Coğrafya: Geçmiş Kavramlar-Coğrafyacılar 2022-2023 Bütünleme Soruları

1. 20. yüzyıl başlarında Avrupa’da hızlanan sanayileşme yarışı en çok aşağıdakilerden hangi ikisine olan ihtiyacı artırmıştır?

A) İş gücü – Sermaye
B) Asker – Silah
C) Ham madde – Enerji
D) Tarım alanı – Su
E) Demir yolu – Tren

Cevap : C) Ham madde – Enerji

2. İngilizlerin Kanada topraklarından hak talep etmelerinin dayanak noktası aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kuzey Avrupalı denizci kavimlerin Christopher Columbus’tan yüzlerce yıl önce Amerika kıtasına ulaşmış olmaları
B) Martin Frobisher’in Kanada’nın kuzey kıyılarına yolculuk yapması
C) Jacques Cartier’in Quebec’e kadar giderek burada bir üs kurması
D) John Davis’in Atlantik’ten Pasifik’e açılan kuzeybatı geçidini keşfi
E) John Cabot’un Amerika’ya varan ilk Avrupalılardan olduğu iddiası

Cevap : E) John Cabot’un Amerika’ya varan ilk Avrupalılardan olduğu iddiası

3. 1857-1913 yılları arasında yaşamış İsviçreli dil bilimci (filolog) Ferdinand Saussure’un hazırlamış olduğu dil atlası ve Hint-Avrupa dilleri üzerine yapmış olduğu çalışmaların coğrafya açısından en dikkate değer yönü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Hint-Avrupa dil ailesini tanımlaması
B) Atlas kelimesinin bir dil çalışmasında kullanılması
C) İsviçre’nin coğrafi çalışmalara destek vermesi
D) Bazı önemli eski eserlerin bugünün dillerine çevrilmesi
E) Hindistan deniz yolunun açılmasına ortam hazırlaması

Cevap : D) Bazı önemli eski eserlerin bugünün dillerine çevrilmesi

4. Geographical Society of London adıyla 1830 yılında Londra’da kurulan Royal Geographical Society, Kral IV. William yönetiminde ve Sör John Barrow, Sör John Franklin ve Sör Francis Beaufort gibi kurucu üyeler nezaretinde organize olduğu için sonradan Royal Geographical Society (Kraliyet Coğrafya Topluluğu) olarak anılmaya başlamıştır.
Buna göre Royal Geographical Society için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

A) Büyük araştırma gezileri organize etmiştir.
B) Kraliyet ailesinin coğrafya eğitimi almasına katkıda bulunmuştur.
C) Önemli coğrafyacıların himayesinde kurulmuştur.
D) Kuruluş sürecinde siyasi destek görmüştür.
E) Kuruluşu sırasında büyük maddi sıkıntılar yaşanmıştır.

Cevap : D) Kuruluş sürecinde siyasi destek görmüştür.

5. Aşağıdakilerden hangisi Bernhardus Varenius ile Gerards Marcator’un ortak özellikleri arasında yer almaz?

A) Modern coğrafyanın kurucusu sayılırlar.
B) Coğrafya biliminin çağ atlamasında katkıları olmuştur.
C) Öğrenim hayatları kilisede başlamıştır.
D) Tip, matematik ve astronominin yanı sıra felsefe ile de ilgilenmişlerdir.
E) 16. ve 17. yüzyılın önde gelen coğrafyacılarıdır.

Cevap : A) Modern coğrafyanın kurucusu sayılırlar.

6. Aşağıdakilerden hangisi Türk coğrafya geleneğini inşa eden bilim insanları arasında gösterilemez?

A) Oğuz Atay
B) Faik Sabri Duran
C) Ajun Kurter
D) İsmail Yalçınlar
E) Hamit Sadi Selen

Cevap : A) Oğuz Atay

7. Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat Fermanı ile birlikte bilimsel alanda meydana gelen değişmeler arasında gösterilebilir?

A) Modern Darülfünun’un kurulması
B) Yabancı dillerden ilk bilimsel çevirilerin yapılmaya başlanması
C) Osmanlı topraklarının yabancı araştırmacılara resmen açılması
D) İlk renkli haritaların oluşturulması
E) Anadolu ve Rumeli Beylerbeyliği’nin kurulması

Cevap : C) Osmanlı topraklarının yabancı araştırmacılara resmen açılması

8. Herbert Louis ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) Fiziki coğrafyayı jeolojiye yaklaştırdığı için eleştirilmiştir.
B) Boğazların oluşumunu açıklamıştır.
C) Türk Coğrafya Kurumunun 33 kurucu üyesinden birisidir.
D) Mondros Mütarekesi gereğince 1918’de ülkesine dönmüştür.
E) Türkiye’de tektonik jeomorfoloji üzerine çalışmalar yapmıştır.

Cevap : C) Türk Coğrafya Kurumunun 33 kurucu üyesinden birisidir.

9. 18. yüzyılda Fransa’nın bilime öncülük konusunda Almanya’ya yaklaşmaya başlamasına zemin oluşturan en önemli olay aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yüzyıl Savaşları
B) Endülüs Emevi Devleti’nin yıkılışı
C) Fransız İhtilali
D) Sanayi İnkılabı
E) Magna Carta

Cevap : C) Fransız İhtilali

10. 1957 yılında dünya yörüngesine yerleştirilen ilk uydu aşağıdaki haberleşme yöntemlerinden hangisini kullanmıştır?

