hedefe aynen aktarılabilir.
E) İletinin gönderilmeden önce kontrol ve denetlemesine imkân verir.

Cevap : C) Kaynak, beden dilini kullanamaz.

Bu seçenekler arasında “C) Kaynak, beden dilini kullanamaz.” yanıtı, yazılı iletişimin sözlü iletişimden üstün yönlerinden biri olarak değil, eksik yönlerinden biri olarak nitelendirilebilir. Beden dilinin yazılı iletişimde kullanılamaması, yazılı iletişimin bazı durumlarda sözlü iletişimin yanında eksik kaldığı bir yönü temsil eder. Diğer seçenekler, yazılı iletişimin üstün yönlerini vurgulamaktadır. Doğru cevap: C) Kaynak, beden dilini kullanamaz.

2. Aşağıdakilerden hangisi iletişim sosyolojisi disiplininin çalışma alanlarından biri değildir?

A) Ağ toplumu
B) Kariyer planlama
C) Toplumsallaşma
D) Kitle kültürü ve popüler kültür
E) Beden dili

Cevap : B) Kariyer planlama

İletişim sosyolojisi, iletişim süreçlerini sosyolojik bakış açısıyla inceleyen bir disiplindir. Verilen seçenekler arasında “B) Kariyer planlama” iletişim sosyolojisi ile doğrudan ilgili olmayan bir konudur. Diğer seçenekler, iletişim sosyolojisinin çalışma alanlarından biri olarak kabul edilebilir:
A) Ağ toplumu: İletişim sosyolojisinin çalışma alanlarından biridir ve modern toplumlarda ağ yapısı ve ilişkileri üzerine odaklanır.
C) Toplumsallaşma: İletişim sosyolojisinin çalışma alanlarından biridir ve bireylerin toplumsal değerleri, normları ve rolleri ile nasıl etkileşimde bulunduğunu inceler.
D) Kitle kültürü ve popüler kültür: İletişim sosyolojisinin çalışma alanlarından biridir ve kültürel ürünlerin, medyanın ve popüler kültürün toplum üzerindeki etkilerini araştırır.
E) Beden dili: İletişim sosyolojisinin çalışma alanlarından biridir ve beden dilinin iletişim süreçlerindeki rolünü, anlamını ve etkilerini inceler.
Sonuç olarak, “B) Kariyer planlama” iletişim sosyolojisinin çalışma alanlarından biri değildir.

3. Bir değer oluşturmak, bir duygu veya davranış değişikliği meydana getirmek üzere başlatılan sürece verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sembolik etkileşim
B) Korelasyon
C) Gelişim
D) Empati
E) İletişim

Cevap : E) İletişim

4. Medyanın insanlara “ne hakkında düşünmeleri gerektiğini” söylemesi ve benimsetmesi aşağıdakilerden hangisi ile açıklanabilir?

A) Halkla ilişkileri sağlam tutma
B) Medya denetimi sağlama
C) Gündem oluşturma
D) Kamusal baskı oluşturma
E) Propaganda yapma

Cevap : C) Gündem oluşturma

Bu durum “C) Gündem oluşturma” ile açıklanabilir. Gündem oluşturma (agenda setting), medyanın hangi konuların önemli olduğunu, toplumun ne hakkında düşünmesi gerektiğini belirlemesi ve bu konulara odaklanarak toplumun ilgisini yönlendirmesidir. Medya, haber seçimleri, vurguları ve tekrarlarıyla insanların hangi konulara odaklanmalarını ve ne hakkında düşünmelerini etkileyebilir. Bu şekilde, medya, toplumun gündemini belirlemede önemli bir rol oynar ve insanların algılarını şekillendirir. Diğer seçeneklerle de bağlantılı olsa da, bu durumu en iyi şekilde ifade eden seçenek “Gündem oluşturma”dir.

5. İkinci Dünya Savaşı yıllarında en temel haber alma ve propaganda aracı olarak sembolleşen kitle iletişim aracı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Gazete
B) Dergi
C) Sosyal medya
D) Televizyon
E) Radyo

Cevap : E) Radyo

İkinci Dünya Savaşı yıllarında en temel haber alma ve propaganda aracı olarak sembolleşen kitle iletişim aracı “E) Radyo”dur. İkinci Dünya Savaşı döneminde, radyo büyük bir etki aracı haline gelmiş ve insanlara haberler, propagandalar ve eğlence iletişimi sağlamak için yaygın bir şekilde kullanılmıştır. Radyo, o dönemde hızla yayılan haberleri ve propagandayı toplumlara ulaştırmak için etkili bir araç olmuştur. Diğer iletişim araçları da önemli olsa da, radyo bu dönemdeki etkisi ve yaygınlığı ile özellikle belirginleşmiştir.

