Tüketici Davranışları 2022-2023 Final Soruları

İçgüdüsel Alışveriş Nedir?

İçgüdüsel alışveriş, tüketicilerin planlamadan, ani bir şekilde ve genellikle duygusal bir tepki olarak gerçekleştirdikleri alışveriş türüdür. Bu tür alışveriş, bireylerin günlük yaşamlarında sıklıkla karşılaştıkları ve birçok pazarlama stratejisinin hedeflediği bir davranıştır.

İçgüdüsel alışverişin temel özelliklerinden biri, tüketicilerin belirli bir ürün veya hizmeti satın alırken mantıksal ve rasyonel düşünme süreçlerini genellikle devre dışı bırakmalarıdır.

Bu alışveriş davranışı, özellikle yoğun duygusal uyarıcıların varlığında artış gösterir ve bireylerin tatmin ve haz arayışlarına yanıt verir.

İçgüdüsel Alışverişin Nedenleri

İçgüdüsel alışverişin arkasında birçok psikolojik ve sosyolojik neden bulunmaktadır. Bu nedenler, bireylerin içsel dürtülerinden sosyal çevrelerine kadar geniş bir yelpazede incelenebilir.

Duygusal Durumlar: Tüketiciler, stres, mutsuzluk, heyecan veya mutluluk gibi duygusal durumlarda içgüdüsel alışveriş yapma eğilimindedirler.

Sosyal Etkiler: Arkadaşlar, aile üyeleri veya reklamlar gibi dış etkenler, bireyleri ani alışveriş yapmaya teşvik edebilir.

Çevresel Faktörler: Mağaza düzenlemeleri, ürün yerleştirmeleri ve kampanyalar, tüketicilerin içgüdüsel alışveriş yapma olasılığını artırabilir.

İçgüdüsel Alışverişin Sonuçları

İçgüdüsel alışverişin hem bireysel hem de toplumsal düzeyde çeşitli sonuçları vardır. Bu sonuçlar, genellikle ekonomik ve psikolojik etkiler olarak sınıflandırılabilir.

Ekonomik Sonuçlar: İçgüdüsel alışveriş, bireylerin bütçelerini aşmalarına ve gereksiz harcamalar yapmalarına neden olabilir. Bu durum, uzun vadede mali sorunlara yol açabilir.

Psikolojik Sonuçlar: İçgüdüsel alışveriş, kısa vadede mutluluk ve tatmin sağlayabilirken, uzun vadede pişmanlık ve suçluluk duygularına neden olabilir.

İçgüdüsel Alışverişi Azaltma Yöntemleri

İçgüdüsel alışverişi azaltmak için çeşitli stratejiler uygulanabilir. Bu stratejiler, bireylerin alışveriş alışkanlıklarını daha bilinçli ve kontrollü bir şekilde yönetmelerine yardımcı olabilir.

Planlı Alışveriş: Alışveriş listeleri hazırlayarak ve bu listelere sadık kalarak, içgüdüsel alışverişin önüne geçilebilir.

Bilinçli Farkındalık: Alışveriş sırasında duygusal tepkilerin farkında olmak ve bu tepkileri kontrol altına almak, içgüdüsel alışverişi azaltabilir.

Mali Kontrol: Bütçe oluşturmak ve harcamaları düzenli olarak takip etmek, bireylerin finansal durumlarını kontrol altında tutmalarına yardımcı olabilir.

Sonuç

İçgüdüsel alışveriş, modern tüketici davranışlarının önemli bir parçasıdır ve bu davranışın altında yatan nedenler ve sonuçlar, pazarlama stratejilerinin belirlenmesinde kritik rol oynar. Tüketicilerin bilinçli farkındalık ve kontrol stratejileri geliştirerek içgüdüsel alışverişi yönetmeleri, hem bireysel hem de toplumsal düzeyde olumlu sonuçlar doğurabilir.

Bu nedenle, hem tüketicilerin hem de pazarlamacıların içgüdüsel alışverişin dinamiklerini anlamaları ve bu doğrultuda hareket etmeleri büyük önem taşır.

