Gündelik Hayatın Sosyolojisi 2022 Final Hatırlanan Sorular

Haziran 11, 2024

Gündelik Hayatın Sosyolojisi: Propaganda, Modernizm ve Eleştirel Teoriler Üzerine

Radyonun Propaganda Aracı Olarak Kullanımı

II. Dünya Savaşı sırasında, propaganda araçlarının etkin kullanımı, savaşın seyrini etkileyen önemli unsurlardan biri olmuştur. Özellikle Adolf Hitler, radyo yayınlarını etkili bir propaganda aracı olarak kullanarak geniş kitlelere ulaşmayı başarmıştır. Hitler’in radyo konuşmaları, Nazi ideolojisinin yayılmasında ve halkın mobilizasyonunda kilit rol oynamıştır. Radyo, o dönemin en hızlı ve etkili kitle iletişim araçlarından biri olarak, Nazi Almanyası’nın propaganda stratejisinin merkezinde yer almıştır. Hitler’in radyo konuşmaları, yalnızca Almanya’da değil, tüm dünyada yankı bulmuş ve radyo, totaliter rejimlerin kitleleri kontrol etme ve yönlendirme aracı olarak kullanılmasının en bariz örneklerinden biri olmuştur.

Frankfurt Okulu ve Eleştirel Teori

Frankfurt Okulu, 1923 yılında Frankfurt Üniversitesi’ne bağlı olarak kurulan Toplumsal Araştırmalar Enstitüsü üzerinde yükselmiştir. Ancak, Enstitü’nün 3 Şubat 1933 tarihinde değil, 1923 yılında kurulduğunu belirtmek önemlidir. Frankfurt Okulu, eleştirel teori ile anılmakta olup, Horkheimer, Adorno, Marcuse gibi düşünürlerin etkisiyle şekillenmiştir. Okul, modern kapitalist toplumların eleştirisini yaparken, kültür endüstrisi ve ideolojik hegemonyanın nasıl işlediğini derinlemesine analiz etmiştir. Özellikle, 1950 yılında Almanya’ya döndükten sonra, Horkheimer ve Adorno’nun düşünceleri Enstitü’nün çalışmalarında belirleyici olmuştur. Bu dönemde, eleştirel teorinin temel ilkeleri, toplumun farklı dinamiklerini ve kapitalizmin etkilerini anlamak için bir çerçeve sunmuştur.

Modernizm ve Postmodernizm

Modernist düşünce, bilim ve teknolojinin ilerlemesi ile insanlığın kurtuluşunu ve aydınlanmasını savunur. Modernistler, dini mistisizmi, metafiziği ve geleneksel bilgi kaynaklarını reddederler ve bu tür bilgi kaynaklarının irrasyonel olduğunu iddia ederler. Bununla birlikte, postmodernist düşünürler, modernizmin getirdiği bu rasyonel yaklaşımı eleştirir ve bilimsel ilerlemenin yalnızca insanı zenginleştirmekten ziyade toplumsal eşitsizlikleri derinleştirdiğini ve üçüncü dünya ülkelerinin sömürülmesini teşvik ettiğini savunurlar. Jean Lyotard gibi postmodernist düşünürler, bilimsel ve teknolojik gelişmelerin insana huzur yerine huzursuzluk getirdiğini ve bu gelişmelerin, kapitalist sistemin ideolojik egemenliğine hizmet eden araçlar haline geldiğini ileri sürerler.

Sosyal Teoriler ve Eleştiriler

Modern toplumların analizinde önemli bir yer tutan bir diğer teori, etnometodolojidir. Etnometodoloji, gündelik yaşamın organize ve tipleşmiş pratiklerini inceler ve insanların gündelik yaşamda kullandıkları ‘etno-metodları’ araştırır. Ancak, etnometodoloji, betimleme yapmaktan öteye gidememekle ve büyük teoriler geliştirememekle eleştirilmiştir. Ayrıca, yaşamı sadece bireysel gündelik yaşam etkinliklerinden ibaret görmekle, savaş ya da işsizlik gibi geniş toplumsal süreçleri dikkate almamakla eleştirilmiştir. Bu eleştiriler, etnometodolojinin toplumsal yapıyı ve güç dinamiklerini yeterince anlamadığına dair önemli noktalar sunar.

