Gündelik Hayatın Sosyolojisi 2023-2024 Vize Soruları

1. Aşağıdakilerden hangisi Sembolik Etkileşimci Teori’nin gelişimine katkısı olan sosyologlardan biridir?

A) Emile Durkheim
B) Auguste Comte
C) Karl Marx
D) George Herbert Mead
E) Herbert Spencer

Cevap: D) George Herbert Mead

Açıklama: Sembolik Etkileşimci Teori’nin gelişimine katkıda bulunan önemli sosyologlardan biri George Herbert Mead’dir.

2. Theodor W. Adorno ve Max Horkheimer’ın beyin yıkama ve toplumsal denetim aracı olarak yukarıdan dayatılan ve yönetilen bir kültür olarak tanımladıkları kavram aşağıdakilerden hangisidir?

A) Endüstri kültürü
B) Kültürel çatışma
C) Kültürel kırılma
D) Kültür endüstrisi
E) Kültürel kimlik

Cevap: D) Kültür endüstrisi

Açıklama: Theodor W. Adorno ve Max Horkheimer, “kültür endüstrisi” kavramını, beyin yıkama ve toplumsal denetim aracı olarak tanımlamışlardır.

3. Kapitalizm ile modern öncesinde toplumsal ilişkileri biçimlendiren bilginin geriye dönülmez şekilde dönüştüğünü savunan sosyolog aşağıdakilerden hangisidir?

A) Body Barrett
B) Tom Bottomore
C) Jean Baudrillard
D) Agnes Heller
E) Alain Coulon

Cevap: D) Agnes Heller

4. Erving Goffman’ın, bir kimsenin belli bir gözlemci kümesi önünde sürekli bulunduğu bir süre boyunca gerçekleştirdiği ve gözlemciler üzerinde biraz da olsa etkili olan tüm faaliyetleri tanımlamak için kullandığı kavram aşağıdakilerden hangisidir?

A) Playing
B) Sunum
C) Game
D) Performans
E) Yorum

Cevap: D) Performans

Açıklama: Erving Goffman, “performans” kavramını, bir kimsenin belli bir gözlemci kümesi önünde gerçekleştirdiği faaliyetleri tanımlamak için kullanır.

5. Michel de Certeau, otorite karşısında sıradan insanların dikkati başka yöne çekmesini aşağıdaki kavramlardan hangisiyle açıklamaktadır?

A) Peruk
B) Maske
C) Kalkan
D) Eldiven
E) İmaj

Cevap: A) Peruk

Açıklama: Michel de Certeau, otorite karşısında sıradan insanların dikkati başka yöne çekmesini “peruk” kavramıyla açıklar.

6. Fenomenologların, sosyolojideki natüralist nesnellik iddiasını felsefi bir imkânsızlık olarak görmelerinin nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

A) Değişmeyen tek şeyin idealar olduğu düşüncesidir.
B) Hiçbir insanın kendi kültürel kabullerini ve düşünce çerçevesini tamamen askıya alamayacağı düşüncesidir.
C) Medyanın gerçekleri manipüle ettiği düşüncesidir.
D) Duyuların insanı yanılttığı düşüncesidir.
E) Doğanın sürekli değiştiği düşüncesidir.

Cevap: B) Hiçbir insanın kendi kültürel kabullerini ve düşünce çerçevesini tamamen askıya alamayacağı düşüncesidir.

Açıklama: Fenomenologlar, hiçbir insanın kendi kültürel kabullerini ve düşünce çerçevesini tamamen askıya alamayacağı düşüncesi nedeniyle natüralist nesnellik iddiasını felsefi bir imkânsızlık olarak görürler.

7. Vilfredo Pareto, Seçkinlerin Dolaşımı Teorisi’nde iki farklı seçkin tipinden bahsetmektedir. Bu seçkin tipleri aşağıdaki hangi seçenekte verilmiştir?

A) Kurtlar ve çakallar
B) Bedeviler ve hadariler
C) Arslanlar ve tilkiler
D) Eşek arıları ve bal arıları
E) Aylaklar ve öteki aylaklar

Cevap: C) Arslanlar ve tilkiler

Açıklama: Vilfredo Pareto, Seçkinlerin Dolaşımı Teorisi’nde “arslanlar” ve “tilkiler” olarak adlandırdığı iki farklı seçkin tipinden bahseder.

