Sağlık Sigortacılığı 2024-2025 Vize Soruları

Sağlık Sigortacılığı: Temel Kavramlar ve Türkiye Perspektifi

Sağlık sigortacılığı, bireylerin sağlıkla ilgili finansal risklerini azaltmayı ve sağlık hizmetlerine erişimini kolaylaştırmayı amaçlayan bir sistemdir. Hem bireylerin hem de toplumun genel refahını artırmayı hedefleyen bu sistem, sigorta türleri, finansman modelleri ve sosyal güvenlik uygulamalarıyla karmaşık bir yapıya sahiptir. Bu yazıda, sağlık sigortacılığının temel dinamikleri ve Türkiye’deki uygulamaları ele alınacaktır.

Sağlık Sigortasının Temel Özellikleri

Sağlık sigortası, bireylerin hastalık, kaza veya benzeri sağlık sorunlarına karşı finansal koruma sağlamayı amaçlar. Bu sistemde:

• Sigortalı ve Sigorta Ettiren: Sağlık sigortasında sigorta ettiren ve sigortalı farklı kişiler olabilir. Örneğin, bir şirket çalışanları adına sigorta yaptırabilir.
• Zeyilname: Sigorta poliçesinde yapılan değişiklikleri belgeleyen resmi bir dokümandır.
• Doğrudan Ödemeler: Sosyal güvence kapsamı dışında kalan hizmetlerde bireylerin doğrudan yaptığı ödemelerdir.

Türkiye’de Sağlık Sigortacılığı

Türkiye’de sağlık sigortacılığı, hem özel hem de kamu tarafından sunulan sistemlerle işler. Sosyal güvenlik sistemi, bireylerin sağlık hizmetlerine erişimini garanti altına almak için yapılandırılmıştır:

• Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK): 5502 sayılı kanunla 2006 yılında kurulan SGK, kamu sağlık harcamalarının büyük bir kısmını üstlenir.
• Genel Sağlık Sigortası: Tüm vatandaşların sağlık hizmetlerinden eşit şekilde yararlanmasını amaçlar.

Tarihsel Gelişim:

• Türkiye’de sağlık sigortasının temelleri 1921 yılında atılmıştır.
• 1982 Anayasası’na göre, devletin sağlık hizmetlerini planlama ve düzenleme sorumluluğu vardır.

Finansman Modelleri

Sağlık sigortacılığında finansman, farklı kaynaklardan sağlanır:

1. Vergi Tabanlı Finansman: Devletin sağlık harcamalarını vergiler yoluyla karşılamasıdır.
2. Sigorta Primleri: Çalışanların maaşlarından kesilen primlerle sağlık sistemine katkıda bulunmalarıdır.
3. Doğrudan Ödemeler: Sağlık sigortası kapsamı dışında kalan hizmetlerde bireylerin yaptığı ödemelerdir.

Koruyucu Sağlık Hizmetleri ve Maliyet Azaltımı

Koruyucu sağlık hizmetleri, bireylerin hastalanmadan önce sağlıklarını korumayı hedefler ve sağlık sistemine önemli katkılar sağlar:

• Tedavi edici hizmetlere olan ihtiyacı azaltır.
• Toplumun genel sağlık düzeyini yükselterek maliyetleri düşürür. Hastane hizmetleri, tedavi edici sağlık hizmetleri kapsamında değerlendirildiği için koruyucu hizmetler arasında yer almaz.

Özel Sağlık Sigortası

Özel sağlık sigortaları, bireylerin sağlık hizmetlerini özel sektörden alabilmesi için bir finansman modeli sunar. Özellikleri şunlardır:

• Sigorta Süresi: Genellikle kısadır ve yenilenebilir.
• Hizmet Kapsamı: Kamu sigortalarına göre sınırlı olabilir.
• Ekonomik Nitelik: Para ile ölçülebilen riskleri kapsar.

Sağlık Göstergeleri ve Ülke Gelişmişliği

Sağlık harcamalarının ve sağlık hizmetlerine erişimin ülke gelişmişlik düzeyine etkisi büyüktür:

• Az Gelişmiş Ülkeler: Yüksek bebek ölüm oranları, düşük sağlık harcamaları ve yetersiz sağlık hizmetleri ile tanımlanır.
• Gelişmiş Ülkeler: Daha düşük sağlık sorunları ve azalan sağlık harcamaları ile öne çıkar.