6. İkinci Dünya Savaşı’nın sonlarına kadar iletişim araştırmalarına hâkim olan temel yaklaşım aşağıdakilerden hangisidir?

A) Uyaran-tepki modeli
B) Bağımlılık modeli
C) Medya etkileri yaklaşımı
D) Kullanımlar ve doyumlar yaklaşımı
E) Yetiştirme kuramı modeli

Cevap : A) Uyaran-tepki modeli

İkinci Dünya Savaşı’nın sonlarına kadar iletişim araştırmalarında hâkim olan temel yaklaşım “A) Uyaran-tepki modeli”dir. Uyaran-tepki modeli, iletişimde bir uyaranın (örneğin, medya içeriği) alıcıda bir tepki yarattığı ve bu tepkinin incelendiği bir modeldir. Bu modelde, medya mesajları bireyler üzerinde doğrudan etkiler yaratabilir ve bu etkileri incelemeye odaklanır. Diğer seçenekler de daha sonraki dönemlerde gelişen ve iletişim araştırmalarında önemli olan farklı yaklaşımlardır, ancak bu dönemdeki temel yaklaşım uyaran-tepki modelidir.

7. Medyanın topluma etkisini inceleyerek açıkça kamuoyunu ve toplumsal kuralları güçlendirme hizmeti gördüğünü söyleyen ve toplumsal denetim yaklaşımını geliştiren toplum bilimci aşağıdakilerden hangisidir?

A) Marshall McLuhan
B) Paul Felix Lazarsfeld
C) Noelle-Neumann
D) Denis McQuail
E) Samuel Morse

Cevap : B) Paul Felix Lazarsfeld

Paul Felix Lazarsfeld, medyanın topluma etkisini inceleyerek kamuoyunu ve toplumsal kuralları güçlendirme hizmeti gördüğünü belirten ve toplumsal denetim yaklaşımını geliştiren önemli bir toplum bilimcidir. Toplumsal denetim yaklaşımı, medyanın bireylerin davranışları üzerindeki etkisini vurgular ve medyanın toplumsal normlar ve değerler üzerindeki rolünü inceler. Bu yaklaşım, medyanın toplum üzerindeki etkilerini toplumsal yapı ve dinamikler bağlamında ele alır ve bireylerin sosyal normlara uyumunu anlamak için önemli bir temel oluşturur.

8. Aralarında birlik veya belli bir düzen olan veya zaman içinde tekrarlanan, ilerleyen, gelişen olay ve hareketler dizisi olarak tanımlanan kavram aşağıdakilerden hangisidir?

A) Süreç
B) İlişki
C) İletişim
D) Koordinasyon
E) İş birliği

Cevap : A) Süreç

9. Aşağıdakilerden hangisi iletişim alanında çalışmanın zorluklarından biri sayılamaz?

A) Doğrudan insanla ilgilenmesi
B) Tanımlama zorluğu
C) Hem yüz yüze hem elektronik cihazlar yoluyla gerçekleşmesi
D) Disiplinler arası olması
E) Alanın genişliği

Cevap : C) Hem yüz yüze hem elektronik cihazlar yoluyla gerçekleşmesi

İletişim Sosyolojisi 2022-2023 Vize Soruları

10. 1940’lardan sonra yapılan medya ve iletişim çalışmaları (örnek olarak Lasswell’in 1948 yılındaki çalışması) sosyoloji disiplininin …… yaklaşımından etkilenmiştir.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) yorumsamacı
B) fonksiyonalist
C) yapısal işlevselci
D) etkileşimcilik
E) çatışma

Cevap : C) yapısal işlevselci

1940’ların sonrasında yapılan medya ve iletişim çalışmaları, sosyoloji disiplininin “yapısal işlevselci” yaklaşımından etkilenmiştir. Yapısal işlevselci yaklaşım, toplumun yapılarını ve bu yapıların işlevlerini inceleyerek, toplumun nasıl işlediğini ve bireylerin bu yapılar içindeki rollerini anlamaya çalışır. Bu yaklaşım, medya ve iletişim çalışmalarında önemli bir etkisi olan bir sosyolojik yaklaşımdır.

