Fiziksel Büyüme Ve Motor Gelişim 2024-2025 Vize Soruları

Fiziksel Büyüme ve Motor Gelişim: Çocukların Gelişim Sürecinde Temel Dinamikler

Çocukların gelişim süreçleri, hem fiziksel hem de motor becerilerin kazanılmasıyla şekillenir. Bu süreçlerde doğuştan getirilen refleksler, motor becerilerin kazanılması ve fiziksel büyüme gibi faktörler önemli rol oynar. 2024-25 “Fiziksel Büyüme ve Motor Gelişim” vize soruları da bu temel dinamikleri ele alarak çocuk gelişimini detaylandırmaktadır. Bu yazıda, sorular aracılığıyla çocuğun fiziksel gelişim ve motor becerilerindeki farklı yönleri inceleyeceğiz.

Doğuştan Gelen Refleksler ve İlk Dönem Motor Beceriler

Çocukların doğuştan getirdikleri refleksler, fiziksel ve nörolojik sağlığın önemli göstergeleridir. Doğumdan sonra kısa süre içinde kaybolan yüzme refleksi gibi refleksler, bebeğin sinir sisteminin gelişiminde önemli bir yer tutar. Yine bebeklerde görülen Babinski refleksi, sinir sisteminin sağlıklı gelişimini gösterirken, Palmar kavrama refleksi bebeklerin nesneleri elleriyle kavramalarını sağlar. Bu refleksler, çocuğun ilk hareket kabiliyetini kazanmasına ve çevresine adapte olmasına yardımcı olur.

Lokomotor Olmayan Hareketler ve Erken Çocukluk Dönemi Becerileri

Çocukların fiziksel gelişiminde lokomotor olmayan hareketler de kritik rol oynar. Ayakta dik durma, denge sağlama gibi hareketler çocukların beden farkındalığı kazanmasını sağlar. Ancak lokomotor olmayan hareketler yürüme gibi aktivitelere dahil değildir. Çocuklar, 2-3 yaşlarında ince motor beceriler (kitap sayfası çevirme, kağıt katlama) ve kaba motor beceriler (top atma, bisiklete binme) geliştirmeye başlarlar. Fakat bu yaş grubundaki çocuklar, merdiven çıkma gibi daha zorlayıcı motor hareketleri henüz tam olarak başaramayabilir.

Kaba ve İnce Motor Gelişimi

Çocukların fiziksel gelişim süreçlerinde kaba ve ince motor beceriler ayrımı önemlidir. Kaba motor beceriler denge çubuğu, salıncak gibi büyük kas gruplarını çalıştıran materyallerle geliştirilirken, kalem gibi ince işler ince motor becerilerin gelişimine katkı sağlar. Çocuklar bu süreçte koordinasyon, denge ve çeviklik gibi temel becerileri kazanmaya başlarlar. Sekme, galop ve kayma gibi motor hareketlerdeki farklılıklar, çocukların fiziksel becerilerini artırır ve gelişim süreçlerini destekler.

Fiziksel Gelişim ve Niceliksel Ölçümler

Fiziksel büyüme süreci, ağırlık, boy ve vücut oranlarının gelişimi gibi niceliksel ölçümlerle takip edilir. Çocukların doğumdan itibaren büyüme hızları, yaşa bağlı olarak değişkenlik gösterir. Örneğin, erken çocukluk döneminde çocuklar doğum boylarının iki katına ulaşabilir. Bu büyüme süreçlerinde çeviklik, dayanıklılık ve vücut direnci gibi özellikler de gelişir. Maksimum aerobik güç gibi özellikler, çocukların yağsız vücut kütlesi ve fiziksel direncine bağlı olarak ilerleme gösterir.

Motor Gelişim Modelleri ve Teoriler

Motor gelişimin açıklanmasında kullanılan modellerden biri “Üç Ayaklı Kum Saati Modeli”dir. Bu modele göre, motor gelişim süreci kalıtım ve çevresel faktörlerin birleşiminden oluşur. Çevresel faktörler ve genetik yapı, çocuğun hareket gelişiminde belirleyici unsurlardır. Motor gelişim süreci, kum saatinde yaşam maddesi olarak tanımlanan kum ile temsil edilir ve çocuğun motor becerilerinin kazanılmasında bu faktörlerin birleşimi önemli bir rol oynar.

