Çağdaş Sosyoloji Teorileri 2023-2024 Vize Soruları

1. Yorumlama şemalarıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Tipleştirme yorumlama şemalarından bağımsız da gerçekleşebilir.
B) Bilgi stoklarına bağlıdırlar.
C) Davranışlara anlam yüklemeyi mümkün kılmaktadır.
D) Anlamlı etkileşimin zorunlu şartlarındandır.
E) Özneler arasılığın üretilmesini sağlamaktadır.

Cevap: A) Tipleştirme yorumlama şemalarından bağımsız da gerçekleşebilir.

Açıklama: Yorumlama şemaları bilgi stoklarına bağlıdır ve tipleştirme de bu şemaların bir parçasıdır. Tipleştirme yorumlama şemalarından bağımsız gerçekleşmez.

2. Yapısal-işlevselcilik teorisini yirminci yüzyılda geliştiren kurucu teorisyen sosyolog ile bu sosyoloğun teorinin işlevler konusundaki eksiklerini tespit edip yeni yorumlar getiren öğrencisi hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?

A) Talcott Parsons-Robert Merton
B) Lewis Coser-Ralf Dahrendorf
C) Talcott Parsons-Ralf Dahrendorf
D) Lewis Coser-George Herbert Mead
E) Robert Merton-George Herbert Mead

Cevap: A) Talcott Parsons-Robert Merton

Açıklama: Talcott Parsons, yapısal-işlevselcilik teorisinin kurucusu olarak bilinirken, Robert Merton bu teorinin eksikliklerini tespit edip yeni yorumlar getirmiştir.

3. Etnometodolojide gündelik hayatta yaşama bilgisine ve becerisine sahip insanlar nasıl tanımlanırlar?

A) Özne
B) Pratik sosyolog
C) Oyuncu
D) Aktör
E) Yorumcu

Cevap: B) Pratik sosyolog

Açıklama: Etnometodolojide gündelik hayatta yaşama bilgisine ve becerisine sahip insanlar pratik sosyologlar olarak tanımlanırlar.

4. Aşağıdaki ifadelerden hangisi ‘teori’ için söylenemez?

A) Bir kavramın açıklanması, zorunlu olarak belli bir teoriye bağlıdır.
B) Bilimsel modellerdir.
C) Bilgiye ulaşmada yöntemleri ve teknikleri belirlemektedir.
D) Fenomenler arası ilişkileri açıklar.
E) Soyut bilgi dizileridir.

Cevap: A) Bir kavramın açıklanması, zorunlu olarak belli bir teoriye bağlıdır.

Açıklama: Teoriler, fenomenler arası ilişkileri açıklayan bilimsel modellerdir ancak bir kavramın açıklanması her zaman belli bir teoriye bağlı değildir.

5. “T. Parsons, eylem teorisinde ……….; sistem teorisinde ise ………. etkilenmiştir.“
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) M.Weber’den-E.Durkheim’dan
B) E.Durkheim’dan- P.Bourdieu’dan
C) K. Marx’tan-M.Weber’den
D) E. Durkheim’dan-H. Spencer’dan
E) M.Weber’den-G. Simmel’den

Cevap: A) M.Weber’den-E.Durkheim’dan

Açıklama: Talcott Parsons, eylem teorisinde Max Weber’den; sistem teorisinde ise Emile Durkheim’dan etkilenmiştir.

6. Ayna benlik kavramıyla sembolik etkileşimciliğe katkıda bulunan psikolog aşağıdaki isimlerden hangisidir?

A) George Herbert Mead
B) John Dewey
C) Herbert Blumer
D) Georg Simmel
E) Charles Horton Cooley

Cevap: E) Charles Horton Cooley

Açıklama: Charles Horton Cooley, ayna benlik kavramıyla sembolik etkileşimciliğe katkıda bulunmuştur.

7. Peter Berger ve Thomas Luckmann’ın birlikte yazdıkları “Gerçekliğin Toplumsal İnşası” adlı kitap, teorik olarak hangi sosyoloji alt disiplinine vurgu yapmaktadır?

A) Siyaset sosyolojisi
B) Bilgi sosyolojisi
C) Sosyal psikoloji
D) Kurumlar sosyolojisi
E) Tabakalaşma

Cevap: B) Bilgi sosyolojisi

Açıklama: “Gerçekliğin Toplumsal İnşası” adlı kitap, teorik olarak bilgi sosyolojisine vurgu yapmaktadır.

8. “Dahrendorf, Marx’ın ………. kurumunu temel alan çatışma anlayışına karşı kendi teorisinde ………. kurumunu temel almıştır.“
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdaki kavram çiftlerinden hangisi getirilmelidir?

A) Ekonomi-Siyaset
B) Devlet-Ekonomi
C) Sınıf-Siyaset
D) Çatışma-Ekonomi
E) Sınıf-Hukuk

Cevap: A) Ekonomi-Siyaset

9. Yapısal işlevselciliğin temel varsayımı aşağıdakilerden hangisidir?

A) İşlevler değişmezdir.
B) Toplum ticari ve siyasi bir örgütlenmedir.
C) Toplum, düzenlilik halinde bir gerçekliktir.
D) Toplumsal değişme zorunlu bir süreçtir.
E) Toplum organizmaya benzetilebilir.

Cevap: C) Toplum, düzenlilik halinde bir gerçekliktir.

Açıklama: Yapısal işlevselciliğin temel varsayımı, toplumun düzenlilik halinde bir gerçeklik olduğudur.