11. Hedefin kaynak tarafından gönderilen iletileri alma, yorumlama ve çözümleme sürecini aşağıdaki kavramlardan hangisi açıklar?

A) Feedback
B) Kod açma
C) Kodlama
D) Mesaj
E) Geri bildirim

Cevap : B) Kod açma

Hedefin kaynak tarafından gönderilen iletileri alma, yorumlama ve çözümleme sürecini açıklayan kavram “Kod açma”dır. Kod açma, alıcı veya hedefin, iletiyi alıp anlama sürecini ifade eder. Bu süreçte alıcı, iletilen mesajı kodlara dönüştürerek anlamaya çalışır.

12. Jest, mimik, bedenin duruşu gibi unsurlarla kurulan iletişim türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yazılı iletişim
B) Sözsüz iletişim
C) Kişiler arası iletişim
D) Sessiz iletişim
E) Yüz yüze iletişim

Cevap : B) Sözsüz iletişim

Jest, mimik, bedenin duruşu gibi unsurlarla kurulan iletişim türü “B) Sözsüz iletişim”dir. Sözsüz iletişim, kelimelerin kullanılmadığı veya konuşma olmadığı durumlarda, jestler, mimikler, beden dilinin kullanımı ve diğer nonverbal unsurlar aracılığıyla iletişim kurma şeklidir. Bu tür iletişimde sözel ifadeler kullanılmadan duygular, düşünceler ve mesajlar iletilir.

13. Sosyolojinin öncü isimlerinden olan Durkheim, farklılaşmanın çok, iş bölümü ve toplumsal dayanışmanın yüksek olduğu toplumlardaki dayanışma tipini ….. dayanışma olarak tanımlar.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) organik
B) örgütsel
C) simgesel
D) mekanik
E) inorganik

Cevap : A) organik

14. İnsanoğlunun kullandığı ilk iletişim türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yazılı iletişim
B) Grup iletişimi
C) İç iletişim
D) Sözsüz iletişim
E) Sözlü iletişim

Cevap : D) Sözsüz iletişim

15. Toplumun birçok konuyla aynı anda baş edememesi nedeniyle kamuoyunun başlıca işlevinin “konulaştırma” olduğunu ifade eden düşünür aşağıdakilerden hangisidir?

A) Arnold Toynbee
B) Saint Simon
C) Jean Jacques Rousseau
D) Niklas Luhmann
E) Noelle-Neumann

Cevap : D) Niklas Luhmann

Niklas Luhmann, kamuoyunun başlıca işlevini “konulaştırma” olarak ifade eden düşünürdür. Kamuoyunun, birçok konuyla aynı anda baş edememesi nedeniyle odaklanarak, gündem oluşturarak ve belirli konuları toplumun gündemine yerleştirerek bu işleve hizmet ettiğini savunmuştur. Bu bakış açısı, kamuoyu olgusunu toplumsal sistemlerin içinde nasıl işlediğini anlamak için kullanışlı bir teorik çerçeve sunar.

16. “Suskunluk sarmalı” aşağıdaki kavramlardan hangisi ile yakından ilişkilidir?

A) Kamuoyu
B) Yetiştirme
C) Algılama
D) Tutum
E) Çerçeveleme

Cevap : A) Kamuoyu

“Suskunluk sarmalı” kavramı, kamuoyu oluşumları ve iletişim alanında önemli bir kavramdır. Bu kavram, toplumda belirli bir konuda sessizliğin veya çekingenliğin yayılması ve bu nedenle bireylerin fikirlerini ifade etmekten kaçınması anlamına gelir. Bu durumda, doğru cevap “A) Kamuoyu”dur. “Suskunluk sarmalı”, insanların genellikle diğer insanların görüşlerini ve davranışlarını göz önünde bulundurarak kendi görüşlerini ifade etmekten çekinmeleri ve bu nedenle toplumda belli bir konuda homojen bir şekilde görüşün benimsenmesine yol açabilecek bir etki oluşturabilir.

