Çocukluk Döneminde Sanat ve Yaratıcılık 2024 Bütünleme Soruları

Çocukluk dönemi, bireylerin zihinsel, duygusal ve sosyal gelişimlerinin temellerinin atıldığı kritik bir evredir. Bu süreçte sanat ve yaratıcılık, çocukların dünyayı anlama, kendini ifade etme ve problem çözme becerilerini geliştirmede hayati bir rol oynar. Çocuklar, farklı sanat etkinlikleri aracılığıyla hayal güçlerini, ince motor becerilerini ve duygusal zekalarını geliştirme fırsatı bulurlar. Bu makale, sanat ve yaratıcılık eğitiminin çocuk gelişimindeki önemini ve bu süreçte karşılaşılan engelleri ele almaktadır.

Sanat Eğitiminin Önemi ve Materyal Seçimi

Sanat eğitimi, çocukların kendilerini ifade etmeleri, duygularını anlamlandırmaları ve dünyayı keşfetmeleri için güçlü bir araçtır. Burcu öğretmenin yeni atandığı anaokulunun sanat merkezinde eksiklikler saptaması ve sınıfında birden çok duyu alanına hitap edebilecek materyaller belirlemesi, bu sürecin ne kadar önemli olduğunu vurgular. Yoğurma malzemeleri, boyalar, artık materyaller ve kağıtlar gibi çeşitli araçlar, çocukların hem dokunsal hem de görsel becerilerini geliştirmelerine yardımcı olur. Bu materyaller, çocukların hayal güçlerini serbest bırakmalarını ve kendi yaratıcı süreçlerini oluşturmalarını teşvik eder.

Yaratıcılığı Destekleyen ve Engelleyen Faktörler

Yaratıcılık, özgün fikirler üretme yeteneği olarak tanımlanabilir ve çocukluk döneminde bu yeteneğin desteklenmesi büyük önem taşır. Ancak, yaratıcılığı engelleyen faktörler de bulunmaktadır. Rutinlik, yaratıcılığın önündeki en büyük engellerden biridir. Çocukların sürekli tekrar eden aktivitelerle sınırlandırılması, onların yaratıcı düşünme yeteneklerini kısıtlar ve yeni fikirler üretmelerini zorlaştırır. Bunun aksine, risk alma ve özgürlük gibi unsurlar yaratıcılığı desteklerken, rutinlik yaratıcılığın gelişimini engelleyebilir.

Yaratıcı Düşünme ve Değerlendirme

Yaratıcı düşünme, çocukların sıradan olanın ötesine geçerek yeni ve özgün fikirler üretme becerisidir. Beril’in düşünme oyunu, yaratıcılığın nasıl teşvik edilebileceğine dair güzel bir örnek sunar. Uzak Çağrışımlar Testi gibi araçlar, çocukların birbirinden farklı kavramlar arasında anlamlı bağlantılar kurmalarını sağlayarak yaratıcı düşünmeyi teşvik eder. Bu tür testler, çocukların esnek düşünme yeteneklerini geliştirir ve problem çözme becerilerini artırır.

Sanat ve Eğitimci Yaklaşımları

Sanat eğitimi sürecinde öğretmenlerin çocuklarla kurdukları iletişim ve verdikleri geri bildirimler, yaratıcılığın gelişiminde önemli bir rol oynar. Örneğin, bir öğretmenin öğrencisinin çizdiği resme müdahale ederek nasıl yapması gerektiğini belirtmesi, düzeltici bir yaklaşımı temsil eder. Bu tür yaklaşımlar, çocuğun özgün yaratıcılığını baskılayabilir. Bunun yerine, çocuklara sanatsal süreçlerinde rehberlik eden, onların kendilerini özgürce ifade etmelerine olanak tanıyan yaklaşımlar benimsenmelidir.

