Hukukun Temel Kavramları 2024-2025 Vize Soruları

1. Türk Medeni Kanunu’nda yer alan dürüstlük ve hakkın kötüye kullanılması yasağının dayanağı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Görgü kuralları
B) Din kuralları
C) Örf ve âdet kuralları
D) Metafizik kuralları
E) Ahlak kuralları

Cevap: E) Ahlak kuralları

Açıklama: Dürüstlük kuralı ve hakkın kötüye kullanılmasının yasaklanması, ahlaki değerlere dayanmaktadır.

2. Aşağıdakilerden hangisi hukuki yorum yöntemleri arasında yer almaz?

A) Tarihî yorum
B) Amaçsal yorum
C) Sistematik yorum
D) Kıyas
E) Lafzi yorum

Cevap: D) Kıyas

Açıklama: Kıyas, yorum yöntemlerinden biri olmayıp, kanunda boşluk bulunduğunda kullanılan bir yöntemdir.

3. Türk Medeni Kanunu’na göre aşağıdakilerden hangisi kısıtlanma nedenleri arasında yer almaz?

A) Savurganlık
B) Bir yıl ve daha fazla özgürlüğü bağlayıcı cezaya çarptırılmış olma
C) Akıl zayıflığı
D) Alkol bağımlılığı
E) 65 yaşın üzerinde olma

Cevap: E) 65 yaşın üzerinde olma

Açıklama: Türk Medeni Kanunu’na göre kısıtlanma nedenleri arasında savurganlık, bir yıl veya daha fazla özgürlüğü bağlayıcı cezaya çarptırılmış olma, akıl zayıflığı ve alkol bağımlılığı gibi sebepler yer alır. Ancak, kişinin yaşının 65 veya üzeri olması kısıtlanma nedeni değildir. Yaşlılık tek başına bir kısıtlanma sebebi olarak değerlendirilmez; kişi yaşlı olsa bile kısıtlanması için başka özel şartların bulunması gerekmektedir.

4. Sahibine kullanma, yararlanma ve tasarruf etme haklarının hepsini tanıyan en geniş ayni hak türü hangisidir?

A) Rehin hakkı
B) Mülkiyet hakkı
C) İrtifak hakkı
D) Kaynak hakkı
E) Üst hakkı

Cevap: B) Mülkiyet hakkı

Açıklama: Mülkiyet hakkı, sahibine kullanma, yararlanma ve tasarruf etme yetkilerini tanıyan en geniş ayni haktır. Bu hak, mal sahibinin eşyayı dilediği gibi kullanabilmesi, ondan yararlanabilmesi ve gerektiğinde üzerinde tasarruf işlemleri yapabilmesi anlamına gelir. Diğer şıklardaki haklar ise sınırlı ayni haklardır ve mülkiyet hakkı gibi tam bir yetki sağlamazlar.

5. Taksitli alışverişlerde bir taksit için alındı makbuzu verilmiş ise, önceki taksitler de ödenmiş sayılır.
Yukarıdaki ifade, ne tür bir hukuk kuralıdır?

A) Yorumlayıcı
B) İlga edici
C) Tanımlayıcı
D) Emredici
E) Yetki verici

Cevap: A) Yorumlayıcı

Açıklama: Bu kural, mevcut bir durumu yorumlayarak hukuki bir anlam kazandırmaktadır.

6. Aşağıdakilerden hangisi hukuk kurallarının türleri arasında yer almaz?

A) İlga edici hukuk kuralları
B) Yorumlayıcı hukuk kuralları
C) Ödetici hukuk kuralları
D) Tamamlayıcı hukuk kuralları
E) Emredici hukuk kuralları

Cevap: C) Ödetici hukuk kuralları

Açıklama: Hukuk kuralları türleri arasında emredici, yorumlayıcı, tamamlayıcı ve ilga edici (yürürlükten kaldırıcı) kurallar bulunur. Ödetici hukuk kuralları ise hukuk kuralları arasında yer almaz. Ödetici kavramı hukuk kuralları için kullanılmaz; hukuk kuralları sınıflandırılırken yaptırım ya da düzenleyici fonksiyonları üzerinden değerlendirilir.

7. Aşağıdaki sözleşmelerden hangisinin geçerli olması için yazılı şekilde yapılması gerekir? (Soru iptal edilmiştir)

A) Her türlü satım sözleşmesi
B) Alacağın devri sözleşmesi
C) Taşımaz devri sözleşmesi
D) Evlilik sözleşmesi
E) Hizmet sözleşmesi

Cevap: C) Taşımaz devri sözleşmesi

Açıklama:

8. Hukukun kaynakları ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

A) Mahkeme kararları ve bilimsel görüşler yardımcı kaynaktır.
B) İçtihadı birleştirme kararları bağlayıcı değildir.
C) Hâkimin asli kaynaklardan sonra yardımcı kaynaklara başvurması zorunludur.
D) Yayımlanmış makaleler asli kaynaktır.
E) Yerel mahkeme kararları belli bir süre sonra içtihadı birleştirme kararlarına dönüşür.

