Kültür Sosyolojisi ve Kültürel Çalışmalar 2023-2024 Vize

1- Kültürü “içine gömülü olduğumuz gerçeklik” olarak tanımlayan düşünür aşağıdakilerden hangisidir?

A) Terry Eagleton

B) Max Weber

C) Nermi Uygur

D) Edward W. Said

E) James M. Jasper

Cevap: E) James M. Jasper

Açıklama:

2- Aşağıdakilerden hangisi kültürün bir özelliği olarak değerlendirilemez?

A) Toplumdaki bireyleri birbirine yaklaştırır.

B) Kuşaktan kuşağa aktarılır.

C) Toplumları birbirinden ayırt eder.

D) Yavaş da gerçekleşse zaman içinde değişikliğe uğrar.

E) Yalnızca gelişmiş toplumlara özgüdür.

Cevap: E) Yalnızca gelişmiş toplumlara özgüdür.

Açıklama: Kültür, yalnızca gelişmiş toplumlara özgü bir kavram değildir; tüm toplumlarda mevcuttur.

3- Kültür kavramının kaypaklığına, muğlaklığına ve tarif edilemezliğine vurgu yapan Cemil Meriç, kültür ve uygarlık kavramlarının taşıdığını düşündüğü belirsizliği gidermek düşüncesiyle onların yerine, her ikisini de kuşatacak bir anlamla yüklü olduğunu savunduğu “…..” kavramını önermektedir.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) hars

B) ideoloji

C) söylem

D) umran

E) tefekkür

Cevap: D) umran

Açıklama: Cemil Meriç, kültür ve uygarlık kavramları yerine “umran” kavramını önermektedir.

4- Her kültür belli kimlikler, kimlik kalıpları, kimlik tipleri meydana getirir. Bir kültür ortamı aynı zamanda bir kimlik ortamıdır.
Yukarıda ifade edilen kavram aşağıdakilerden hangisidir?

A) Gençlik kültürü

B) Kültürel kişilik

C) Kültürün kökeni

D) Kültür siyaseti

E) Kültürel kimlik

Cevap: E) Kültürel kimlik

Açıklama: Kültürel kimlik, bir kültür ortamının kimlik ortamı olarak işlev görmesini ifade eder.

5- Aşağıdaki kavramlardan hangisi kültürün aktarılmasında temel rol oynayan kültür ögeleri arasında yer alır?

A) Duygu

B) Düşünce

C) Norm

D) Dil

E) Beğeni

Cevap: D) Dil

Açıklama: Dil, kültürün aktarılmasında en temel ögelerden biridir.

6- Kültürün kapitalist kâr sürecinin bir nesnesi olma durumuna işaret eden ve onun ekonomik alana dâhil oluşunu açıklayan, radyo, sinema, reklamcılık ve kitle iletişim araçlarının sistemin ürettiği birer mekanizma olduğunu, bunun belli bir yaşam tarzı sunduğunu ve dolayısıyla da büyük bir metalaştırma zemini kurduğunu iddia eden yaklaşım aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kültürel modernlik

B) Küreselleşme

C) Kültürel emperyalizm

D) Postmodernite

E) Kültür endüstrisi

Cevap: E) Kültür endüstrisi

Açıklama: Kültür endüstrisi, kültürün kapitalist sistemin bir parçası haline gelmesini ifade eder.

7- Yüksek kültür ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Seçkin bir kültür biçimidir.

B) Kendi özelliklerine sahip bir kültürdür.

C) Bütün halkın ortak üretimidir.

D) Popüler kültür kadar tanınmaz.

E) Kentsel kültüre dâhil edilmektedir.

Cevap: C) Bütün halkın ortak üretimidir.

Açıklama: Yüksek kültür, halkın değil, genellikle seçkin kesimin üretimidir.

8- Aşağıdaki kavramlardan hangisi kültürlerin birbirleriyle karşılaşmaları ve temas etmeleri neticesinde yaşanan durumu ifade etmektedir?

A) Kültürel bozulma

B) Kültürel etkileşim

C) Kültür emperyalizmi

D) Kültürel gecikme

E) Kültür göçü

Cevap: B) Kültürel etkileşim

Açıklama: Kültürel etkileşim, kültürlerin karşılaşması sonucu oluşan durumdur.

