Bilimsel Araştırma Teknikleri 2023-2024 Vize Soruları (Sosyoloji)

1- Tümdengelim yaklaşımıyla yapılan araştırmaların en önemli özelliği aşağıdakilerden hangisidir?

A) Metodun ilk önce belirlenmesi
B) Kuramın araştırmanın başında oluşturulması
C) Konunun ilk önce seçilmesi
D) Araştırma evreninin tanımlanması
E) Konunun sonra seçilmesi

Cevap: B) Kuramın araştırmanın başında oluşturulması

Açıklama: Tümdengelim yöntemi, önce genel bir kuramın oluşturulup daha sonra bu kuramın test edilmesine dayanır.

2- Kuram üretmeyi ve/veya sınamayı hedefleyen bilimsel araştırmalara verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?

A) Laboratuvar araştırmaları
B) Doğal araştırmalar
C) Temel araştırmalar
D) Genel araştırmalar
E) Kuramsal araştırmalar

Cevap: C) Temel araştırmalar

Açıklama: Temel araştırmalar, bilimin ilerlemesi için yeni kuramlar geliştirmeyi veya var olan kuramları sınamayı amaçlar. Bu araştırmalar, genellikle belirli bir uygulamaya yönelik olmayıp, bilginin derinleştirilmesi ve genişletilmesi üzerine odaklanır. Bu nedenle, laboratuvar araştırmaları ya da doğal araştırmalar gibi spesifik bir ortama değil, bilginin kendisine odaklanır.

3- Aşağıdakilerden hangisi araştırma yapısı içerisinde yer almaz?

A) İşlevselleştirme
B) Belli bir konuya odaklanma
C) Kapsamı daraltma
D) Grup oluşturma
E) Konu belirleme

Cevap: D) Grup oluşturma

Açıklama: Grup oluşturma, araştırmanın planlama aşamasında kullanılan bir yöntem değil, araştırma evresinde kullanılan bir tekniktir.

4- Sonlu bir ana kütlede tüm birimlerin yer aldığı listeye verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?

A) Çerçeve
B) Son ana kütle listesi
C) Ömeklem listesi
D) Grafik
E) Tablo

Cevap: A) Çerçeve

Açıklama: Çerçeve, araştırmaya katılacak tüm birimlerin listelendiği yapıdır.

5- “Bir problemi, olayı bilimsel yöntemlerle irdeleyerek çözüme ulaştıran ve insanlığın yaranna sunan kişi …..“
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Akademisyendir.
B) İyi bir mühendistir.
C) Bilim insanıdır.
D) Lider kişidir.
E) İyi yetişmiş bir bilimcidir.

Cevap: C) Bilim insanıdır.

Açıklama: Bilim insanı, bilimsel yöntemlerle problemleri irdeleyip çözüm üreten kişidir.

6- Ahmet 24, Berk ise 26 yaşındadır. Ahmet’in boyu 1.78 cm, Berk’in boyu ise 1.84 cm’dir. Ahmet’in aylık geliri 1200 TL, Berk’in aylık geliri ise 2000 TL’dir.
Yukarıdaki metne göre Ahmet ile Berk’in yaş ve boylarının kaydedilmesiyle elde edilen yaş ve boy değişkenleri aşağıdaki hangi tür veriye örnek olur?

A) Çok değişkenli veri
B) Panel veri
C) İki değişkenli veri
D) Tek değişkenli veri
E) Nominal veri

Cevap: C) İki değişkenli veri

Açıklama: Yaş ve boy iki farklı değişken olduğundan, bu veri türü iki değişkenli veridir.

7- “Ahmet 24, Berk ise 26 yaşındadır. Ahmet’in boyu 1.78 cm, Berk’in boyu ise 1.84 cm’dir. Ahmet’in aylık geliri 1200 TL, Berk’in aylık geliri ise 2000 ‘TL’dir.”
Yukarıdaki metne göre Berk’in yas, boy ve aylık gelirlerinin kaydedilmesiyle elde edilen yaş, boy ve aylık gelir değişkenleri hangi tür veriye örnek olur?

A) Panel veri
B) Nominal veri
C) İki değişkenli veri
D) Tek değişkenli veri
E) Çok değişkenli veri

Cevap: E) Çok değişkenli veri

Açıklama: Birden fazla değişken (yaş, boy, gelir) söz konusu olduğunda, bu veri çok değişkenli veriye örnektir.

8- Aşağıdakilerden hangisi ölçmede hata kaynaklarından biri değildir?

A) Denek hatası
B) Denek önyargısı
C) Gözlemci önyargısı
D) Gözlemci hatası
E) Deneğin cinsiyeti

Cevap: E) Deneğin cinsiyeti

Açıklama: Deneğin cinsiyeti, bir ölçüm hatası kaynağı olarak değerlendirilmez.

9- Anketin yeterli sayıda ve ölçülmek istenen olguyu temsil edebilecek sorulardan oluşup oluşmadığından emin olmak amacıyla yapılan geçerlilik türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yapısal geçerlilik
B) İç geçerlilik
C) Dış geçerlilik
D) Yüzey geçerliliği
E) Anlam geçerliliği

Cevap: B) İç geçerlilik

Açıklama:

10- Genellikle küçük hacimli ana kütlelere uygulanan, sonlu bir ana kutlenin bütün birimlerinin incelenmesi işlemine verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?