Uluslararası Perspektif

Sağlık sigortacılığı, uluslararası kuruluşların da önemli bir ilgi alanıdır:

• Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı: Finansal zorluk yaşayan ülkelerde bulaşıcı hastalıklarla mücadeleyi destekler.
• Dünya Sağlık Örgütü (WHO): Sağlık hizmetlerinin geliştirilmesine yönelik uluslararası programlar yürütür.

Sağlık Sigortacılığının Sosyal Güvenlik Sistemi İçindeki Yeri

Sağlık sigortacılığı, sosyal güvenlik sisteminin ayrılmaz bir parçasıdır. Sistem:

• Sağlık Riskleri: Hastalık, iş kazaları, meslek hastalıkları gibi durumları kapsar.
• Malullük: Sağlık sigortasından ziyade, iş gücü kaybı riskleri kapsamında değerlendirilir.

Sonuç

Sağlık sigortacılığı, bireylerin sağlıkla ilgili finansal yüklerini azaltmayı ve sağlık hizmetlerine erişimi kolaylaştırmayı amaçlayan karmaşık bir sistemdir. Türkiye’deki sosyal güvenlik sistemi, vatandaşların sağlık hizmetlerine eşit erişimini sağlamak için önemli reformlar gerçekleştirmiştir. Koruyucu sağlık hizmetlerinin teşviki ve uluslararası işbirliklerinin artırılması, sağlık sigortacılığının sürdürülebilirliği için kritik öneme sahiptir

1.
Aşağıdaki sigortaların hangisinde özel durumlar haricinde sigortalı ile sigorta ettiren farklı kişilerdir?

A) Kasko sigortası
B) Tarım sigortası
C) Yangın sigortası
D) Hırsızlık sigortası
E) Sağlık sigortası

Cevap: E) Sağlık sigortası
Açıklama: Sağlık sigortasında sigorta ettiren ile sigortalı kişi farklı olabilir. Örneğin, bir şirket çalışanları adına sigorta yaptırabilir.

2.
Sigorta poliçesinin yürürlüğe girmesinden sonra sözleşme şartlarında veya sigorta konusunun ekonomik değerinde, sigorta konusunun mülkiyetinde değişiklik olması durumunda yeniden düzenlenen belgeye ne ad verilir?

A) Uzatma belgesi
B) Zeyilname
C) Yenileme senedi
D) Geçici poliçe
E) Abonman poliçesi

Cevap: B) Zeyilname
Açıklama: Zeyilname, sigorta poliçesi üzerinde değişiklik yapıldığını gösteren belgedir.

3.
(A) ülkesinde sağlık harcamalarının GSYH içinde payı yüzde 7, kamu sağlık harcamalarının GSYH içinde payı yüzde 4 ve bebek ölüm oranı yüzde 14 ise (A) ülkesi sağlık açısından nasıl değerlendirilir?

A) A ülkesi az gelişmiş ülkedir.
B) A ülkesi gelişmiş ülkedir.
C) A ülkesi sağlık harcamaları yönünden gelişmiş ülkedir.
D) A ülkesinin temel sağlık göstergeleri daha iyidir.
E) A ülkesi gelişmekte olan ülkedir.

Cevap: A) A ülkesi az gelişmiş ülkedir.
Açıklama: Bebek ölüm oranının yüksek olması ve sağlık harcamalarının düşük olması, A ülkesinin az gelişmiş olduğunu gösterir.

4.
Ülkemizde 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu ile Emekli Sandığı, Sosyal Sigortalar Kurumu ve BAĞ­KUR’un tüzel kişilikleri kaldırılmış ve bu kuruluşlar Sosyal Güvenlik Kurumu adı altında birleştirilmiştir. Söz konusu kanun kaç yılında çıkarılmıştır?

A) 2012
B) 2007
C) 2006
D) 2010
E) 2008

Cevap: C) 2006
Açıklama: 5502 sayılı kanun, Sosyal Güvenlik Kurumu’nun kurulması amacıyla 2006 yılında çıkarılmıştır.

5.
Hekim ve diğer sağlık personelinin yetiştirilmesi, yurt, araç-gereç ve eğitim desteği giderleri, hastane giderleri, bina teçhizat giderleri, yatırım giderleri, primleri devlet tarafından karşılanan yoksulların giderleri vb. aşağıdaki hangi finansman yöntemiyle karşılanır?