1- Aşağıdakilerden hangisi tutundurma bileşenlerinden biri değildir?

A) Satış tutundurma
B) Sosyal sorumluluk
C) Kişisel satış
D) Reklam
E) Halkla ilişkiler ve tanıtım

Cevap: B) Sosyal sorumluluk

Açıklama: Sosyal sorumluluk, şirketlerin topluma karşı olan görev ve sorumluluklarını yerine getirmeyi amaçlayan faaliyetleri kapsar ve doğrudan tutundurma bileşeni değildir.

2- Maslow’a göre insan ihtiyaçlarını beş aşamada incelemek olasıdır. Aşağıdaki aşamalardan hangisi yanlıştır?

A) Saygı ihtiyaçları: onur, ün, bağımsızlık, saygı, tanınma gibi
B) Fizyolojik ihtiyaçlar: yeme, içme, barınma ve cinsellik gibi
C) Güvenlik ihtiyaçları: tehlikelere karşı korunma gibi
D) Sevgi ve ait olma ihtiyaçları: sevgi, arkadaşlık, benimseme gibi
E) Kendini saklama ihtiyacı: yalnızlık, uzaklaşma gibi

Cevap: E) Kendini saklama ihtiyacı: yalnızlık, uzaklaşma gibi

Açıklama: Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisinde kendini saklama ihtiyacı yer almaz. Bu hiyerarşi fizyolojik ihtiyaçlardan kendini gerçekleştirme ihtiyaçlarına kadar uzanır.

3- Bazı uyarıcılar karmaşık yapıdadır ve anlam verilmede zorluklar yaratır. Uyarıcının açık bir biçimde algılanamaması ya da birden fazla anlam yüklenmesi durumunda böyle bir karmaşıklık olur. Bu durumda tüketici kendi arzu ve isteklerine bağlı olarak uyarıcıya bir anlam vermeye çalışır. Algılama sürecinin boyutlarından biri olan bu tanımlama aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tutum
B) Anlamlandırma
C) Algısal örgütleme
D) Algısal yorumlama
E) Seçici algılama

Cevap: D) Algısal yorumlama

Açıklama: Algısal yorumlama, tüketicinin kendi arzu ve isteklerine bağlı olarak uyarıcıya bir anlam vermeye çalıştığı algılama sürecinin bir boyutudur.

4- Aşağıdaki ifadelerden hangisi “değerler”in pazarlama uygulamalarındaki kullanımlarından biri olamaz?

A) Hedef pazarın finansal stratejisini belirlemek
B) Hedef pazarın kim olduğunu belirlemek
C) Hedef pazarın yoğun olarak yaşadığı yerleri saptamak
D) Hedef pazarı harekete geçiren değerleri nedenleriyle birlikte görmek
E) Hedef pazarın ne yaptığını, hobilerini, ilgilerini ortaya koymak

Cevap: A) Hedef pazarın finansal stratejisini belirlemek

Açıklama: Değerler, hedef pazarın kim olduğunu ve ne yaptığını belirlemekte kullanılabilir, ancak doğrudan finansal stratejiyi belirlemez.

5- Konumlandırma stratejisi aşağıdaki isimlerden hangileri tarafından geliştirilmiştir?

A) Max Vertheimer ve Kurt Kofka
B) Al Ries ve Jack Trout
C) Jareme S. Burner ve Piaget
D) William James ve James B. Angell
E) J. Adolf Meyer ve John Dewey

Cevap: B) Al Ries ve Jack Trout

Açıklama: Konumlandırma stratejisi Al Ries ve Jack Trout tarafından geliştirilmiştir.

6- Davranışsal öğrenme bağlamında “belirli bir uyarıcıya koşullanantepkinin ilk uyarıcıya benzer diğer uyarıcılar verildiğinde de ortaya çıkması olayıdır. Bir başka deyişle kullandığımız uyarana benzer bir uyaran olması halinde arzulanan davranışın gözlemlenmesidir.” Tanımlaması aşağıdakilerden hangisine aittir?