Yeni Toplumsal Hareketler ve Sosyal Medya

Yeni gelişen sosyal medya ağları, bilginin yayılmasında ve paylaşılmasında önemli bir yere sahiptir. Bu yeni alan, insanları bir araya getirmenin yanı sıra, aynı amaç doğrultusunda örgütlenmiş toplulukları da bir araya getirebilmektedir. Yeni toplumsal hareketler, bu bağlamda, sosyal medyanın sağladığı olanaklarla, geniş kitlelere ulaşmakta ve toplumsal değişim için önemli bir platform oluşturmaktadır. Sosyal medya, günümüzdeki anlamıyla “Open Diary” gibi platformlarla başlamış ve zamanla, bilgi paylaşımının ve toplumsal hareketlerin organize edilmesinde kritik bir rol oynamıştır.

Sonuç

Gündelik hayatın sosyolojisi, propaganda araçlarının kullanımı, modernizm ve postmodernizm gibi teorik yaklaşımlar, Frankfurt Okulu’nun eleştirel teorileri ve etnometodoloji gibi sosyal teorilerin incelenmesiyle zenginleşir. Bu makalede ele alınan konular, modern toplumların dinamiklerini anlamak ve eleştirel bir bakış açısı geliştirmek için önemli bir temel sunmaktadır. Bu bağlamda, tarihsel ve teorik perspektifler, günümüz toplumsal yapısını ve iletişim araçlarının etkilerini derinlemesine analiz etmemize yardımcı olur.

Gündelik Hayatın Sosyolojisi 2022 Final Hatırlanan Sorular

1- II. Dünya Savaşı sürecinde radyoyu propaganda amacıyla başarılı bir şekilde kullanan kimdir?

A) Tito
B) Hitler
C) Mussolini

Cevap : B) Hitler

II. Dünya Savaşı sürecinde radyoyu propaganda amacıyla başarılı bir şekilde kullanan kişi Adolf Hitler’dir. Doğru cevap B) Hitler.

2- Frankfurt Okulu ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Frankfurt Okulu 3 Şubat 1933 tarihinde Frankfurt Üniversitesine bağlı olarak kurulan Toplumsal Araştırmalar Enstitüsü üzerinde yükselmiştir.
B) Enstitü için, okul terimi, Enstitü’nün Frankfurt’tan ayrılmaya zorlanması ve daha sonra 1950 yılında Almanya’ya dönmesinden sonra kullanılmaya başlanmıştır
C) Enstitü 1950 yılında Frankfurt’a döndükten sonra Horkheimer ve Adorno’nun düşüncelerinin hâkimiyeti altına girmiştir.

Cevap : A) Frankfurt Okulu 3 Şubat 1933 tarihinde Frankfurt Üniversitesine bağlı olarak kurulan Toplumsal Araştırmalar Enstitüsü üzerinde yükselmiştir.

Yanlış olan seçenek A) Frankfurt Okulu 3 Şubat 1933 tarihinde Frankfurt Üniversitesine bağlı olarak kurulan Toplumsal Araştırmalar Enstitüsü üzerinde yükselmiştir.
Doğru bilgi: Frankfurt Okulu, 1923 yılında Frankfurt Üniversitesi’ne bağlı olarak kurulan Toplumsal Araştırmalar Enstitüsü (Institut für Sozialforschung) üzerinde yükselmiştir. 3 Şubat 1933 tarihi yanlış verilmiştir.

3- Aşağıdakilerden hangisi dini mistisizmi metafizigi sağduyu gelenekleri v.b reddederler ve bu tür bilgi kaynaklarının irrosyonel olduğunu bu sebeplerle doğma bilgi olduğunu iddia eder?

A) Post modernist
B) Modernist

Cevap : B) Modernist

4- “Bilimsel ve teknolojik gelişme insanlığının kurtuluşunun değil aksine huzursuzluğunun nedenidir. Bilimsel ilerleme insanı zenginleştirmek ve aydınlatmaktan ziyade zengin-fakir ayrımının derinleşmesine yol açar ve Batı’yı, “Üçüncü Dünya Ülkeleri”ni, daha çok sömürmesi için teşvik eder.”
Yukarıda görüşü paylaşılan sosyolog aşağıdakilerden hangisidir?

A) Jean-Lyotard
B) Pierre Bourdieu
C) Antonio Gramsci
D) Anthony Giddens

Cevap : A) Jean-Lyotard

5- Türkiye’de 1980’li yıllara gelinceye dek toplumda belirleyici rolü oynayan nedir?

A) Hükümet politikaları
B) Kanaat önderleri
C) dış güçler
D) cemaat önderleri
E) Medya patronları

Cevap : A) Hükümet politikaları

6- Howard Becker’e göre bir davranışın sapma davranış olarak görülüp görülmemesi aşağıdakilerden hangisine bağlıdır?

