İstatistik Vize Deneme Sınavı

1. Bir öğrenci girdiği beş dersin sınavlarından 57, 62, 65, 73 ve 78 puan almıştır. Öğrencinin söz konusu dersler için not ortalaması aşağıdakilerden hangisidir?

A) 64
B) 68
C) 65
D) 66
E) 67

Cevap : E) 67

Açıklama : Notların toplamı (57+62+65+73+78) = 335. Ortalama ise 335/5 = 67 olarak hesaplanır.

2. Bir ilde aralık ayı içinde sıcaklıklar ­2, 1, 1, 2 şeklinde ölçülmüştür. Bu serinin ortalaması hesaplanmak istendiğinde hangi duyarlı (analitik) ortalamanın kullanılması uygundur?

A) Geometrik ortalama
B) Aritmetik ortalama
C) Ağırlıklı aritmetik ortalama
D) Kareli ortalama
E) Medyan

Cevap : D) Kareli ortalama

Açıklama : Negatif ve pozitif değerler içeren verilerde kareli ortalama, negatif değerlerin etkisini nötralize etmek için kullanılır.

3. Bir veri kümesi içinde bulunan aşırı değerlere karşı en duyarlı ortalama aşağıdakilerden hangisidir?

A) Harmonik ortalama
B) Geometrik ortalama
C) Aritmetik ortalama
D) Medyan
E) Mod

Cevap : C) Aritmetik ortalama

Açıklama : Aritmetik ortalama, aşırı değerlere karşı en duyarlı ortalamadır. Aşırı değerler, ortalamanın sonucunu ciddi şekilde etkileyebilir.

4. Bir seride yer alan gözlem değerleri arasında aşırı değer bulunması durumunda, seriyi daha iyi temsil etmesi bakımından ……. tercih edilmelidir.

A) aritmetik ortalama
B) kareli ortalama
C) duyarlı ortalama
D) geometrik ortalama
E) tartılı aritmetik ortalama

Cevap : D) Geometrik ortalama

Açıklama : Aşırı değerlere sahip veri setlerinde geometrik ortalama tercih edilir, çünkü bu yöntem aşırı değerlerin etkisini azaltır.

5. Zaman vasfının şıklarına göre verilerin düzenlenmesi ile elde edilen serilere ne ad verilir?

A) Bölünme serileri
B) Zaman serileri
C) Bileşik seriler
D) Panel veriler
E) Mekân serileri

Cevap : B) Zaman serileri

Açıklama : Zaman serileri, belirli bir zaman aralığındaki verileri inceleyen ve analiz eden bir veri düzenleme yöntemidir.

6. Bir veri kümesi içindeki gözlem değerleri arasında en çok tekrar eden gözlem değerine ….. denir.

A) medyan (ortalayan)
B) kareli ortalama
C) mod (egemen değer)
D) geometrik ortalama
E) aritmetik ortalama

Cevap : C) mod (egemen değer)

Açıklama : Mod, veri kümesinde en sık tekrar eden değeri gösterir. Örneğin, bir veri kümesinde 5 sayısı en sık görünüyorsa, mod 5’tir.

7. Bir araştırmada veri toplama işleminin doğrudan araştırmacı tarafından yapılması durumunda elde edilen veri türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Veri kümesi
B) Birincil veri
C) Derleme
D) Kaynak veri
E) İkincil veri

Cevap : B) Birincil veri

Açıklama : Birincil veri, doğrudan araştırmacı tarafından toplanan veridir. İkincil veriler ise daha önce toplanmış verilerin kullanılmasıdır.

8. Bir birimi nitelemeye yönelik vasıfların, birimlerde ortaya çıkış ya da görünüş şekillerine ………. denir.

A) ölçek
B) ölçü
C) ölçüm düzeyi
D) şık
E) nitelik

Cevap : D) şık

Açıklama : Şık, veri toplamada nitelikleri veya gözlemleri sınıflandırmak için kullanılan kategorik değerlerdir.

9. İstatistik araştırmaya konu olan bir birimin, uzun süre zarfında gözlenmesi mümkünse ya da bir birim uzun ömürlü olarak tanımlanıyorsa, bu tür birimlere ne ad verilir?

A) Ani birim
B) Devamlı birim
C) Soyut birim
D) Nicel birim
E) Somut birim

Cevap : B) Devamlı birim

Açıklama : Devamlı birimler, zaman içinde gözlenebilen ya da uzun süreli analizler yapılabilen birimlerdir.

10. Bir veri kümesi içinde yer alan gözlem değerlerinin veri içinde kaç kez tekrar ettiğini gösteren değere ne ad verilir?

A) Ölçek
B) Sayı
C) Frekans
D) Değer
E) Ölçüm

Cevap : C) Frekans

Açıklama : Frekans, bir veri kümesinde belirli bir değerin kaç kez tekrar ettiğini gösteren bir istatistiksel terimdir.

11. Gruplama işlemi yapılırken dikkat edilmesi gereken temel husus, oluşturulacak sınıfların mümkün olduğunca ….. olmasıdır.