Görsel Sanatlar ve Yaratıcılığın Gelişimi

Görsel sanatlar, çocukların görsel düşünme becerilerini geliştirir ve onların dünyayı daha derinlemesine algılamalarına yardımcı olur. Gardner’ın Çoklu Zekâ Kuramı, sanatın çocuklardaki görsel-uzamsal zekânın gelişiminde nasıl bir rol oynadığını açıklar. Bu bağlamda, görsel sanatlar, çocukların hem bilişsel hem de duygusal gelişimlerine katkı sağlar.

Sonuç

Çocukluk döneminde sanat ve yaratıcılık eğitimi, bireylerin bütünsel gelişimi için vazgeçilmez bir unsurdur. Sanat, çocukların kendilerini ifade etmeleri, duygularını anlamlandırmaları ve problem çözme becerilerini geliştirmeleri için güçlü bir araçtır. Eğitimcilerin sanat eğitimi sürecinde çocuklara rehberlik ederken yaratıcı süreçleri desteklemeleri, onların hayal güçlerini ve özgün düşünme yeteneklerini geliştirmelerine olanak tanır. Sanat eğitimi, çocukların dünyayı keşfetme yolculuğunda onlara yeni kapılar açar ve yaşamları boyunca sürecek olan yaratıcı düşünme yeteneklerinin temelini atar

1. Burcu öğretmen yeni atandığı anaokulunun sanat merkezinde eksiklikler saptamıştır. Bu nedenle de sınıfında birden çok duyu alanına hitap edebilecek materyaller belirlemiştir.

A) Yoğurma malzemeleri
B) Fırçalar
C) Boyalar
D) Artık materyaller
E) Kağıtlar

Cevap: D) Artık materyaller

Açıklama: ?

2. Yaratıcılığı güçlendiren ve destekleyen bazı durum ve özellikler bulunmaktadır. Diğer taraftan yaratıcılığın gelişmesine engel olan durumlar da baskınlık göstermektedir.

A) Risk alma
B) Rutinlik
C) Öz güven
D) Oyun oynama
E) Özgürlük

Cevap: B) Rutinlik

Açıklama: Rutinlik, yaratıcılığın en büyük düşmanlarından biridir. Sürekli tekrar eden eylemler, bireyin yaratıcı düşünme kapasitesini sınırlayarak yeni fikirler üretmesini zorlaştırır.

3. Beril’e öğretmeni bir düşünme oyunu oynayacaklarını söyler ve kendisine birbiriyle ilişkisi olan üç kelime söyleyerek bunlar ile anlamlı ilişkiler barındıran kelimeler bulmasını ister.

A) Torrance Yaratıcı Düşünme Testi
B) Guilford Bataryası
C) Uzak Çağrışımlar Testi
D) Wallach Kogan Testi
E) Purdue Problem Çözme Envanteri

Cevap: C) Uzak Çağrışımlar Testi

Açıklama: Uzak Çağrışımlar Testi, bireyin birbirinden farklı görünen kavramlar arasında anlamlı bağlantılar kurma yeteneğini ölçer. Bu tür testler, yaratıcılığı ve esnek düşünmeyi teşvik eder.

4. Bir eğitimci kendisine çizdiği resmi gösteren öğrencisine “Çok etkileyici bir resim olmuş, ama kedilerin dört ayağını da çizmelisin” şeklinde bir tepki vererek çocuğun resmi nasıl yapması gerektiğini vurgularsa, bu hangi yaklaşıma ait bir tepkidir?

A) Değer verici yaklaşım
B) Kontrolcü yaklaşım
C) Merak edici yaklaşım
D) Düzeltici yaklaşım
E) İzleyici yaklaşım

Cevap: D) Düzeltici yaklaşım

Açıklama: ?

5. I. Sorundaki kısımlar yapısal olarak ele alınmalı
II. Çözüm bütün olarak ele alınmalı
III. Sorunun önemli ve önemsiz kısımları birbirinden ayrılmalı
IV. Sorundaki parçaların yapısal doğruluğu aranmalı
Gestalt yaklaşımına göre yukarıdakilerden hangileri doğrudur?

