Türk Dili-2 2023-2024 Vize soruları

Açıklama: Klasik edebiyatın dilinin modern dilden farklılaşmasının temel sebeplerinden biri, zaman içinde kelime dağarcığının değişmesidir.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sözcüğün gereksiz kullanılmasından kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır?

Açıklama: “Birdenbire” kelimesinin eklenmesi, “çıkıverdi” kelimesiyle aynı anlamı taşıdığından gereksiz yineleme yapar ve anlatım bozukluğuna neden olur.

Aşağıdakilerden hangisi kişisel hayatı konu alan metinlerden değildir?

Açıklama: “Sohbet” genellikle kişisel deneyimlerden ziyade genel konular üzerine yapılan diyalogları içerir ve bu yüzden kişisel metinler kategorisine girmez.

Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak bir biçimde sıralandığında aşağıdakilerden hangisi sonuncu olur?

Açıklama: Romancının kariyerindeki son evresini tanımlayan bu ifade, sıralama içinde son noktayı oluşturarak bütünlüğü tamamlar.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu yoktur?

Açıklama: Cümle, dil bilgisi ve anlam bütünlüğü açısından doğru kurulmuş ve herhangi bir anlatım bozukluğu içermemektedir.

Yukarıdaki şiire hâkim olan duygu aşağıdakilerden hangisidir?

Açıklama: Şiirde dile getirilen yoğun ve derin duygular, tutkulu bir sevgi ve arzuyu yansıtır.

Belirli bir konuda bilgi vermeyi amaçlayan metin tipi aşağıdakilerden hangisidir?

Açıklama: Açıklayıcı metinler, belirli bir konuda detaylı bilgi sunma amacı taşır ve okuyucuyu bilgilendirir.

Yukarıdaki beyitte “Ben beni terk eyledim” ifadesi ile aşağıdakilerden hangisi kastedilmektedir?

Açıklama: Bu ifade, bireyin içsel bir yolculukta kendinden vazgeçtiği anlamına gelir, ki bu da manevi bir özdengeçme durumudur.

Yukarıdaki dizelerde aşağıdaki duygulardan hangisine yer verilmemiştir?

Açıklama: Dizelerde çaresizlik, yalnızlık ve sitem hisleri öne çıkar, ancak ölüm korkusu bu duygular arasında yer almaz.

Yukarıdaki parçada aşağıdaki düşünceyi geliştirme yollarından hangisine başvurulmuştur?

Açıklama: Parçada, şiir ve diğer sanat formları arasında karşılaştırmalar yaparak düşünceler geliştirilmiştir.

Yukarıdaki cümlede anlatım bozukluğunun sebebi aşağıdakilerden hangisidir?

Açıklama: Cümlenin tamamlanması için “nereye” tümleci eksiktir; bu eksiklik cümleyi belirsiz bırakır.

Yukarıdaki metinde numaralanmış cümlelerden hangisi parçanın anlam bütünlüğünü bozmaktadır?

Açıklama: Diğer cümleler genetiği değiştirilmiş organizmaların yarar ve zararlarına odaklanırken, besin teknolojisinde alerjen azaltma üzerine olan cümle, konu dışına çıkıyor.

Metin kaynaklı ve zihin kaynaklı okumanın eksik yönlerinin eleştirilmesi ile Rumelhart tarafından ortaya konan okuma modeli aşağıdakilerden hangisidir?

Açıklama: Etkileşimli okuma modeli, okuyucunun metni ve kendi ön bilgisini birleştirerek anlam çıkarmasını vurgular.

Koku, dünyada ortaya çıkan ilk duyudur. Doğadaki yırtıcı hayvanlar, avlaması gereken hayvanları kokularından tanır.

Açıklama: Bu ifade doğal seçilim sürecinde beslenme alışkanlıklarının evrimleştiğini ve hayvanların besin tercihlerinin doğuştan belirlendiğini vurgular.

Akademik yazma denilince akla özellikle _____, _____, _____, _____ vb. ürünler gelmektedir.

Açıklama: Akademik yazılar genellikle bilimsel bilgi aktarımı için kullanılan belirli formatlardadır ve bu cevap en uygun formatları listeler.

Okurun özgürce ya da bir kılavuz eşliğinde bir yazarın/şairin bütün kitaplarını ya da önemli kitaplarını, bir alanın/türün temel yapıtlarını sistemli olarak okumasıdır.

