Sosyal Tabakalaşma 2023-2024 Vize Soruları

1. İşlevselcilik (Functionalism), sosyal bilimlerde özellikle Sosyoloji ve Sosyokültürel Antropoloji disiplinlerinde, temelde aşağıdakilerden hangisine dayanır?

A) Biyolojik organizmacılık
B) Üretim ilişkileri
C) Yapısal farklılaşma
D) Sosyal faydacılık
E) Sosyal düzen

Cevap: A) Biyolojik organizmacılık

2. Osmanlı tabakalaşma sistemindeki ilk büyük değişim ne zaman yaşanmıştır?

A) İkinci Meşrutiyet döneminde
B) Modernleşme döneminde
C) Yükselme devrinde
D) 18. yüzyıl başlarında
E) Tanzimat döneminde

Cevap: D) 18. yüzyıl başlarında

3. Aşağıdakilerden hangisi uluslararası bir sosyoekonomik endekstir?

A) SIOPS
B) SEC
C) ISEI
D) ESEC
E) EGP

Cevap: C) ISEI

4. Aşağıdakilerden hangisi sosyal farklılaşmanın ana/temel biçimlerinden biri değildir?

A) Geleneksel farklılaşma
B) Yenilikçi farklılaşma
C) Rekabetçi farklılaşma
D) İşlevsel farklılaşma
E) Kurumsallaşmış farklılaşma

Cevap: B) Yenilikçi farklılaşma

Sosyal farklılaşma, toplum içerisindeki bireyler ve gruplar arasında meydana gelen farklılaşma süreçlerini ifade eder. Bu bağlamda, aşağıdaki seçeneklerden hangisinin sosyal farklılaşmanın ana/temel biçimlerinden biri olmadığı sorulmaktadır. Cevap:
B) Yenilikçi farklılaşma
Diğer seçenekler (geleneksel farklılaşma, rekabetçi farklılaşma, işlevsel farklılaşma, kurumsallaşmış farklılaşma) sosyal farklılaşmanın farklı yönlerini ifade eden terimlerdir. Yenilikçi farklılaşma ise sosyal bilimlerde sosyal farklılaşmanın ana biçimlerinden biri olarak kabul edilmez.

5. Bourdieu’ya göre okulun tabakalaşma bakımından genellikle fark edilmeyen rolü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Okul piyasaya entegre olduğu için yenİlikleri üretemez.
B) Okul kültürel sermayenin eşit olmama pozisyonunu korur.
C) Okul sosyal hareketliliği hızlandırır.
D) Okul modern toplumdaki eşitliği sağlar.
E) Okul kendisini yenileyemediği için toplumu durağanlaştırır.

Cevap: B) Okul kültürel sermayenin eşit olmama pozisyonunu korur.

6. Dahrendorf’a göre aşağıdakilerden hangisi 19. yüzyıl sanayi toplumunda kapitalizmin dönüşümünü açıklayan temel değişimlerden biri değildir?

A) Sermaye ayrışması
B) Sınıf mücadelesinin kurumsallaşması
C) Hizmetlerin ayrı bir sektöre dönüşümü
D) Toplumsal hareketlilik hızındaki artış
E) Vatandaşlık hakkının kazanımı

Cevap: C) Hizmetlerin ayrı bir sektöre dönüşümü

7. Çağdaş Amerikan sosyolojisinde işlevselciliğin kurucusu aşağıdakilerden hangisidir?

A) R. K. Merton
B) T. Parsons
C) H. Spencer
D) E. Durkheim
E) R. Dahrendorf

Cevap: B) T. Parsons

8. Aşağıdakilerinden hangisi 1970’li yıllarda yoğunlaşan Marksist literatürde sınıf konusundaki tartışmaları yürüten isimlerden biri değildir?

A) Edward P. Thompson
B) Erik Olin Wright
C) Harry Braverman
D) John Goldthorpe
E) Nicos Poulantzas

Cevap: D) John Goldthorpe

1970’li yıllarda yoğunlaşan Marksist literatürde sınıf konusundaki tartışmaları yürüten isimlerden biri John Goldthorpe (D) değildir.
John Goldthorpe, sosyoloji alanında önemli çalışmalara sahip bir isim olmasına rağmen, Marksist literatürde sınıf konusundaki tartışmalarda öne çıkan isimlerden biri değildir. Diğer isimler ise (Edward P. Thompson, Erik Olin Wright, Harry Braverman, Nicos Poulantzas) Marksist teoride sınıf analizine önemli katkılarda bulunmuşlardır.