İnce ve Kaba Motor Becerilerin Gelişimi

El ve ön kolda bulunan ince kaslar, çocukların yazı yazma, nesneleri tutma gibi becerileri geliştirmesine olanak sağlar. İnce motor beceriler, büyük kas gruplarını içeren kaba motor becerilerden farklı olarak küçük kas gruplarının koordinasyonunu gerektirir. Bu süreçte, dengeye yönelik beceriler de çocukların fiziksel koordinasyon kazanmasına yardımcı olur. Statik denge örnekleri (tek ayak üzerinde durma gibi) çocukların denge kazanımını desteklerken, dinamik denge becerileri daha karmaşık hareketler için temel oluşturur.

Çeviklik, Esneklik ve Koordinasyon

Çocukların motor gelişiminde çeviklik, esneklik ve koordinasyon gibi beceriler önemlidir. Çeviklik, vücudun yön değiştirme yeteneği olarak tanımlanır ve hızlı hareket gerektiren aktivitelerde kullanılır. Esneklik ise hareket genişliğini artırarak çocukların fiziksel becerilerini geliştirir. Statik esneklik, eklemlerin son noktalarına kadar gerilmesiyle elde edilen esneklik türüdür ve çocukların kas gelişimine katkı sağlar. Koordinasyon (eş güdüm) ise kas gruplarının uyum içinde çalışmasıdır; çocuklar bu beceriyi kazanarak hareketlerini daha verimli bir şekilde yönetebilirler.

Sonuç

Fiziksel büyüme ve motor gelişim, çocukların genel gelişiminde hayati bir rol oynar. Doğumdan itibaren kazanılan refleksler, motor becerilerin temelini oluştururken, çevresel faktörler ve bireysel özellikler bu becerilerin gelişiminde etkili olur. Çocuğun yaşı ve gelişim düzeyine uygun materyaller ve aktivitelerle desteklenen fiziksel büyüme süreci, sağlıklı bir gelişim için temel taşları oluşturur

1- Doğumdan sonra 1­2 hafta içerisinde kaybolan refleks aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tonik Boyun Refleksi
B) Yüzme Refleksi
C) Babinski Refleksi
D) Yakalama Refleksi
E) Moro Refleksi

Cevap : B) Yüzme Refleksi

Açıklama : Doğumdan sonra kısa bir süre devam eden yüzme refleksi, birkaç hafta içinde kaybolur.

2- Bebeklerin nesneleri bütün elleriyle kavrama yeteneklerine verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yengeç Kavraması
B) Doğrudan Kavrama
C) Kıskaç Kavraması
D) Palmar Kavraması
E) Babinski Kavraması

Cevap : D) Palmar Kavraması

Açıklama : Palmar kavrama, bebeklerin elleriyle nesneleri sıkıca kavradığı bir refleks türüdür.

3- Lokomotor olmayan hareketlere ilişkin aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Çocukların ayakta dik durabilmelerine yardım eder.
B) Çocukların kendi bedenleriyle ilgili bilgi edinmelerine yardım eder.
C) Çocukların bağımsız bir şekilde yürüyerek çevreyi keşfetmelerine yardım eder.
D) Çocukların kendilerini kontrol etmelerine yardım eder.
E) Çocukların vücut farkındalığı geliştirmelerine yardım eder.

Cevap : C) Çocukların bağımsız bir şekilde yürüyerek çevreyi keşfetmelerine yardım eder.

Açıklama : Lokomotor olmayan hareketler yürüme gibi hareketleri içermez.

4- Aşağıdakilerden hangisi 2­3 yaşlarında çocukların gerçekleştirebilecekleri motor hareketlerden biri değildir?

A) Üç tekerlekli bisiklete binebilir.
B) Topu iki eliyle atabilir.
C) Kağıdı ikiye katlayabilir.
D) Merdivenleri kolayca inip çıkabilir.
E) Kitabın sayfalarını çevirebilir.