Cevap: A) Mahkeme kararları ve bilimsel görüşler yardımcı kaynaktır.

Açıklama: Mahkeme kararları ve bilimsel görüşler, hukukun yardımcı kaynakları arasında yer alır.

9. Derneklerde denetim kurulu asıl üyeleri en az kaç kişiden oluşur?

A) 1
B) 9
C) 3
D) 7
E) 5

Cevap: C) 3

Açıklama: Derneklerde denetim kurulu asıl üyeleri en az üç kişiden oluşur.

10. Olağanüstü cumhurbaşkanlığı kararnameleri Türkiye Büyük Millet Meclisinde kaç ay içerisinde görüşülmezse kendiliğinden yürürlükten kalkar?

A) 4 ay
B) 6 ay
C) 1 ay
D) 3 ay
E) 2 ay

Cevap: D) 3 ay

Açıklama:

11. Aşağıdakilerden hangisi Türk Ceza Kanunu’nda yer alan güvenlik tedbirlerinden biri değildir?

A) Sınır dışı edilme
B) Kazanç müsaderesi
C) Genel müsadere
D) Eşya müsaderesi
E) Belirli bir haktan mahrum bırakma

Cevap: C) Genel müsadere

Açıklama: Türk Ceza Kanunu’nda güvenlik tedbirleri arasında sınır dışı edilme, kazanç müsaderesi, eşya müsaderesi ve belirli bir haktan mahrum bırakma bulunmaktadır. Ancak genel müsadere, yani bir kişinin tüm mal varlığına el konulması, modern hukuk sistemlerinde kabul edilmemektedir ve Türk Ceza Kanunu’nda yer almamaktadır. Bu nedenle “genel müsadere” güvenlik tedbirleri arasında sayılmaz.

12. Aşağıdakilerden hangisi toplumsal düzen kuralları arasında yer almaz?

A) Ahlak kuralları
B) Görgü kuralları
C) Hukuk kuralları
D) Din kuralları
E) Metafizik kuralları

Cevap: E) Metafizik kuralları

Açıklama: Toplumsal düzen kuralları, insanların bir arada yaşarken uymaları gereken kuralları kapsar ve ahlak kuralları, görgü kuralları, hukuk kuralları ve din kuralları gibi çeşitli alt başlıklar altında toplanır. Ancak metafizik kurallar, toplumsal düzen kurallarının bir parçası değildir; daha çok varoluş, gerçeklik ve doğaüstü konularla ilgilidir ve toplumsal düzen sağlama amacı gütmez.

13. Ev başkanlığı ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi doğrudur?

A) Mutlak aile haklarındandır.
B) İrtifak hakları arasında yer alır.
C) Kamu hakkıdır.
D) Nispi haklar arasında yer alır.
E) Mülkiyet hakları içinde yer alır.

Cevap: A) Mutlak aile haklarındandır.

Açıklama: Ev başkanlığı, aile hukukuna özgü bir kavramdır ve aile içindeki mutlak haklar arasında yer alır. Bu hak, aile fertlerinin bir arada düzenli bir yaşam sürdürebilmeleri için aile bireylerine belirli sorumluluklar yükleyen bir hak kategorisindedir. Nispi haklar veya mülkiyet hakları ile doğrudan ilgisi yoktur; aynı zamanda kamu hakkı veya irtifak hakkı da değildir.

14. Hukuki yaptırımla ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) Menfaati ihlal edilen kişi ne isterse zarar verene o uygulanır.
B) Yaptırım, bozulan toplumsal düzeni onarmak ve hukuka aykırı davranan kişileri menetmek amacıyla uygulanır.
C) Yaptırım, zarar gören tarafından zarar verene karşı uygulanır.
D) Zarar gören, bedensel bir zarar uğramışsa yaptırım olarak zarar verene bedensel zarar uygulanabilir.
E) Tazminat bir yaptırım türü değildir.

Cevap: B) Yaptırım, bozulan toplumsal düzeni onarmak ve hukuka aykırı davranan kişileri menetmek amacıyla uygulanır.

Açıklama: Hukuki yaptırım, toplumsal düzeni korumak amacıyla uygulanır.

15. Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

A) Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile yeni bir vergi konulabilir.
B) Ayrıca bir yürürlük tarihi belirtilmemişse cumhurbaşkanlığı kararnamesi Resmi Gazete’de yayımlandığı gün yürürlüğe girer.
C) Suçlar ve cezalar cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenlenebilir.
D) Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile yasalarda değişiklik yapılabilir.
E) Cumhurbaşkanlığı kararnamesi normlar hiyerarşisinde yasadan üstündür.