8. Sosyologların 19. yüzyıla kadar gündelik hayatı göz ardı etmelerinin nedeni aşağıdakilerden hangisi olabilir?

A) İnsanların tepkisinden çekinmiş olmaları
B) Gündelik hayatın çok karmaşık ve anlaşılmaz oluşu
C) Gündelik hayatın basit, sade ve gelişigüzel tarzda işleyen özelliği
D) Alan araştırması yapmak istememeleri
E) Gündelik hayatı incelemenin çok pahalı olması

Cevap: C) Gündelik hayatın basit, sade ve gelişigüzel tarzda işleyen özelliği

Açıklama: Sosyologların 19. yüzyıla kadar gündelik hayatı göz ardı etmelerinin nedeni, gündelik hayatın basit, sade ve gelişigüzel tarzda işleyen bir özelliğe sahip olması olabilir.

9. “Yabancılaşma” kavramını sosyolojiye kazandıran sosyolog aşağıdakilerden hangisidir?

A) Max Weber
B) Robert K. Merton
C) Talcott Parsons
D) Karl Marx
E) Ralf Dahrendorf

Cevap: D) Karl Marx

Açıklama: “Yabancılaşma” kavramını sosyolojiye kazandıran sosyolog Karl Marx’tır.

10. Sembolik etkileşimcilerin, “sosyal yapı” kavramı yerine kullanmayı tercih ettikleri kavram aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sosyalizasyon
B) Kurumsal yapı
C) Toplumsal yapı
D) Eylemde birlik
E) Birlikte eylem

Cevap: E) Birlikte eylem

Açıklama: Sembolik etkileşimciler, “sosyal yapı” kavramı yerine “birlikte eylem” kavramını kullanmayı tercih ederler.

11. Sapkın kişiyi, “kendisine etiketin başarıyla uygulandığı kişi” olarak tanımlayan sosyolog aşağıdakilerden hangisidir?

A) Margaret M. Poloma
B) Howard Becker
C) Robert Nisbet
D) Robert Merton
E) Ralf Dahrendorf

Cevap: B) Howard Becker

Açıklama: Howard Becker, sapkın kişiyi “kendisine etiketin başarıyla uygulandığı kişi” olarak tanımlar.

12. Fenomenologlara göre nesneleri algılayışımızdan bildiğimiz matematiksel formüllere kadar tüm dünya deneyimimiz bilinç içinde ve bilinç tarafından kurulmuştur. Bu kuruluş sürecinin izini sürmek istiyorsak dünyaya ilişkin bildiklerimize boş vermemiz ve o bilginin nasıl ya da hangi süreçlerle oluştuğuna yönelmemiz gerekir. Burada sözü edilen durumu anlatan kavram aşağıdakilerden hangisidir?

A) Fenomenolojik tipleştirme
B) Fenomenolojik rasyonelleşme
C) Fenomenolojik indirgeme
D) Fenomenolojik örüntüleme
E) Fenomenolojik sınırlandırma

Cevap: C) Fenomenolojik indirgeme

Açıklama: Fenomenologlar, dünya deneyimimizin bilinç içinde ve bilinç tarafından kurulduğunu, bu kuruluş sürecini izlemek için dünyaya ilişkin bildiklerimize boş verip, bilginin nasıl oluştuğuna yönelmemiz gerektiğini savunurlar. Bu durumu “fenomenolojik indirgeme” olarak adlandırırlar.

13. Sembolik etkileşimcilerin, “sosyal yapı” kavramını kullanmak istememelerinin nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

A) Çünkü onlara göre “sosyal yapı” kavramı akışkan bir anlam içermektedir.
B) Çünkü “yapı” kavramının İngilizcede karşılığı yoktur.
C) Çünkü onlara göre, “sosyal yapı” kavramının içeriğinde bir durağanlık vardır.
D) Çünkü “yapı” kavramı Türkçedir.
E) Çünkü “yapı” kavramının İngilizce karşılığının telaffuzu çok zordur.

Cevap: C) Çünkü onlara göre, “sosyal yapı” kavramının içeriğinde bir durağanlık vardır.

Açıklama: Sembolik etkileşimciler, “sosyal yapı” kavramını kullanmak istemezler çünkü bu kavramın içeriğinde bir durağanlık olduğunu düşünürler.