9- Toplumun yaşama pratiğinde güzel ve çirkinin, doğru ve yanlışın, meşru ve gayrimeşrunun ne olduğunu belirleme gücüne sahip olan ve davranışları, tutumları, görüşleri, sözleri ve eylemleri belirgin bir şekilde etkileyen temel unsur aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ahlak

B) Siyaset

C) İdeoloji

D) Hukuk

E) Kültür

Cevap: A) Ahlak

Açıklama:

10- Aşağıdakilerden hangisi kültürel gecikme kavramının tanımına uygun bir ifadedir?

A) Bazı kültürler diğerlerinden daha yavaş değişmektedir.

B) Bazı toplumlar diğerlerinden daha hızlı değişmektedir.

C) Bazı insanlar diğerlerine göre daha az kültürlüdür.

D) Maddi kültür unsurları, manevi kültür unsurlarından daha hızlı değişir.

E) Türkiye’de kültürel değişme yavaş gerçekleşmektedir.

Cevap: D) Maddi kültür unsurları, manevi kültür unsurlarından daha hızlı değişir.

Açıklama: Kültürel gecikme (cultural lag), maddi kültür unsurlarının (teknoloji, araç-gereç, fiziksel yapılar vb.) manevi kültür unsurlarına (inançlar, değerler, normlar vb.) göre daha hızlı değişmesi sonucunda toplumda oluşan uyumsuzluk ve dengesizlik durumunu ifade eder. Bu kavram, teknolojik veya fiziksel yeniliklerin topluma hızla girmesine rağmen, toplumsal değerler, etik kurallar veya yasal düzenlemeler gibi manevi unsurların bu yeniliklere ayak uydurmakta zorlanmasını açıklar. Bu nedenle doğru cevap, D şıkkıdır.

11- Modern toplumlarda kültür ürünlerinin işlevinin, üretiminin ve endüstriyle ilişkilerinin analizini “kültür endüstrisi” kavramı üzerinden gerçekleştiren düşünür aşağıdakilerden hangisidir?

A) Karl Marx

B) Theodor W. Adorno

C) Max Weber

D) Raymond Williams

E) Georg Simmel

Cevap: B) Theodor W. Adorno

Açıklama: Adorno, kültür endüstrisi kavramını geliştiren düşünürlerden biridir.

12- “Popüler kültür ile kitle kültürü arasında ayrım yapar. Kitle kültürünün endüstri aracılığıyla üretilen bir kültür olmasına karşın, popüler kültürün iktidar ve güç odaklarına karşı bir direnç oluşturduğunu, bir direnme mevzii hâline geldiğini iddia eder. Ona göre popüler kültür egemen iktidar ilişkilerine karşı direnç gösterenlerin kültürüdür.”
Yukarıdaki paragrafta popüler kültür konusuna yaklaşımı özetlenen medya ve kültür kuramcısı aşağıdakilerden hangisidir?

A) John Fiske

B) Herbert J. Gans

C) Karl Marx

D) Frank R. Leavis

E) Jean Baudrillard

Cevap: A) John Fiske

Açıklama: Fiske, popüler kültürün iktidar ilişkilerine karşı direnç gösterdiğini savunur.

13- Bozkurt Güvenç’in “kültür” tanımına göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Maddi ve biyolojik boyutu üretim, tarım, çoğaltım gibi alanlarda kendini gösterir.

B) Kültürün beşerî alandaki tezahürü eğitim şeklinde ortaya çıkar.

C) Kültürün estetik boyutu güzel sanatlar alanında ortaya çıkar.

D) Kültür ile uygarlık arasında kategorik bir farklılık ve karşıtlık vardır.

E) Güvenç’e göre kültürün bilim alanında kullanımı uygarlıktır.

Cevap: D) Kültür ile uygarlık arasında kategorik bir farklılık ve karşıtlık vardır.

Açıklama: Bozkurt Güvenç, kültür ve uygarlık kavramlarını birbirinden tamamen farklı veya karşıt olarak görmez. Aksine, kültürün maddi ve manevi unsurlarının bir bütün olarak uygarlığı oluşturduğunu belirtir. Bu nedenle, kültür ile uygarlık arasında kategorik bir farklılık ve karşıtlık olduğu ifadesi yanlıştır.

14- Kitle kültürü ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Uzun süreli bir kültürdür.

B) Halk kültüründen farklı bir muhtevaya sahiptir.

C) Tüketimle doğrudan bağlantılıdır.

D) Kitle toplumunun kültür biçimidir.

E) Gündelik hayat ritüellerini belirlemektedir.

Cevap: A) Uzun süreli bir kültürdür.

Açıklama: Kitle kültürü kısa ömürlü ve tüketim odaklıdır.

15- Tabiat, insan ve kültür ilişkisiyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Kültür, insan tarafından üretilmez; doğada hazır bulunan bir şeydir.