Cevap: B) Ayrıca bir yürürlük tarihi belirtilmemişse cumhurbaşkanlığı kararnamesi Resmi Gazete’de yayımlandığı gün yürürlüğe girer.

Açıklama: Cumhurbaşkanlığı kararnameleri, yürürlük tarihine ilişkin özel bir düzenleme yoksa Resmi Gazete’de yayımlandığı gün yürürlüğe girer. Yeni bir vergi koymak, suç ve ceza belirlemek gibi düzenlemeler anayasaya göre kanunla yapılması gereken işlerdir ve cumhurbaşkanlığı kararnameleri ile yapılamaz. Ayrıca, cumhurbaşkanlığı kararnamesi normlar hiyerarşisinde yasanın altında yer alır, yasaya aykırı hükümler içermesi durumunda yasa hükümleri öncelik taşır.

16. Aşağıdakilerden hangisi iki taraflı hukuksal işlemlerdendir?

A) Fesih
B) Ön alım
C) Sözleşmeden dönme
D) Kira sözleşmesi
E) İptal

Cevap: D) Kira sözleşmesi

Açıklama: İki taraflı hukuksal işlemler, her iki tarafın karşılıklı olarak hak ve yükümlülükler üstlendiği işlemlerdir. Kira sözleşmesi, bu tür işlemlerden biridir, çünkü hem kiracı hem de kiraya verenin karşılıklı olarak edim yükümlülüğü vardır. Diğer seçenekler ise genellikle tek taraflı hukuki işlemler olup, tek tarafın iradesiyle sonuç doğuran işlemler kategorisindedir.

17. Aşağıdakilerden hangisi bir ceza hukuku yaptırımıdır?

A) İdari para cezası
B) Hapis cezası
C) Maddi tazminat
D) Manevi tazminat
E) Cebrî icra

Cevap: B) Hapis cezası

Açıklama: Ceza hukuku yaptırımları, suç işleyen kişilerin cezalandırılmasını amaçlar ve hapis cezası, ceza hukukunun temel yaptırımlarından biridir. Diğer seçenekler ise idari, hukuki veya icra hukukuna ait yaptırımlardır. Örneğin, idari para cezası idare hukukuna, maddi ve manevi tazminat ise özel hukuka ait yaptırımlardır. Cebrî icra ise borçların zorla tahsil edilmesi ile ilgilidir.

18. Aşağıdakilerden hangisi kişilik haklarının özellikleri arasında yer almaz?

A) Devredilemez.
B) Feragat edilemez.
C) Mutlak hak türlerinden biridir.
D) Herkese karşı ileri sürülebilir.
E) Mülkiyet hakkı, kişilik hakkı türlerinden biridir.

Cevap: E) Mülkiyet hakkı, kişilik hakkı türlerinden biridir.

Açıklama: Kişilik hakları, bireyin şahsına bağlı, devredilemez ve feragat edilemez haklardır. Aynı zamanda mutlak haklar kategorisinde yer alır ve herkese karşı ileri sürülebilir. Ancak, mülkiyet hakkı bir kişilik hakkı değil, malvarlığı hakkıdır. Mülkiyet hakkı, bireyin sahip olduğu mallar üzerindeki tasarruf yetkisini ifade eder ve kişilik hakları arasında yer almaz.

19. Aşağıdakilerden hangisi özel hukuk tüzel kişileri arasında yer almaz?

A) Belediyeler
B) Vakıflar
C) Anonim şirketler
D) Limited şirketler
E) Dernekler

Cevap: A) Belediyeler

Açıklama: Özel hukuk tüzel kişileri, özel hukukun düzenlediği alanlarda faaliyet gösteren ve genellikle özel kişiler tarafından kurulan tüzel kişilerdir. Vakıflar, anonim şirketler, limited şirketler ve dernekler özel hukuk tüzel kişileri olarak kabul edilir. Belediyeler ise kamu hukukuna tabidir ve kamu tüzel kişileri arasında yer alır. Belediyeler, kamu hizmeti sunan ve kamu yararına faaliyet gösteren devlet tüzel kişilikleridir.

20. Aşağıdakilerden hangisi hukuk kurallarının yaptırımlarından biri değildir?

A) Eski hâle getirme
B) Tazminat
C) Hapis cezası
D) Toplumdan dışlama
E) İdari para cezası

Cevap: D) Toplumdan dışlama

Açıklama: Hukuk kurallarının yaptırımları arasında eski hâle getirme (eski durumun sağlanması), tazminat, hapis cezası ve idari para cezası gibi müeyyideler bulunur. Bu yaptırımlar, hukuki ihlaller karşısında düzeni yeniden sağlamak, zarar gören tarafları korumak ve suçluları cezalandırmak için uygulanır. Ancak “toplumdan dışlama” hukuki bir yaptırım değil, sosyal bir tepkidir ve hukuki yaptırımlar arasında yer almaz.