9. İnsanlar arasındaki tabakalaşmanın salt iktisadi etkenlere bağlı olarak meydana çıktığı tabakalaşma sistemi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sınıf
B) Zümre sistemi
C) Kast
D) Feodalite
E) Kölelik

Cevap: A) Sınıf

İnsanlar arasındaki tabakalaşmanın salt iktisadi etkenlere bağlı olarak meydana çıktığı tabakalaşma sistemi “A) Sınıf”tır.
Sınıf sistemi, toplumsal tabakalaşmanın temelinde ekonomik etkenlerin yattığı bir sistemdir. Bu sistemde bireylerin toplumsal konumu, genellikle sahip oldukları ekonomik sermaye, gelir düzeyi ve üretim araçlarına sahip olma durumu gibi ekonomik faktörlere dayanır. Diğer sistemler ise (zümre sistemi, kast, feodalite, kölelik) ekonomik etkenlerin yanı sıra doğum, statü, geleneksel roller gibi farklı unsurlara da dayanır.

10. Kemal Karpat aşağıdakilerden hangisini Osmanlı’daki orta sınıfın bir öncülü olarak görür?

A) Ayan-Eşraf
B) Ulema-Tüccar
C) Köylü-Asker
D) Yeniçeri-Ulema
E) Tüccar-Zanaatkâr

Cevap: A) Ayan-Eşraf

11. Behice Boran tabakalaşma çalışmalarında hangi teoriye dayanmaktadır?

A) Marksist anlayış
B) Dayanışma modeli
C) İşlevselci açıklama
D) Weberyen teori
E) Meslek çalışmaları

Cevap: A) Marksist anlayış

12. Bireylerin veya grupların toplumda sosyoekonomik etkenlere bağlı olarak eşit olmayan konumlara sahip olmaları aşağıdakilerden hangisiyle adlandırılır?

A) Siyasal sistem
B) İktisadi yapı
C) Sosyal tabakalaşma
D) Yenilikçilik
E) Toplumsal değişme

Cevap: C) Sosyal tabakalaşma

13. Aşağıdakilerinden hangisi Erik Olin Wright’ın tarif ettiği çoklu mevkilerden biri değildir?

A) Yöneticiler
B) Kendi hesabına çalışanlar
C) İşçiler
D) Kapitalist işletme sahipleri
E) Profesyoneller

Cevap: C) İşçiler

14. Aşağıdakilerden hangisi Bourdieu’nun tanımladığı sermaye türlerinden biri değildir?

A) Sosyal sermaye
B) Kültürel sermaye
C) Ekonomik sermaye
D) Sembolik sermaye
E) Gayrimenkul sermayesi

Cevap: E) Gayrimenkul sermayesi

Pierre Bourdieu, sermaye kavramını genişleterek ekonomik sermayenin yanı sıra sosyal sermaye, kültürel sermaye ve sembolik sermaye gibi farklı türler de tanımlamıştır. Gayrimenkul sermayesi, Bourdieu’nun sermaye türleri arasında yer almaz.

15. Marx’a göre aşağıdakilerinden hangisi tabakalaşmanın temelini oluşturur?

A) Yaşam tarzı
B) Dinsel inançlar
C) Siyasal yapı
D) Üretim araçlarının mülkiyeti
E) Güç ilişkileri

Cevap: D) Üretim araçlarının mülkiyeti

16. Marx’a göre aşağıdakilerden hangisi eski sosyal yapının sınıflarının kalıntılarını teşkil etmektedir?

A) Proleterya-Köylüler
B) Göçmenler-Esnaf
C) Aristokrasi-Burjuvazi
D) Zanaatkârlar-Küçük burjuvazi
E) Köylüler-Aristokratlar

Cevap: E) Köylüler-Aristokratlar

17. Aşağıdakilerden hangisi Bourdieu’nun sosyal yapıyı analiz ederken başvurduğu temel yöntemdir?

A) Olgusal analiz
B) Anlamacılık
C) Çıkarsama
D) Pozitivizm
E) Düşünümsellik

Cevap: E) Düşünümsellik

18. Marx’a göre bir sınıfı ‘kendinde sınıf’tan ‘kendisi için sınıf’a dönüştüren unsur aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sınıf çatışması
B) Siyasal ilişkiler
C) Sınıf bilinci
D) Propaganda
E) İhtiyaçlar

Cevap: C) Sınıf bilinci

19. Edward P. Thompson Marksist sınıf bilinci kavramının yerine aşağıdaki kavramlardan hangisini geçirmektedir?

A) Sınıf deneyimi
B) Yaşam tarzı
C) Öznel kavrayış
D) Sosyal hareket
E) Gündelik hayat

Cevap: A) Sınıf deneyimi

20. 1945 sonrasında 1970’lere kadar Amerika’da tabakalaşma çalışmalarının ana hattını ne tür çalışmalar oluşturmaktadır?

A) Marksist analizler
B) Çatışma kuramları
C) Kurumsalcılık
D) Mesleki itibar çalışmaları
E) Modernleşme kuramları

Cevap: D) Mesleki itibar çalışmaları