Bilimsel Araştırma Teknikleri 2024 Üç Ders Soruları (Sağlık Y.)

1. Alıntıların okumayı özendirmeyerek okuyucuya karmaşık bir şekilde aktarıldığı metinlerde hangi tür alıntılama sorunu vardır?

A) Alıntılama tekniğinin yetersizliği
B) Aşırı alıntılama
C) Yeterince alıntılamama
D) Yanlış alıntılama
E) İsabetsiz alıntılama

Cevap: A) Alıntılama tekniğinin yetersizliği

Açıklama: Alıntıların okuyucuya karmaşık bir şekilde aktarılması, alıntılama tekniğinin yetersizliğini gösterir. Metinler anlaşılır ve açık olmalıdır.

2. Veri toplama göz önüne alındığında aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Kişisel görüşmeler çok zaman alıcıdır.
B) CATI yöntemi ekonomiktir.
C) Kişisel görüşmelerde derinlemesine sorular sorulabilir.
D) Kişisel görüşmelerde kaynak ihtiyacı fazladır.
E) CATI yönteminde telefon ve bilgisayar kullanılır.

Cevap: B) CATI yöntemi ekonomiktir.

Açıklama: CATI (Computer Assisted Telephone Interviewing) yöntemi, kişisel görüşmelere kıyasla daha ekonomik olabilir, ancak maliyetli olabileceği durumlar da vardır. Bu nedenle genelleme doğru olmayabilir.

3. Yeni geliştirilen bir ağrı kesicinin baş ağrısını geçirmedeki etkisini ölçmek istediğimiz bir araştırma ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) Ağrı kesici bağımlı değişkendir.
B) Ağrı kesici bağımsız değişkendir.
C) Baş ağrısı bağımsız değişkendir.
D) Bu modelde bağımlı ve bağımsız değişken bulunmamaktadır.
E) Baş ağrısı bağımsız, ağrı kesici bağımlı değişkendir.

Cevap: B) Ağrı kesici bağımsız değişkendir.

Açıklama: Bu araştırmada ağrı kesici, baş ağrısı üzerindeki etkisi ölçülen değişkendir. Bu yüzden bağımsız değişken olarak kabul edilir.

4. Sayısal olarak eşit aralıkların eşit mesafeleri temsil ettiği ölçek türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Nominal ölçek
B) Aralıklı ölçek
C) Oransal ölçek
D) Sıralı ölçek
E) Ordinal ölçek

Cevap: B) Aralıklı ölçek

Açıklama: Aralıklı ölçek, ölçümde eşit aralıklarla düzenlenmiş olan bir ölçek türüdür. Sıcaklık gibi veriler bu ölçekle ölçülür.

5. Aşağıdakilerden hangisi araştırmanın formüle edilmesi aşamasında öğrencilerin ve araştırmacıların dikkate alması gereken özelliklerden biri değildir?

A) Analiz
B) Tasarım
C) Ölçümleme
D) Raporlama
E) Örnekleme

Cevap: D) Raporlama

Açıklama: Raporlama, araştırmanın sonuçlarının sunulmasıyla ilgilidir ve formüle edilme aşamasında dikkate alınan bir özellik değildir.

6. Tümdengelim yaklaşımıyla yapılan araştırmaların en önemli özelliği aşağıdakilerden hangisidir?

A) Konunun sonra seçilmesi
B) Metodun ilk önce belirlenmesi
C) Konunun ilk önce seçilmesi
D) Araştırma evreninin tanımlanması
E) Kuramın araştırmanın başında oluşturulması

Cevap: E) Kuramın araştırmanın başında oluşturulması

Açıklama: Tümdengelimci yaklaşımlarda, araştırma başında kuram belirlenir ve bu kuram test edilmek üzere araştırma sürecinde kullanılır.

7. Aşağıdaki ifadelerden hangisi hipotezlerin özelliklerinden biri değildir?

A) Probleme çözüm önermelidir.
B) Tüm hipotezler kabul edilmelidir.
C) Yeni gerçeklerin tahminine olanak sağlamalıdır.
D) Eldeki bütün verilere uygun olmalı ve onları açıklamalıdır.
E) Yeni deney ve gözlemlerle denenebilir olmalıdır.