10. Aşağıdakilerden hangisi çatışmacılığın ilgilendiği esas konulardan biri değildir?

A) Eşitsizlik
B) Egemenlik
C) Tabakalaşma
D) Rekabet
E) Toplumsal düzen

Cevap: E) Toplumsal düzen

Açıklama: Çatışmacılık, toplumsal düzen yerine eşitsizlik, egemenlik, tabakalaşma ve rekabet gibi konularla ilgilenir.

11. Aşağıdakilerden hangisi temel toplumsallaşma aracılarından biri değildir?

A) Aile
B) Okul
C) Akran ve arkadaş grupları
D) Devlet
E) Kitle iletişim araçları (medya)

Cevap: D) Devlet

Açıklama: Devlet, temel toplumsallaşma aracılarından biri değildir. Aile, okul, akran ve arkadaş grupları ve kitle iletişim araçları temel toplumsallaşma aracılarındandır.

12. Mead’in, benliğin gelişim sürecinde dikkat çektiği, özellikle gelişen iki insan unsuru aşağıdakilerden hangileridir?

A) Dil ve zihin
B) Dil ve toplumsallık
C) Dil ve beden
D) Toplumsallık ve rasyonalite
E) Zihin ve toplumsallık

Cevap: A) Dil ve zihin

Açıklama: Mead, benliğin gelişim sürecinde dil ve zihnin önemine dikkat çekmiştir.

13. Aşağıdakilerden hangisi Robert Merton’a göre sosyoloji teorileri literatürüyle ilgili değildir?

A) Sosyolojik kavramların analizi
B) Gözleme dayanan genellemeler
C) Genel sosyolojik eğilimler
D) Metodoloji
E) Toplumsal kurumların analizi

Cevap: E) Toplumsal kurumların analizi

14. Erving Goffman statü kavramını hangi kavrama referansla açıklamaktadır?

A) Rutin
B) Rol mesafesi
C) İzlenim denetimi
D) Performans
E) Sahne

Cevap: B) Rol mesafesi

15. Sembolik etkileşimciliğin en önemli kavramlarından birisi olan ve “insan hâline gelme” ve “benliğin gelişmesi” süreçlerini açıklayan kavram aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kültürlenme
B) Toplumsallaşma
C) Bütünleşme
D) Toplumsal benlik
E) Değer

Cevap: B) Toplumsallaşma

16. Sosyoloji tarihinde sosyolojik teori için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Genel perspektif ve dünya görüşüdür.
B) Belirli toplumsal fenomenlerin açıklanmasıdır.
C) Değişkenler arası ilişkileri oluşturan genel sistemdir.
D) Toplumsalın bilgisine ulaştıran yol ve araçlardır.
E) Sosyologların eserlerinin ve izleyicilerinin çalışılmasıdır.

Cevap: D) Toplumsalın bilgisine ulaştıran yol ve araçlardır.

17. Dramaturjide rollere bağlı olarak etkileşimin gerçekleştiği ve muhatapların karşılıklı etkileşimlerinin geliştiği mekânları ifade etmek için kullanılan kavram aşağıdakilerden hangisidir?

A) Takım
B) Alan
C) Sahne arkası
D) Sahne önü
E) Rol mesafesi

Cevap: D) Sahne önü

Açıklama: Dramaturjide rollere bağlı olarak etkileşimin gerçekleştiği ve muhatapların karşılıklı etkileşimlerinin geliştiği mekânları ifade etmek için sahne önü kavramı kullanılır.

18. Yirminci yüzyılda çatışmacılık teorisi bağlamındaki tartışmalara en çok katkıda bulunan ve kökleri on dokuzuncu yüzyılda kurumlaşan teori aşağıdakilerden hangisidir?

A) Milliyetçilik
B) Marksizm
C) Liberalizm
D) Pozitivizm
E) Sosyal Darwinizm

Cevap: B) Marksizm

Açıklama: Yirminci yüzyılda çatışmacılık teorisi bağlamındaki tartışmalara en çok katkıda bulunan ve kökleri on dokuzuncu yüzyılda kurumlaşan teori Marksizmdir.

19. Felsefi bir yaklaşım olan fenomenolojinin kurucusu filozof ile bu yaklaşımı temel alarak sosyolojiye taşıyan ve sosyal fenomenolojinin kurucusu olan sosyoloğun isimleri hangi seçenekte doğru verilmiştir?

A) N. Hartmann-H. Garfinkel
B) J. P. Sartre-H. Blumer
C) W. Hegel-G. H. Mead
D) M. Heidegger-E. Goffman
E) E. Husserl-A. Schutz

Cevap: E) E. Husserl-A. Schutz

Açıklama: Fenomenolojinin kurucusu filozof Edmund Husserl’dir ve bu yaklaşımı temel alarak sosyolojiye taşıyan, sosyal fenomenolojinin kurucusu olan sosyolog Alfred Schutz’tur.

20. “Dramaturjide bireyin belli bir gözlemci kümesi önünde sürekli bulunduğu bir süre boyunca gerçekleştirdiği ve gözlemciler üzerinde biraz da olsa etkisi olan tüm faaliyetlere ….. denir.”
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) rol
B) takım
C) etkileşim
D) sahne
E) performans

Cevap: E) performans

Açıklama: Dramaturjide bireyin belli bir gözlemci kümesi önünde sürekli bulunduğu bir süre boyunca gerçekleştirdiği ve gözlemciler üzerinde biraz da olsa etkisi olan tüm faaliyetlere performans denir.