A) Proje kredilerinden oluşan finansman yöntemi
B) Vergiler ile finansman yöntemi
C) Sigorta primleri ile finansman yöntemi
D) Yardım, bağış ve hibeleri kapsayan finansman yöntemi
E) Kullanıcı katkıları yoluyla finansman yöntemi

Cevap: B) Vergiler ile finansman yöntemi
Açıklama: Devlet, sağlık hizmetlerinin büyük bir kısmını vergilerle finanse etmektedir.

6.
“Koruyucu sağlık hizmetlerine niçin önem verilmelidir?” sorusuna en iyi cevap aşağıdakilerden hangisidir?

A) Koruyucu sağlık hizmetleri yeterliyse tedavi edici sağlık hizmetleri için daha az harcama yapılır.
B) Koruyucu sağlık hizmetleri toplumu hastalık etkenlerinden uzak tutar.
C) Koruyucu sağlık hizmetleri hastalık etkenlerinin yok edilmesini sağlar.
D) Koruyucu sağlık hizmetleri sağlıklı yaşam hakkı için gereklidir.
E) Koruyucu sağlık hizmetleri sağlık hizmetlerinden yararlanma hakkı için gereklidir.

Cevap: A) Koruyucu sağlık hizmetleri yeterliyse tedavi edici sağlık hizmetleri için daha az harcama yapılır.
Açıklama: Koruyucu sağlık hizmetleri, hastalıkları önleyerek tedavi masraflarını azaltır.

7.
Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’de sağlık sigortası yardımını en son alan sosyal güvenlik kuruluşudur?

A) Vakıf niteliğinde sosyal güvenlik kuruluşları
B) Amele Birliği
C) Emekli Sandığı
D) Sosyal Sigortalar Kurumu
E) Bağ-Kur

Cevap: E) Bağ-Kur
Açıklama:

8.
Ülkemizde sağlık sigortası kaç yılında kurulmuştur?

A) 1915
B) 1921
C) 1971
D) 1946
E) 1949

Cevap: B) 1921
Açıklama:

9.
Kamu sağlık harcamaları içinde en fazla sağlık harcamasını gerçekleştiren kurum aşağıdakilerden hangisidir?

A) Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu
B) Sosyal Güvenlik Kurumu
C) Aile Hekimliği
D) Sağlık Bakanlığı
E) Türkiye Halk Sağlığı Kurumu

Cevap: B) Sosyal Güvenlik Kurumu
Açıklama: Sosyal Güvenlik Kurumu, kamu sağlık harcamalarının büyük bir kısmını üstlenir.

10.
Sosyal güvence kapsamı dışında kalan sağlık hizmetleri için ve sağlık hizmetlerine ulaşımın zor olduğu durumlarda yapılan ödemelere ne ad verilir?

A) Diğer ödemeler
B) Cepten ödeme
C) Kullanıcı katkılı ödeme
D) Kayıt dışı ödeme
E) Doğrudan ödeme

Cevap: E) Doğrudan ödeme
Açıklama:

11.
Aşağıdakilerden hangisi sosyal güvenlik sisteminde sağlık riskleri altında yer almaz?

A) Malullük
B) İş Kazaları
C) Meslek Hastalıkları
D) Analık
E) Hastalık

Cevap: A) Malullük
Açıklama: Sosyal güvenlik sistemi, bireylerin sağlık ve iş gücü kaybı gibi risklere karşı korunmasını amaçlar. Sağlık riskleri altında iş kazaları, meslek hastalıkları, analık ve hastalık gibi unsurlar yer alır. Ancak, “malullük” sağlık risklerinden ziyade iş gücü kaybı riskleri altında değerlendirilir. Malullük, çalışma yeteneğinin kaybı durumunda bireylere sağlanan bir sosyal güvenlik desteğidir ve bu nedenle sağlık riskleri kategorisine girmez

12.
Finansman sıkıntısı nedeniyle HIV/AIDS gibi bulaşıcı hastalıklarla mücadele aşağıdaki kuruluşlardan hangisinin kalkınma hedefidir?

A) Dünya Sağlık Örgütü
B) Dünya Bankası Grubu
C) Birleşmiş Milletler Afetzedelere Yardım Kuruluşu
D) Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı
E) Birleşmiş Milletler Çevre Programı

Cevap: D) Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı
Açıklama: Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı, finansal zorluklarla mücadele eden ülkelerde HIV/AIDS gibi hastalıklarla mücadele etmeyi hedefler.