A) I, II ve III
B) I ve II
C) I, III ve IV
D) III ve IV
E) I ve IV

Cevap: C) I, III ve IV

Açıklama: ?

6. Erel kalemi daha etkili biçimde kullanmaya başladıkça, daireler çizmeye başlamış, ardından da bunların içlerinden dışarı doğru uzayan çizgiler ve çarpılar eklemeyi başarmıştır. Bu durumda Erel’in çizimleri aşağıdakilerden hangisini temsil etmektedir?

A) Karalama
B) Mandala
C) Sembolleştirme
D) Kubizm
E) Spiralleştirme

Cevap: B) Mandala

Açıklama: Erel’in çizimleri, merkezden dışa doğru yayılan desenler oluşturduğu için mandala çizimine örnek teşkil etmektedir. Mandala, sanat terapisi ve meditasyon gibi alanlarda kullanılan bir yöntemdir.

7. Cansu okuduğu bir çocuk gelişimi kitabında görsel sanatların çocuklarda görsel düşünmeyi desteklediğini ifade eden bir kuramcından bahsedildiğini görür, ancak bu kuramcının adının yazıldığı kısmın bulunduğu sayfa zarar gördüğü için bu kuramcının adını öğrenemez.

A) Freud
B) Montessori
C) Gardner
D) Maslow
E) Piaget

Cevap: C) Gardner

Açıklama: Gardner, Çoklu Zekâ Kuramı ile tanınır ve görsel-uzamsal zekânın gelişiminde sanatın önemli bir rol oynadığını savunur. Görsel düşünmenin gelişimine katkı sağladığı için Cansu’nun bahsettiği kuramcı Gardner olabilir.

8. Cemil Öğretmen anaokulundaki çocuklarla görsel sanat uygulamaları planlarken büyük ve küçük grup çalışmalarını dengeli dağıtmaktadır. Çoğunlukla büyük grup çalışması öncesinde bireysel ve küçük gruplarla bazı yaratıcı sanat çalışmaları planlamaktadır. Aşağıdakilerden hangisi bu çalışmalar içerisinde yer almamaktadır?

A) Sanat materyallerini tanıma
B) Temel yöntemlerle pratik yapma
C) Sınırlandırılmış alanlarda hareket
D) Özgürce uygulamalar gerçekleştirme
E) İşbirliğiyle çalışma alıştırmaları

Cevap: C) Sınırlandırılmış alanlarda hareket

Açıklama: Sınırlandırılmış alanlarda hareket, çocukların yaratıcı sürecini ve özgürlüğünü kısıtlayabileceği için Cemil Öğretmen’in sanat etkinliklerinde yer alması beklenmeyen bir faaliyettir.

9. Sanat etkinlikleri için Reggio Emilia yaklaşımının prensiplerini uygulayan bir eğitimci günlük tutarak çocukların çalışmalarını kayıt altına almaktadır. Bu durumda bu eğitimci aşağıdakilerden hangisini gerçekleştirmeyi amaçlamaktadır?

A) Proje yaklaşımı uygulama
B) Çevrenin rolünü kullanma
C) Küçük öğrenimler gerçekleştirme
D) Keyif alarak öğretme
E) Dokümante etme

Cevap: E) Dokümante etme

Açıklama: Reggio Emilia yaklaşımında, çocukların öğrenme süreçlerinin ve sanat çalışmalarının detaylı bir şekilde kayıt altına alınması, öğrenmenin derinleştirilmesi ve ilerleyişin izlenmesi için dokümante etme önemlidir.

10. Ayla sanat alanında çalışmalar yapan bir annedir ve çocuğuyla sanat eserleri üzerine sohbet etmek amacıyla sorular sormayı tercih etmektedir. Bir gün Fikret Mualla’nın resimlerine çocuğuyla birlikte bakarken çocuğuna; “Resimde ne anlatılmak isteniyor olabilir? Resimdeki çocukla konuşabilsen ona neler söylerdin?” tarzında sorular sorar.

