Felsefeye Giriş 2023-2024 Final Soruları

1. Aşağıdaki düşüncelerden hangisi eleştirel felsefenin ayırt edici özelliklerinden biridir?

A) Bilgelik sevgisi olması
B) Mümkün bilginin kapsam ve sınırlarını araştırması
C) Sosyal olaylara eleştiri getirmesi
D) Etik değerleri savunması
E) Poetik yaklaşımı benimsemiş olması

Cevap: B) Mümkün bilginin kapsam ve sınırlarını araştırması.

Açıklama: Eleştirel felsefe, bilginin sınırlarını ve kapsamını sorgular.

2. “Anlam, sözcüğün işaret ettiği nesnedir.” düşüncesini savunan filozof aşağıdakilerden hangisidir?

A) Platon
B) Herakleitos
C) Berkeley
D) Aristoteles
E) Sartre

Cevap: A) Platon

Açıklama:

3. Wittgenstein’a göre felsefe ile bilim ilişkisine dair aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

A) Felsefe, doğa bilimlerine aksiyomatik temeller sunar.
B) Felsefe, olayların nedenlerini bilimsel olarak araştırır.
C) Felsefe, bilimin önermelerini olgusal bakımdan denetler.
D) Felsefe, bilimlerin yöntemidir.
E) Felsefe, doğa bilimi önermelerini mantıksal açıdan aydınlatır.

Cevap: E) Felsefe, doğa bilimi önermelerini mantıksal açıdan aydınlatır.

Açıklama: Wittgenstein’a göre felsefe, bilimin sınırlarını ve anlamını belirler.

4. Çağdaş düşünceyi etkilemiş olan eleştirel felsefe ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) Hakikatler hakkındadır.
B) Orta Çağ felsefesini temel alır.
C) Zemini akıl ve mantıktır.
D) Gündelik olayları konu edinir.
E) Materyalizmin kaynağıdır.

Cevap: C) Zemini akıl ve mantıktır.

Açıklama: Eleştirel felsefe, akıl ve mantığı temel alır.

5. Kant, mümkün deneyimin sınırlarını belirlemekle aşağıdakilerden hangisini amaçlamaktadır?

A) Varlık ile hakikat ilişkisini ortaya koymak
B) Matematiksel bilginin kullanım sınırlarını belirlemek
C) Bilgi ile sanı arasındaki sınırı belirlemek
D) Göksel olayların sınırlarını belirlemek
E) Metafizik yapmanın mümkün olup olmadığını ve eğer mümkünse kapsamını belirlemek

Cevap: E) Metafizik yapmanın mümkün olup olmadığını ve eğer mümkünse kapsamını belirlemek.

Açıklama: Kant, metafiziğin sınırlarını sorgular ve bilgiyle ilgili net sınırları belirlemek ister.

6. “Dil ile dünya arasındaki karşılıklı olma ilişkisi, dünyanın yapısının dilin yapısında yansıyor olması imkânını doğurur.” düşüncesini savunan filozof aşağıdakilerden hangisidir?

A) Platon
B) Descartes
C) Hegel
D) Wittgenstein
E) Kant

Cevap: D) Wittgenstein.

Açıklama: Wittgenstein, dilin dünyanın yapısını yansıttığını savunur.

7. Descartes’ın ruh-beden tartışması ele alındığında aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

A) Ruh ve beden fiziksel olarak yer kaplamaktadır.
B) Ruh ve beden uzay ve zamanda bulunur.
C) Ruh ve beden duygulanım varlığıdır.
D) Ruh ve bedenin her ikisi de tasarlayıcıdır.
E) Beden düşünme yetisine sahip değilken ruh düşünür.

Cevap: E) Beden düşünme yetisine sahip değilken ruh düşünür.

Açıklama: Descartes, ruh ve beden arasındaki farkı vurgular ve ruhun düşünme yetisine sahip olduğunu belirtmiştir.

8. Aşağıda verilen ilişkilendirmelerden hangisinin Kant ile Wittgenstein arasında yapılması yanlıştır?

A) Wittgenstein’ın sınır çizmek istediği yer, düşünme değil düşüncenin dile getirilişidir.
B) Kant’tan farklı olarak, Wittgenstein, eleştirisinde sınırlama işlemini dil üzerinden gerçekleştirir.
C) Kant düşüncenin, Wittgenstein da dilin kendi sınırları içinde zorunlu olarak durduğunu düşünür.
D) Kant olgusal bilginin, Wittgenstein ise olgusal söylemin sınırlarını belirler.
E) Wittgenstein, Kant’tan farklı olarak, modern metafiziği kabul eder.

Cevap: E) Wittgenstein, Kant’tan farklı olarak, modern metafiziği kabul eder.

Açıklama: Wittgenstein, modern metafiziği eleştirir ve kabul etmez.

9. İlk Çağ düşünürlerinden Ksenophanes’e göre deneyim (peria), yani nesnelerin doğrudan duyulara konu edilmesi, bilginin temelini oluşturur. İnsan, nesneleri, dış dünyayı duyusal deneyim aracılığıyla bilir.
Verilen paragrafa göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Dış dünya duyular aracılığıyla bilinir.
B) Bilgi, saf akılla elde edilir.
C) Bilgi elde etmede görme duyusu önemlidir.
D) Duyular bilginin temelini oluşturur.
E) Duyusal deneyim ve tecrübe olmadan bilgi elde edilemez.

Cevap: B) Bilgi, saf akılla elde edilir.

Açıklama: Ksenophanes, bilginin duyular aracılığıyla elde edildiğini savunur.

