Çocuk Gelişimi Uygulaması Ünite 9

Çocuk sağlığı alanında düşük doğum ağırlığı önemli bir göstergedir. Canlı doğum ağırlığının 2500 gramın altında olması düşük doğum ağırlığı olarak tanımlanır ve bu durum çocukların sağlıklı gelişimini olumsuz yönde etkileyebilir.

Gelişim, büyüme, olgunlaşma, öğrenme ve yaşantı gibi unsurları kapsar. Ancak gerileme, gelişimin kapsamına girmez. Çocukların sağlıklı gelişimi için ulusal sağlık programları büyük önem taşır. Genişletilmiş Bağışıklama Programı, Akut Solunum Yolu Enfeksiyonları Programı, İshalli Hastalıklar Kontrol Programı ve Beslenme ve Büyümenin İzlenmesi Programı gibi programlar, çocuk sağlığını korumaya yönelik önemli adımlar arasındadır.

Çocuk izlemi, hastalık ve engelleri azaltmak, çocuğun gelişimine destek olmak ve genel sağlık göstergelerini iyileştirmek gibi amaçlar taşır. Türkiye’de geliştirilen ve kullanılan gelişimsel değerlendirme araçları arasında Gazi Erken Çocukluk Değerlendirme Aracı, Ankara Gelişim Tarama Envanteri ve Marmara Gelişim Ölçeği bulunur.

Çocuk sağlığı programlarında diş sağlığı da önemli bir yer tutar. Diş çıkarmakta olan bebeklerde diş etlerine soğuk ellerle masaj yapmak, ağrı azaltıcı diş jelleri kullanmak ve diş kaşıyıcı vermek gibi yöntemler uygulanabilir. Ancak dişleri sert fırçalamak uygun bir yöntem değildir.

Uyku düzeni de çocuk sağlığının önemli bir parçasıdır. 8 yaşındaki çocuklar için sadece gece uykusu yeterli olabilir. Sağlık durumlarının değerlendirilmesinde ise APGAR Ölçeği kullanılır. Bu ölçek, beş ana maddeden oluşur ve her madde 0-1-2 olarak puanlanır. Toplam puana göre bebeğin sağlık durumuna ilişkin müdahalede bulunulmasına yardımcı olur.

Çocuk sağlığı programları ve uygulamaları, çocukların bedensel, zihinsel ve sosyal yönden sağlıklı bireyler olarak yetişmelerini sağlamak amacıyla büyük önem taşır. Bu programlar, çocukların gelişim süreçlerini destekleyerek sağlıklı bir toplumun temelini oluşturur.

1- Bedensel, psikolojik ve sosyal yönden tam olarak iyilik hâli durumuna ne ad verilir?

A) Hastalık
B) Sağlık
C) Yaşam
D) İşlev

Cevap: B) Sağlık

Açıklama: Sağlık, bedensel, psikolojik ve sosyal yönden tam olarak iyilik hâli durumudur.

2- Döllenme anından itibaren çocuğun doğum anının başlangıcına kadar devam eden sürece ne ad verilir?

A) Prenatal dönem
B) Perinatal dönem
C) Postnatal dönem
D) Antenatal dönem
E) Medianatal dönem

Cevap: A) Prenatal dönem

Açıklama: Prenatal dönem, döllenme anından itibaren çocuğun doğum anının başlangıcına kadar devam eden süreçtir.

3- Canlı doğum ağırlığının 2500 gramın altında olmasına ne ad verilir?

A) Orta doğum ağırlığı
B) Normal doğum ağırlığı
C) Düşük doğum ağırlığı
D) Yüksek doğum ağırlığı
E) Çok yüksek doğum ağırlığı

Cevap: C) Düşük doğum ağırlığı

Açıklama: Düşük doğum ağırlığı, canlı doğum ağırlığının 2500 gramın altında olması durumudur.

4- Aşağıdakilerden hangisi gelişimin kapsamına girmez?

A) Büyüme
B) Olgunlaşma
C) Öğrenme
D) Gerileme
E) Yaşantı

Cevap: D) Gerileme

Açıklama: Gerileme, gelişimin kapsamına girmez.

5- Aşağıdakilerden hangisi ulusal çocuk sağlığı programlarından biri değildir?

A) Genişletilmiş Bağışıklama Programı
B) Temiz Hava Programı
C) Akut Solunum Yolu Enfeksiyonları Programı
D) İshalli Hastalıklar Kontrol Programı
E) Beslenme ve Büyümenin İzlenmesi Programı

Cevap: B) Temiz Hava Programı

Açıklama: Temiz Hava Programı, ulusal çocuk sağlığı programlarından biri değildir.

6- Aşağıdakilerden hangisi çocuk izleminin bir amacı olamaz?

A) Hastalık ve engelleri azaltmak
B) Çocuğun gelişimine destek olmak
C) Bebek ve çocuk ölümlerini durdurmak
D) Genel sağlık göstergelerini iyileştirmek
E) Gelişimi durdurmak

Cevap: E) Gelişimi durdurmak

Açıklama: Çocuk izleminin amacı, gelişimi durdurmak olamaz; tam tersine gelişimi desteklemek esastır.

7- I. Gazi Erken Çocukluk Değerlendirme Aracı II. Ankara Gelişim Tarama Envanteri III. Marmara Gelişim Ölçeği Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri Türkiye’de geliştirilen ve kullanılan gelişimsel değerlendirme araçlarındandır?

A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) Yalnız III
D) I, II ve III
E) II ve III

Cevap: D) I, II ve III

Açıklama: Gazi Erken Çocukluk Değerlendirme Aracı, Ankara Gelişim Tarama Envanteri ve Marmara Gelişim Ölçeği Türkiye’de geliştirilen ve kullanılan gelişimsel değerlendirme araçlarındandır.

8- Aşağıdakilerden hangisi diş çıkarmış veya çıkarmakta olan bir bebeğe uygulanamaz?

A) Bebeğe diş kaşıyıcı vermek
B) Diş etlerine soğuk ellerle masaj yapmak
C) Ağrı azaltıcı diş jelleri kullanmak
D) Dişleri sert fırçalamak
E) Çürük oluşumunu engellemek için diş fırçalamak

Cevap: D) Dişleri sert fırçalamak

Açıklama: Dişleri sert fırçalamak, diş çıkarmış veya çıkarmakta olan bir bebeğe uygulanamaz.

9- Sadece gece uykusunun yeterli olduğu yaş aşağıdakilerden hangisidir?

A) 9
B) 8
C) 7
D) 6
E) 5

Cevap: B) 8

Açıklama: Sadece gece uykusunun yeterli olduğu yaş 8’dir.

10- Beş ana maddeden oluşan, her maddesi 0-1-2 olarak puanlanan, toplam puana göre bebeğin sağlık durumuna ilişkin müdahalede bulunulmasına yardımcı olan ölçeğe ne ad verilir?

A) APGAR Ölçeği
B) Ankara Gelişim Tarama Envanteri
C) Denver Ölçeği
D) Gazi Erken Çocukluk Değerlendirme Aracı
E) WISC-R

Cevap: A) APGAR Ölçeği

Açıklama: APGAR Ölçeği, beş ana maddeden oluşan, her maddesi 0-1-2 olarak puanlanan, toplam puana göre bebeğin sağlık durumuna ilişkin müdahalede bulunulmasına yardımcı olan bir ölçektir.