A) İnceleme aşaması
B) Yorumlama aşaması
C) Planlama aşaması
D) Uygulama aşaması
E) Değerlendirme aşaması

Cevap: B) Yorumlama aşaması

Açıklama: Ayla’nın soruları, bir sanat eserini anlamaya çalışmak ve sanatçının ne anlatmak istediğini çözümlemeye yönelik olduğu için yorumlama aşamasına aittir.

11. Bir okulda yaratıcılığı yüksek olan ve kalıpların dışında davranışlar sergileyen öğrencileri belirlemek isteyen bir öğretmene kullanacağı aracı seçmesinde yardımcı olunması gerekiyor. Bu durumda aşağıdakilerden hangisi dikkate alınarak karar verilmelidir?

A) Öğrencilerin ilgisi
B) Aracın güvenirliği
C) Öğrencilerin sayısı
D) Aracın keskinliği
E) Kişinin uygunluğu

Cevap: B) Aracın güvenirliği

Açıklama: Öğrencilerin yaratıcılık potansiyelini doğru bir şekilde belirlemek için kullanılacak aracın güvenirliği büyük önem taşır. Güvenilir bir araç, doğru sonuçlar elde edilmesini sağlar.

12.
I. Katılımlı yazışma
II. İlk fikir yazımı
III. Analiz ve raporlaştırma
IV. Grubun oluşturulması Yukarıdaki fikir yazımı tekniğinin aşamalarının doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir?

A) I, IV, II, III
B) IV, I, II, III
C) II, I, IV, III
D) I, IV, III, II
E) IV, III, I, II

Cevap: E) IV, III, I, II

Açıklama: ?

13. Bir atölye ya da stüdyoda özel tekniklerin öğretimine dayalı eğitimi içeren ve sanatın var olan eğitim programıyla bütünleştirilmesi ile gelişim ve öğrenme için sanattan yararlanılmasını içeren eğitim türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Uygulamalı sanat eğitimi
B) Gezi merkezli sanat eğitimi
C) Zanaata dayalı sanat eğitimi
D) Disiplin temelli sanat eğitimi
E) Gelişmeye yönelik sanat eğitimi

Cevap: D) Disiplin temelli sanat eğitimi

Açıklama: Disiplin temelli sanat eğitimi, sanatın akademik ve teknik disiplinlerle bütünleştirildiği bir yaklaşımdır. Bu tür eğitimde, sanat sadece bir ifade aracı değil, aynı zamanda öğrenme ve gelişim için bir yöntem olarak kullanılır.

14. Esra yaratıcılığı ölçmeye yönelik bir çalışma planlamaktadır. Bu çalışmada katılımcıların yaratıcı ürünlerini ve yaratıcılığa yönelik başarılarını değerlendirmeyi amaçlamaktadır.

A) Performans verisi
B) Tutum envanterleri
C) Değerlendirme ölçekleri
D) Kişilik testleri
E) Öz raporlama verisi

Cevap: A) Performans verisi

Açıklama: ?

15. Erkan; sıra dışı kelimeleri veya karmaşık sesleri dinledikten sonra bu seslerin kendinde uyandırdıklarıyla yeni ve farklı fikirler üretmeye dayalı bir test ile yaratıcılığını ortaya koymaktadır.

A) Sesler ve Kelimelerle Yaratıcı Düşünme
B) Wallach Kogan Testi
C) Uzak Çağrışımlar Testi
D) Myers Briggs Tip Göstergesi
E) Guilford Bataryası

Cevap: A) Sesler ve Kelimelerle Yaratıcı Düşünme

Açıklama: Sesler ve Kelimelerle Yaratıcı Düşünme Testi, bireylerin duydukları kelimeler ve seslerden ilham alarak yeni fikirler üretme yeteneğini ölçer. Bu test, yaratıcı düşüncenin farklı yönlerini ortaya koyar.