Cevap : D) Merdivenleri kolayca inip çıkabilir.

Açıklama : 2-3 yaş grubundaki çocuklar merdiven inip çıkmada zorluk yaşayabilir.

5- Aşağıdakilerden hangisi kaba motor alanındaki becerilerin geliştirilmesini teşvik eden materyallerden biri değildir?

A) Denge çubuğu
B) Kaydırak
C) Salıncak
D) Üç tekerlekli bisiklet
E) Kalem

Cevap : E) Kalem

Açıklama : Kalem, ince motor becerileri geliştirmek için kullanılır.

6- Aşağıdakilerden hangisi duruşa ilişkin reflekslerden biri değildir?

A) Yüzme refleksi
B) Çekme refleksi
C) Emekleme refleksi
D) Adımlama refleksi
E) Babinski refleksi

Cevap : E) Babinski refleksi

Açıklama : Babinski refleksi, ayağa dokunulduğunda görülen bir refleks olup duruş ile ilişkili değildir.

7- Fiziksel gelişimin ağırlık, boy, sözcük sayısındaki artış gibi sayısal olarak ifade edilen artışları gelişimin hangi yönü ile açıklanabilir?

A) Niteliksel yönüyle
B) Gelişimsel yönüyle
C) Motor yönüyle
D) Fiziksel yönüyle
E) Niceliksel yönüyle

Cevap : E) Niceliksel yönüyle

Açıklama : Boy, ağırlık gibi ölçümler gelişimin niceliksel yönüdür.

8- Sekme hareketinin galop ve kayma hareketlerinden farkı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Adımlama hareketinin devamında arka ayağın ön ayağın yanına sıçrayarak getirilmesidir.
B) Sekme hareketinin galop ve kayma hareketlerinden farkı yoktur.
C) Sekmenin yanlara doğru yapılmasıdır.
D) Önde gelen bacağın değişmeden aynı şekilde ilerlemesidir.
E) Vücudun ağırlığının diğer ayağa aktarılmadan önce aynı ayak tarafından yapılmasıdır.

Cevap : E) Vücudun ağırlığının diğer ayağa aktarılmadan önce aynı ayak tarafından yapılmasıdır.

Açıklama :

9- Aşağıdaki örneklerden hangisi statik dengeye örnek verilemez?

A) Tek ayak üzerinde durma
B) Denge tahtası üzerinde durma
C) Denge çubuğu üzerinde yürüme
D) Denge aleti üzerinde durma
E) Denge çubuğu üzerinde durma

Cevap : C) Denge çubuğu üzerinde yürüme

Açıklama : Yürüme, dinamik denge gerektirir; statik denge örneği değildir.

10- Aşağıdakilerden hangisi fiziksel gelişim aşamalarından biri değildir?

A) Erken çocukluk dönemi
B) Doğum öncesi dönem
C) Şematik dönem
D) Bebeklik dönemi
E) Okul dönemi

Cevap : C) Şematik dönem

Açıklama : Şematik dönem, gelişimsel bir süreç olmaktan çok bilişsel bir terimdir.

11- Erken çocukluk döneminde fiziksel gelişime ilişkin aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) 5-6 yaşlarında el ve ayak bileklerindeki kemik sayısı da artmaktadır.
B) Dört yaşının sonlarından itibaren çocuklar ilk dişlerini kaybetmeye başlar.
C) Bu dönemde gövde bacaklara göre daha uzundur.
D) Bu dönemde gelişim bebeklik dönemine göre hızlıdır.
E) Dört yaşında bir çocuk doğum boyunun yaklaşık 2 katı kadar boya sahiptir.

Cevap : D) Bu dönemde gelişim bebeklik dönemine göre hızlıdır.

Açıklama :

12- Maksimum aerobik güç, aşağıdakilerden hangisiyle ilişkilidir?