Cevap: B) Tüm hipotezler kabul edilmelidir.

Açıklama: Tüm hipotezler doğru olmayabilir. Hipotezler, deney ve gözlemlerle test edilir ve yanlışlanabilir. Bu nedenle tüm hipotezlerin kabul edilmesi doğru değildir.

8. Güvenirlik katsayısı ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) Sayısal olarak 0 ile 1 arasında değişmektedir.
B) Sayısal olarak 0 ile artı sonsuz arasında bir değer alabilir.
C) Sayısal olarak -1 ile 1 arasında değişmektedir.
D) Sayısal olarak 1’den büyük bir değerle ifade edilir.
E) Sayısal olarak -1 ile 0 arasında değişmektedir.

Cevap: A) Sayısal olarak 0 ile 1 arasında değişmektedir.

Açıklama: Güvenirlik katsayısı, 0 ile 1 arasında değişir. 1’e yaklaştıkça güvenirlik artar.

9. Çağdaş toplum bilim araştırmaları için özellikle önemli ve birlikte değerlendirilmesi gereken iki ana felsefi düşünce ekolü aşağıdaki seçeneklerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) Pozitivizm ve Rölativizm
B) Rölativizm ve Sübjektivizm
C) Hermeneutics ve Deconstructivizm
D) Sübjektivizm ve Post Pozitivizm
E) Pozitivizm ve Post Pozitivizm

Cevap: E) Pozitivizm ve Post Pozitivizm

Açıklama: Pozitivizm ve Post-pozitivizm, modern toplum bilim araştırmalarında sıkça kullanılan felsefi yaklaşımlardır.

10. Deneklerden alınan cevapların ya da ölçümlerin nitelik hâlinde belirtildiği ölçek türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) İsimsel ölçek
B) Kümesel ölçek
C) Sırasal ölçek
D) Oransal ölçek
E) Aralıksal ölçek

Cevap: A) İsimsel ölçek

Açıklama: İsimsel ölçek, verilerin yalnızca kategorilere ayrıldığı ve herhangi bir sıralama ya da ölçüm yapılmadığı ölçek türüdür.

11. Sürücü ehliyetiniz var mı?

– Evet
– Hayır
Yukarıdaki soru aşağıdaki soru türlerinden hangisine örnektir?

A) Likert tipi soru
B) Açıklama sorusu
C) Monotom soru
D) Açık uçlu soru
E) Dikotom soru

Cevap: E) Dikotom soru

Açıklama: Dikotom sorular, iki olası cevabı olan sorulardır. “Evet” ya da “Hayır” şeklinde cevaplandırılır.

12. Ahmet 24, Berk ise 26 yaşındadır. Ahmet’in boyu 1.78 cm, Berk’in boyu ise 1.84 cm’dir. Ahmet’in aylık geliri 1200 TL, Berk’in aylık geliri ise 2000 TL’dir.
Yukarıdaki metne göre Ahmet ile Berk’in yaş ve boylarının kaydedilmesiyle elde edilen yaş ve boy değişkenleri aşağıdaki hangi tür veriye örnek olur?

A) Çok değişkenli veri
B) Tek değişkenli veri
C) İki değişkenli veri
D) Nominal veri
E) Panel veri

Cevap: C) İki değişkenli veri

Açıklama: İki değişkenli veri, aynı anda iki değişkenin ölçülmesi ile elde edilen verilerdir. Bu örnekte yaş ve boy iki farklı değişkendir.

13. SPSS’te değişkenleri oluşturmak ve tanımlamak amacıyla aşağıdaki hangi sekme kullanılır?

A) Width
B) Label
C) Variable view
D) Data view
E) Decimals

Cevap: C) Variable view

Açıklama: SPSS’te değişkenleri oluşturmak ve tanımlamak için “Variable view” sekmesi kullanılır. Burada her bir değişkenin özellikleri tanımlanır.