Açıklama: Güdümlü okuma, sistemli bir şekilde yapılan ve genellikle rehberlik altında gerçekleşen okuma biçimidir.

Akademik yazma ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

Açıklama: Akademik yazılar özgünlük gerektirir; bu seçenek, akademik yazının temel niteliklerini yanlış yorumlar.

Aşağıda verilen kavram-tanım eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?

Açıklama: “Çarpıtma” terimi, genellikle bilgiyi yanlış aktarmak veya değiştirmek anlamında kullanılır; alıntı yapmak bu tanımlamaya girmez.

Aşağıdakilerden hangisi cümlelerin bütünsel bir metin olabilmesi için aranan şartlardan değildir?

Açıklama: Akıcılık, cümleler arasında dilbilgisel uyum sağlanmasına yardımcı olsa da, metin bütünlüğü için zorunlu bir özellik değildir.

Klasik Türk Edebiyatı’nda Arapça ve Farsçaya yönelişin arttığı yüzyıl aşağıdakilerden hangisidir?

Açıklama: Bu yüzyıl, Osmanlı İmparatorluğu’nda Arapça ve Farsça’nın edebi ve ilmi alanda öne çıkışını işaret eder

1. Klasik edebiyatta kullanılan dil, günümüzdeki dilden en fazla ——— bakımından farklılık gösterir.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) kelime varlığı
B) cümle yapısı
C) kelime grupları
D) şekil bilgisi
E) yapım ekleri

Cevap : A) kelime varlığı

Açıklama : Klasik edebiyatın dilinin modern dilden farklılaşmasının temel sebeplerinden biri, zaman içinde kelime dağarcığının değişmesidir.

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sözcüğün gereksiz kullanılmasından kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Bir zamanlar, terk edilmişlerin vatanıydı, benim bu ahşap evim.
B) Önümüzdeki karanlık sanki bizi sürekli içine çekiyordu.
C) Köşeyi dönünce yıllardır görmediğim arkadaşım birdenbire karşıma çıkıverdi.
D) Bir şehre kış geleceği zaman önce düşünceler üşürmüş.
E) Gözlerimin önünde yeni bir dünya kurulduğuna şahit oluyordum.

Cevap : C) Köşeyi dönünce yıllardır görmediğim arkadaşım birdenbire karşıma çıkıverdi.

Açıklama : “Birdenbire” kelimesinin eklenmesi, “çıkıverdi” kelimesiyle aynı anlamı taşıdığından gereksiz yineleme yapar ve anlatım bozukluğuna neden olur.

3. Aşağıdakilerden hangisi kişisel hayatı konu alan metinlerden değildir?

A) Mektup
B) Günlük
C) Gezi Yazısı
D) Sohbet
E) Otobiyografi

Cevap : D) Sohbet

Açıklama : “Sohbet” genellikle kişisel deneyimlerden ziyade genel konular üzerine yapılan diyalogları içerir ve bu yüzden kişisel metinler kategorisine girmez.

4. I. Gazetecidir, hep gazeteci olarak yaşamış, bu yüzden sürgünler görmüştür.
II. Refik Halit gazeteci, hikâyeci, romancı, mizah yazarı, politikacıdır.
III. Hikâyecidir, ilk hikâyelerinden itibaren dikkatleri çekmiş ve hikâyeciliğimizin Anadolu’ya açılmasında öncülük etmiştir.
IV. Romancıdır, önce İstanbul hayatını romanlaştırmakla işe başlamış sonra aşk ve macera ağırlıklı çok sayıda roman kaleme almıştır.
V. Birinci sürgününden hikâyeleri sayesinde kurtulmuş, sonra romana yönelmiştir.
Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak bir biçimde sıralandığında aşağıdakilerden hangisi sonuncu olur?

A) III
B) IV
C) II
D) I
E) V

Cevap : B) IV

Açıklama : Romancının kariyerindeki son evresini tanımlayan bu ifade, sıralama içinde son noktayı oluşturarak bütünlüğü tamamlar.

5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu yoktur?