A) Davranışı yapanın tutumuna bağlıdır
B) Davranışı yapanın sağlık durumuna bağlıdır
C) Davranışı yapan kişinin yaşına bağlıdır
D) Davranışı yapan kimsenin kimliğine
E) Davranıs yapanin kisiliğine bağlidir

Cevap : D) Davranışı yapan kimsenin kimliğine

7- Michel de Certeau’ya göre otorite karşısında sıradan insanların dikkati başka yöne çekmeye çalışmasını hangi kavramla açıklar?

A) Maske
B) Peruk
C) Eldiven

Cevap : B) Peruk

8- “Tembellik Hakkı” adlı eserinde insanlık dışı çalışmaya karşılık, tembelliği savunup çalışma dışı yaşamın bireyin yaratıcılığını ortaya çıkarıcı özelliğinden bahsederek serbest zamanların da bir ihtiyaç olduğunu iddia eden düşünür aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bertrand Russell
B) Jean Baudrillard
C) Paul Lafargue
D) Jacques Derrida
E) Michel Foucault

Cevap : C) Paul Lafargue

9- Aşağıdakilerden hangisi Etnometodolojiye yöneltilen başlıca eleştirilerden değildir?

A) Betimleme yapmaktan öteye gidememekle ve büyük teoriler geliştirememekle,
B) Çok büyük toplumsal süreçlerle ilgilendikleri için ‘önemsiz’ görünen konulara odaklanmakla eleştirilmiştir.
C) Yaşamı sadece bireysel gündelik yaşam etkinliklerinden oluşan bir şekilde ele almakla, savaş ya da işsizlik gibi dış etkenleri, diğer bir deyişle toplumda gücün dağılımıyla ilişkili olan olguları dikkate almamakla eleştirilmişlerdir.
D) İnsanların neden belirli şekilde davrandıklarına ilişkin açıklamalar yapmamakla ve insanları sanki hiçbir güdüleri ya da amaçları olmayan varlıklar gibi göstermekle eleştirilmişlerdir.
E) Etnometodoloji kendi yaklaşımı açısından da eleştirilmiş, eğer ileri sürdükleri gibi sosyal bilimcilerin yaşam hakkındaki betimlemeleri sıradan insanların betimlemelerinden daha iyi değilse etnometodolojik bir çalışma yapmanın da anlamsız olduğu ileri sürülmüştür.

Cevap : B) Çok büyük toplumsal süreçlerle ilgilendikleri için ‘önemsiz’ görünen konulara odaklanmakla eleştirilmiştir.

10- Sembolik Etkileşimciler “sosyal yapı” kavramını daha önce kullanılan kavramlardan hangisinin yerine kullanmayı tercih etmişlerdir?

A) Birlikte eylem
B) Eylem birliği
C) Sosyalizasyon
D) Sosyal Toplum
E) Aile

Cevap : A) Birlikte eylem

11- Cumhuriyetin kurucu seçkinlerinin hareket noktası nedir?

A) ulusal temele dayalı yeni bir devlet kurmaktır
B) Gelenekseli modernleştirmek
C) Dini temelli yeni devlet kurmak
D) Batı’yı tamamen örnek almak
E) Yeni bir devlet kurmak

Cevap : A) ulusal temele dayalı yeni bir devlet kurmaktır

12- Etnometodoloji, başkalarının yaptıkları, ettikleri, özellikle de konuştukları şeylere anlam kazandırmak için kullanılan “etno- metodların” incelenmesidir. Etnometodoloji “bağlama gönderimli” ifadelerin ve diğer pratik eylemlerin rasyonel özelliklerini, gündelik hayatın organize ve tipleşmiş pratiklerinin süregelen icrası olarak inceler?

A) Bağlama gönderim
B) Anlama Gönderimlilik
C) Refleksivite

Cevap : A) Bağlama gönderim

13- Osmanlı devletinde de toplumunun en dokunulmaz, servet ve rütbeleriyle en çok güvence altında yaşayan sınıfı hangisidir?

A) Aydın – Ulema
B) Askeri Sınıf
C) Bürokrasi
D) Eşraf
E) Sanayici

Cevap : A) Aydın – Ulema

14- Paretonun seçkinler teorisindeki seçkinlerden ne olarak bahseder?

A) Aslanlar – Tilkiler
B) Çakal – Kurt
C) eşek arıları – bal arısı

Cevap : A) Aslanlar – Tilkiler

15- Yeni gelişen sosyal medya ağları bilginin yayılmasında paylaşılmasında önemli bir yere sahiptir. Bu yeni alan insanları bir araya getirdiği gibi aynı amaç doğrultusunda örgütlenmiş toplulukları bir araya getirebilmektedir. Aşağıdakilerden hangisi buna bir örnektir?

