Felsefeye Giriş 2023-2024 Vize Soruları

1. Hume’un felsefe anlayışına göre ide bağıntıları ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

A) İdeler rastlantısaldır.
B) İdeler fiziki yaklaşımın bir sonucudur.
C) İdeler çelişmezlik ilkesinin bir görünüşüdür.
D) İdeler izlenimlerden doğar.
E) İdeler saf aklın çelişkileridir.

Cevap: C) İdeler çelişmezlik ilkesinin bir görünüşüdür.

Açıklama:

2. Aristoteles’e göre aşağıdakilerden hangisi cevher olarak kabul edilmektedir?

A) Yasalar
B) Tümeller
C) Tikeller
D) Etik ifadeler
E) İdealar

Cevap: C) Tikeller.

Açıklama: Aristoteles’e göre cevher, var olan şeylerin özüdür ve bu tikellerde kendini gösterir. Tikeller, bireysel varlıklardır.

3. Mantıkçı pozitivizme göre felsefenin gerçekleştirmeyi amaçladığı etkinlik türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bilimsel olaylara sezgisel açıdan yaklaşmak
B) Metafizik soruların bir anlam taşımadığını göstermek
C) Metafizik sistemler arasında ilişki kurmak
D) Metafizik sorulara cevap vermek
E) Mantığı antropolojik olarak temellendirmek

Cevap: B) Metafizik soruların bir anlam taşımadığını göstermek.

Açıklama: Mantıkçı pozitivistler, metafiziğin anlamsız olduğunu savunurlar ve felsefenin görevinin bu tür soruları ortadan kaldırmak olduğunu öne sürerler.

4. Felsefe ve bilim yargılarının metafizikten arındırılmasına yönelik çalışmalarda Viyana çevresi düşünürleri ….. ile çalışma yürütmeyi önermişlerdir.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Betimleme yolu
B) Metafizik bir yöntem kullanılması
C) Etik problemine yönelik bir çalışma aracılığı
D) Anlam alanında matematiksel bir yönelim ve bakış açısı
E) Deney

Cevap: D) Anlam alanında matematiksel bir yönelim ve bakış açısı.

Açıklama: Viyana çevresi, felsefi sorunları anlamlandırmada matematiksel ve mantıksal bir bakış açısının kullanılmasını önermiştir.

5. İyi ideası, Platon’un bazı metaforlarında ….. benzetilmektedir.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Yıldız sistemine
B) Gecenin sessizliğine
C) Dinginliğe
D) Dünya’yı görmemizi sağlayan Güneş’e
E) Geceleri aydınlatan Ay’a

Cevap: D) Dünya’yı görmemizi sağlayan Güneş’e.

Açıklama: Platon, iyi ideasını, Güneş metaforu ile açıklamaktadır. Tıpkı Güneş’in dünyayı aydınlatması gibi, iyi ideası da tüm ideaların anlaşılmasını sağlar.

6. Temsilcisi ve temel görüşleri göz önüne alındığında Kartezyen felsefenin hangi yüzyılın felsefe tartışmaları içerisinde ortaya çıktığını söylemek mümkündür?

A) 17. yüzyıl
B) 20. yüzyıl
C) 14. yüzyıl
D) 16. yüzyıl
E) 19. yüzyıl

Cevap: A) 17. yüzyıl.

Açıklama: Kartezyen felsefe, René Descartes tarafından 17. yüzyılda ortaya atılmıştır ve rasyonalizmin temelini oluşturur.

7. Descartes’ın Bilgi Kuramına göre birincil nitelikler ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

A) Kişiden kişiye değişiklik gösterir.
B) Algılayana göre değişiklik göstermezler.
C) Nesneden bağımsızdırlar.
D) Algılayana bağlı olarak değişirler.
E) Duyulara bağlı olup onlardaki herhangi bir değişimden etkilenmektedirler.

Cevap: B) Algılayana göre değişiklik göstermezler.

Açıklama: Descartes’a göre birincil nitelikler nesneldir ve algılayana göre değişmezler.

8. Platon’a göre ideaların ortak özellikleri, hepsinin üzerinde görülen ….. ideası ile açıklanır.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Hoş
B) Bağıntı
C) Sanı
D) İyi
E) Güzel

Cevap: D) İyi.

Açıklama: Platon’a göre, tüm ideaların bir ortak özelliği vardır ve bu da iyi ideası ile açıklanır.

9. Aşağıdakilerden hangisi Aristoteles’in felsefesinde yer alan dört nedenden biridir?

A) Olumlu neden
B) İlk neden
C) Formel neden
D) Etkili neden
E) Fizik neden

Cevap: C) Formel neden.

Açıklama: Aristoteles’in dört nedeninden biri formel nedendir. Bu, bir şeyin biçimini, yapısını ve özelliklerini açıklayan nedendir.

10. Platon’un duyusal deneyimlere konu olan dünya ile ilgili görüşü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kesin ve değişmez bilginin dünyasıdır.
B) Formların dünyasıdır.
C) Oluş ve değişmeye tabi değildir.
D) Kesin bilgisi elde edilebilir.
E) Görünüşlerin yanıltıcı dünyasıdır.

Cevap: E) Görünüşlerin yanıltıcı dünyasıdır.

Açıklama: Platon’a göre, duyusal dünya yanıltıcıdır. Gerçek bilgi, duyusal dünyadan değil, formlar dünyasından gelir.