14. Özellikle bir çerçevenin mevcut olmaması ya da oluşturulmasının imkânsız olduğu durumlarda faydalı bir yöntem olan ve örnekleme sürecinin, tanımlanan evrende yer alan bir bireyin genellikle rassal olarak seçilmesiyle başlayan örnekleme yöntemi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kartopu örneklemesi
B) Tam sayım
C) Küme örnekleme
D) Kota örneklemesi
E) Sistematik örnekleme

Cevap: A) Kartopu örneklemesi

Açıklama: Kartopu örneklemesi, başlangıçta az sayıda kişi ile başlanan, her bir kişinin başka kişileri tavsiye ettiği bir örnekleme yöntemidir. Çerçeve oluşturmanın zor olduğu durumlarda kullanılır.

15. Araştırma problemi ile ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Alt problemler, soru cümleleri şeklinde oluşturulabilir.
B) Her bir alt problem kendi içinde alt maddeler olarak yazılabilir.
C) Tezin problem kısmında, cevap verilmesi planlanan araştırma sorusunun ne olduğu belirtilmelidir.
D) Problem, soru cümlesi olarak ifade edilir.
E) Alt problemler sınamayı amaçladığı hipotezler biçiminde ifade edilebilir.

Cevap: D) Problem, soru cümlesi olarak ifade edilir.

Açıklama: Araştırma problemi, genellikle bir sorun ya da olgu olarak tanımlanır ve çözüm önerileri için araştırma yapılır. Ancak soru cümlesi olarak ifade edilmesi gerekmez.

16. Teori üretme araştırmanın aşağıdaki hangi aşamasında yer alır?

A) İlk aşama
B) Orta aşama
C) Gelişme aşaması
D) Son aşama
E) Teori üretilmez.

Cevap: D) Son aşama

Açıklama: Teori üretme, araştırmanın sonuçlarının değerlendirilmesinden sonra yapılır. Bu genellikle araştırmanın son aşamasında yer alır.

17. Yargısal veri türlerinde toplanan veriler bireye ait özelliklerin etkisindedir. Buna göre aşağıdakilerden hangisinde toplanan veriler yargısal veri türüne girmez?

A) Düşünce
B) Kişilik
C) Genelleme
D) Görüş
E) Yetenek

Cevap: C) Genelleme

Açıklama: Genellemeler, belirli bir yargıya dayalı olmayan, daha geniş kapsamlı ifadelerdir ve yargısal veri türüne girmez.

18. Aşağıdakilerden hangisi araştırma probleminin seçimindeki özel ölçütlerden biri değildir?

A) Güncellik
B) Alanda yeterlilik
C) Teknik olanaklar
D) Yenilik
E) Zaman ve imkân yeterliliği

Cevap: D) Yenilik

Açıklama: Araştırma probleminin seçiminde güncellik, teknik olanaklar ve zaman gibi faktörler dikkate alınır, ancak yenilik doğrudan bir seçim ölçütü değildir.

19. Araştırma yöntemlerinin en genel anlatımı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Deneysel ve yarı deneysel işlem hazırlamayı kapsar.
B) Araştırmada sorulacak soruların hazırlanmasını kapsar.
C) Araştırma sürecinin tümünü kapsar.
D) Araştırmada felsefi esasları kapsar.
E) Araştırmada teorik esasları kapsar.

Cevap: C) Araştırma sürecinin tümünü kapsar.

Açıklama: Araştırma yöntemleri, araştırmanın tüm süreçlerini kapsar. Soruların hazırlanmasından veri analizine kadar tüm aşamaları içerir.

20. I. Gerçeklik nesneldir.
II. Asıl olan çalışılan durumdur.
III. Nedensellik ilişkisini açıklar.
IV. Değişkenler karmaşık ve iç içe geçmiştir ve bunlar arasındaki ilişkileri ölçmek zordur.
Yukarıda verilen niteliklerden hangileri kantitatif (nicel) araştırma yöntemlerine aittir?

A) I, II ve III
B) I ve II
C) II ve III
D) II, III ve IV
E) II ve IV

Cevap: E) II ve IV

Açıklama: Kantitatif araştırma yöntemleri, nesnel gerçeklik, nedensellik ilişkileri ve ölçülebilir değişkenler üzerine odaklanır. Bu nedenle I, II ve III doğru seçeneklerdir.