14. Fonksiyonel bir analiz yapıldığında kolayca görülmesi mümkün olmayan işlevlerle de karşılaşmak mümkündür, diyerek bu noktada “açık fonksiyon” (manifest function) ve “gizli fonksiyon” (latent function) ayrımını yapan sosyolog aşağıdakilerden hangisidir?

A) Robert Merton
B) Vilfredo Pareto
C) Auguste Comte
D) Herbert Spencer
E) Emile Durkheim

Cevap: A) Robert Merton

Açıklama: Robert Merton, fonksiyonel analizde “açık fonksiyon” ve “gizli fonksiyon” ayrımını yapmıştır.

15. Aşağıdakilerden hangisi Frankfurt Okulu’nun (Kritik Teori) üzerinde durduğu temel konulardan biri değildir?

A) Sosyolojinin kritiği
B) Kültürün kritiği
C) Post-modern toplumun kritiği
D) Pozitivizmin kritiği
E) Marksist Teori’nin kritiği

Cevap: C) Post-modern toplumun kritiği

Açıklama: Frankfurt Okulu’nun (Kritik Teori) temel konularından biri post-modern toplumun kritiği değildir. Diğer konular üzerinde dururlar.

16. Aşağıdakilerden hangisi Pierre Bourdieu’nun saydığı sermaye çeşitlerinden biri değildir?

A) Sosyal sermaye
B) Kültürel sermaye
C) Sembolik sermaye
D) Anatomik sermaye
E) Ekonomik sermaye

Cevap: D) Anatomik sermaye

Açıklama: Pierre Bourdieu’nun saydığı sermaye çeşitleri arasında sosyal sermaye, kültürel sermaye, sembolik sermaye ve ekonomik sermaye bulunur. Anatomik sermaye bulunmaz.

17. Habermas, aklın insan tarihindeki ilerleyişi; onun geçmişte hatalar, batıl inançlar, mitolojiler ve zulme karşı bir silah olarak kullanılışı, günümüzde gelişmiş kapitalizmin ideolojik egemenliğine hizmet ederek yarattığı tahribatı, “geç kapitalizm”de tüm eleştirileri boğan bir baskı aracına dönüştüğünü savunmaktadır. Habermas’a göre bunun nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

A) Toplumsal hareketlerin nitelik değiştirmesidir.
B) Kültür endüstrisinin yaygınlaşmasıdır.
C) Kapitalist sistemin maksimum kârı hedeflemesidir.
D) Tüm dünyada sekülerleşmenin yükselişe geçmesidir.
E) Bürokrasi, teknik rasyonalite ve biçimliliğin yaygınlaşmasıdır.

Cevap: E) Bürokrasi, teknik rasyonalite ve biçimliliğin yaygınlaşmasıdır.

Açıklama: Habermas’a göre, gelişmiş kapitalizmin ideolojik egemenliğine hizmet ederek yarattığı tahribatın nedeni bürokrasi, teknik rasyonalite ve biçimliliğin yaygınlaşmasıdır.

18. Ana akım sosyoloji ile eleştirel sosyoloji arasındaki temel farklılık alanı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Gelecek düşünceleri
B) Araştırma tekniği
C) Devlet anlayışları
D) Eğitim anlayışları
E) Bilgi anlayışları

Cevap: E) Bilgi anlayışları

Açıklama: Ana akım sosyoloji ile eleştirel sosyoloji arasındaki temel farklılık bilgi anlayışlarıdır.

19. Pierre Bourdieu’nun, alanı ve içinde süren mücadeleleri tanımlamak için kullandığı metafor aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sosyolojik tahayyül
B) Alışveriş merkezi
C) Okul
D) Askeri muhayyile
E) Karınca kümesi

Cevap: D) Askeri muhayyile

20. Howard Becker’e göre bir davranışın sapma davranışı olarak görülüp görülmemesi davranışı yapan kişinin hangi özelliğine bağlıdır?

A) Kimliğine
B) Tutumuna
C) Sağlık durumuna
D) Kişiliğine
E) Yaşına

Cevap: A) Kimliğine

Açıklama: Howard Becker’e göre, bir davranışın sapma davranışı olarak görülüp görülmemesi, o davranışı yapan kişinin kimliğine bağlıdır.