16. Aral’ın öğretmeni bir gün sınıfa Salvador Dali’nin gerçeküstü resimlerinin posterleri ile gelir. Aral sınıfındaki arkadaşlarıyla birlikte bu eserleri inceledikten sonra Aral’ın resimlerinde bazı değişimler gözlenmeye başlamıştır. Bunun nedeni sanat eleştirisinin amacına göre aşağıdakilerden hangisi olabilir?

A) Görsel algısının artması
B) Çizim yeteneğinin artması
C) Yeni renkler denemeye başlaması
D) Dali’nin kullandığı teknikten esinlenmesi
E) Yağlı veya guaş boyayı kullanmaya başlaması

Cevap: D) Dali’nin kullandığı teknikten esinlenmesi

Açıklama: Sanat eleştirisinin temel amacı, izleyicinin sanatı farklı bakış açılarıyla incelemesini ve sanatçının tekniklerinden ilham alarak kendi çalışmalarına yansıtmasını sağlamaktır. Aral’ın Dali’den esinlenerek kendi resimlerine yeni teknikler eklemesi bu duruma örnektir.

17. İşlem öncesi dönemin sonlarına doğru çocuklarda görsel şemaların gelişmeye başladığı görülmektedir. Bu dönemdeki çizimlerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

A) Çizimde perspektif ve derinlik görülmez.
B) Renk tonlamaları ve ışık yansımaları görülür.
C) Görülenler aynen çizilir.
D) Çizimler herhangi bir şeye benzetilemez.
E) Çizimlerde transparanlık görülmez.

Cevap: A) Çizimde perspektif ve derinlik görülmez.

Açıklama: İşlem öncesi dönemdeki çocukların çizimlerinde perspektif ve derinlik kavramları gelişmemiştir. Çocuklar genellikle objeleri iki boyutlu ve düz bir şekilde çizerler.

18. Bir anasınıfında eğitimci alan yetersizliğine rağmen, sınıfını bol miktarda uyaran ile donatarak süslü bir sınıf ortamı oluşturmayı tercih etmiştir. Bu eğitimcinin sınıfındaki çocuklar için aşağıdakilerden hangisinin gerçekleşmesi olasıdır?

A) Bir konu üzerine dikkatlerini yoğunlaştırmaları zorlaşabilir.
B) Alanda hareketli etkinlikleri kolayca gerçekleştirebilirler.
C) Algı ve dikkat becerilerinde yüksek artış gösterebilirler.
D) Sınıfı ve eşyaları işlevsel ve etkili biçimde kullanabilirler.
E) Etkili biçimde estetik yargı ve ferahlık hissiyatı geliştirebilirler.

Cevap: A) Bir konu üzerine dikkatlerini yoğunlaştırmaları zorlaşabilir.

Açıklama: Sınıfın çok fazla uyaranla doldurulması, çocukların dikkatinin dağılmasına ve bir konuya odaklanmalarının zorlaşmasına neden olabilir. Bu durum, öğrenme sürecini olumsuz etkileyebilir.

19. Bir kişiden bir tabak ile çatalın benzeyen tüm özelliklerini sıralaması ve bir kutuyu farklı şekillerde kullanma biçimlerini listelemesi gibi görevleri yerine getirmesi istendiği zaman hangi teste yönelik uygulamalar yapılıyordur?

A) Myers-Briggs Tip Göstergesi
B) PEPSI
C) Guilford Bataryası
D) Torrance Yaratıcı DT
E) Wallach Kogan Testi

Cevap: E) Wallach Kogan Testi

Açıklama: ?

20. Beyin özel fonksiyonları yerine getiren loblardan oluşmaktadır. Aşağıdaki lob ile fonksiyon eşleştirmelerinden hangisi doğrudur?

A) Parietal – Görme
B) Serebrum – Tatma
C) Frontal – Beslenme
D) Oksipital – İşitsel
E) Temporal – Dil

Cevap: E) Temporal – Dil

Açıklama: Temporal lob, dil işleme ve hafıza gibi fonksiyonlarla ilişkilidir. Bu lob, beynin işitsel bilgileri anlamlandırma ve dilsel görevleri yerine getirme sürecinde kritik bir rol oynar.