Felsefe Tarihi Sorunları-1 2023-2024 Vize Soruları

1. “Sorgulanmamış hayat yaşanmaya değmez” sözü aşağıdaki filozoflardan hangisine aittir?

A) Parmenides
B) Demokritos
C) Sokrates
D) Aristoteles
E) Herakleitos

Cevap: C) Sokrates

Açıklama: Sokrates bu sözüyle insanların hayatlarını sorgulamaları ve anlam arayışında olmaları gerektiğini vurgulamıştır.

2. Aşağıdakilerden hangisi mitolojik düşünceden ilk dönemlerinde felsefi düşünceye miras kalan bir sorundur?

A) Tanrı soylarının araştırılması
B) Mucizelerin araştırılması
C) Ataların onurlandırılması
D) Varlığın kökeninin incelenmesi
E) Geleneklerin korunması

Cevap: D) Varlığın kökeninin incelenmesi

Açıklama: Felsefe ilk dönemlerde varlık, evrenin kökeni gibi mitolojik sorularla ilgilenmiştir.

3. Aşağıdakilerden hangisi Sokrates’in aradığı türde bilgi olan epistemenin özelliği değildir?

A) Şeylerin doğasına yönelik bilgidir.
B) Mutlak bilgidir.
C) Sanılara dayanmayan bilgidir.
D) Göreceli bilgidir.
E) Tanımlar veren bilgidir.

Cevap: D) Göreceli bilgidir.

Açıklama: Episteme, mutlak ve kesin bilgiyi ifade eder; göreceli olması epistemenin özelliği değildir.

4. Aşağıdakilerden hangisi ideaların özelliklerinden biridir?

A) Algısallık
B) Kalıcılık
C) Değişebilirlik
D) Müphemlik
E) Zamansallık

Cevap: B) Kalıcılık

Açıklama: Platon’un idea kavramında idealar, değişmeyen ve kalıcı olan gerçekliklerdir.

5. Dört kök öğeyi (arkhe) ve iki ilkeyi tüm var olanların temeline koyan filozof aşağıdakilerden hangisidir?

A) Anaksagoras
B) Leukippos
C) Demokritos
D) Anaksimenes
E) Empedokles

Cevap: E) Empedokles

Açıklama: Empedokles, toprak, su, hava, ateş ve iki kuvvet olan sevgi ve nefretin tüm varlıkların temeli olduğunu öne sürmüştür.

6. Aşağıdakilerden hangisinde atomculuğun iki temsilcisi verilmiştir?

A) Leukippos – Demokritos
B) Demokritos – Pythagoras
C) Empedokles – Leukippos
D) Empedokles – Thales
E) Anaksagoras – Empedokles

Cevap: A) Leukippos – Demokritos

Açıklama: Atomculuk düşüncesi Leukippos ve Demokritos ile temsil edilir ve tüm varlıkların atomlardan oluştuğunu savunur.

7. “……….. değişen şeylerin değişmez asıllarıdır.”
Platon felsefesine göre yukarıda boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) İdealar
B) Kitaplar
C) Yazılar
D) İnsanlar
E) Resimler

Cevap: A) İdealar

Açıklama: Platon’a göre idealar dünyası, fiziksel dünyadaki değişimlerin ardındaki değişmez gerçekliktir.

8. Aşağıdakilerden hangisi tözün özelliklerinden değildir?

A) Yüklemlenemez olmak
B) Başta gelmek
C) Dayanak olmak
D) Özneyi nitelemek
E) Değişmek

Cevap: E) Değişmek

Açıklama: Töz, değişmeyen bir temel olarak kabul edilir, bu yüzden değişim tözün bir özelliği olamaz.

9. ……….. açısından var olanlar atomların birleşmesi ya da ayrışması sonucu meydana gelir.
Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Pythagoras
B) Thales
C) Anaksimandros
D) Herakleitos
E) Demokritos

Cevap: E) Demokritos

Açıklama: Atomculuk teorisi, Demokritos tarafından savunulmuş ve varlıkların atomların birleşmesiyle oluştuğu düşünülmüştür.

10. Sokrates’e göre insanın aretesi (erdemi) aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ahlaklı davranmak
B) Eğlenmek
C) Bilmek
D) Güzel olmak
E) Haz duymak

Cevap: C) Bilmek

Açıklama: Sokrates, bilginin insanın erdemi olduğunu savunmuş ve doğru bilgi ile doğru davranışın ilişkisini vurgulamıştır.