A) Küme örnekleme
B) Tamsayım
C) Kartopu örneklemesi
D) Sistematik örnekleme
E) Standart hata

Cevap: B) Tamsayım

Açıklama: Tamsayım, tüm birimlerin incelendiği bir yöntemdir.

11- Araştırma yöntemlerinin en genel anlatımı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Araştırma sürecinin tümünü kapsar.
B) Araştırmada teorik esasları kapsar.
C) Araştırmada felsefi esasları kapsar.
D) Deneysel ve yarı deneysel işlem hazırlamayı kapsar.
E) Araştırmada sorulacak soruların hazırlanmasını kapsar.

Cevap: A) Araştırma sürecinin tümünü kapsar.

Açıklama: Araştırma yöntemleri, araştırmanın tüm aşamalarını kapsayan bir süreçtir.

12- Aşağıdakilerden hangisi araştırma projesi içinde yer almaz?

A) Felsefi değerlendirme
B) Sonuç
C) Giriş
D) Gelişme
E) Varsayım

Cevap: A) Felsefi değerlendirme

Açıklama: Felsefi değerlendirme, bir araştırma projesinde yer alması gereken bir bölüm değildir.

13- Deneklerden alınan cevapların ya da ölçümlerin nitelik halinde belirtildiği ölçek türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Oransal ölçek
B) Kümesel ölçek
C) Sırasal ölçek
D) Aralıksal ölçek
E) İsimsel ölçek

Cevap: E) İsimsel ölçek

Açıklama: İsimsel ölçek, niteliksel verileri belirtmek için kullanılır.

14- Örneklemin, araştırmacının ya da örneklemecinin kişisel arzu, istek, düşünce ve deneyimlerine göre seçilen yöntem aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yargısal örnekleme
B) Basit rastgele örnekleme
C) Kota örneklemesi
D) Tam sayım
E) Sistematik örnekleme

Cevap: A) Yargısal örnekleme

Açıklama: Yargısal örnekleme, araştırmacının kişisel yargısına dayanan bir seçim yöntemidir.

15- Aşağıdaki yargılardan hangisi her zaman geçerli değildir?

A) Geçerlilik, araştırmanın genel doğruluğunu zedeleyecek hataların bulunmaması durumudur.
B) Bir ölçeğin geçerli olabilmesinin ilk koşulu güvenilir olmasıdır.
C) Güvenilirliği yüksek bir test geçerlidir.
D) Geçerlilik için bir test, tekrarlayan ölçümlerde aynı sonucu vermelidir.
E) Geçerli bir test aynı zamanda güvenilirdir.

Cevap: C) Güvenilirliği yüksek bir test geçerlidir.

Açıklama: Güvenilirlik yüksek bir test geçerli olmayabilir; güvenilirlik ve geçerlilik farklı kavramlardır.

16- Bilimsel araştırmalarda araştırmacının izlediği genel yolu aşağıdaki ifadelerden hangisi karşılamaktadır?

A) Epistemoloji
B) Metodoloji
C) Pozitivizm
D) Rölativizm
E) Filoloji

Cevap: B) Metodoloji

Açıklama: Metodoloji, araştırmacının izlediği genel araştırma yöntemlerini ifade eder.

17- Araştırmanın sonucunda elde edilen bilgi ve bulguların işe yarar olmaları aşağıdaki ölçütlerden hangisini ifade eder?

A) Önemlilik
B) Çözülebilirlik
C) Alanda yeterlilik
D) Teknik olanaklar
E) Anlamlılık

Cevap: E) Anlamlılık

Açıklama: Anlamlılık, elde edilen bulguların işe yarar ve anlamlı olup olmadığını ifade eder.

18- Ana kütlenin tüm özelliklerini içeren ve temsil yeteneğine sahip bir örneklem aşağıdaki örnekleme yöntemlerinden hangisiyle seçilmiş olabilir?

A) Kolayda örnekleme yöntemi ile yapılmış olabilir.
B) Küme örnekleme ile yapılmış olabilir.
C) Sürekli örnekleme yöntemi ile yapılmış olabilir.
D) Rassal örnekleme ile yapılmış olabilir.
E) Sistematik örnekleme ile yapılmış olabilir.

Cevap: D) Rassal örnekleme ile yapılmış olabilir.

Açıklama: Rassal örnekleme, ana kütleyi en iyi temsil eden örnekleme yöntemlerinden biridir.

19- Aşağıdakilerden hangisi araştırma probleminin seçimindeki özel ölçütlerden biri değildir?

A) Güncellik
B) Zaman ve imkan yeterliliği
C) Alanda yeterlilik
D) Yenilik
E) Teknik olanaklar

Cevap: D) Yenilik

Açıklama:

20- Yüz geçerliği ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?

A) Hesaplanan yüzde ne kadar yüksekse araç o düzeyde yüz geçerliğine sahiptir.
B) Yargıçlar-uzmanlar arası anlaşma-uyuşma derecesi yüz geçerliği düzeyi ölçütü olarak hesaplanabilir.
C) Uzmanlar bir ölçme aracının ölçmek istediğini ne derece ölçebildiğine karar verirler.
D) Yüz geçerliği nesnel bir süreçtir.
E) Uzman kanısıyla belirlenir.

Cevap: D) Yüz geçerliği nesnel bir süreçtir.

Açıklama: Yüz geçerliği, nesnel değil, daha çok uzman görüşüne dayalı bir süreçtir.