Ata Aöf Ailelerle Sosyal Hizmet Ünite -2

Yapısal İşlevsel Kuram

Bu kuram, işlevselci yaklaşımın devamı olarak Talcott Parsons tarafından şekillendirilmiştir. Yapısal işlevselcilik, toplumun bir bütün olarak varlığını sürdürebilmesi için işlevlerin önemini vurgular. Toplumu bir organizma gibi düşünerek, her bir parçasının (alt sistemlerin) toplumun devamlılığı için işlevsel olduğunu savunur. Aile, bu alt sistemlerden biridir ve toplumun istikrarını sağlamak için önemli bir role sahiptir. Aile sistemleri, toplumsal yapı içinde denge ve uyum sağlamak için birbirine bağımlıdır.

Sosyal Çatışma Kuramı

Bu kuram, toplumda ve ailede mevcut olan güç ve kaynak dağılımındaki eşitsizlikleri temel alır. Çatışma, kıt kaynakların adaletsiz dağılımından kaynaklanır ve sürekli değişimlere yol açar. Aile içinde de güç mücadelesi ve kontrol mücadelesi vardır. Çatışma kuramına göre, ailedeki cinsiyet ve yaşa bağlı güç dengesizlikleri, ev işlerinde, karar süreçlerinde ve aile içi ilişkilerde kendini gösterir. Bu eşitsizlikler toplumsal yapıdaki çatışmaların da temelini oluşturur.

Sembolik Etkileşim Kuramı

George Herbert Mead’in geliştirdiği bu kuram, insanların anlam oluşturarak sosyal etkileşimlerde bulunduğunu vurgular. Bireyler arasında paylaşılan simgeler (dil, işaretler) aracılığıyla anlamlar oluşur ve bu simgeler toplumsal etkileşimlerde önemli rol oynar. Aile içi etkileşimlerde bu simgeler üzerinden anlamlar yüklenir ve aile dinamikleri şekillenir. Bu kuram, aile içindeki roller, iletişim biçimleri ve sosyalizasyon süreçlerini anlamada kullanılır.

Aile Sistemleri Kuramı

Murray Bowen tarafından geliştirilen aile sistemleri kuramı, aileyi birbirine bağımlı alt sistemlerden oluşan bir yapı olarak ele alır. Aile üyeleri ve alt sistemler arasındaki etkileşimler, aileyi bir bütün olarak etkiler. Aile sistemi, diğer sosyal sistemlerle de etkileşim içindedir ve bu etkileşimler ailedeki dinamikleri şekillendirir. Ailenin içindeki ilişkiler, zamanla değişen koşullara uyum sağlar ve bu da ailenin sürekliliğini korur.

Aile Ekolojisi Kuramı

Urie Bronfenbrenner’in geliştirdiği bu kurama göre, aile bir dizi iç içe geçmiş çevresel sistemin merkezinde yer alır. Bireyi ve aileyi çevreleyen bu sistemler arasında okul, işyeri ve arkadaş grubu gibi doğrudan iletişim içinde olunan mikrosistem, bu mikrosistemler arasındaki ilişkileri kapsayan mezosistem ve dolaylı etkileyen egzosistem bulunur. En dış çerçevede ise toplumsal ve kültürel değerleri içeren makrosistem yer alır. Aile, çevresiyle etkileşim halinde sürekli değişim gösterir.

Gelişimsel Aile Kuramı

Gelişimsel aile kuramı, ailenin yaşam döngüsü içindeki evrelerine ve bu evrelerde üstlenilen görev ve rollerin değişimine odaklanır. Aile üyeleri, her yaşam evresinde farklı gelişim görevleri üstlenir. Aile içindeki bu değişimler, ailenin sağlıklı bir şekilde ilerlemesine katkı sağlar.

Feminist Aile Kuramı

Feminist aile kuramı, ailede toplumsal cinsiyet rolleri ve güç ilişkileri üzerinde durur. Feminist bakış açısına göre, ailedeki güç dengesi genellikle erkeklerin lehinedir ve bu durum toplumsal yapının bir yansımasıdır. Kuram, kadınların aile içindeki rollerini ve bu rollerin toplumsal yapıdaki eşitsizlikleri nasıl pekiştirdiğini anlamaya çalışır. Feminist kuram, aileyi cinsiyet eşitsizlikleri açısından inceler ve aile yapılarının daha eşitlikçi hale gelebileceğini savunur.

1- İsimleri verilen bilim insanlarından hangisi Yapısal İşlevsel kuramın temsilcilerindendir?

A) Murray Bowen
B) George Herbert Mead
C) Talcott Parsons
D) Bronfenbrenner
E) Ernest Watson

Cevap: C) Talcott Parsons

Açıklama: Yapısal İşlevsel kuram, Talcott Parsons ile özdeşleşmiş bir yaklaşımdır ve toplumun işlevsel yapısını inceler.

2- Yapısal İşlevsel kuram ile ilişkili olmayan ifade aşağıdakilerden hangisidir?