A) Ne seni ne de adada geçirdiğimiz güzelim yazı unutamadım.
B) Türkiye 15 Temmuz 2016 yılında karanlık bir güne uyanma tehlikesi ile yüz yüze kalmıştı.
C) Anavatan, korkunun uğramadığı, umut ışıklarının hiç sönmediği bir yerdir
D) Bugün zorluklar içerisinde geçen bir hayatım varsa bunu sana borçluyum.
E) Sen yaşadıklarını, bense kaybettiklerimi unutamıyorum.

Cevap : C) Anavatan, korkunun uğramadığı, umut ışıklarının hiç sönmediği bir yerdir

Açıklama : Cümle, dil bilgisi ve anlam bütünlüğü açısından doğru kurulmuş ve herhangi bir anlatım bozukluğu içermemektedir.

6. Yaşadıklarımdan öğrendiğim bir şey var: Yaşadın mı, yoğunluğuna yaşayacaksın bir şeyi Sevgilin bitkin kalmalı öpülmekten
Sen bitkin düşmelisin koklamaktan bir çiçeği
Yukarıdaki şiire hâkim olan duygu aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tutku
B) Doğa sevgisi
C) Yalnızlık
D) Hasret
E) Yaşama sevinci

Cevap : A) Tutku

Açıklama : Şiirde dile getirilen yoğun ve derin duygular, tutkulu bir sevgi ve arzuyu yansıtır.

7. Belirli bir konuda bilgi vermeyi amaçlayan metin tipi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yazınsal metin
B) Açıklayıcı metin
C) Anlatısal metin
D) Kanıtlayıcı metin
E) Betimsel metin

Cevap : B) Açıklayıcı metin

Açıklama : Açıklayıcı metinler, belirli bir konuda detaylı bilgi sunma amacı taşır ve okuyucuyu bilgilendirir.

8. Ben sanırdım âlem içre hiç bana yâr kalmadı Ben beni terk eyledim gördüm ki ağyâr kalmadı
Yukarıdaki beyitte “Ben beni terk eyledim” ifadesi ile aşağıdakilerden hangisi kastedilmektedir?

A) Ben özümü yitirdim.
B) Ben bu diyarı terk ettim.
C) Benim âlemde sadık bir yârim kalmadı.
D) Ben kendi nefsimden vazgeçtim.
E) Ben canımı hiçe saydım.

Cevap : D) Ben kendi nefsimden vazgeçtim.

Açıklama : Bu ifade, bireyin içsel bir yolculukta kendinden vazgeçtiği anlamına gelir, ki bu da manevi bir özdengeçme durumudur

9. Beni kör kuyularda merdivensiz bıraktın Denizler ortasında bak yelkensiz bıraktın Öylesine yıktın ki bütün inançlarımı; Beni bensiz bıraktın; beni sensiz bıraktın.
Yukarıdaki dizelerde aşağıdaki duygulardan hangisine yer verilmemiştir?

A) Çaresizlik
B) Sitem
C) Karamsarlık
D) Ölüm korkusu
E) Yalnızlık

Cevap : D) Ölüm korkusu

Açıklama :  Dizelerde çaresizlik, yalnızlık ve sitem hisleri öne çıkar, ancak ölüm korkusu bu duygular arasında yer almaz

10. İnsanoğlu kurduğu medeniyetleri kendi eli ile yıktığı hâlde sözün kurduğu dünyayı yıkamamıştır. Bedenin sustuğu yerde söz yaşamaya devam etmiştir. Yaşayan söz, büyülü sözdür ve mutlak hâkimiyetini kurar. Söz varlığı içerisinde hükümranlık hakkına en çok sahip olan şiir sanatıdır. Bunun için en itibarlı sanattır. Kaldı ki şiir, mensubu bulunduğumuz milletin sanat şubelerinin en zengin mirasıdır. Öyle bir miras ki geleceğini kendi içerisinde taşımaktadır.
Yukarıdaki parçada aşağıdaki düşünceyi geliştirme yollarından hangisine başvurulmuştur?

A) Tanımlama
B) Alıntı yapma
C) Karşılaştırma
D) Soyutlama
E) Örnekleme

Cevap : C) Karşılaştırma

Açıklama : Parçada, şiir ve diğer sanat formları arasında karşılaştırmalar yaparak düşünceler geliştirilmiştir

11. Buradan, karaya yaklaşıyor muyuz yoksa uzaklaşıyor muyuz, pek belli olmuyor.
Yukarıdaki cümlede anlatım bozukluğunun sebebi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sözcüğün yanlış yerde kullanılması
B) Sözcüğün yanlış anlamda kullanılması
C) Özne-yüklem uyuşmazlığı
D) Yüklem eksikliği
E) Tümleç eksikliği

Cevap : E) Tümleç eksikliği

Açıklama : Cümlenin tamamlanması için “nereye” tümleci eksiktir; bu eksiklik cümleyi belirsiz bırakır.