A) Yeni toplumsal hareketler
B) Apartman toplantısı
C) Dernek toplantısı
D) Piknik Toplantısı

Cevap : A) Yeni toplumsal hareketler

16- Günümüzdeki anlamıyla sosyal medya kavramı aşağıdakilerden hangisiyle başlamıştır?

A) Usenet
B) Open diary

Cevap : B) Open diary

17- Cumhuriyet seckinleri Osmanli Modernleşmesinin neden basarisiz oldugunu dusunur?

A) topyekun modernleşmeye calısmıslar
B) kısmi modernlesmeye kalkısmıslar
C) aşağidan yukarı modernlesmeye çalışmışlar
D) Halkin isteklerine göre modernleşmeye calısmislar
E) Batının hem medeniyetini hem kültürünü alarak modernleşmek istemişlerdir

Cevap : B) kısmi modernlesmeye kalkısmıslar

18- “İnsan kendi sosyal dünyasını inşa edebilecek ve kontrolü altına alabilecek güç ve bilince sahip bağımsız bir varlıktır.” Diye söyleyen akım aşağıdakilerden hangisidir?

A) Fenomenolojik
B) Ana akım Sos.
C) Natüralist
D) Yapılsal İşlevselci sos.

Cevap : A) Fenomenolojik

19- Aşağıda verilen erken dönem Cumhuriyet aydınları ile ilgili bilgilerden hangisi doğru değildir?

A) Tanzimat ve Meşrutiyet döneminin aydınları iktidarla birlikte var olmuşlar, iktidar içinde kalarak değişim ve ilerlemenin havariliğine soyunmuşlardır.
B) Cumhuriyet dönemi aydını, iktidarın imkânlarından faydalanarak eğitim almışlar, yine iktidardan aldıkları yardımlarla yurt dışına gitmişler, muhalefetlerini sistem içinde kalarak yürütmüşler, güçlerini ve desteklerini yine iktidardan almışlardır.
C) Cumhuriyet dönemi aydını, iktidarla gönüllü bir işbirliği kurarak iktidar aygıtları haline dönüşmüş, rejimin ideologluğuna soyunmuştur
D) Cumhuriyet dönemi aydınları, iktidarın muhafazakar tutumuna karşı çıkmış, değişim ve ilerlemenin havariliğine soyunmuşlardır.
E) Erken Cumhuriyet dönemi aydınları, düşünce ve eylemlerini halka rağmen halk için savunmuşlardır

Cevap : D) Cumhuriyet dönemi aydınları, iktidarın muhafazakar tutumuna karşı çıkmış, değişim ve ilerlemenin havariliğine soyunmuşlardır.

20- Habermas, aklın insan tarihindeki ilerleyişi; onun geçmişte hatalar, batıl inançlar, mitolojiler ve zulme karşı bir silah olarak kullanılışı günümüzde gelişmiş kapitalizmin ideolojik egemenliğine hizmet ederek yarattığı tahribatı “geç kapitalizm”de tüm eleştirileri boğan bir baskı aracına dönüştüğünü savunmaktadır. Habermas’a göre bunun nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bürokrasi, teknik rasyonalite biçimliğinin yaygınlaşmasıdır.
B) kültür endüstrisinin yaygınlaşmasıdır.
C) kapitalist sisteminin maksimum kârı hedeflemesidir.
D) toplumsal hareketlerin nitelik değiştirmesidir.
E) tüm dünyada sekülerleşmenin yükselişe geçmesidir

Cevap : A) Bürokrasi, teknik rasyonalite biçimliğinin yaygınlaşmasıdır.

Gündelik Hayatın Sosyolojisi

#1. Aşağıdakilerden hangisi Etnometodolojiye yöneltilen başlıca eleştirilerden değildir?

#2. Günümüzdeki anlamıyla sosyal medya kavramı aşağıdakilerden hangisiyle başlamıştır?

#3. Yeni gelişen sosyal medya ağları bilginin yayılmasında paylaşılmasında önemli bir yere sahiptir. Bu yeni alan insanları bir araya getirdiği gibi aynı amaç doğrultusunda örgütlenmiş toplulukları bir araya getirebilmektedir. Aşağıdakilerden hangisi buna bir örnektir?

#4. Aşağıdakilerden hangisi dini mistisizmi metafizigi sağduyu gelenekleri v.b reddederler ve bu tür bilgi kaynaklarının irrosyonel olduğunu bu sebeplerle doğma bilgi olduğunu iddia eder?

