Siber Güvenlik Ünite -10

Bilgisayar Kullanımı ve Etik İlkeler

Bilgisayar etiği, bilgisayarların hırsızlık, siber saldırı veya korsan yazılım kullanımı gibi yasadışı veya etik dışı amaçlarla kullanılmasını kınar. Bilgisayar kullanıcıları, başkalarının bilgisayar çalışmalarına müdahale etmemeli, gizli bilgileri izinsiz kullanmamalı ve bilgisayarları diğer insanları dikkate alarak kullanmalıdır. Etik ilkeler doğrultusunda, bedeli ödenmeyen yazılımlar kullanılmamalı ve kopyalanmamalıdır.

Bilişim Suçları ve Hukuki Düzenlemeler

Bilişim suçları, fiziksel ve coğrafi sınır tanımaması, daha kolay ve hızlı işlenmesi gibi özellikleri ile geleneksel suçlardan ayrılır. Yeni Türk Ceza Kanunu (TCK-5237) ve 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu gibi yasal düzenlemeler, bilişim suçları ile mücadele etmek için çeşitli suç tanımları ve cezai müeyyideler getirmiştir. Örneğin, bilişim sistemine izinsiz olarak girme, sistemdeki verileri değiştirme veya yok etme, elektronik sertifikalarda sahtekarlık yapma gibi eylemler bilişim suçu olarak kabul edilir.

Adli Bilişim ve Delil Toplama

Adli bilişim, elektronik ortamlardan delil toplama, analiz etme ve raporlama süreçlerini kapsar. Faks makineleri, oyun konsolları gibi elektronik cihazlar, adli bilişim çalışmalarında delil elde edilebilecek kaynaklar arasında yer alır. Adli bilişim, GPS cihazlarından elde edilen verilerin incelenmesi gibi alt disiplinleri de içerir. Adli bilişim sürecinde, delillerin toplanması, analiz edilmesi ve raporlanması gibi adımlar önemlidir.

Bilişim Etiği ve Hukuku Çerçevesinde Bilgisayar Kullanımı

Bilgisayar kullanıcıları, etik ilkeler ve hukuki düzenlemeler çerçevesinde bilgisayarlarını kullanmalıdır. Bilgisayar etiği, kullanıcıların sorumluluklarını ve haklarını belirleyerek, bilgisayarların ve internetin doğru kullanımını teşvik eder. Bu sayede, siber güvenlik sağlanabilir ve bilişim suçları ile daha etkili mücadele edilebilir.

Sonuç

Bilişim etiği ve hukuku, bilgisayar teknolojilerinin ve internetin güvenli ve etik kullanımını sağlamak için önemli bir role sahiptir. Kullanıcılar, bilgisayar etiği ilkelerine uyarak ve hukuki düzenlemelere riayet ederek, siber güvenlik tehditlerine karşı daha güçlü bir koruma sağlayabilirler. Adli bilişim ise, bilişim suçları ile mücadelede kritik bir öneme sahiptir ve elektronik delillerin toplanması ve analiz edilmesi süreçlerinde etkin bir şekilde kullanılmalıdır.

1- Aşağıdakilerden hangisi bilgisayar kullanımı ile ilgili etik ilkeleri ihlal etmez?

A) Bilgisayarın hırsızlık amacıyla kullanılması
B) Kişinin, bilgisayarı, diğer insanları dikkate almadan kullanması
C) Korsan yazılım kullanılması
D) Başkalarının bilgisayar çalışmalarına müdahale etmemek
E) Bilgisayarın siber saldırı amacıyla kullanılması

Cevap: D) Başkalarının bilgisayar çalışmalarına müdahale etmemek

Açıklama: Bilgisayar kullanımı ile ilgili etik ilkeler, diğer kullanıcıların haklarına saygı gösterilmesini gerektirir. Başkalarının bilgisayar çalışmalarına müdahale etmemek, bu ilkeleri ihlal etmez.

2- Bilgisayar kullanımı ile ilgili etik ilkeler göz önüne alındığında “Bedeli ödenmeyen yazılımlar … ve … .” cümlesinde boşlukların yerine sırasıyla aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?

A) kullanılamaz / silinemez
B) kullanılamaz / kopyalanamaz
C) silinemez / kopyalanamaz
D) silinemez / değiştirilemez
E) kullanılamaz / şifrelenemez

Cevap: B) kullanılamaz / kopyalanamaz

Açıklama: Etik ilkeler doğrultusunda, bedeli ödenmeyen yazılımların kullanılması ve kopyalanması yasaktır.

3- Aşağıdakilerden hangisi bilişim suçlarını geleneksel suçlardan ayıran niteliklerden biri değildir?