17. İletişim sürecindeki ögelerden biri olan “kodlama” aşağıdakilerden hangisi ile açıklanabilir?

A) Kaynak ve hedefin aynı sosyal çevreden gelmeleri durumunda iletişimlerini beden dili ile gerçekleştirmeleridir.
B) Tanımlanmamış beden dili hareketleridir.
C) Elektronik bir cihaz yoluyla duygu, düşünce ve fikirlerin hedef kitleye ulaştırılmasıdır.
D) İletişim sürecinin yazılı olması hâlinde, hedefin mesajı tam olarak çözümleyememesine neden olan durumdur.
E) Kaynak kişinin (veya kurumun) iletmek istediği duygu, düşünce ve fikirleri belli sembollere dönüştürerek bir nevi şifrelemesidir.

Cevap : E) Kaynak kişinin (veya kurumun) iletmek istediği duygu, düşünce ve fikirleri belli sembollere dönüştürerek bir nevi şifrelemesidir.

18. İrfan Erdoğan ve Korkmaz Alemdar’a göre aşağıdakilerden hangisi medya sahibi olmanın sağladığı temel fırsatlardan biri değildir?

A) Kamuoyunu yönlendirebilirler.
B) Statü sağlayarak meşruiyetlerini güçlendirebilirler.
C) Manevi bir doyum sağlayabilirler.
D) Kendi ticari şirketlerinin tanıtımlarını yapabilirler.
E) Yerleşik oldukları ülkenin ekonomik durumlarından etkilenirler.

Cevap : E) Yerleşik oldukları ülkenin ekonomik durumlarından etkilenirler.

İrfan Erdoğan ve Korkmaz Alemdar’a göre, medya sahibi olmanın sağladığı temel fırsatlardan biri değil “E) Yerleşik oldukları ülkenin ekonomik durumlarından etkilenirler.” Bu durum, medya sahibi olmanın getirdiği fırsatlarla doğrudan ilişkilendirilmez ve medya sahibinin ekonomik durumdan etkilenmesi bağlamında bir fırsat olarak nitelendirilmez. Diğer seçenekler medya sahibi olmanın sağladığı fırsatları ifade eden önemli noktalardır.

19. Belli bir coğrafyada yaşayan, ortak bir kültürü paylaşan, çok sayıda insanın oluşturduğu, kendisini oluşturan bireylerin toplamından daha fazlasını içine alan, sosyal ilişkiler ağını ifade eden kavram aşağıdakilerden hangisidir?

A) Cemaat
B) Kurum
C) Topluluk
D) Toplum
E) Sivil toplum kuruluşu

Cevap : D) Toplum

20. Kitle iletişim araçlarının iki aşamada kitleyi etkilediğini savunan iki aşamalı akış modelinde “kanaat önderi” aşağıdakilerden hangisiyle tanımlanır?

A) Bir topluluk ve grubun normal bir üyesi olup gündeme göre fikirleri ön plana çıkan kişidir.
B) Kitle iletişim araçlarından kitleye mesajlarını gönderen kişidir.
C) Kitleden daha az iletişim araçlarını kullandığı hâlde, baskın kişiliği ile grubu yönlendirebilen karizmatik kişiliktir.
D) Kitle iletişim araçlarından aldığı iletiyi önderi olduğu grubun dünya görüşüne göre biçimlendirerek aktaran güvenilir kaynaktır.
E) Yönlendirdiği kitleyi iletişim araçlarından uzak tutan ve sadece kendi kanaatlerini önemseyen kişidir.

Cevap : D) Kitle iletişim araçlarından aldığı iletiyi önderi olduğu grubun dünya görüşüne göre biçimlendirerek aktaran güvenilir kaynaktır.

“Kanaat önderi” aşamasını tanımlayan doğru ifade “D) Kitle iletişim araçlarından aldığı iletiyi önderi olduğu grubun dünya görüşüne göre biçimlendirerek aktaran güvenilir kaynaktır.” Bu ifade, kanaat önderinin rolünü ve işlevini doğru bir şekilde açıklar. Kanaat önderi, kitle iletişim araçlarından aldığı iletiyi, kendi lider olduğu veya etkilediği grubun dünya görüşüne uygun şekilde biçimlendirerek aktarır ve bu şekilde güvenilir bir kaynak olarak hareket eder.