11. Günümüzde “metafizik” olarak adlandırılan felsefe konularını Aristoteles “…..” olarak adlandırmıştır.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Fizikten önceki konular
B) Fizik
C) Retorika
D) Poetika
E) İlk felsefe

Cevap: E) İlk felsefe.

Açıklama: Aristoteles, metafizik konuları “ilk felsefe” olarak adlandırmıştır. Bu konular varlık, neden ve ilke gibi temel felsefi sorunlarla ilgilidir.

12. Platon’a göre aşağıdakilerden hangisi ideaların özellikleri arasında yer alır?

A) Değişme ve oluş hâlindedirler.
B) Her fiziksel olayda farklılaşırlar.
C) Sonlu ve sınırlıdırlar.
D) Değişmeye tabi değildirler; sürekli ve durağandırlar.
E) Duyusal niteliklerden oluşurlar.

Cevap: D) Değişmeye tabi değildirler; sürekli ve durağandırlar.

Açıklama: Platon’a göre idealar değişmezdir ve sürekli olarak varlıklarını sürdürürler. Fiziksel dünyanın aksine, idealar zaman ve mekânın ötesindedir.

13. Aristoteles, bugün “Metafizik” ismiyle bilinen eserinin içeriğindeki konuları “…..” olarak adlandırmıştır.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) İlk felsefe
B) Pratik
C) Son felsefe
D) Matematik
E) Poetika

Cevap: A) İlk felsefe.

Açıklama: Aristoteles, varlık ve varlıkla ilgili ilk ilkeleri inceleyen metafiziği “ilk felsefe” olarak adlandırmıştır.

14. Hume’un meşru bilginin alanı konusundaki görüşü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Estetik ve ahlak bağıntıları
B) Duygusal ve düşünsel bağıntılar
C) Olgu sorunları ve ide bağıntıları
D) Matematik ve geometri bağıntıları
E) Metafiziğin bağıntıları

Cevap: C) Olgu sorunları ve ide bağıntıları.

Açıklama: Hume, bilginin iki türünü ayırt eder: olgu sorunları (deneyime dayalı bilgiler) ve ide bağıntıları (mantıksal ve matematiksel doğrular).

15. Descartes aşağıdaki felsefe akımlarından hangisine dâhil edilebilir?

A) Empirizm
B) Rasyonalizm
C) Varoluşcu
D) Eleştirel Teori
E) İdealizm

Cevap: B) Rasyonalizm.

Açıklama: Descartes, rasyonalizmin öncüsüdür ve bilgiye akıl yoluyla ulaşılabileceğini savunur.

16. Doğa bilimleri ve metafizik ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

A) Metafizik, varlığı bir bütün olarak kavramaya çalışır.
B) Doğa bilimleri, dünyanın yapısı ve işleyişine ilişkin bilgi vermeye yöneliktir.
C) Doğa bilimleri, hakikatlere ilişkin bilgi vermez.
D) Metafizik nicel bir etkinliktir.
E) Doğa bilimleri ilahi sonuçlara ulaşmaya çalışır.

Cevap: B) Doğa bilimleri, dünyanın yapısı ve işleyişine ilişkin bilgi vermeye yöneliktir.

Açıklama: Doğa bilimleri, gözlemler ve deneyler aracılığıyla doğa olaylarını anlamaya ve açıklamaya çalışır. Bu nedenle dünyanın yapısı, işleyişi ve doğal fenomenlerle ilgili bilgi sağlar. Metafizik ise, varlığı, varoluşu ve evrenin temellerini ele alan daha soyut ve spekülatif bir alandır.

17. Aşağıdakilerden hangisi bir şeye ilişkin doğrudan neliğe yönelik bir sorudur?

A) Bu nereden gelmiştir?
B) Bu niçin yapılmıştır?
C) Bu nasıl yapılmıştır?
D) Bu kim tarafından yapılmıştır?
E) Bunun ilk nedeni nedir?

Cevap: E) Bunun ilk nedeni nedir?

Açıklama: Neliğe ilişkin sorular varlığın özü ile ilgilidir. “İlk neden” sorusu da bu bağlamda değerlendirilir.

18. Descartes’ın bilgi kuramına göre ruhun temel özelliği aşağıdakilerden hangisidir?

A) Düşünmek
B) Duygulanmak
C) Tasarlamak
D) İfade etmek
E) İstemek

Cevap: A) Düşünmek.

Açıklama: Descartes’a göre ruhun en temel özelliği düşünmedir. Bu yüzden “Düşünüyorum, öyleyse varım” demiştir.

19. Hume’a göre olgu sorunlarını dile getiren, duyu deneyimlerine dayanan gerçekliğe ilişkin önermeler aşağıdakilerden hangisidir?

A) Olumsal önermeler
B) Eksik önermeler
C) Etik önermeler
D) Belirsiz önermeler
E) Metafizik önermeler

Cevap: A) Olumsal önermeler.

Açıklama: Hume’a göre olgu sorunlarını dile getiren önermeler, olumsal önermelerdir ve bunlar deneyimle doğrulanabilir ya da yanlışlanabilir.

20. Ereksel neden anlayışı aşağıdaki filozoflardan hangisinin varlık görüşlerinin temelini oluşturur?

A) Parmenides
B) Platon
C) Sokrates
D) Herakleitos
E) Aristoteles

Cevap: E) Aristoteles.

Açıklama: Aristoteles’in dört nedeninden biri olan ereksel neden, bir şeyin var olma amacı ya da nedeni olarak tanımlanır.