11. Aşağıdakilerden hangisi Aristoteles’in kategorilerden biridir?

A) İyi
B) Varlık
C) Nicelik
D) Oluş
E) Güzel

Cevap: C) Nicelik

Açıklama: Aristoteles’in kategorileri arasında töz, nicelik, nitelik ve ilişki gibi temel unsurlar yer alır.

12. “Ayşe dün gece yeni yatağında uyudu.”
Yukarıdaki cümlede bulunan kategoriler aşağıdakilerden hangisinde doğru ve sıralı şekilde verilmiştir?

A) Töz-zaman-nicelik-iyelik-etkinlik
B) Töz-yer-nitelik-iyelik-etkinlik
C) Töz-yer-nitelik-iyelik-edinginlik
D) Töz-zaman-nicelik-yer-edilginlik
E) Töz-zaman-nitelik-yer-etkinlik

Cevap: E) Töz-zaman-nitelik-yer-etkinlik

Açıklama: Cümlede geçen sözcükler incelendiğinde, kategoriler sırasıyla şu şekilde belirlenir:
Ayşe – Töz (varlık)
dün gece – Zaman
yeni – Nitelik (yataktaki yenilik durumu)
yatağında – Yer
uyudu – Etkinlik (eylem)
Bu sıralama, “Töz-zaman-nitelik-yer-etkinlik” şeklinde doğru sıralama olan E seçeneğini işaret etmektedir.

13. Aşağıdakilerden hangisi Platon’a göre bilginin özelliği değildir?

A) Düzensizlik
B) Kalıcılık
C) Değişmezlik
D) Kesinlik
E) Yanılmazlık

Cevap: A) Düzensizlik

Açıklama: Platon’a göre bilgi düzenli, kesin ve kalıcıdır; düzensizlik bir bilgi özelliği olarak kabul edilmez.

14. Aşağıdaki filozof ve kök öğe (arkhe) eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?

A) Pyhagoras – toprak
B) Anaksimenes – hava
C) Anaksimandros – apeiron
D) Thales – su
E) Herakleitos – ateş

Cevap: A) Pyhagoras – toprak

Açıklama: Pythagoras varlıkları sayılarla açıklamıştır, toprak ise onun arkhesi değildir.

15. Köpeksiler için arete aşağıdakilerden hangisidir?

A) Uygarlık değerlerini benimsemek
B) Gelenekleri benimsemek
C) Görgü kurallarına uygun davranmak
D) Toplumsal normlara uygun yaşamak
E) Doğayla uyumlu yaşamak

Cevap: E) Doğayla uyumlu yaşamak

Açıklama: Köpeksiler, doğayla uyumlu bir yaşamı erdem olarak görürler ve toplumsal değerlere karşı çıkarlar.

16. “……… tüm var olanları kapsayan en geniş felsefi kavram olarak ele alınır.”
Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Sınır
B) Görünüş
C) Güzel
D) Varlık
E) Dünya

Cevap: D) Varlık

Açıklama: Felsefede varlık, tüm var olanları kapsayan en geniş kavramdır.

17. Aşağıdakilerden hangisinde sofist olarak anılan bir filozof verilmiştir?

A) Demokritos
B) Anaksimandros
C) Protagoras
D) Leukippos
E) Anaksagoras

Cevap: C) Protagoras

Açıklama: Protagoras, sofist filozoflar arasında yer alır ve bilgi göreliliğini savunur.

18. Aşağıdakilerden hangisi bilgide göreliliği savunur?

A) Empedokles
B) Gorgias
C) Pyhagoras
D) Anaksimenes
E) Thales

Cevap: B) Gorgias

Açıklama: Gorgias, bilgiye dair mutlak bir gerçek olmadığını savunur ve bu nedenle bilgi göreliliğini öne çıkarır.

19. Felsefeye insan sorununu katan filozoflar aşağıdakilerden hangisidir?

A) Doğa filozofları
B) Sofistler
C) Atomcular
D) Çokçular
E) Pythagorasçılar

Cevap: B) Sofistler

Açıklama: Sofistler, insan, bilgi ve ahlak gibi konuları felsefeye kazandıran filozoflardır.

20. Antisthenes’e göre “insanı köleleştiren” aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bilgi
B) Haz
C) Mutluluk
D) İyilik
E) Erdem

Cevap: B) Haz

Açıklama: Antisthenes’e göre haz, insanın köleleştirici bir unsuru olup, özgür iradeyi zayıflatır.