A) Heterojen
B) Dar
C) Geniş
D) Homojen
E) Sayısal

Cevap : D) Homojen

Açıklama : Gruplama yapılırken homojen sınıflar oluşturmak, veri analizinde daha net sonuçlar elde edilmesini sağlar.

12. Gözlem değerleri arasında önem farkı bulunması durumunda ortalama hesabı yapılırken …… tercih edilmelidir.

A) mod
B) analitik ortalama
C) ağırlıklı ortalama
D) medyan
E) ağırlıksız ortalama

Cevap : C) Ağırlıklı ortalama

Açıklama : Gözlem değerleri farklı önem derecelerine sahipse, ağırlıklı ortalama kullanılarak her değere uygun ağırlık verilir.

13. Gözlem değerleri (3,4,5,6,7,7,8,8,9,9,10) olan ve 11 gözlemden oluşan serinin medyanı aşağıdakilerden hangisidir?

A) 7
B) 4
C) 8
D) 5
E) 6

Cevap : A) 7

Açıklama : Medyan, bir veri setinde ortadaki değerdir. 11 gözlemli bu serinin ortasında 7 bulunmaktadır.

14. Bir araştırmada veri toplama işlemi sırasında yapılan ve hep aynı yönde sapmalara (hatalara) sebep olan hata türüne ne ad verilir?

A) Tesadüfi hata
B) Örnek hatası
C) Sistematik hata
D) Ölçme hatası
E) Genel hata

Cevap : C) Sistematik hata

Açıklama : Sistematik hata, ölçüm veya veri toplama süreçlerinde sürekli olarak aynı hataların tekrarlandığı durumlardır.

15. Sınıflanmış ya da gruplanmış serilerin grafik sunumuna verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?

A) Daire
B) Histogram
C) Çubuk grafik
D) Serpilme diyagramı
E) Grafik

Cevap : B) Histogram

Açıklama : Histogram, veri dağılımını sınıflar halinde gösteren bir grafik türüdür ve sınıflanmış veriler için kullanılır.

16. I. Gruplama, veriyle ilgili herhangi bir bilgi kaybına yol açmayan bir veri düzenleme yöntemidir.
II. Gruplama, nitel veriler için kullanılabilen bir veri düzenleme yöntemidir.
III. Gruplama, nicel veriler için kullanılabilen bir veri düzenleme yöntemidir.
Verilerin düzenlenmesi ile ilgili olarak yukarıda verilen ifadelerden hangisi ya da hangileri doğrudur?

A) I ve II
B) Yalnız I
C) Yalnız III
D) Yalnız II
E) II ve III

Cevap : E) II ve III

Açıklama : Gruplama yöntemi, nitel ve nicel verilerde kullanılabilir, ancak bilgi kaybına yol açabilir.

17. Gözlem değerlerinin toplamı sıfır olan ya da gözlem değerleri arasında (­) işaretli değer bulunan serilerde ortalama hesaplamak istendiğinde aşağıdaki hangi ortalama hesaplanmalıdır?

A) Toplamı sıfır olan serilerde ortalama hesaplanması mümkün değildir.
B) Aritmetik ortalama hesaplanmalıdır.
C) Geometrik ortalama hesaplanmalıdır.
D) Tartılı ortalama hesaplanmalıdır.
E) Kareli ortalama hesaplanmalıdır.

Cevap : E) Kareli ortalama hesaplanmalıdır.

Açıklama : Negatif değerler içeren veri setlerinde kareli ortalama kullanılarak negatif değerlerin etkisi ortadan kaldırılır.

18. Verileri düzenlemek amacıyla, verinin birbirine yakın şıklarını mümkün olduğunca homojen sınıflarda toplamak suretiyle oluşturulan serilere ne ad verilmektedir?

A) Sıralanmış seri
B) Düzenlenmiş seri
C) Sınıflanmış seri
D) Ayrılmış seri
E) Birleştirilmiş seri

Cevap : C) Sınıflanmış seri

Açıklama : Sınıflanmış seriler, gözlem değerlerinin belirli aralıklarla sınıflandırıldığı veri setleridir.

19. Bir istatistik çalışmaya, incelemeye ya da gözleme konu olan tüm birimlerin meydana getirdiği topluluğa ne ad verilir?

A) Parametre
B) Örnekleme
C) İstatistik
D) Örnek kütle
E) Anakütle

Cevap : E) Anakütle

Açıklama : Anakütle, istatistiksel bir çalışmada incelenen tüm birimlerin oluşturduğu topluluğa verilen addır.

20. Mutlak sıfır noktasına sahip olan ve en güçlü ölçüm düzeyi olarak tanımlanan ölçüm düzeyine ne ad verilmektedir?

A) Aralık ölçüm düzeyi
B) Tanımlayıcı ölçüm düzeyi
C) Sınıflayıcı ölçüm düzeyi
D) Sıralayıcı ölçüm düzeyi
E) Oran ölçüm düzeyi

Cevap : E) Oran ölçüm düzeyi

Açıklama : Oran ölçüm düzeyi, sıfırın mutlak anlamı olduğu ve iki değer arasındaki farkın oranlanabilir olduğu bir ölçüm düzeyidir.