A) Ayırt etme
B) Reddetme
C) Kabullenme
D) Genelleme
E) Tekrar

Cevap: D) Genelleme

Açıklama: Genelleme, belirli bir uyarıcıya koşullanantepkinin benzer uyarıcılarla da ortaya çıkması durumudur.

7- İçgüdüsel alışverişin en önemli özelliği aşağıdakilerden hangisidir?

A) Planlı tüketim davranışı olması
B) İhtiyaç giderme doğrultusunda harekete geçiş
C) Öğrenilmiş olması
D) Çevrenin etkisiyle oluşması
E) Duygular doğrultusunda harekete geçiş

Cevap: E) Duygular doğrultusunda harekete geçiş

Açıklama: İçgüdüsel alışverişin en önemli özelliği, duygular doğrultusunda harekete geçiş olmasıdır.

8- Toplumun içinde bulunduğu kültür yapısı tüketicilerin içgüdüsel alışveriş eğilimleri üzerinde etkilidir. Aşağıdaki kültürlerden hangisinde içgüdüsel alışveriş daha fazla görülmektedir?

A) Geleneksel kültür
B) Maddi kültür
C) Bireysel kültür
D) Kolektif kültür
E) Manevi kültür

Cevap: D) Kolektif kültür

Açıklama: Kolektif kültürlerde, toplumun beklentileri ve grup normları içgüdüsel alışveriş davranışlarını artırabilir.

9- Kültür, toplum üyelerinin ortak anlayış ve düşüncelerine uygun davranış standartlarını içermektedir. Bu özellik, kültürün nesilden nesile aktarılma özelliğinin de doğal bir sonucu durumundadır. Kültürün bu özelliği aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kültür oluşturulur
B) Kültür paylaşımdır
C) Kültür değişkendir
D) Kültür gelenekseldir
E) Kültür örgütlenme ve bütünleşmedir

Cevap: D) Kültür gelenekseldir

Açıklama: Kültür, nesilden nesile aktarılan gelenek ve göreneklerle devam eden bir yapıdadır.

10- Marka ve ürünlerin sembolik anlamlarıyla tüketimi, herhangi bir durumda gerçek benlikle çok bağlantılı olurken, başka bir durum ve ortamda hiç bir bağlantı göstermeyebilir. Tüketiciler kendilerini reklamlarda gösterilen ve somut bir biçime dönüştürülmüş hangi benlik türüyle karşılaştırabilmektedirler?

A) İdeal benlik
B) Reddedilen benlik
C) Kimlik
D) Sosyal benlik
E) Gerçek benlik

Cevap: A) İdeal benlik

Açıklama: Tüketiciler, kendilerini reklamlarda gösterilen ve idealize edilmiş benlik türüyle karşılaştırabilirler.

11- İçgüdüsel alışverişi etkileyen unsurlardan biri de tüketicinin kişilik/benlik yapısıdır. Yapılan araştırmalara göre içgüdüsel alışveriş yapan tüketiciler çoğunlukla hangi benlik yapısına sahiptir?

A) Bağımsız benlik
B) İçedönük kişilik
C) Sosyal kişilik
D) Dışadönük kişilik
E) Bağımlı benlik

Cevap: A) Bağımsız benlik

Açıklama: İçgüdüsel alışveriş yapan tüketiciler genellikle bağımsız benlik yapısına sahiptir.

12- Stern, planlanmamış alışverişi kendi içerisinde gruplara ayırmıştır. Aşağıdakilerden hangisi bu gruplara dahil edilemez?

A) Öneriyle gelen plansız alımlar
B) Yapılan planlı alışverişin getirdiği plansız alımlar
C) Hatırlamalarla yapılan plansız alımlar
D) Planlı satın alımlar
E) Tamamen plansız alımlar

Cevap: D) Planlı satın alımlar

Açıklama: Planlı satın alımlar, Stern’in planlanmamış alışveriş gruplarına dahil edilmez.

13- Aşağıdakilerden hangisi tüketici davranışlarını etkileyen psikolojik faktörlerden grup dinamiklerini oluşturan temel ayrımlardan biri değildir?

