1. Türkiye’de kullanılan SES ölçeklerinin temel sorunu aşağıdakilerden hangisidir?
A) Güncelleme sorununun olması
B) Yeni bakışları içermemeleri
C) İdeolojik bir bakışa sahip olmaları
D) Belirli temel değişkenleri dikkate almamaları
E) İstatistiksel temellerinin zayıf olması
Cevap : E) İstatistiksel temellerinin zayıf olması
2. Tabakalaşma yapısı ile mesleklerin sosyal itibarı arasındaki temel ilişki aşağıdakilerden hangisidir?
A) Daha itibarlı meslekler daha fazla kazanır.
B) Mesleki itibar toplumsal yapı içinde bireyin yerini belirler.
C) Meslekler ile eğitim arasında bir bağ mevcuttur.
D) Mesleklerle ilgili bir arz-talep dengesi mevcuttur.
E) Daha az itibarlı meslekler zamanla kaybolur.
Cevap : B) Mesleki itibar toplumsal yapı içinde bireyin yerini belirler.
3. Bourdieu, aynı sınıfsal mevkide yer alan farklı pozisyonları aşağıdakilerden hangisiyle tanımlar?
A) Sosyal hareket
B) Sınıfsal mevkiler
C) Sınıf ayrımı
D) Sınıf çatışması
E) Sınıf fraksiyonları
Cevap : E) Sınıf fraksiyonları
4. Türkiye’de 1980 sonrasında yaşanan dönüşümle orta sınıf için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Yukarı doğru hareketlilik gösteren, üst düzey işlerde çalışan ve daha yüksek kazanç sağlayan yeni bir orta sınıf ortaya çıkmıştır.
B) Önemli meslek grupları, yerleşik sınıfsal konumlarını kaybetmiştir.
C) Eğitimin genişlemesi ve şehirleşme ile birlikte orta sınıf genişlemiştir.
D) Önceki dönemlerdeki gibi istikrarlı ve güvencelidir.
E) Çalışma yaşamında esnekleşmeyle karşı karşıya kalmışlardır.
Cevap : D) Önceki dönemlerdeki gibi istikrarlı ve güvencelidir.
5. Kuşaklar arası hareketlilik ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Toplumsal hareketlilik denilince genellikle ve çoğunlukla kuşaklar arası dikey mesleki hareketlilik anlaşılmaktadır.
B) Kuşaklar arasındaki dikey toplumsal hareketliliği çözümleyerek ölçmede ve karşılaştırmada, araştırmaların hemen hepsi değişmez bir ölçü ve birim olarak mesleği alıp kullanmaktadır.
C) Ebeveyn ile çocukların statüleri karşılaştırma birimi olarak kullanılmaktadır.
D) Ebeveyn ile çocukların eğitim ve gelir düzeyini, siyasal iktidarını, mesleği ve öteki özelliklerini birleştirip bir belirleme ve ölçme endeksi oluşturulabilmektedir.
E) Kuşaklar arasındaki hareketliliğin yoğunluğu genellikle kuşakların kendi aralarındaki uzaklıkla ters orantılı olarak azalma eğilimi gösterir.
Cevap : E) Kuşaklar arasındaki hareketliliğin yoğunluğu genellikle kuşakların kendi aralarındaki uzaklıkla ters orantılı olarak azalma eğilimi gösterir.
6. Aşağıdakilerden hangisi sanayi sonrası topluma dair analizler yapan kuramcılardan değildir?
A) Max Weber
B) Fritz Machlup
C) Wright Mills
D) Daniel Bell
E) Alvin Toffler
Cevap : A) Max Weber
7. 1945 sonrasında Amerikan sosyoloji ve demografi geleneğinde SES çalışmalarının temel bileşeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sanayi toplumunun oluşumu