A) Toplum, alt sistemlerden oluşur.
B) Toplum canlı bir organizmaya benzetilir.
C) Alt sistemler, bazı temel gereksinimleri için diğer sistemlere ihtiyaç duyarlar.
D) Toplum içinde bulunan tüm sistemlerin temel işlevi, toplumun varlığını devam ettirmesine yardımcı olmaktır.
E) Sistemin herhangi bir parçasında meydana gelen değişimin toplumsal sistem üzerinde etkisi söz konusu değildir.

Cevap: E) Sistemin herhangi bir parçasında meydana gelen değişimin toplumsal sistem üzerinde etkisi söz konusu değildir.

Açıklama: Yapısal işlevsel kuramda, sistemin herhangi bir parçasında meydana gelen değişiklik tüm toplumsal sistemi etkiler.

3- Yapısal İşlevsel kuram açısından aşağıdakilerden hangisi ailenin araçsal işlevleri arasında yer alır?

A) Sevgi
B) Şefkat
C) Yakınlık
D) Koruma
E) Yardım etme

Cevap: D) Koruma

Açıklama: Ailenin araçsal işlevleri, bireylerin hayatta kalması için gerekli olan ihtiyaçların karşılanmasını içerir, bunlar arasında koruma da yer alır.

4- “Kaynakların kıt olması ve kıt olan bu kaynakların eşit olarak dağıtılmaması” ifadesi aşağıdaki kuramlardan hangisi ile ilişkilidir?

A) Yapısal işlevsel kuram
B) Sembolik etkileşim kuramı
C) Sosyal çatışma kuramı
D) Aile sistemleri kuramı
E) Feminist aile kuramı

Cevap: C) Sosyal çatışma kuramı

Açıklama: Sosyal çatışma kuramı, kıt kaynakların adaletsiz dağılımı nedeniyle toplumda ve ailede çatışmaların ortaya çıktığını savunur.

5- Sembolik Etkileşim kuramının temel varsayımları aşağıdakilerden hangisi ile çelişir?

A) Davranışın ortaya çıkmasındaki nedenler önemlidir.
B) Davranışın kendisi davranışın ne anlam taşıdığını bilmekten daha önemlidir.
C) Bireylerin sosyal etkileşimleri davranışa anlam yükleme durumunda etkili olmaktadır.
D) Tüm davranışlar sosyal olarak öğrenilir.
E) İnsanların sosyal yönleri doğuştan gelmez.

Cevap: B) Davranışın kendisi davranışın ne anlam taşıdığını bilmekten daha önemlidir.

Açıklama: Sembolik etkileşim kuramında, davranışa yüklenen anlam davranışın kendisinden daha önemlidir.

6- Aile Sistemleri kuramının temsilcilerinden olan bilim insanı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Murray Bowen
B) George Herbert Mead
C) Talcott Parsons
D) Bronfenbrenner
E) Ernest Watson

Cevap: A) Murray Bowen

Açıklama: Aile Sistemleri kuramı, Murray Bowen tarafından geliştirilmiştir ve aileyi bir bütün olarak ele alır.

7- Temel varsayımı gelişim ve değişimin, gelişmekte olan şey ile içinde bulunduğu çevresel şartlar arasındaki etkileşim sonucunda gerçekleşmesi olarak ifade edilen kuram aşağıdakilerden hangisidir?

A) Gelişimsel aile kuramı
B) Aile ekolojisi kuramı
C) Sembolik etkileşim kuramı
D) Aile sistemleri kuramı
E) Yapısal işlevsel kuram

Cevap: B) Aile ekolojisi kuramı

Açıklama: Aile Ekolojisi kuramı, aileyi çevresiyle etkileşim içinde olan bir yapı olarak ele alır.

8- Okul, işyeri, arkadaş grubu gibi bireyin ya da ailenin doğrudan iletişim içinde olduğu çevreleri tanımlayan sistem aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kronosistem
B) Makrosistem
C) Egzosistem
D) Mezosistem
E) Mikrosistem

Cevap: E) Mikrosistem

Açıklama: Mikrosistem, bireyin en yakın çevresinde bulunan, günlük etkileşimde olduğu sosyal çevreleri ifade eder.

9- Yaşam Döngüsü Evrelerini merkeze alan kuram aşağıdakilerden hangisidir?

A) Gelişimsel aile kuramı
B) Aile sistemleri kuramı
C) Aile ekolojisi kuramı
D) Yapısal işlevsel kuram
E) Sembolik etkileşim kuramı

Cevap: A) Gelişimsel aile kuramı

Açıklama: Gelişimsel aile kuramı, aileyi yaşam döngüsü evreleri içinde inceleyen bir yaklaşımdır.

10- Aileyi; toplumsal cinsiyet rolleri, toplumsal sınıf, cinsel yönelim ve medeni konumları temelinde, üyelerinin toplumsal olarak belirlenmiş beklentileri öğrendiği bir kurum olarak tanımlayan kuram aşağıdakilerden hangisidir?

A) Aile sistemleri kuramı
B) Aile ekolojisi kuramı
C) Feminist aile kuramı
D) Gelişimsel aile kuramı
E) Sembolik etkileşim kuramı

Cevap: C) Feminist aile kuramı

Açıklama: Feminist aile kuramı, aileyi toplumsal cinsiyet rolleri ve güç ilişkileri açısından inceler.