A) Yağsız Vücut Kütlesi
B) Vücut Direnci
C) Fiziksel Gelişim
D) Eklem Esnekliği
E) Maksimum Oksijen

Cevap : A) Yağsız Vücut Kütlesi

Açıklama :

13- Kas gelişimi ve kas gücüne ilişkin aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Kas liflerinin sayısı fiziksel etkinliklerle artırılabilir.
B) Ergenlik döneminde, kaslarda bir gelişim ilerlemesi yaşanmaktadır.
C) Kasların niteliği bebeklikten ergenliğe dek değişir.
D) Kasların büyüklüğü lif sayısı ve büyüklüğü ile belirlenir.
E) Kas lifinin boyutu arttıkça kaslar daha da büyür.

Cevap : A) Kas liflerinin sayısı fiziksel etkinliklerle artırılabilir.

Açıklama : Kas lifi sayısı doğuştan sabittir, yalnızca lif büyüklüğü artırılabilir.

14- Vücudun yönünü ani ve doğru bir şekilde çevirebilme becerisi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Çeviklik
B) Güç
C) Hız
D) Esneklik
E) Tepki hızı

Cevap : A) Çeviklik

Açıklama : Çeviklik, vücudun yön değiştirme yeteneğini ifade eder.

15- Aşağıdakilerden hangisi el ve ön kolda yer alan ince kaslar tarafından yönetilir?

A) Kaba motor beceriler
B) İnce motor beceriler
C) Büyük motor beceriler
D) Lokomotor beceriler
E) Geniş motor beceriler

Cevap : B) İnce motor beceriler

Açıklama : İnce motor beceriler, küçük kas gruplarının işlevselliğiyle ilgilidir.

16- Aşağıdakilerden hangisi temel hareket becerilerinden dengeye yönelik bir beceri değildir?

A) Germe
B) Döndürme
C) Dönme
D) Tekmeleme
E) Bükme

Cevap : D) Tekmeleme

Açıklama : Tekmeleme, hareket ve güç gerektirir, denge ile doğrudan ilişkili değildir.

17- Bebeğin ayak tabanı, tırnak, toplu iğne başı gibi sert cisimlerle, parmaklardan topuğa doğru hafif bastırılarak çizildiğinde, bebek baş parmağını geriye, diğer parmaklarını ise yelpaze gibi yana doğru açar. Yukarıda ifade edilen refleks aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tonik Boyun Refleksi
B) Yakalama Refleksi
C) Babinski Refleksi
D) Yüzme Refleksi
E) Moro Refleksi

Cevap : C) Babinski Refleksi

Açıklama : Babinski refleksi, bebeklerde sinir sisteminin sağlıklı gelişiminde görülen bir refleks türüdür.

18- Harekete dahil olan eklemlerin en son sınırlarına kadar, yavaş ve sürekli olarak gerilmesiyle elde edilen hareket genişliği aşağıdakilerden hangisidir?

A) Omur Esnekliği
B) Statik Esneklik
C) Esneklik
D) Kas Esnekliği
E) Dinamik Esneklik

Cevap : B) Statik Esneklik

Açıklama : Statik esneklik, hareketin en son sınırda yavaşça yapılmasıyla ilgilidir.

19- “Üç Ayaklı Kum Saati Modeli”ne ilişkin aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Motor gelişim sürecini anlamak için kum saatinin sembol olarak kullanıldığı bir modeldir.
B) Çevresel şişenin bir kapağı vardır.
C) Kum, kum saatine biri kalıtım, diğeri çevresel şişe olmak üzere iki ayrı şişeden içeri girmektedir.
D) Kum saatinin içinin yaşam maddesi ile doldurulması gerekmektedir.
E) Motor gelişim sürecinin yaşam maddesi “kum” dur.

Cevap : B) Çevresel şişenin bir kapağı vardır.

Açıklama : Modelde çevresel şişe açık olup, kum sürekli olarak akar.

20- Aynı mekanik nokta üzerindeki kas gruplarının hareketlerini sinir­ kas iş birliği ile bir armoni içinde, belli enerji tasarrufu sağlayarak yapma becerisi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Eş güdüm
B) Dikkat
C) Dayanıklılık
D) Güç
E) Çeviklik

Cevap : A) Eş güdüm

Açıklama : Eşgüdüm, kas hareketlerinin uyum içinde yapılmasıyla elde edilir.