A) Radyo dalgaları
B) Ses dalgaları
C) Fotoğraf gönderme
D) Mors alfabesi
E) Işık dalgaları

Cevap : A) Radyo dalgaları

11. Hint ve Çin medeniyetlerinde bilimsel çalışma ve buluşlar daha çok brahmanlar ve din adamlarının çalışmalarına dayanmaktadır.
Bu bilgiden yola çıkılarak İlk Çağ Hint ve Çin medeniyetleri ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Bazı din adamları mucit olarak tanımlanabilir.
B) Bilim ile din birbirinin karşıtı şeyler olarak düşünülmemiştir.
C) Din adamları aynı zamanda bilim insanlarıdır.
D) Tapınaklarda bilimsel faaliyetler yapılmaktadır.
E) Doğal çevre ile mücadele coğrafi çalışmaları hızlandırmıştır.

Cevap : E) Doğal çevre ile mücadele coğrafi çalışmaları hızlandırmıştır.

12. Cebir ilminin babası olarak bilinen Orta Çağ İslam bilgini, güneşin, ayın ve o dönemde bilinen beş gezegenin hareketlerini incelemiş, Yerin Biçimi Üzerine isimli çalışmayı kaleme almıştır. Ayrıca bir meridyen yayının uzunluğunu hesaplayarak ilk astronomi kitabını hazırlamıştır.
Yukarıdaki paragrafta sözü edilen Orta Çağ İslam bilgini aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ebu Reyhan El-Birûnî
B) İbn-i Sîna
C) Ebu’l-İz El-Cezerî
D) Harezmî
E) Mesûdî

Cevap : D) Harezmî

13. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’den önce coğrafya kurumuna sahip olan ülkelerden biridir?

A) İsrail
B) Ukrayna
C) Polonya
D) SSCB
E) Hindistan

Cevap : D) SSCB

14. Darwinist felsefeden etkilenerek doğal koşulların belirleyici, insanın ise bu koşullar karşısında tamamen edilgen olduğunu savunan paradigma aşağıdakilerden hangisidir?

A) Varoluşçuluk
B) Pozitivizm
C) Ampirizm
D) Fenomenoloji
E) Çevreci determinizm

Cevap : E) Çevreci determinizm

15. CBS teknolojilerinin hızla gelişmesi aşağıdaki paradigmalardan hangisinin başlangıçta etki alanını genişletmesine yol açmıştır?

A) Pragmatizm
B) Determinizm
C) İdealizm
D) Ampirizm
E) Pozitivizm

Cevap : E) Pozitivizm

16. Aşağıdakilerden hangisi Türk coğrafyasının 1941’den itibaren başlayan ilerleme, gelişme ve yükseliş döneminin olumlu sonuçları arasında gösterilemez?

A) Nitelikli personelin bulunmadığı üniversitelerde bölüm kurulması
B) Türk coğrafyacılarının yabancı dergilerde yayınlar yapması
C) Yurt dışından coğrafya öğrenimi için öğrencilerin gelmeye başlaması
D) Türk coğrafyacılarının uluslararası kongre ve toplantılara katılması
E) Nevi şahsına münhasır bir Türk coğrafya ekolünün inşa edilmesi

Cevap : A) Nitelikli personelin bulunmadığı üniversitelerde bölüm kurulması

17. Çalışmasında bir adanın yerleşmeye uygun ikliminden ve tarıma elverişli topraklarından bahseden bir araştırmacı coğrafyanın hangi geleneğine göre değerlendirme yapmaktadır?

A) Mekânsal gelenek
B) Alan çalışmaları geleneği
C) Yer sistemleri geleneği
D) İnsan-mekân ilişkileri geleneği
E) Bölgeselci gelenek

Cevap : B) Alan çalışmaları geleneği

18. Aşağıdakilerden hangisi yer sistemleri geleneğinin içerisinden çıkan alt dallardan biri değildir?

A) Klimatoloji
B) Antropoloji
C) Hidroloji
D) Mineraloji
E) Paleontoloji

Cevap : B) Antropoloji

19. Bütün nesnelerin kendilerine ait bir özünün olduğunu, bunu denetleyen bir yasa, sistem veya yapıdan bahsedilemeyeceğini, insanların bunları kendi bakış açılarına göre anlamlandırdıklarını, dolayısıyla da nesnenin özü yerine bu özün insan bilincindeki yansımasıyla ilgilenilmesi gerektiğini savunur.
Yukarıdaki tez aşağıdaki görüşlerden hangisine aittir?

A) Çevreci determinizm
B) Fenomenoloji
C) İdealizm
D) Pragmatizm
E) Varoluşçuluk

Cevap : B) Fenomenoloji

20. Aşağıdakilerden hangisi klasik dönemdeki coğrafi nitelikli veri kaynaklarından birisidir?

A) Şeriyye sicilleri
B) Tapu tahrir defterleri
C) Hava fotoğrafları
D) Uydu görüntüleri
E) Defterdar sicilleri

Cevap : B) Tapu tahrir defterleri