A) Kaçınılan
B) Özenilen
C) Reddedilen
D) Yarışılan
E) Bağlantılı

Cevap: D) Yarışılan

Açıklama: Grup dinamikleri arasında yarışılan grup, temel ayrımlardan biri değildir.

14- Kişinin üyesi olduğu ya da düzenli olarak yüz yüze ilişki içinde olduğu ve tutum, değer ve standartlarını onayladığı, uygun bulduğu gruplardır. Danışma gruplarından biri olan bu grup türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Önerilen gruplar
B) Bağlantılı gruplar
C) Reddedilen gruplar
D) Özenilen gruplar
E) Kaçınılan gruplar

Cevap: B) Bağlantılı gruplar

Açıklama: Bağlantılı gruplar, kişinin üyesi olduğu ve düzenli olarak ilişki içinde olduğu gruplardır.

15- Aşağıdakilerden hangisi müşteri karar verme sürecinin adımlarından biri değildir?

A) İhtiyaç derecelendirme
B) Alternatif değerlendirme
C) Bilgi arama
D) Alternatif derecelendirme
E) İhtiyaç tanımlama

Cevap: A) İhtiyaç derecelendirme

Açıklama: Müşteri karar verme sürecinin adımlarından biri ihtiyaç derecelendirme değildir.

16- İçgüdüsel alışverişin sadece plansız ve aniden bir şeyler alma isteğiyle gerçekleşen bir süreç olmadığını belirten, içgüdüsel alışverişin hem düşüncelerin hem de duyguların etkisiyle gelişen bir karar alma şekli olduğunu ileri süren isim aşağıdakilerden hangisidir?

A) Halbrock
B) Webb Young
C) Youn
D) Beatty ve Ferrel
E) Rock ve Hoch

Cevap: C) Youn

Açıklama: Youn, içgüdüsel alışverişin sadece plansız ve aniden bir şeyler alma isteğiyle gerçekleşen bir süreç olmadığını, hem düşüncelerin hem de duyguların etkisiyle gelişen bir karar alma şekli olduğunu ileri sürmüştür.

17- “Geleneksel pazarlamanın analitik, sayısal ve sözlü yöntemlerinin aksine, …….. kullandığı araç ve yöntemler farklı ve çok yönlüdür.” Aşağıdakilerden hangisi cümleyi en doğru şekilde tamamlar?

A) Deneyimsel pazarlamanın
B) İçgüdüsel alışverişin
C) Hazsal tüketimin
D) Hedonizmin
E) Faydacı tüketimin

Cevap: A) Deneyimsel pazarlamanın

Açıklama: Deneyimsel pazarlama, geleneksel pazarlamanın analitik, sayısal ve sözlü yöntemlerinden farklı araç ve yöntemler kullanır.

18- Marshall’ın Ekonomik Modeli’ne getirilen en büyük eleştiri nedir?

A) Psikolojik etmenleri fazla öne çıkarması
B) Ürün kalitesi ve fiyat uyumunu hesaba katmaması
C) Psikolojik ve sosyolojik etmenleri göz ardı etmesi
D) Ekonomik etmenleri göz ardı etmesi
E) İktisadi çıkarları ön planda tutması

Cevap: C) Psikolojik ve sosyolojik etmenleri göz ardı etmesi

Açıklama: Marshall’ın Ekonomik Modeli’ne getirilen en büyük eleştiri, psikolojik ve sosyolojik etmenleri göz ardı etmesidir.

19- “……….’na göre, tüketicinin benlik kavramı başkalarının tepkilerinin algılanmasına bağlıdır ve benlik kavramının davranışı yöneltmeye de etkisi vardır.” Yukarıda tanımlanan kuram aşağıdakilerden hangisidir?

A) Toplum kuramı
B) Ekme kuramı
C) Kullanımlar ve doyumlar kuramı
D) Sembolik etkileşim kuramı
E) Sosyal öğrenme kuramı

Cevap: D) Sembolik etkileşim kuramı

Açıklama: Sembolik etkileşim kuramına göre, tüketicinin benlik kavramı başkalarının tepkilerinin algılanmasına bağlıdır ve benlik kavramının davranışı yöneltmeye de etkisi vardır.