A) Topluma zarar vermesi
B) Fiziksel sınır tanımaması
C) Coğrafi sınır tanımaması
D) Bilişim suçu işlemenin daha kolay ve hızlı olması
E) Suçlunun bilgiye erişiminin daha kolay olması

Cevap: A) Topluma zarar vermesi

Açıklama: Bilişim suçları, fiziksel ve coğrafi sınır tanımaması, işlenmesinin daha kolay ve hızlı olması gibi özellikleri ile geleneksel suçlardan ayrılır. Ancak, topluma zarar vermesi, hem bilişim suçları hem de geleneksel suçlar için geçerlidir.

4- “…, bilgi güvenliğinin tesis edilmesi, e-ticaret, dijital halde var olan bilgilerin ve bilgisayar yazılımlarının dağıtımı konularındaki düzenlemeleri kapsamaktadır.” cümlesinde boşluğun yerine aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?

A) Adli bilişim
B) Bilgi teknolojisi hukuku
C) İnternet hukuku
D) Ceza hukuku
E) Teknoloji hukuku

Cevap: B) Bilgi teknolojisi hukuku

Açıklama: Bilgi teknolojisi hukuku, bilgi güvenliğinin sağlanması, e-ticaret ve dijital bilgilerin dağıtımı gibi konuları düzenler.

5- Aşağıdakilerden hangisi Yeni Türk Ceza Kanunu (TCK-5237) Madde 243’te belirtilen bilişim suçudur?

A) Banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması
B) Sistemi engelleme, bozma, verileri yok etme veya değiştirme
C) Bilişim sistemine girme
D) Elektronik sertifikalarda sahtekarlık
E) İmza oluşturma verilerinin izinsiz kullanımı

Cevap: C) Bilişim sistemine girme

Açıklama: TCK Madde 243’e göre bilişim sistemine izinsiz olarak girme, bilişim suçu olarak tanımlanır ve cezai müeyyideleri bulunmaktadır.

6- Aşağıdakilerden hangisi 5070 numaralı Elektronik İmza Kanunu’nda yer alan bir bilişim suçudur?

A) Elektronik imza taklit etme
B) Banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması
C) Bilişim sistemine girme
D) Teknolojik önlemleri etkisiz kılma
E) Elektronik sertifikalarda sahtekarlık

Cevap: E) Elektronik sertifikalarda sahtekarlık

Açıklama: 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu’na göre, elektronik sertifikalarda sahtekarlık yapmak, bilişim suçu olarak kabul edilir.

7- Aşağıdaki elektronik ortamlardan hangisi veya hangileri adli bilişim çalışmalarında delillerin elde edilebileceği bir kaynak olabilir?

I- Kitaplar
II – Faks makineleri
III – Oyun konsolları
A) Yalnız II
B) I ve II
C) Yalnız III
D) II ve III
E) I ve III

Cevap: D) II ve III

Açıklama: Adli bilişim çalışmalarında, faks makineleri ve oyun konsolları gibi elektronik ortamlardan deliller elde edilebilir.

8- Aşağıdakilerden hangisi adli bilişim bir alt disiplinidir?

A) DNS adli bilişim
B) Siber suç adli bilişimi
C) Siber saldırı adli bilişimi
D) VPN adli bilişim
E) GPS adli bilişim

Cevap: E) GPS adli bilişim

Açıklama: Adli bilişim alanında, GPS cihazlarından elde edilen veriler de inceleme konusu olabilir ve bu, GPS adli bilişim olarak adlandırılır.

9- Aşağıdakilerden hangisi adli bilişim sürecinde yer alan adımlardan birisidir?

A) Delillerin yok edilmesi
B) Raporlama
C) Delillerin dağıtılması
D) Delillerin şifrelenmesi
E) Saldırının tekrar tatbik edilmesi

Cevap: B) Raporlama

Açıklama: Adli bilişim sürecinde, toplanan delillerin analiz edilmesi ve bu analizlerin raporlanması önemli bir adımdır.

10- Aşağıda verilen durumlardan hangisi veya hangileri 5846 numaralı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nda belirtilen bilişim suçlarındandır?

I- Manevi, mali ve bağlantılı haklara tecavüz
II – Kişisel verilerin kaydedilmesi
III – Bilişim sistemine girme
A) I ve II
B) I ve III
C) Yalnız I
D) Yalnız II
E) II ve III

Cevap: C) Yalnız I

Açıklama: 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nda, manevi, mali ve bağlantılı haklara tecavüz, bilişim suçu olarak tanımlanmıştır.