10. Platon’un bilgi kuramında “metheksein” hangi anlama gelmektedir?

A) Bilgileri zanaatlarda kullanmak
B) Hatırlamak
C) İyi bir hayat yaşamak
D) İdealardan pay almak veya onlara katılmak
E) Kimyasal olayları açıklamak

Cevap: D) İdealardan pay almak veya onlara katılmak.

Açıklama: Platon’a göre “metheksein”, bireyin idealar dünyasına katılması anlamına gelir.

11. Wittgenstein’ın felsefe anlayışına göre aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) Felsefe, bir epistemolojik sınır bekçiliği etkinliğidir.
B) Felsefe, ruhsal olayların tasvirini verir.
C) Felsefe, doğa bilimlerinde neyin doğru neyin yanlış olduğunu belirler.
D) Felsefe, kötülük problemini araştırır.
E) Felsefe, ahlaki norm koyucu bir etkinliktir.

Cevap: A) Felsefe, bir epistemolojik sınır bekçiliğidir.

Açıklama: Wittgenstein’a göre felsefe, bilgiyi sınırlandıran bir etkinliktir.

12. Wittgenstein’a göre önerme işaretini oluşturan yalın ögelere ne ad verilir?

A) Olumsuz önerme
B) Doğru önerme
C) Yalın işaret
D) Bileşik önerme
E) Tikel önerme

Cevap: C) Yalın işaret.

Açıklama: Wittgenstein, önermeleri yalın ögelerle ifade eder.

13. Descartes’ın Bilgi Kuramına göre tözün anlamı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Var olmak için kendisinden başka hiçbir şeye ihtiyaç duymayan şey
B) Varlığın kaynağı
C) Evrenin amacı
D) İyi ideası
E) Doğa yasası

Cevap: A) Var olmak için kendisinden başka hiçbir şeye ihtiyaç duymayan şey.

Açıklama: Descartes’ın bilgi kuramında, töz bağımsız bir varlık olarak ele alınır.

14. “Bir terimin anlamı kendi başına mevcuttur” düşüncesini savunan filozof aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sartre
B) Herakleitos
C) G. E. Moore
D) Platon
E) Aristoteles

Cevap: D) Platon.

Açıklama: Platon, terimlerin anlamının bağımsız olduğunu savunmuştur.

15. Antik çağ düşünürü Ksenophanes’e göre aşağıdakilerden hangisinde bilginin kaynakları tam olarak verilmiştir?

A) Akıl ve hafıza
B) Yalnızca doğrudan tecrübe
C) Doğrudan tecrübe, vahiy ve söylentiler
D) Yalnızca vahiy
E) Tümdengelim

Cevap: C) Doğrudan tecrübe, vahiy ve söylentiler.

Açıklama: Ksenophanes, bilgi kaynağını doğrudan tecrübe, vahiy ve söylentilerle açıklar.

16. Kant felsefesine göre eleştirel metafiziğin amacı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bilmemizin meşru sınırını çizmeye yönelik ön dayanakları ortaya koymak
B) Meşru bilgi alanımız dışında kalan alan hakkında kanıtlar aramak
C) Aklın sınırları içinde ortaya koyamayacağımız ve denetlenmesi mümkün olmayan ifadelerin yer aldığı alanları incelemek
D) Fizik verileri sonucunda kurulan alanı incelemek
E) Mantıksal doğruluk değeri bakımından ifadeleri sınıflamak

Cevap: A) Bilmemizin meşru sınırını çizmeye yönelik ön dayanakları ortaya koymak.

Açıklama: Kant’ın amacı, bilgi alanını meşru sınırlarıyla belirlemektir.

17. Eleştirel felsefe anlayışları uyarınca Kant ve Wittgenstein birlikte veya ayrı olarak düşünüldüğünde aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Her ikisi de meşru bilginin sınırlarını belirlemeye yöneliktir.
B) Her ikisi de varlığın ilk ilkelerini ve nedenlerini araştırır.
C) Wittgenstein, düşüncelerin ifade edilişine eleştiri yöneltir.
D) Her ikisi de felsefe problemlerinin kökeninde bilgideki sınır ihlallerini görürler.
E) Kant, saf akla eleştiri yöneltir.

Cevap: B) Her ikisi de varlığın ilk ilkelerini ve nedenlerini araştırır.

Açıklama: Kant ve Wittgenstein, bilginin sınırlarına odaklanır, varlığın nedenlerine değil.

18. Eski Yunan kosmik düşüncesindeki Kosmos-Nous ilişkisinde merkezde doğa yer alırken yeniden doğuş anlamına gelen ….. düşüncesinin merkezinde insan yer almaktadır.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Modern Çağ
B) Rönesans
C) Orta Çağ
D) İlk Çağ
E) Yakın Çağ

Cevap: B) Rönesans.

Açıklama: Rönesans döneminde insan merkezli düşünce gelişmiştir.

19. Aşağıdakilerden hangisi Descartes’ın Bilgi Kuramına göre ikincil niteliklerden biri değildir?

A) Tat
B) Koku
C) Hareket
D) Ses
E) Renk

Cevap: C) Hareket.

Açıklama: Descartes’a göre hareket, ikincil nitelikler arasında sayılmaz.

20. ……, Batı Avrupa dünyası açısından sadece dünyanın keşfedildiği bir dönemin başlangıcı değil, aynı zamanda doğanın fethedildiği bir dönemin de başlangıcıydı.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) İlk Çağ dönemi
B) Batı Orta Çağ dönemi
C) Yeni Çağ dönemi
D) Rönesans dönemi
E) Kuşku dönemi

Cevap: D) Rönesans dönemi

Açıklama: