Auzef Sosyal Hizmet Etiği Ünite -2

Deontolojik Teoriler:

Deontoloji, eylemlerin sonuçlarından bağımsız olarak, doğru ya da yanlış olarak nitelendirilmesine dayanır. Bu yaklaşım, Immanuel Kant’ın düşüncelerinden etkilenmiştir ve özellikle sosyal hizmet pratiklerinde, doğru eylemlerin evrensel ilkeler ve rasyonel kılavuzlar tarafından belirlendiğini savunur. Örneğin, bir sosyal çalışmacının dürüstlüğü her durumda koruması gereken bir değerdir, çünkü bu, etik kuralların gerekliliğidir.

Teleolojik Teoriler (Faydacılık):

Teleoloji, bir eylemin doğruluğunu, o eylemin sonuçlarına göre değerlendirir. Bu yaklaşımda, bir eylemin ahlaki değeri, ürettiği iyi sonuçlarla ölçülür. Faydacılık, teleolojinin en bilinen örneğidir ve bu kuram, Jeremy Bentham ve John Stuart Mill gibi düşünürler tarafından geliştirilmiştir. Sosyal hizmette faydacılık, karar verme sürecinde mümkün olan en iyi sonucu sağlayacak eylemi seçmeyi gerektirir.

Hak Temelli Teoriler:

Bu yaklaşımda, bireylerin temel hakları, etik kararların temelini oluşturur. John Rawls’un “Bir Adalet Teorisi” bu alandaki önemli eserlerdendir. Rawls, bireylerin eşitlik temelinde ahlaki ilkeler geliştirmeleri gerektiğini savunur ve sosyal hizmet pratiğinde, en az avantajlı bireylere odaklanmayı önerir.

Erdem Etiği:

Bu yaklaşımda, ahlaki davranışlar bireyin karakteri ve erdemli değerlere sahip olmasıyla ilişkilidir. Erdem etiği, bireysel niteliklere ve bu niteliklerin mesleki uygulamada nasıl yansıtıldığına odaklanır. Bu kuram, şefkat, güvenilirlik, dürüstlük ve vicdanlılık gibi erdemleri ön plana çıkarır.

Bu kuramların her biri, sosyal hizmet pratiğinde farklı etik ikilemlere çözüm getirebilir. Sosyal hizmet uzmanları, bu çeşitli yaklaşımları, mesleki karar verme süreçlerinde dikkate almalı ve hangi kuramın belirli bir durum için en uygun olduğunu değerlendirmelidir. Önemli olan, her durumda bireylerin haklarına ve ihtiyaçlarına saygı göstermek ve sosyal adaleti teşvik etmek üzere etik kurallar çerçevesinde hareket etmektir

@lolonolo_com

1- Deontolojik teoriler ve teleolojik teoriler aşağıdakilerden hangisinin altında ele alınmalıdır?

a) Hak temelli teoriler
b) Erdem etiği
c) Normatif etik teoriler
d) Radikal etik
e) Manevi etik

Cevap : Normatif etik teoriler

2- Bu teori sonuçlarına bakılmaksızın belirli eylemlerin doğası gereği doğru ya da yanlış veyahut iyi ya da kötü olduğunu iddia eder. Buna göre, gerçeği söylemek doğası gereği doğru bir eylemdir ve bu nedenle sosyal çalışmacılar, yalan söylemek görünüşte daha faydalı da olsa, müracaatçılarına asla yalan söylememelidir. Bu teorik yönelimi benimseyenler için kurallar, haklar ve ilkeler kutsaldır ve dokunulmazdır. Amaca götüren her yol mubah değildir.
Yukarıdaki tarif edilen teori aşağıdakilerden hangisidir?

a) Deontolojik teori
b) Teleolojik teori
c) Hak temelli teori
d) Bakım etiği teorisi
e) Radikal etik teorisi

Cevap : 2 : Deontolojik teori

3- Bir ilkenin ve ondan kaynaklanan eylemin ahlaki olup olmadığını belirleyebilmemiz için evrensel olarak uygulanabilmesi, yani ona ihtiyaç duyabileceğimiz tüm durumlara uygulanabilme kapsamına sahip olması gerekir. Böyle bir ilkeyi (evrenselci test yoluyla) oluşturduğumuzda, Kant için “…” haline gelir.
Yukarıdaki ifadede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?

a) Rasyonalite
b) Ödev
c) Evrensellik
d) Deontoloji
e) Kategorik buyruk

Cevap : 3 : Kategorik buyruk

4- Sosyal hizmet üzerinde “kişiye saygı” ve “biri için iyi olan herkes için iyidir” biçimindeki etkileri olan etik yaklaşımın temsilcisi aşağıdakilerden hangisi olabilir?

a) Rawls
b) Bentham
c) Mills
d) Kant
e) Marks

Cevap : Kant

5- Bu teori, etik seçimlere farklı bir yaklaşım getirir. Bu bakış açısına göre, herhangi bir eylemin doğruluğu sonuçlarının iyiliği ile belirlenir. Sorumlu strateji, çeşitli eylem biçimlerinin sonuçlarını tahmin etme ve bunların göreceli değerlerini tartma girişimini gerektirir.
Yukarıda ifade edilen teori aşağıdakilerden hangisidir?

a) Deontolojik teori
b) Teleolojik teori
c) Hak temelli teori
d) Bakım etiği teorisi
e) Radikal etik teorisi

Cevap : 5 : Teleolojik teori

6- Bu yaklaşım, bir eylemin maksimum iyiliği teşvik etmesi durumunda doğru olduğunu savunur. Sosyal çalışmacıların çalışma tarzına yakın bir düşünme biçimidir. Bu yaklaşımın klasik biçimine göre, çatışan görevlerle karşı karşıya kaldığında, kişi en büyük iyiliği üretecek olanı yapmalıdır.
Yukarıda ifade edilen yaklaşım aşağıdakilerden hangisidir?

a) Faydacılık
b) Radikal etik
c) Deontoloji
d) Bakım etiği
e) Dini etik

Cevap : Faydacılık

7 :
Son yıllarda uygulamalı etik modeli gözden düşmeye başlamış ve bunun yerine, daha özel ve bağlamsal bir yaklaşım yükselmiştir. Her zaman ve her yerde geçerli olduğu varsayılan birtakım teorilere ve ilkelere sıkıca bağlanmak yerine, belirli durumların benzersiz özelliklerine odaklanan yeni bir yaklaşım öne çıkmaktadır.
Yukarıda ifade edilen yaklaşım aşağıdakilerden hangisi olabilir?

a) Deontoloji
b) Erdem etiği
c) Faydacılık
d) Egoizm
e) Teleoloji

Cevap : Erdem etiği

8- Bu teori, etik uygulamanın ‘iyi’ sosyal çalışmacılar tarafından geliştirilmesi gerektiğini öne sürer; gelişmeyi sosyal çalışmacının karakterine odaklar. Örneğin herhangi bir dezavantajlı gruba karşı duygularını özel hayatlarında bastıramayan sosyal çalışmacıların bu önyargıyı meslek hayatlarına da taşımaları olasıdır.
Yukarıda ifade edilen teori aşağıdakilerden hangisi olabilir?

a) Teleoloji
b) Egoizm
c) Faydacılık
d) Erdem etiği
e) Deontoloji

Cevap : Erdem etiği

9- Aşağıdaki yaklaşımlardan hangisi her hizmet kullanıcısını birer birey olarak görmeye ve kişinin karşılaştığı yoksulluk, evsizlik, akıl hastalığı gibi sorunları kendilerinden kaynaklanıyormuş sanmaya itiraz ederek gelişmiştir?

a) Radikal etik
b) Normatif etik
c) Faydacı etik
d) Metaetik
e) Deontolojik etik

Cevap : Radikal etik

10- Aşağıdakilerden hangisinin bireyin bir bütün olarak ele alınması ve kendi gerçekliği içinde anlaşılması gereğini sağlamaya daha çok vurgu yapması beklenir?

a) Radikal etik
b) Deontolojik etik
c) Faydacı etik
d) Metaetik
e) Dini veya manevi etik

Cevap : Dini veya manevi etik