12. (I) GDO’lu ürünlerin ekonomi, insan sağlığı ve çevre üzerinde birçok yarar ve zararları bulunmaktadır. (II) Bol miktarda, bozulmaya dayanıklı, hoş kokulu, böcek, virüs, bakteri, mantar, parazitlere dayanıklı ürünler elde etmek, ürünlerin vitamin ve mineral içeriğini artırarak zenginleştirmek sayılabilecek yararlar arasındadır. (III) Bunun yanında hastalık bulaştırma, antibiyotiklere direnç geliştirme ise GDO’lu ürünlerin sayılabilecek olası zararlarındandır. (IV) GDO’lu ürünlerin alerjik reaksiyonlara neden olup olmadığı da hâlâ tartışılmakta ve yapılan çalışmalarda farklı sonuçlar elde edilmektedir. (V) Tüm bunların yanında besin teknolojisi alerjenik bir yiyeceğin alerjenik özelliğini azaltmak için de gen transferi yapabilir.
Yukarıdaki metinde numaralanmış cümlelerden hangisi parçanın anlam bütünlüğünü bozmaktadır?

A) I
B) V
C) IV
D) II
E) III

Cevap : B) V

Açıklama : Diğer cümleler genetiği değiştirilmiş organizmaların yarar ve zararlarına odaklanırken, besin teknolojisinde alerjen azaltma üzerine olan cümle, konu dışına çıkıyor

13. Metin kaynaklı ve zihin kaynaklı okumanın eksik yönlerinin eleştirilmesi ile Rumelhart tarafından ortaya konan okuma modeli aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yoğun okuma
B) Tarayarak okuma
C) Sessiz okuma
D) Gözden geçirerek okuma
E) Etkileşimli okuma

Cevap : E) Etkileşimli okuma

Açıklama : Etkileşimli okuma modeli, okuyucunun metni ve kendi ön bilgisini birleştirerek anlam çıkarmasını vurgular.

14. Koku, dünyada ortaya çıkan ilk duyudur. Doğadaki yırtıcı hayvanlar, avlaması gereken hayvanları kokularından tanır. Koku sayesinde hangi besine ihtiyacı olduğunu ayırt edebilir. Bu sebeple bir timsah antiloptan oldukça fayda sağlar ve bir koyunun yaptığı gibi sabahtan akşama kadar ot çiğnemez. Aslan, et; köpek balığı ise balık peşindedir. …… . Hatta hangisine daha çok ihtiyaç duyduğumuz bile genlerimizde bulunur. Ona göre ete, balığa ya da ota yöneliriz. Vücudumuz için iyi olanı, arzularımız bilir.
Yukarıdaki parçada boş bırakılan yere, düşüncenin akışına uygun olarak aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?

A) Bu ve buna benzeyen etkileri düşünüldüğünde kokunun insan hayatındaki yerinin tartışılmaz olduğu ortaya çıkmaktadır.
B) Hayvanların koku alma duyusu, koku bölgeleri büyük olduğu için insanlarınkinden daha güçlüdür.
C) Koku duyusunda meydana gelen bozukluklar, insanın besin ihtiyacını etkilemektedir.
D) Bizler de bunun gibi doğanın sunmuş olduğu etçil ve otçul besinleri tüketmenin yararımıza olduğunu biliyoruz.
E) İnsanlar ve hayvanlar kokusunu iyi almadıkları bir maddenin tadını da tam olarak alamaz.

Cevap : D) Bizler de bunun gibi doğanın sunmuş olduğu etçil ve otçul besinleri tüketmenin yararımıza olduğunu biliyoruz.