B) Kültür, insan eylemlerinin sonucunda oluşan bir şeydir.

C) Kültür, insan eyleminin anlamlı yapısıdır.

D) Kültür, doğanın insanileştirilme sürecinin bir sonucu ve aynı zamanda insan eyleminin gerçekleşme alanıdır.

E) Kültür dünyasının oluşumundaki asıl fail üreten ve düşünen insan aklıdır.

Cevap: A) Kültür, insan tarafından üretilmez; doğada hazır bulunan bir şeydir.

Açıklama: Kültür, insan üretimidir; doğada hazır bulunmaz.

16- Kültürel açıdan arzu edilen ve uygun olarak değerlendirilen davranışları hatırlatan ortak bir davranış beklentisidir. Buyurgan olma özellikleri itibarıyla kurallara benzerler ama onlar gibi resmî bir statüye sahip değillerdir.
Yukarıdaki paragrafta tanımlanan kavram aşağıdakilerden hangisidir?

A) İnanç

B) Ahlak

C) Norm

D) Hukuk

E) Yasa

Cevap: C) Norm

Açıklama: Normlar, kültürel olarak uygun davranışları belirten kurallardır.

17- “İki farklı kültürün karşılaşmasında ortaya çıkan sonuçlardan biri olan ve bir toplumsal yapıya yahut kültürel haleye yeni gelen bir kişinin, grubun, topluluğun egemen olan yapıyla ve kültürle kendi nitelikleri görünmeyecek biçimde bütünleşmesi ve erime süreci” olarak tanımlanan kavram aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kültürel sermaye

B) Kültürel asimilasyon

C) Kültürel değişme

D) Kültür şoku

E) Kültürleşme

Cevap: B) Kültürel asimilasyon

Açıklama: Kültürel asimilasyon, bireyin egemen kültüre uyum sağlaması sürecidir.

18- Kültüre yaklaşımları itibarıyla evrimci kuram içerisinde değerlendirilen, antropolojik araştırmalara istatistik kullanımını ilk dâhil eden, din, inanç, aile ve akrabalık antropolojisi alanında önemli çalışmaları olan İngiliz antropolog aşağıdakilerden hangisidir?

A) Alfred R. Radcliffe-Brown

B) Lewis H. Morgan

C) Edward B. Tylor

D) Franz Boas

E) Bronislaw Malinowski

Cevap: C) Edward B. Tylor

Açıklama: Tylor, evrimci kuram ve istatistik kullanımını kültürel çalışmalara dahil etmiştir.

19- Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde “sembol/simge” sözcüğü diğer seçeneklerden farklı bir anlamda kullanılmıştır?

A) Simgeler genellikle ortak bir normlar veya teamüller dizisi aracılığıyla bir anlamı bir başka kişiye anlatmakta kullanılan göstergelerdir.

B) Simge sözcüğünün yazılı edebiyatta ilk kullanımına Homeros’un Hermes adına yazdığı bir ilahide rastlanır.

C) Kültür, bir toplumun mevcut örüntüsünü devam ettirmeye yarayan, kısmen esnek fakat normal olarak nispeten yavaş değişen simgeler sistemidir.

D) Kültür dünyasının temel göstergelerinden olan simgeler, asıl anlamlarını ait oldukları kültür çevresi içerisinde bulurlar.

E) Bir simge başka bir şeyi temsil ettiği için bir anlamı iletir ama temsil ettiği şey ile kendisi arasında zorunlu bir ilişkinin ya da benzerliğin olması beklenmez.

Cevap: B) Simge sözcüğünün yazılı edebiyatta ilk kullanımına Homeros’un Hermes adına yazdığı bir ilahide rastlanır.

Açıklama: Diğer seçenekler, simgelerin kültürel bağlamda anlamını ifade ederken B şıkkı edebi bir örnek sunar.

20- • Kültür, toplumsal etkileşimin bir ürünüdür.
• Kültür, çevremizin insan eseri olan kısmıdır.
Yukarıda verilen ifadelerde kültürün hangi boyutuna vurgu yapılmıştır?

A) Toplumsal birliği sağlayıcı olma

B) Toplumlar arasındaki ilişkilerden etkilenme

C) İnsanlar tarafından yaratılmış olma

D) İnsan ihtiyaçlarına cevap verme

E) Toplumdan topluma değişiklik gösterme

Cevap: C) İnsanlar tarafından yaratılmış olma

Açıklama: Kültür, insan tarafından yaratılmış ve şekillendirilmiş bir yapıdır.