B) Mesleki itibar çalışmaları
C) Şehircilik araştırmaları
D) Değişen sınıf ilişkileri
E) Sanayi toplumundan sanayi sonrası topluma geçiş
Cevap : B) Mesleki itibar çalışmaları
8. Aşağıdakilerden hangisi Korkut Boratav’ın kentsel sınıf şemasında yer almamaktadır?
A) Yüksek nitelikli ücretliler
B) Emekliler
C) Nitelikli hizmet işçileri
D) Esnaf/marjinaller
E) Beyaz yakalı ücretliler
Cevap : C) Nitelikli hizmet işçileri
9. Marx’a göre bir malın değeri aşağıdakilerden hangisiyle ortaya çıkmaktadır?
A) İhtiyaca mutabıklığıyla
B) Ona harcanan emekle
C) Faydasıyla
D) Kullanım değeriyle
E) Pazardaki değeriyle
Cevap : B) Ona harcanan emekle
10. Türkiye’de aşağıdaki sektörlerden hangisi 1980 sonrasında istihdam açısından en büyük farklılaşmayı yaşamıştır?
A) Sanayi
B) Tarım
C) Kamu
D) İnşaat
E) Hizmet
Cevap : E) Hizmet
11. Türkiye’de mesleki itibar skalasında birinci sırada yer alan meslek aşağıdakilerden hangisidir?
A) Öğretmen
B) Diş hekimi
C) Tıp doktoru
D) General
E) Hâkim
Cevap : C) Tıp doktoru
12. Aşağıdakilerden hangisi sosyoekonomik statünün belirleyicilerinden değildir?
A) İkamet edilen bölge
B) Gelir durumu
C) Mülkiyet durumu
D) Eğitim
E) Aile kökeni
Cevap : A) İkamet edilen bölge
13. Bir kişinin ebeveynlerinin sosyal konumlarına göre gösterdiği toplumsal hareketliliğe ne ad verilmektedir?
A) Mesleki hareketlilik
B) Kuşaklar arası hareketlilik
C) Sınıf atlama
D) Sosyal düzen
E) Kuşak içi hareketlilik
Cevap : B) Kuşaklar arası hareketlilik
14. Aşağıdakilerden hangisi fordizmin özelliği olarak belirtilemez?
A) Üretimde makinalaşmanın artması
B) İşçi niteliğinden ziyade sistemin işleyişini merkeze alınarak büyük işletmelerin açılması
C) Otomasyonun gelişimi dolayısıyla üretimin kitleselleşmesi
D) Üretimin standartlaştırılması
E) Devletin sosyal bir karakter kazanıp ekonomide daha fazla düzenleyici ve kontrol edici bir rol üstlenmesi
Cevap : A) Üretimde makinalaşmanın artması
15. EGP şemasına göre bireylerin belirli bir sınıfta yer almasını sağlayan temel etken aşağıdakilerden hangisidir?
A) Benzer yaşam tarzına sahip olmaları
B) Aynı siyasi görüşten olmaları
C) Benzer piyasa ve iş durumlarını paylaşmaları
D) Etnik köken bakımından aynı olmaları
E) Benzer mülkiyet ve gelire sahip olmaları
Cevap : C) Benzer piyasa ve iş durumlarını paylaşmaları
16. Aşağıdakilerden hangisi 1970’ler boyunca Marksist sınıf teorisindeki tartışmaların odak başlıklarından değildir?
A) Orta sınıfların değişen konumları
B) Üretken emeğin değeri
C) Tekelci kapitalizmde sınıflar
D) Sınıf çatışması
E) Büro işleri ile sanayi işleri arasındaki ilişki
Cevap : D) Sınıf çatışması
17. Aşağıdakilerden hangisi “küresel düşün, yerel hareket et” sloganının hâkim olmaya başladığı dönemdeki gelişmelerden biri değildir?
A) Geleneksel imalat sektöründe sıçrama yaşanmıştır.
B) Dev örgütler yerine küçük ve orta boy işletmeler tercih edilmeye başlanmıştır.
C) Küçük işletmelerin uluslaşırılaşması önemli hâle gelmiştir.
D) Enformasyon teknolojileri sayesinde coğrafi mekân önemsizleşmiştir.
E) Enformasyon, bilgi ve yaratıcılığa bağlı alanlarda büyük sıçrayışlar görülmektedir.
Cevap : A) Geleneksel imalat sektöründe sıçrama yaşanmıştır.
18. Son 30 yılda Türkiye’de tabakalaşma sisteminin değişimi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Devletin daha fazla düzenleyici bir role evrilmesi ile birlikte piyasa konumları, sosyal konumları belirlemede daha etkin olmuştur.
B) Yeni ve ara katmanlar meydana çıkmış ve sosyal yapıda etkili olmaya başlamıştır.
C) Türkiye’de refah devletinin geniş tabanlı üç sınıfı parçalanmıştır.
D) Uygulanan sosyal politikalar yoluyla en alt kesim sübvanse edilmiştir.
E) Orta sınıfın hem konum ve itibarı hem de geliri artmaktadır.
Cevap : D) Uygulanan sosyal politikalar yoluyla en alt kesim sübvanse edilmiştir.
19. Aşağıdakilerden hangisi Korkut Boratav’ın kırsal sınıf şemasının ana etkenlerinden biri değildir?
A) Ücretli işçi kullanımı
B) Sahip olunan toprağın niteliği
C) Sahip olunan toprak miktarı
D) Aileden gelen sosyal konum
E) Traktör sahipliği
Cevap : D) Aileden gelen sosyal konum
20. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’de eşitsizliğin temel tezahürlerinden değildir?
A) Kadın yoksulluğu
B) Yaşlı yoksulluğu
C) Mesleklerin gittikçe dijitalize olması
D) Sınıf altının ortaya çıkışı
E) Kırın marjinalleşmesi
Cevap : C) Mesleklerin gittikçe dijitalize olması
|