#5. Howard Becker’e göre bir davranışın sapma davranış olarak görülüp görülmemesi aşağıdakilerden hangisine bağlıdır?

#6. Türkiye’de 1980’li yıllara gelinceye dek toplumda belirleyici rolü oynayan nedir?

#7. “İnsan kendi sosyal dünyasını inşa edebilecek ve kontrolü altına alabilecek güç ve bilince sahip bağımsız bir varlıktır.” Diye söyleyen akım aşağıdakilerden hangisidir?

#8. Aşağıda verilen erken dönem Cumhuriyet aydınları ile ilgili bilgilerden hangisi doğru değildir?

#10. Michel de Certeau’ya göre otorite karşısında sıradan insanların dikkati başka yöne çekmeye çalışmasını hangi kavramla açıklar?

#11. II. Dünya Savaşı sürecinde radyoyu propaganda amacıyla başarılı bir şekilde kullanan kimdir?

#13. Sembolik Etkileşimciler “sosyal yapı” kavramını daha önce kullanılan kavramlardan hangisinin yerine kullanmayı tercih etmişlerdir?

#14. Osmanlı devletinde de toplumunun en dokunulmaz, servet ve rütbeleriyle en çok güvence altında yaşayan sınıfı hangisidir?

#15. Frankfurt Okulu ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

#16. Paretonun seçkinler teorisindeki seçkinlerden ne olarak bahseder?

#18. Cumhuriyet seckinleri Osmanli Modernleşmesinin neden basarisiz oldugunu dusunur?

#19. Cumhuriyetin kurucu seçkinlerinin hareket noktası nedir?

SONUÇ

Gündelik Hayatın Sosyolojisi: Propaganda, Modernizm ve Eleştirel Teoriler Üzerine

Radyonun Propaganda Aracı Olarak Kullanımı

Frankfurt Okulu ve Eleştirel Teori

Modernizm ve Postmodernizm

Sosyal Teoriler ve Eleştiriler

Yeni Toplumsal Hareketler ve Sosyal Medya

Sonuç

1- II. Dünya Savaşı sürecinde radyoyu propaganda amacıyla başarılı bir şekilde kullanan kimdir?

2- Frankfurt Okulu ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

3- Aşağıdakilerden hangisi dini mistisizmi metafizigi sağduyu gelenekleri v.b reddederler ve bu tür bilgi kaynaklarının irrosyonel olduğunu bu sebeplerle doğma bilgi olduğunu iddia eder?

5- Türkiye’de 1980’li yıllara gelinceye dek toplumda belirleyici rolü oynayan nedir?

6- Howard Becker’e göre bir davranışın sapma davranış olarak görülüp görülmemesi aşağıdakilerden hangisine bağlıdır?

7- Michel de Certeau’ya göre otorite karşısında sıradan insanların dikkati başka yöne çekmeye çalışmasını hangi kavramla açıklar?

9- Aşağıdakilerden hangisi Etnometodolojiye yöneltilen başlıca eleştirilerden değildir?

10- Sembolik Etkileşimciler “sosyal yapı” kavramını daha önce kullanılan kavramlardan hangisinin yerine kullanmayı tercih etmişlerdir?

11- Cumhuriyetin kurucu seçkinlerinin hareket noktası nedir?

13- Osmanlı devletinde de toplumunun en dokunulmaz, servet ve rütbeleriyle en çok güvence altında yaşayan sınıfı hangisidir?

14- Paretonun seçkinler teorisindeki seçkinlerden ne olarak bahseder?

15- Yeni gelişen sosyal medya ağları bilginin yayılmasında paylaşılmasında önemli bir yere sahiptir. Bu yeni alan insanları bir araya getirdiği gibi aynı amaç doğrultusunda örgütlenmiş toplulukları bir araya getirebilmektedir. Aşağıdakilerden hangisi buna bir örnektir?

16- Günümüzdeki anlamıyla sosyal medya kavramı aşağıdakilerden hangisiyle başlamıştır?

17- Cumhuriyet seckinleri Osmanli Modernleşmesinin neden basarisiz oldugunu dusunur?

18- “İnsan kendi sosyal dünyasını inşa edebilecek ve kontrolü altına alabilecek güç ve bilince sahip bağımsız bir varlıktır.” Diye söyleyen akım aşağıdakilerden hangisidir?

19- Aşağıda verilen erken dönem Cumhuriyet aydınları ile ilgili bilgilerden hangisi doğru değildir?

Gündelik Hayatın Sosyolojisi 2022 Final Hatırlanan Sorular

Editor