Açıklama : Bu ifade doğal seçilim sürecinde beslenme alışkanlıklarının evrimleştiğini ve hayvanların besin tercihlerinin doğuştan belirlendiğini vurgular

15. Akademik yazma denilince akla özellikle _____, _____, _____, _____ vb. ürünler gelmektedir.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) makaleler, lisansüstü tezler, gezi yazıları, hatıratlar
B) makaleler, lisansüstü tezler, bilimsel raporlar, ders kitapları
C) lisansüstü tezler, makaleler, mektuplar, projeler
D) lisansüstü tezler, makaleler, projeler, tutanaklar
E) lisansüstü tezler, makaleler, projeler, bilimsel raporlar

Cevap : E) lisansüstü tezler, makaleler, projeler, bilimsel raporlar

Açıklama : Akademik yazılar genellikle bilimsel bilgi aktarımı için kullanılan belirli formatlardadır ve bu cevap en uygun formatları listeler

16. Okurun özgürce ya da bir kılavuz eşliğinde bir yazarın/şairin bütün kitaplarını ya da önemli kitaplarını, bir alanın/türün temel yapıtlarını sistemli olarak okumasıdır.
Yukarıda tanımı verilen okuma yöntemi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Eleştirel okuma
B) Sesli okuma
C) Güdümlü okuma
D) Bilgi amaçlı okuma
E) Özgür okuma

Cevap : C) Güdümlü okuma

Açıklama : Güdümlü okuma, sistemli bir şekilde yapılan ve genellikle rehberlik altında gerçekleşen okuma biçimidir

17. Akademik yazma ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Kendine özgü kuralları vardır ve bilimsel bir dil kullanılır.
B) Özgün olmayan bir düşüncenin kurallar çerçevesinde yazıya aktarılmasıdır.
C) Akademik yazma bilimsel bilginin paylaşımını amaçlar.
D) Akademik yazma bilimsel nitelikli her türlü yazı çeşidi olarak ifade edilebilir.
E) Akademik yazma ileri düzeyde yazma becerisi gerektirir.

Cevap : B) Özgün olmayan bir düşüncenin kurallar çerçevesinde yazıya aktarılmasıdır.

Açıklama : Akademik yazılar özgünlük gerektirir; bu seçenek, akademik yazının temel niteliklerini yanlış yorumlar

18. Aşağıda verilen kavram-tanım eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?

A) Çarpıtma: Yayımlanmış veya yayına sunulmuş kendi çalışmasından usulüne uygun olarak kaynak göstermeden alıntı yapmaktır.
B) Haksız yazarlık: Birden fazla araştırmacıyla yapılan araştırmaların sonuçlarının sunum veya yayımında, yazarlık sıfatını hak edecek düzeyde katkısı bulunanın ismini çıkarmaktır.
C) Destekleyen kuruluşu belirtmeme: Desteklenerek yürütülen araştırmaların sonuçlarını içeren sunum veya yayınlarda destek veren kurum ya da kuruluşun desteğinin belirtilmesi gerekirken belirtmemektir.
D) Tekrar yayım: Bir araştırmanın sonuçlarını, daha önce yayımlanma durumunu belirtmeden birden fazla kez yayımlamak veya yayımlamak için girişimde bulunmaktır.
E) Uydurma: Hayalî veriler sunmak, rapor etmek veya yayımlamaktır.

Cevap : A) Çarpıtma: Yayımlanmış veya yayına sunulmuş kendi çalışmasından usulüne uygun olarak kaynak göstermeden alıntı yapmaktır.

Açıklama : “Çarpıtma” terimi, genellikle bilgiyi yanlış aktarmak veya değiştirmek anlamında kullanılır; alıntı yapmak bu tanımlamaya girmez

19. Aşağıdakilerden hangisi cümlelerin bütünsel bir metin olabilmesi için aranan şartlardan değildir?

A) Akıcılık
B) Tutarlılık
C) Bağlaşıklık
D) Durumsallık
E) Bilgisellik

Cevap : A) Akıcılık

Açıklama : Akıcılık, cümleler arasında dilbilgisel uyum sağlanmasına yardımcı olsa da, metin bütünlüğü için zorunlu bir özellik değildir

20. Klasik Türk Edebiyatı’nda Arapça ve Farsçaya yönelişin arttığı yüzyıl aşağıdakilerden hangisidir?

A) 11. yüzyıl
B) 17. yüzyıl
C) 14. yüzyıl
D) 13. yüzyıl
E) 16. yüzyıl

Cevap : E) 16. yüzyıl

Açıklama : Bu yüzyıl, Osmanlı İmparatorluğu’nda Arapça ve Farsça’nın edebi ve ilmi alanda öne çıkışını işaret eder.