13.
Aşağıdakilerin hangisinde sağlık yardımı yapılması, protez araç-gereçlerin sağlanması, geçici iş göremezlik süresince günlük tazminat verilmesi ve gerekli hâllerde muayene ve tedavi için yurt içinde ya da yurt dışında tedavi için yol ve tedavi masraflarının ödenmesi mümkündür?

A) Kaza sigortası
B) İş kazaları sigortası
C) Analık sigortası
D) Hastalık sigortası
E) Meslek hastalıkları sigortası

Cevap: D) Hastalık sigortası
Açıklama:

14.
Aşağıdakilerden hangisi koruyucu sağlık hizmetleri arasında yer almaz?

A) Hastane hizmetleri
B) Bulaşıcı hastalıkla mücadele
C) Çevre kirliliğinin önlenmesi
D) Anne ve çocuk sağlığı
E) Sağlıklı beslenme

Cevap: A) Hastane hizmetleri
Açıklama: Hastane hizmetleri, tedavi edici sağlık hizmetleri kapsamında değerlendirilir; koruyucu sağlık hizmetleri arasında yer almaz.

15.
Aşağıdakilerden hangisi özel sağlık sigortasının özellikleri arasında yer almaz?

A) Özel sağlık sigortalarında hizmet kapsamı geniştir.
B) Özel sağlık sigortasında sigortacı, özel sigorta şirketidir.
C) Özel sağlık sigortalarında süre kısadır.
D) Özel sağlık sigortasında sigortalının çıkarları önemlidir.
E) Özel sağlık sigortasında konu, ekonomik nitelikte ve para ile ölçülebilen çıkarlardır.

Cevap: A) Özel sağlık sigortalarında hizmet kapsamı geniştir.
Açıklama:

16.
Sağlık sektörünün kapsamlı bir sektör olmasının nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sağlık sektöründe görev yapan iş gücü fazladır.
B) Sağlık sektöründe kullanılan araç-gereç teknolojisi sürekli yenilenir.
C) Sağlık sektöründe bina, ilaç, tıbbi cihazlar fazladır.
D) Sağlık toplumun bütününü ilgilendirmektedir.
E) Sağlık hizmetlerinin üretilmesi ve yürütülmesi devletin görevidir.

Cevap: D) Sağlık toplumun bütününü ilgilendirmektedir.
Açıklama: Sağlık sektörü, toplumu bir bütün olarak ilgilendirdiği için kapsamlı bir sektördür.

17.
Sağlık düzeyi yönünden gelişmiş bir ülkede aşağıdakilerden hangisi daha az görülür?

A) Sağlık sorunları asgari düzeye iner.
B) Ülkenin turizm gelirleri artar.
C) Ülkenin sağlık harcamaları artar.
D) Ülkenin ihracatı artar.
E) Ülkenin üretimi artar.

Cevap: C) Ülkenin sağlık harcamaları artar.
Açıklama: Sağlık düzeyi gelişmiş ülkelerde sağlık sorunlarının azalması, sağlık harcamalarını düşürür.

18.
1982 Anayasasına göre herkesin hayatını beden ve ruh sağlığı içinde sürdürmesini sağlamak, sağlık kuruluşlarını tek elden planlayıp hizmet vermesini düzenlemek aşağıdaki kurumlardan hangisinin görevidir?

A) Kamu Hastaneleri Kurumu
B) Sosyal Güvenlik Kurumu
C) Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
D) Devlet
E) Sağlık Bakanlığı

Cevap: D) Devlet
Açıklama: 1982 Anayasası’na göre sağlık hizmetlerinin düzenlenmesi ve tek elden planlanması devletin görevidir.

19.
Hayat dışı sigortalarda sigorta bedelini almak ve zararı tazmin ettirmek kime aittir?
A) Sigorta ettiren
B) Broker
C) Sigortalı
D) Eksper
E) Lehtar

Cevap: C) Sigortalı
Açıklama: Hayat dışı sigortalarda sigorta bedelini alma ve zararı tazmin ettirme hakkı sigortalıya aittir.

20.
Kamu idarelerinde 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na göre görevlendirilenlerin sağlık sigortası ne zaman başlar?

A) Göreve başladıktan 7 gün sonra
B) Göreve başladıktan 30 gün sonra
C) Göreve başladıkları tarihte
D) Göreve başladıktan 3 ay sonra
E) Göreve başladıktan 10 gün sonra

Cevap: C) Göreve başladıkları tarihte
Açıklama: 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na göre kamu görevlilerinin sağlık sigortası, göreve başladıkları gün itibariyle başlar